Türkiye'deki Kurumların Demokratikleşmesinde Avrupa Konseyi'nin Rolü

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 1, 37 - 55, 30.03.2018

Zeki Öztürk

Öz

Avrupa Konseyi (AK), İkinci Dünya sonrası Avrupa’da barışın kalıcı olarak sağlanması ve demokrasi, insan hakları, hukukun üstünlüğü ilkelerine bağlı kalınarak demokratik güvenliğin inşa edilmesi amacıyla kurulmuş en köklü uluslararası bir organizasyondur. Avrupa Birliği (AB) ile sürekli karıştırılan ve 47 üyesi bulunan AK, organlarıyla ve bu organların işleyişine yardımcı olan kurulmuş mekanizmalarıyla üye ülkelerdeki her alandaki demokrasi uygulamalarına, 200’den fazla antlaşmayı temel almak suretiyle norm kazandırmakta, belli bir standart getirmektedir.

9 Ağustos 1949 tarihinde AK’ne üye olan Türkiye, AK çalışmalarına aktif katılım sağlamakta ve ülkede gerçekleştirilen hukuki reform ve kurumsal uygulamalarda AK’nin birikimlerinden yararlanmaktadır. AK belgeleri her zaman Türk toplumunun temel dinamiklerine uygun çözümler önermemektedir. Bu çalışmada AK’nin Türkiye’deki kurumların demokratikleşmesinde ne gibi rolü olduğu savından hareketle konu ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Avrupa Konseyi, Demokrasi, İnsan Hakları, Hukukun Üstünlüğü, Standart

Kaynakça

• Adalet Bakanlığı. (2018). Ocak 25, 2018 tarihinde İnsan Hakları Dairesi Başkanlığı: http://www.inhak.adalet.gov.tr/gorevlerimiz/gorev.html adresinden alındı
• Affaire Refah Partisi. (2013, Şubat 12). (Parti de la prospérité) et autres c. Turquie, (Requêtes nos 41340/98, 41342/98, 41343/98 et 41344/98).
• AİHS. (1950, Kasım 1950). Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi. http://www.echr.coe.int/Documents/Convention_TUR.pdf adresinden alınmıştır
• AK Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Metni, Öğrenme - Öğretme – Değerlendirme. (tarih yok). Conseil de l'Europe. MEB Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. Ocak 22, 2018 tarihinde http://www.dilbilimi.net/ab_diller_icin_ortak_avrupa_basvuru_metni_meb_tarafindan.pdf adresinden alındı
• Avis pour "Turquie" / Autres documents pour "Turquie" . (1990). Comission de Venise. Ocak 25, 2018 tarihinde http://www.venice.coe.int/webforms/documents/default.aspx?country=31&year=all&other=true adresinden alındı
• Avrupa Ödülü. (2017). Ocak 25, 2018 tarihinde http://website-pace.net/documents/10643/1450493/EuropePrize-new-TK.pdf/4da1be4a-6c20-45b0-8ccf-c9fc4ddb3523 adresinden alındı
• Bond, M. (2012). The Council of Europe, Structure, History and Issues in European Politics. Oxford,: Routledge.
• Bureau des Traités. (2018). Ocak 15, 2018 tarihinde Conseil de l'Europe: https://www.coe.int/en/web/conventions/partial-agreements/-/conventions/ap/list?p_auth=VnOE1CQD adresinden alındı
• CEDH. (2017). Rapport Annuel 2017. Cour Européenne des Droits de l'Homme. Ocak 25, 2018 tarihinde http://www.echr.coe.int/Documents/Annual_report_2017_FRA.pdf adresinden alındı
• Charte sociale européenne. (2013). La Turquie et la Charte sociale européenne. Ocak 25, 2018 tarihinde https://www.coe.int/fr/web/turin-european-social-charter/turkey-and-the-european-social-charter adresinden alındı
• ChartereviséSTEn°163. (1996, Mayıs 3). Charte sociale européenne (révisée). Ocak 25, 2018 tarihinde https://www.coe.int/fr/web/conventions/full-list/-/conventions/treaty/163/signatures?p_auth=LNaSxY8h adresinden alındı
• CharteSTEn 035. (1961, Ekim 18). Charte sociale européenne. Ocak 25, 2018 tarihinde https://www.coe.int/fr/web/conventions/full-list/-/conventions/treaty/035 adresinden alındı
• Churchill, W. (1946). Speech delivered at the University of Zurich,. Zürih.
• Churchill, W. (2010). Birleşik Avrupa. A. Alatlı (Dü.) içinde, Batı'ya Yön Veren Metinler (Cilt 4). İlke Eğitim ve Sağlık Vakfı. CM/Rec(2010)7Tur . (2010, Mayıs). CM/Rec(2010)7Tur. (2010, Mayıs 11). Avrupa Konseyi Demokratik Yurttaşlık ve İnsan Hakları Eğitimi Bildirgesi. Ocak 26, 2018 tarihinde https://wcd.coe.int/com.instranet.InstraServlet?command=com.instranet.CmdBlobGet&InstranetImage=2183599&SecMode=1&DocId=1953058&Usage=2 adresinden alındı
• CM/Rec(2011)6. (2011, Temmuz 6). Recommandation relative au dialogue interculturel et à l’image de l’autre dans l’enseignement de l’histoire. Ocak 24, 2018 tarihinde https://search.coe.int/cm/Pages/result_details.aspx?ObjectId=09000016805cca29 adresinden alındı
• CMRés.(76)15f. (1976, Mart 15). le 15 mars 1976, Octroyant le diplôme européen au parc.
• Comission de Venise. (1990, Mayıs). Pour la démocratie par le droit - La Commission de Venise du Conseil de l’Europe. Ocak 25, 2018 tarihinde http://www.venice.coe.int/WebForms/pages/?p=01_Presentation&lang=FR adresinden alındı
• Communiqué. (1949). Communiqué du 5 mai 1949 sur la Conférence sur la création d’un Conseil de l’Europe, Londres.
• Communiqué de presse 280. (2011, Mart 31). Communiqué de presse - 280 (2011) Le Comité antitorture du Conseil de l'Europe publie un rapport sur la Turquie, Strasbourg,.
• Conférence des OING. (2018). Ocak 25, 2018 tarihinde https://www.coe.int/fr/web/ingo/country-visits adresinden alındı
• Congress. (2018). National delegation to the Congress : TURKEY. Ocak 25, 2018 tarihinde http://www.congressdatabase.coe.int/WebForms/Public/Country.aspx?id=19 adresinden alındı
• Conseil de l'Europe. (2018, Mart 15). Récupéré sur Conseil de l'Europe: https://www.coe.int/fr/web/portal/home
• Conseil de l'Europe. (2018). Ocak 15, 2018 tarihinde Conseil de l'Europe: https://www.coe.int/fr/web/conventions/disclaimer adresinden alındı
• ConventionSTE124. (1985, Nisan 24). Convention européenne sur la reconnaissance de la personnalité juridique des organisations internationales non gouvernementales. Ocak 25, 2018 tarihinde https://www.coe.int/fr/web/conventions/full-list/-/conventions/treaty/124 adresinden alındı
• Çeviköz, Ü. (2017, Nisan 27). Avrupa Konseyi. Hürriyet. Ocak 12, 2018 tarihinde http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/unal-cevikoz/avrupa-konseyi-40439636 adresinden alındı
• DailyTelegraph. (2000, Eylül 19). Daily Telegraph. Şubat 3, 2010 tarihinde Daily Tegraph: http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/1356047/Euro-fedaralist-financedby-US-spy-chifs.html adresinden alındı
• Demirel, Ö. (2005). Avrupa Konseyi Dil Projesi ve Türkiye Uygulaması. (167). Ocak 22, 2018 tarihinde http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/milli_egitim_dergisi/167/index3-demirel.htm adresinden alındı
• Demokratik Vatandaşlık ve İnsan Hakları Eğitimi. (2011). Avrupa Konseyi Program Ofisi Ankara. Ocak 25, 2018 tarihinde https://www.coe.int/tr/web/ankara/eu-coe-joint-project-on-democratic-citizenship-and-human-rights-education#{"10277177":[0],"10277848":[]} adresinden alındı
• Ders Kitaplarında İnsan Hakları III Projesi. (tarih yok). Ocak 24, 2018 tarihinde http://tarihvakfi.org.tr/ProjeDetay/derskitaplarindainsanhaklariiiiprojesi/10 adresinden alındı
• Diplôme Européen des espaces protégés. (tarih yok). Convention de Berne, Convention relative à la conservation de la vie sauvage et du milieu naturel de l’Europe . Ocak 25, 2018 tarihinde https://www.coe.int/fr/web/bern-convention/european-diploma-for-protected-areas adresinden alındı
• Doc. de la Direction de l'Enseignement. (1973, Ocak 12). Conseil de l'Europe.
• Doc.(DECS/2/NE/ms)3707. (1974, Mart 4). Conseil de l'Europe.
• Doc.4(15). (1949, Mayıs 5). la Conférence relatif à la création d’un COE, St James Palace, Londres, du 3 au 5 mai 1949., (p. 5). Londra.
• Doc11589. (2008, Nisan 11). Procédure judiciaire contre le parti pour la justice et le développement en Turquie, Déclaration écrite no 409.
• Education et langues, Politiques linguistiques. (2018). Ocak 23, 2018 tarihinde Conseil de l'Europe: https://www.coe.int/t/dg4/linguistic/historique_FR.asp? adresinden alındı
• Enseignement de l'histoire. (2001). Conseil de l'Europe. Ocak 24, 2018 tarihinde https://www.coe.int/fr/web/history-teaching/teaching-materials-developped-in-the-framework-of-the-project adresinden alındı
• Ergin, S. (2018). Hürriyet. Ocak 16, 2018 tarihinde http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/sedat-ergin/bireysel-basvuru-ve-gerekcedeki-uygar-ulke-vurgusu-40711081 adresinden alındı
• Eurimages . (1989). Conseil de l'Europe. Ocak 25, 2018 tarihinde https://www.coe.int/en/web/eurimages/ adresinden alındı
• European Convention ETS No.147. (1994, Nisan 01). European Convention on Cinematographic Co-Production, Conseil de l'Europe. Ocak 25, 2018 tarihinde https://www.coe.int/en/web/conventions/full-list/-/conventions/treaty/147 adresinden alındı
• Festival. (1982). İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı. Ocak 25, 2018 tarihinde http://film.iksv.org/tr/festival/tarihce adresinden alındı
• Gazetevatan. (2015, Nisan 15). Okullara yeni bir ders geliyor. Gazete Vatan. Ocak 25, 2018 tarihinde http://www.gazetevatan.com/okullara-yeni-bir-ders-geliyor-780109-gundem/ adresinden alındı
• Hale, W. (2000). Turkish Foreign Policy 1774–2000. London: Cass.
• HUDOC. (1999). European Court of Human Rights. Ocak 25, 2018 tarihinde https://hudoc.echr.coe.int/eng#{"fulltext":["Parti"],"respondent":["TUR"]} adresinden alındı
• HUDOC. (2018, Ocak 25). European Court of Council of Europe: https://hudoc.echr.coe.int/tur#{"documentcollectionid2":["GRANDCHAMBER","CHAMBER"]} adresinden alınmıştır
• Hürriyet. (2007, Ağustos 3). Yunan tarih kitapları değişiyor. Hürriyet. Ocak 25, 2018 tarihinde http://www.hurriyet.com.tr/yunan-tarih-kitaplari-degisiyor-7013343 adresinden alındı
• Hürriyet. (2018, Şubat 16). Bakan Çavuşoğlu, ABD ile Türkiye arasında alınan kararı açıkladı. Şubat 16, 2018 tarihinde http://www.hurriyet.com.tr/bakan-cavusoglu-abd-ile-turkiye-arasinda-alinan-karari-acikladi-40743939 adresinden alındı
• Kauffer, R. (2003, Şubat 27). Quand la CIA financait la construction européenne. Şubat 27, 2003 tarihinde www.perso.cs3i.fr adresinden alındı
• Koçbaş, U. (2017, Mayıs 5). Yunanlar tarih kitaplarını yazacaklara tepki gösteriyor. Vatan. Ocak 25, 2018 tarihinde http://www.ensonhaber.com/yunanlilar-tarih-kitaplarini-yazacaklara-tepki-gosteriyor.html adresinden alındı
• Kuş Cenneti Milli Parkı. (tarih yok). Orman Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar genel Müdürlüğü. Ocak 25, 2018 tarihinde http://www.milliparklar.gov.tr/mp/kuscenneti/index.htm adresinden alındı
• (1948). Le Congrès de l’Europe à La Haye (7–10 mai 1948). Ocak 29, 2010 tarihinde European NAvigator,: www.ena.lu adresinden alındı
• Le Prix de l'Europe. (2018). Ocak 25, 2018 tarihinde http://website-pace.net/fr/web/apce/the-europe-prize adresinden alındı
• Öztürk, Z. (2006). Seçimlerde Paranın Gücü (1 b.). Ankara: Ebabil Yayıncılık.
• Öztürk, Z. (2016a). Le rôle du Conseil de l'Europe dans la démocratisation de la Turquie. Frankfurt: Peter lang.
• Öztürk, Z. (2016b). Le rôle du Conseil de l'Europe dans le processus de l'adhésion de la Turquie a l'Union européenne. F. Berrod, & B. Wassenberg (Dü) içinde, Les relations entre le Conseil de l'Europe et l'union europeenne Complémentairité ou Concurence (Fare Cahiers b., s. 247). Paris: L'Harmattan.
• Portfolio européen des langues (PEL). (2018). Ocak 23, 2018 tarihinde Conseil de l'Europe: https://www.coe.int/fr/web/portfolio/accredited-and-registered-models-by-countrymodeles-accredites-ou-enregistres-par-pays#{"11839177":[32]} adresinden alındı
• Prix du Musée. (2018). Prix du Musée du Conseil de l'Europe (depuis 1977). Ocak 25, 2018 tarihinde https://assembly.coe.int/Museum/PrixMuseeCE/PrizeWinners.asp# adresinden alındı
• Projeler. (2018). Avrupa Konseyi Program Ofisi Ankara. Ocak 25, 2018 tarihinde https://www.coe.int/tr/web/ankara/programmes-in-turkey adresinden alındı
• Protocole11. (11 Mayıs 1994). à la Convention de sauvegarde des Droits de l’Homme et des Libertés fondamentales, portant restructuration du mécanisme de contrôle établi par la Convention STCE n° :155, Strasboug.
• Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun. (2011, Mart 3). Radyo ve Televizyon Üst Kurulu Başkanlığı Mevzuatı Listesi. Ocak 25, 2018 tarihinde https://kms.kaysis.gov.tr/Home/Kurum/70203335 adresinden alındı
• Rec.594. (1970, Ocak 26). relative au développement de l'enseignement des langues vivantes en Turquie. Conseil de l'Europe.
• Rec10. (2001, Eylül 19). Recommandation(2001)10 du Comité des Ministres aux Etats membres sur le Code européen d’éthique de la police. Ocak 2018, 2018 tarihinde https://wcd.coe.int/ViewDoc.jsp?p=&Ref=Rec%282001%2910&Language=lanFrench&Ver=original&Site=COE&BackColorInternet=DBDCF2&BackColorIntranet=FDC864&BackColorLogged=FDC864&direct=true adresinden alındı
• Rés.1(49). (1949, Ağustos 08). Admission de la Grèce, de l’Islande et de la Turquie.
• Rés.1256. (2001, Haziran 28). Résolution 1256 sur le respect des obligations et engagements de la Turquie.
• Res.2156(2017). (2017, Nisan 25). Le fonctionnement des institutions démocratiques en Turquie.
• Rés.690. (1979, Şubat 1). Résolution 690 (1979) relative a la déclaration sur la police.
• ResmiGazete21786. (1993, Aralık 12). Avrupa Sınırötesi Televizyon Sözleşmesi. Ocak 25, 2018 tarihinde https://kms.kaysis.gov.tr/Home/Goster/74976 adresinden alındı
• Sözleşmeler122. (1985, Ekim 15). Ocak 2018, 2018 tarihinde https://rm.coe.int/16802eded0 adresinden alındı
• Statut. (1949, Mayıs 5). Statut du Conseil de l’Europe STCE n° : 001. Strazburg.
• TBMM Araştırma Merkezi. (2006). Venedik Komisyonu (Avrupa Hukuk Yoluyla Demokrasi Komisyonu), Türkiye'ye İlişkin Görüşleri, Seçimler, Yargı ve Referanduma İlişkin
• Karar ve Uygulama Kodları. Ocak 25, 2018 tarihinde https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/venedik_komisyonu.pdf adresinden alındı
• Turan, R. (2016). Türkiye'de Tarih Eğitiminde Bir Değişim Dinamiği: Tarih Vakfı. Journal of Human Rights, 3(13). Ocak 24, 2018 tarihinde https://www.researchgate.net/publication/320614796_Turkiye%27de_Tarih_Egitiminde_Bir_Degisim_Dinamigi_Tarih_Vakfi adresinden alındı
• Wassenberg, B. (2016). Les relations entre le Conseil de l'Europe et l'Union europeenne: entre concurence et coopération de 1949 a nos jours. B. Wassenberg, & F. Berrod içinde, Les relations entre le Conseil de l'Europe et l'union europeenne Complémentairité ou Concurence (s. 247). Paris: L'Harmattan.
• Yılmaz, S. (2007). Avrupa Birliği’nin Tarih Eğitimi Yoluyla Oluşturmaya Çalıştığı Yeni Avrupa Kimliği ve Türkiye’nin Bu Yeni Kimliğe Uyum Çalışmaları. Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Akademik İncelemeler Dergisi, 2(1). Ocak 24, 2018 tarihinde http://turkoloji.cu.edu.tr/pdf/salih_yilmaz_avrupa_birligi_tarih_egitimi.pdf adresinden alındı