A QUALİTİVE RESEARCH İNTO THE ATTİTUDES OF THE SOCİAL WORKERS EMPLOYED İN FAMİLY COURTS TOWARDS THE MARRİAGE AND FAMİLY UNİON

Yıl 2023, Cilt: 34 Sayı: 1, 45 - 69, 31.01.2023

Tuğba Yüce , Ömer Miraç Yaman

https://doi.org/10.33417/tsh.1057029

Öz

This study aims at revealing how the professional experiences of the social workers employed in Family Courts, who often face with problematic family patterns due to the nature of their work, affect their attitude towards the marriage and family union. The qualitative research patterns were used in this study, and under the study, indepth interviews were made with 24 social workers who have served at least for one year in the courthouses affiliated to Istanbul province. The findings obtained from the field survey were handled around 4 main themes. The study results have demonstrated that working in Family Courts is an important determining factor in formation of the marriage and family perceptions of the social workers. It is seen that the experiences of the social workers in their professional life have some positive and negative reflections on their marriage and family life. It is remarkable that the negative effects are observed more on the single social workers compared to the married social workers.

Anahtar Kelimeler

Family Court, social worker, conjugal union, the family union.

Aile Mahkemelerinde Görev Yapan Sosyal Çalışmacıların Evlilik ve Aile Kurumuna Bakışları Üzerine Nitel Bir Araştırma

Öz

Bu araştırma, yaptıkları işin içeriği gereği sürekli olarak sağlıksız aile yapıları ile karşı karşıya kalan ve Aile Mahkemelerinde görev yapan sosyal çalışmacıların, çalışma sürecinde edindikleri deneyimlerin evlilik ve aile kurumuna yönelik bakış açılarına nasıl etki ettiğini ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Nitel araştırma deseninin kullanıldığı bu araştırma kapsamında İstanbul iline bağlı adliyelerde en az bir yıldır görev yapan 24 sosyal çalışmacı ile derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Saha araştırmasından elde edilen bulgular 4 ana tema etrafında ele alınmıştır. Araştırma sonucunda sosyal çalışmacıların evlilik ve aile kurumuna ilişkin algılarının şekillenmesinde Aile Mahkemelerinde çalışmalarının önemli bir belirleyici etken olduğu görülmüştür. Sosyal çalışmacıların meslek yaşantılarındaki tecrübelerinin evlilik ve aile hayatlarına birtakım olumlu veya olumsuz yansımalarının olduğu görülmekle birlikte olumsuz yansımaların evli sosyal çalışmacılara kıyasla bekar sosyal çalışmacılarda daha fazla etkili olduğu dikkat çekmiştir.

Anahtar Kelimeler

Aile Mahkemesi, sosyal çalışmacı, evlilik kurumu, aile kurumu.

Kaynakça

• 2003 tarih ve 4787 Sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanun.
• Ağırman, C. (2006). İdeal Bir Davranış Biçimi Olarak Empati ve Hadislerde Empati Örnekleri. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 10(2), 23-53.
• Alp, A. (2007). Yeni Çalışma Biçimleri Ve Değişen Aile Yapısı Bağlamında Çalışan Kadınlar. Tezsiz Yüksek Lisans Projesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çalışma Ekonomisi Ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı. İzmir.
• Akbaş, M., Gökyıldız Sürücü, Ş., Onat Köroğlu, C., Öztürk, M. (2019). Üniversite Öğrencilerinin Evlilik Tutumlarını Etkileyen Faktörler. Çukurova Medical Journal, 44(1), 93-100.
• Akgül Gök, F. (2013). Evli Kadın ve Erkeklerin Toplumsal Cinsiyet Rolleriyle İlgili Algılarının Aile İşlevlerine Yansıması. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Hizmet Anabilim Dalı. Ankara.
• Akpınar, B. (2019). Farklı Teoriler Çerçevesinde Eş Seçimi Ve Evlilik Uyumu Konularının İncelenmesi. İçinde Kırlıoğlu, M., Tekin, H. H. (Ed.), Güncel Sosyal Hizmet Çalışmaları (ss. 164-172). Konya: Çizgi Kitabevi.
• Ashford, J.B. (2015). The Changing Face of Forensic Social Work Practice: An Overview. Part XIV Forensic Social Work. (Ed. Corcoran, K and Roberts, A. R.) Social Worker’s Desk References-3rd Edition. Oxford University Press. USA.
• Atamtürk, E. (2010). Aile Mahkemeleri Uygulamalarında Yaşanan Sorunların Aile Mahkemesi Uzmanlarının Tükenmişlik Düzeylerine ve İş Doyumlarına Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Hizmet Anabilim Dalı. Ankara.
• Aydın, B. (2019). Korunmaya İhtiyacı Olan Çocuk Örnekleminde Sosyal Hizmet Uzmanlarının Uygulamaları Üzerinden Mesleki Rollerinin İncelenmesi: Niteliksel Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Hizmet Anabilim Dalı. İstanbul.
• Avcı, D. (2019). Siyasal Aidiyetler Çerçevesinde Bireylerin Nüfus Ve Evlilik Kurumuna İlişkin Yargıları. Yüksek Lisans Tezi. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Ana Bilim Dalı. Aydın.
• Barker, R. L. ve Branson, D. M. (2000). Forensic Social Work. Legal Aspects of Professional Practice. Second Edition. London and New York: Routledge Taylor & Francis Group.
• Baş, T. ve Akturan, U. (2008). Nitel Araştırma Yöntemleri: NVivo 7.0 ile Nitel Veri Analizi. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Başaran, E. (2013). Ailenin İşleyişi veya Gerçekleştirimi. İçinde Mustafa Aydın (Ed.) Sistematik Aile Sosyolojisi. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Bayer, A. (2018). Ailede Yaşanan Anlaşmazlıklar ve Çözüm Önerileri. ANTAKİYAT/Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1(2), 215-234.
• Baykara Acar Y. (2014). Türkiye'de Adalet Sistemi ve Adli Sosyal Hizmet. Ankara: Haberal Eğitim Vakfı.
• Bayoğlu, F. ve Atli A. (2014). İnönü Evlilik Tutum Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Analizleri. Ege Eğitim Dergisi, 15(2), 397-415.
• Beşpınar, F. U. ve Beşpınar L. Z. (2017). Türkiye’de Hane Halkı Yapıları ve Evlilik Pratiklerinde İkili Resim: Geleneklerin Yanı Sıra Değişimin Yansımaları. Nüfusbilim Dergisi, 39, 109-149.
• Betzig, L. (1989). Causes Of Conjugal Dissolution: A Cross-Cultural Study. Current Antropology. 30(5), 654-676.
• Bozgeyikli, H. ve Toprak, E. (2013). Üniversiteli Gençlerin Eş Seçim Kriterlerinin Sıralama Yargılarıyla Ölçeklenmesi. Gençlik Araştırmaları Dergisi, 1(1), 70-87.
• Burç, P. E. (2018). Evlilik ve Aile Olguları Üzerinden Gündelik Hayata Sosyo-Kültürel Bir Bakış. 135-141.
• Burton, G. ve Dimbleby, R. (2002). Teaching Communication. London: Routledge.
• Buz, S., Düzyurt, K. ve Sağlam, M. (2015). Aile Mahkemesinde Çalışan Sosyal Çalışma Görevlilerinin Sosyal İnceleme Raporlarına İlişkin Değerlendirmeleri: Ankara Adliyesi Örneği. Toplum ve Sosyal Hizmet, 26(2), 7-29.
• Canel, A. N. (2007). Ailede Problem Çözme, Evlilik Doyumu ve Örnek Bir Grup Çalışmasının Sınanması. Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Rehberlik ve Psikolojik Danışma Ana Bilim Dalı.
• Canel, A. N. (2012). Aile Yaşam Becerileri. İstanbul: Nakış Yayınevi.
• Duyan, V. (2012). Sosyal Hizmet: Temelleri, Yaklaşımları, Müdahale Yöntemleri. Ankara: Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği Genel Merkezi.
• Ekiz, D. (2003). Eğitimde Araştırma Yöntem ve Metodlarına Giriş. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Erol, Ö. P. (2018). Toplumsal Değerler Sistemleri Olarak Ailecilik ve Bireyciliğin Doğurganlık Üzerine Yansımaları. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(35), 871-893. http://www.10.21550/sosbilder.405705
• Geray, H. (2006). Toplumsal Araştırmalarda Nicel ve Nitel Yöntemlere Giriş. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Gönültaş, M. B. (2017). Adli Sosyal Hizmet: Adalet Mekanizmasındaki Yeri ve Önemi. İçinde Yücel, D., Gönültaş M. B. (Ed.), Adli Sosyal Hizmet: Yaklaşım ve Müdahale (s.2-12) Ankara: Nobel.
• Güleç, V. (2018). Aile İlişkilerinin Sosyal Medyayla Birlikte Çöküşü. e-Journal of New Media / Yeni Medya Elektronik Dergi, 2(1), 105-120.
• Hartley, P. (2010). Kişilerarası İletişim. Ankara: İmge Kitabevi.
• Kafkaslı, R. (2019). Evli Bireylerde Problem Çözme Becerisi ve Evlilik Doyumu İle Somatizasyon Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Işık Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Koç, İ. (2014). Türkiye’de Doğurganlık Seviyesi ve Örüntüsünün Değişimi: 1968-2011. İçinde Türkiye’de Aile Yapısı Araştırması. T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı. Ankara.
• Köknel, Ö. (2005). İnsanı Anlamak. İstanbul: Altın Kitaplar.
• Kümbetoğlu, B. (2012). Sosyolojide ve Antropolojide Niteliksel Yöntem ve Araştırma. Ankara: Bağlam Yayıncılık.
• Maschi, T., Bradley, C. ve Ward, K. (2009). Forensic Social Work Psychosocial and Legal Issues in Diverse Practice Settings. New York: Springer Publishing Company.
• Meclis Araştırması Komisyonu Raporu. (2016). http://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/sirasayi_sd.sorgu_baslangic.
• Merriam S. B. (2013). Nitel Araştırma: Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber. Turan, S. (Ed.) Ankara: Nobel.
• Nazlı, S. (2012). Aile Danışmanlığı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Neuman, W. L. (2007). Toplumsal Araştırma Yöntemleri: Nitel ve Nicel Yaklaşımlar. Özge, S. (Çev. Ed.) İstanbul: Yayınodası.
• Özden, A. (2018). Aile Planlamasının Sosyal Hizmet Bağlamında İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Yalova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Hizmet Anabilim Dalı.
• Öztürk, N. S. (2017). TUIK 2016 Aile Yapısı Arastırması Raporu Çerçevesinde Türk Aile Yapısının Değişimi. 379-398.
• Punch, K. F. (2005). Sosyal Araştırmalara Giriş Nicel ve Nitel Yaklaşımlar. Bayrak, D., Arslan, H. B., Akyüz, Z. (Çev. Ed.). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Sancak Aydın, G. ve Demir, A. (2017). Lisansüstü Öğrencilerinin Eş Seçimini Etkileyen ve Sınırlandıran Görüş ve İnançları. Ege Eğitim Dergisi, 18(2), 627-652.
• Sönmez, V. ve Alacapınar, F. G. (2011). Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Şamar, B. (2018). Mağduriyet Bağlamında Adli Sosyal Hizmet Ve Adli Görüşme Odaları: Eskişehir Adliyesi Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Hizmet Anabilim Dalı.
• T.C. Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Müdürlüğü. (2010). Türkiye'de Aile Değerleri Araştırması. Ankara.
• Tercan, E. (2003). Türk Aile Mahkemeleri. 52(3), 19-53.
• Tortamış, M. (2014). Evli Bireylerde Romantik Kıskançlık Düzeyi Ve Aldatma Eğiliminin Şema Terapi Modeli Çerçevesinde Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı. Ankara.
• Türkarslan, N. (2007). Boşanmanın Çocuklar Üzerine Olumsuz Etkileri ve Bunlarla Başetme Yolları. Aile ve Toplum Dergisi, 3(11), 99-108.
• Tüzemen, A. ve Özdağoğlu, A. (2007). Doktora Öğrencilerinin Eş Seçiminde Önem Verdikleri Kriterlerin Analitik Hiyerarşi Süreci Yöntemi ile Belirlenmesi. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(1), 216-232.
• Ünal, S. ve Avcı, D. (2019). Kolektiviteden Bireyciliğe Geçiş: Aile ve Evlilik Kurumuna Dair Değişen Göstergeler ve Kaygılar. Turkish Studies, 14(5), 2641-2668.
• Vural Batık, M. ve Kalkan, M. (2017). Evlilikte Algılanan Sorun Çözme Becerileri ve Evlilik Doyumu. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(5), 2630-2646.
• Yaman, Ö. M. (2014). Apaçi Gençlik, Gençlerin Toplumsal Davranış ve Yönelimleri: İstanbul'da ''Apaçi'' Altkültür Grupları Üzerine Nitel Bir Çalışma. Türkiye Yeşilay Cemiyeti.
• Yıldırım A. ve Şimşek H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. 10. Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Zastrow, C. (2010). Sosyal Hizmete Giriş. Durdu Baran Çiftçi (Ed.). Ankara: Nika Yayınevi.
• Zeybekoğlu, Ö. (2013). Günümüzde Erkeklerin Gözünden Babalık ve Aile. Doktora Tezi. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı. Antalya.