AKADEMİSYENLERDE STRES KAYNAKLARI İLE STRESLE BAŞA ÇIKMADA VE STRES DURUMUNDA GÖSTERİLEN DAVRANIŞLARIN İLİŞKİSİ

Yıl 2016, Cilt: 20 Sayı: 2, 315 - 343, 14.08.2016

Aykut Göksel Zeynep Tomruk

Öz

Bu çalışmanın temel amacı, akademisyenlerin stres kaynaklarının araştırılması, tanıtılması ve farklı kariyer düzeylerindeki akademisyenlerin stres kaynakları açısından incelenmesi ve stresle nasıl başa çıktıklarının belirlenmesidir. Bu doğrultuda araştırma Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde bulunan Yakın Doğu Üniversitesi’nde görev yapan 120 akademisyen örneklemi çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın amacı doğrultusunda, dört bölümden oluşan bir anket formu hazırlanmıştır. Anketin birinci bölümünde katılımcıların demografik özelliklerini belirlemeye yönelik sorular bulunmaktadır. İkinci bölümde katılımcıların örgütsel stres kaynaklarını ölçen 27 Likert ölçekli madde vardır. Üçüncü bölümde yer alan 24 Likert ölçekli madde ile katılımcıların stresle başa çıkma yöntemleri ölçülmüştür. Son bölümde ise ankete katılan kişilerin “Stres Durumunda Gösterilen Davranışlarını” ölçen 12 Likert ölçekli madde yer almaktadır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular, istatistiksel bir fark olmasa da öğretim elemanlarının stres düzeylerinin orta ve orta üstü düzeyde olduğunu, stres kaynakları ve stres düzeylerinde demografik özelliklere bakıldığında kadınların, evlilerin, 36-45 yaş aralığındakilerin, araştırma görevlisi doktor olanların, 1-5 yıl arası kıdeme sahip olanların ve teknik bölümlerde çalışanların daha çok stres yaşadığı sonucuna varılmıştır. Stres durumunda gösterilen davranış boyutunda ele alındığında en çok işten kaçma ve iş birliği eksikliğini her boyutta gösterdiğini; başa çıkma da unutma ve stresin paylaşılmasını kullandıkları tespit edilmiştir.

Kaynakça

• Referanslar
• ADRIAENSSENS, L., PRINS, P. D., VLOEBERGHTS, D.(2006) “Work Experience, Work Stress and HRM at the University” Management Revue, sayı17(3),s. 344-363.
• ARSLAN, C.(2010) “Öfke ve Öfkeyi İfade Etme Biçimlerinin, Stresle Başa Çıkma ve Kişiler Arası Problem Çözme Açısından İncelenmesi” Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, Cilt 10 Sayı 1,s. 7-43.
• ASLAN,Ş.(2007) “Örgütsel Ortamda Bireysel Stresle Başa çıkma Tutumlarının Araştırılması”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 18,s. 67–84.
• ATKINSON, R., ATKINSON, R., SMITH, E., BEM, D.(1999) Psikolojiye Giriş, çev. Yavuz ALOGAN, Arkadaş yayınevi, 12. Basım.
• AYDIN, A., ÜÇÜNCÜ, K., TAŞDEMİR, T.(2011) “Akademik Performansı Etkileyen Stres Kaynakalrının Belirlenmesine Yönelik Bir Alan Çalışması”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, Sayı 2, Cilt 8,s.387-399
• AYDIN, Ş.(2004) “Örgütsel Stres Yönetimi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Cilt 6, Sayı 3,s. 49-74.
• AYTAÇ M.,AYTAÇ S.,FIRAT Z.,BAYRAM N.,KESER A.(2001) Akademisyenlerin Çalışma Yaşamı ve Kariyer Sorunları, Uludağ Üniversitesi Araştırma Fonu İşletme Müdürlüğü Proje no: 99/29
• AYTAÇ, S.(2009) İş Stresi Yönetimi El Kitabı: Oluşumu, Nedenleri, Başa Çıkma Yolları, Yönetimi, Labour Ministry-CASGEM Yayınevi.
• BRAHAM B.(1998) Stres Yönetimi, çev. Vedat DİKER, Hayat Yayıncılık, İstanbul.
• ÇAKIR, Ö.(2009) “Çalışma Yaşamında Öğrenilmiş Güçlülük ve İş Stresi İle Başa Çıkmada Rolünü Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”, 17. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Eskişehir, s.100-105.
• Erdem,A.R.(2008).Öğretimüyesiakademisyenmidir?,bilimadamımıdır?AkademikDizaynDergisi, 2(2),83-85
• EREN, E.(2007) Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi, Beta Yayınları, 10. Baskı
• GÜÇLÜ N.(2001) “Stres Yönetimi” Gazi Üniversitesi Fakültesi Dergisi Cilt 21, Sayı 1, s. 91-109.
• GÜMÜŞTEKİN E., ÖZTEMİZ B.(2004) “Örgütsel Stres Yönetimi ve Uçucu Personel Üzerinde Bir Uygulama”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı 23, s.61-85.
• HART, P.,COOPER, C.(2009) “İş Yerinde Stres: Daha Bütünleştirilmiş Bir Çevreye Doğru”, Endüstri, İş ve Örgüt Psikolojisi El Kitabı 2. Cilt, Ed. Neil ANDERSON, çev. Handan Kepir SİNANGİL,İstanbul.
• KARA D., KOÇ H.(2009) “Öğretim Elemanlarının Stresle Başa Çıkma Davranışlarının Bazı Değişkenlere Göre Belirlenmesi”, İşletme Araştırmaları Dergisi, Sayı 1, Cilt 2, s.35-50.
• LAZARUS, R., FOLKMAN, S.(1984) Stress, Appraisal and Coping, Springer Publishing Company.
• PAKSOY, M.(2007) “Üniversitelerde Akademik Personelin İş Memnuniyeti: Harran Üniversitesi Örneği”, Selçuk Üniversitesi Karaman İİBF Dergisi, Sayı 12, s. 138-151.
• ROWSHAN, A.(2003) Stres Yönetimi, Sistem Yayıncılık,4. Basım, İstanbul.
• SARVAN F., KARAKAŞ K.(2001)” An Approach To The Emotional Aspects Of Professional Growth In Academic Organizations”, Akdeniz İİBF Dergisi, Sayı 1, Cilt 1, s. 106-130.
• SELYE, H.(1956) The Stress Of Life, Mc Graw Hill.
• ŞİMŞEK Ş., AKGEMİCİ T., ÇELİK A.(2008) Davranış Bilimlerine Giriş, Gazi Kitabevi, 6. Baskı.
• TUTAR, H.(2011) Kriz ve Stres Yönetimi, Seçkin Yayıncılık, 3. Baskı, Ankara.
• WINEFIELD, A.(2003) Occupational Stress In The Service Professions,Ed. Maureen DOLLARD, Taylor and Francis.