Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Edirne -Karaağaç- Timurtaş Köyü Timurtaş Paşa Camisi

Yıl 2005, Cilt: 69 Sayı: 254, 145 - 160, 20.04.2005
https://doi.org/10.37879/belleten.2005.145

Öz

Edirne'nin Karaağaç Mahallesi'nin 1- 1,5 km. güneybatısındaki Timurtaş
Camisi, günümüze kadar ayrıntılı olarak ele alınıp, incelenmemiştir. Eserin
banisi olarak bilinen Timurtaş Paşa'nın; Osmanlı tarihinde görülen hangi
Timurtaş olduğu, değişik şehirlerde varlığı bilinen aynı ismi taşıyan camiler
ile bağlantısının olup- olmadığı, vakfiyesinin bulunup- bulunmadığı, inşa tarihi
ve geçirdiği onarımlar ile Türk Mimarisi'ndeki yeri aydınlatılması gereken
konular olarak karşımızda durmaktadır. Bu çalışmamızda Timurtaş Paşa Camisi; plan, malzeme- teknik, mimari, süsleme açılarından incelenerek öncesi ve çağdaşı örneklerle karşılaştırması yapılmıştır.

Kaynakça

  • Ahmed Badi, 2000 : Ahmed Badi, Riyaz-ı Belde-i Edirne, Edirne Şehri Bahçeleri, (Edirne Şehri Tarihi), C. I., (Çev. R. Kazancıgil), İstanbul, 2000.
  • Altun, 1981- 1982 : Altun, A., Kütahya'nın Türk Devri Mimarisi, -bir deneme-, Atatürk'ün Doğumunun 100. Yılına Armağan, Kütahya'dan ayrı basım, İstanbul, 1981- 1982.
  • Anonim, 1983 : Türkiye'de Vakıf Abideler ve Eski Eserler, (Bursa İl Merkezi), C. III, Ankara, 1983.
  • Aslanapa, 1949: Aslanapa, O., Edirne 'de Osmanlı Devri Abideleri, İstanbul, 1949.
  • Ayverdi, 1972: Ayverdi, E. H., Osmanlı Mi'marisinde Çelebi ve IL Sultan Murad Devri, 806- 855 (1403- 1451), İstanbul, 1972.
  • Ayverdi,1973 : Ayverdi, E. H., Osmanlı Mi'marisinde Fatih Devri, 855- 886(1451- 1481), İstanbul, 1973.
  • Bayrakal, 2001: Bayrakal, S., Edirne'deki Tek Kubbeli Camiler, Ankara, 2001.
  • Batur, 1970 : Batur, A., "Osmanlı Camilerinde Almasık Duvar Üzerine", Anadolu Sanatı Araştırmaları, S. 2, İstanbul, 1970, s. 135- 227.
  • Goodwin, 1971 : Goodwin, G., A History of Ottoman Architecture, London, 1971.
  • Gökbilgin, 1952 : Gökbilgin, M. T., XV- XVI. Asırlarda Edirne Ve Paşa Livası, Vakıflar- Mülkler- Mukataalar, İstanbul, 1952.
  • Hıbri, 1999 : Abdurrahman Hıbri, Enisü'l- Müsamirin, Edirne Tarihi, 1360- 1650, (Çev. R. Kazancıgil), İstanbul, 1999.
  • Kazancıgil, 1999 : Kazancıgil, R., Edirne Şehir Tarihi Kronolojisi (1300- 1994) , İstanbul, 1999.
  • Kuran, 1968: Kuran, A., The Mosque in Early Ottoman Architecture, London, 1968.
  • Mehmed Neşri,1983: Mehmed Neşri, Neşri Tarihi, I- II, (Haz. M. A. Köymen), Ankara, 1983.
  • Meriç, 1963 : Meriç, R. M., "Edirne'nin Tarihi ve Mimari Eserleri Hakkında", Türk Sanatı Tarihi Araştırma ve incelemeleri, S. I, İstanbul, 1963, s. 439- 536.
  • Özer, 2003 : Özer, M., "Edirne- Uzunköprü- Kırkkavak Köyü Gazi Turhan Bey Külliyesi", Sanatta Asya- Anadolu ilişkileri Sempozyumu, Prof Dr. Beyhan Karamağarah 'ya Armağan, (6- 7/03/2003, H. Ü. Ankara), (Baskıda), 1- 14.
  • Özer, 2004 : Özer, M., Üsküp'te Türk Mimarisi (XIV- XJX.yy.), Ankara, (Baskıda).
  • Rıfat Osman, 1999 : Tosyavi-zade Rifat Osman, Edirne Evkaf-ı İslamiyye Tarihi, Camiler ve Mescidler, C. 1, (Sad. Ü. A. Özsoy), Ankara, 1999.
  • Serez, 1993 : Serez, M, Tekirdağ ve Çevresi Vakflyeleri, Tekirdağ, 1993.
  • Taneri, 1997: Taneri, A., Osmanlı İmparatorluğu'nun Kuruluş Döneminde Vezir-i A'zamhk, (1299- 1453), İzmir, 1997.
  • Tuncel, 1974 : Tuncel, M., Babaeski, Kırklareli ve Tekirdağ Camileri, Ankara, 1974.
  • Uzunçarsılı, 1986 : Uzunçarşılı, İ. H., Çandarlı Vezir Ailesi, (2. Baskı ), Ankara, 1986.
  • Uzunçarsılı, 1997 : Uzunçarsılı, İ. H., "Osmanlı Tarihinin İlk Devrelerine Aid Bazı Yanlışlıkların Tashihi", Belleten, C. XXI, S. 81- 84, (İkinci baskı), Ankara, 1997, s. 173- 188.

Timurtaş Pasha Mosque At The Edirne - Karaağaç - Timurtaş Village

Yıl 2005, Cilt: 69 Sayı: 254, 145 - 160, 20.04.2005
https://doi.org/10.37879/belleten.2005.145

Öz

The Timurtaş Pasha Mosque, located to the south-west of the Karaağaç district of Edirne, had not up to now been analysed in a detailed way. Which of the Timurtaş Pashas of Ottoman history founded this mosque, its date of construction, the repairs and restoration work to which it was subjected and its importance within the context of Turkish architecture, were some of the problems that had to be clarified. In this study, the Timurtaş Pasha Mosque has been analysed from the point of view of its plan, its architectural structure, the materials and techniques used to build it, and its decorations. The study has been carried out in a comparative way, with regards to contemporary architectural works or to those that were done in previous ages. In addition to this, answers were found to the above mentioned questions. On the basis of archival documents and publications, it has been established that among the four Timurtaş Pashas of Ottoman history, Subaşı (Muinüddin) Timurtaş Pasha was the one, who had this mosque built. This decayed and abandoned building has survived to our days, without the upper part of its minaret and without most of its doors and windows. With its square plan, cubic structure, innermost part covered with a dome placed on an octagonal drum with Turkish triangles, and minaret on the north-western corner, the building has a monumental look. Roughly hewn and natural stones have been used together to build the structure. The interior of the walls and of the dome of the building, which is generally simple as far as decorations are concerned, have been decorated with floral compositions and calligraphy, over plaster. The mosque does not have an inscription indicating the dates of construction or of eventual repairs, but based on the fact that Subaşı (Muinüddin) Timurtaş Pasha's vakfiye (deed for the establishment of a pious foundation) is dated 820 of the Islamic Era (1417 AD) and that the Pasha died sometime after 1428, we can come to the conclusion that the mosque was built during the first quarter of the 15th century. The Timurtaş Pasha Mosque has a plan that was frequently used in Turkish architecture. Also from the point of view of the materials and techniques employed in its construction, it bears similarities with early Ottoman mosques in Edirne and in other cities. From the point of view of its plan, its architectural structure, the materials and techniques used to build it, and its decorations, the building has all the characteristics of its times.

Kaynakça

  • Ahmed Badi, 2000 : Ahmed Badi, Riyaz-ı Belde-i Edirne, Edirne Şehri Bahçeleri, (Edirne Şehri Tarihi), C. I., (Çev. R. Kazancıgil), İstanbul, 2000.
  • Altun, 1981- 1982 : Altun, A., Kütahya'nın Türk Devri Mimarisi, -bir deneme-, Atatürk'ün Doğumunun 100. Yılına Armağan, Kütahya'dan ayrı basım, İstanbul, 1981- 1982.
  • Anonim, 1983 : Türkiye'de Vakıf Abideler ve Eski Eserler, (Bursa İl Merkezi), C. III, Ankara, 1983.
  • Aslanapa, 1949: Aslanapa, O., Edirne 'de Osmanlı Devri Abideleri, İstanbul, 1949.
  • Ayverdi, 1972: Ayverdi, E. H., Osmanlı Mi'marisinde Çelebi ve IL Sultan Murad Devri, 806- 855 (1403- 1451), İstanbul, 1972.
  • Ayverdi,1973 : Ayverdi, E. H., Osmanlı Mi'marisinde Fatih Devri, 855- 886(1451- 1481), İstanbul, 1973.
  • Bayrakal, 2001: Bayrakal, S., Edirne'deki Tek Kubbeli Camiler, Ankara, 2001.
  • Batur, 1970 : Batur, A., "Osmanlı Camilerinde Almasık Duvar Üzerine", Anadolu Sanatı Araştırmaları, S. 2, İstanbul, 1970, s. 135- 227.
  • Goodwin, 1971 : Goodwin, G., A History of Ottoman Architecture, London, 1971.
  • Gökbilgin, 1952 : Gökbilgin, M. T., XV- XVI. Asırlarda Edirne Ve Paşa Livası, Vakıflar- Mülkler- Mukataalar, İstanbul, 1952.
  • Hıbri, 1999 : Abdurrahman Hıbri, Enisü'l- Müsamirin, Edirne Tarihi, 1360- 1650, (Çev. R. Kazancıgil), İstanbul, 1999.
  • Kazancıgil, 1999 : Kazancıgil, R., Edirne Şehir Tarihi Kronolojisi (1300- 1994) , İstanbul, 1999.
  • Kuran, 1968: Kuran, A., The Mosque in Early Ottoman Architecture, London, 1968.
  • Mehmed Neşri,1983: Mehmed Neşri, Neşri Tarihi, I- II, (Haz. M. A. Köymen), Ankara, 1983.
  • Meriç, 1963 : Meriç, R. M., "Edirne'nin Tarihi ve Mimari Eserleri Hakkında", Türk Sanatı Tarihi Araştırma ve incelemeleri, S. I, İstanbul, 1963, s. 439- 536.
  • Özer, 2003 : Özer, M., "Edirne- Uzunköprü- Kırkkavak Köyü Gazi Turhan Bey Külliyesi", Sanatta Asya- Anadolu ilişkileri Sempozyumu, Prof Dr. Beyhan Karamağarah 'ya Armağan, (6- 7/03/2003, H. Ü. Ankara), (Baskıda), 1- 14.
  • Özer, 2004 : Özer, M., Üsküp'te Türk Mimarisi (XIV- XJX.yy.), Ankara, (Baskıda).
  • Rıfat Osman, 1999 : Tosyavi-zade Rifat Osman, Edirne Evkaf-ı İslamiyye Tarihi, Camiler ve Mescidler, C. 1, (Sad. Ü. A. Özsoy), Ankara, 1999.
  • Serez, 1993 : Serez, M, Tekirdağ ve Çevresi Vakflyeleri, Tekirdağ, 1993.
  • Taneri, 1997: Taneri, A., Osmanlı İmparatorluğu'nun Kuruluş Döneminde Vezir-i A'zamhk, (1299- 1453), İzmir, 1997.
  • Tuncel, 1974 : Tuncel, M., Babaeski, Kırklareli ve Tekirdağ Camileri, Ankara, 1974.
  • Uzunçarsılı, 1986 : Uzunçarşılı, İ. H., Çandarlı Vezir Ailesi, (2. Baskı ), Ankara, 1986.
  • Uzunçarsılı, 1997 : Uzunçarsılı, İ. H., "Osmanlı Tarihinin İlk Devrelerine Aid Bazı Yanlışlıkların Tashihi", Belleten, C. XXI, S. 81- 84, (İkinci baskı), Ankara, 1997, s. 173- 188.
Toplam 23 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Arkeoloji
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Mustafa Özer Bu kişi benim

Yayımlanma Tarihi 20 Nisan 2005
Yayımlandığı Sayı Yıl 2005 Cilt: 69 Sayı: 254

Kaynak Göster

APA Özer, M. (2005). Edirne -Karaağaç- Timurtaş Köyü Timurtaş Paşa Camisi. BELLETEN, 69(254), 145-160. https://doi.org/10.37879/belleten.2005.145
AMA Özer M. Edirne -Karaağaç- Timurtaş Köyü Timurtaş Paşa Camisi. TTK BELLETEN. Nisan 2005;69(254):145-160. doi:10.37879/belleten.2005.145
Chicago Özer, Mustafa. “Edirne -Karaağaç- Timurtaş Köyü Timurtaş Paşa Camisi”. BELLETEN 69, sy. 254 (Nisan 2005): 145-60. https://doi.org/10.37879/belleten.2005.145.
EndNote Özer M (01 Nisan 2005) Edirne -Karaağaç- Timurtaş Köyü Timurtaş Paşa Camisi. BELLETEN 69 254 145–160.
IEEE M. Özer, “Edirne -Karaağaç- Timurtaş Köyü Timurtaş Paşa Camisi”, TTK BELLETEN, c. 69, sy. 254, ss. 145–160, 2005, doi: 10.37879/belleten.2005.145.
ISNAD Özer, Mustafa. “Edirne -Karaağaç- Timurtaş Köyü Timurtaş Paşa Camisi”. BELLETEN 69/254 (Nisan 2005), 145-160. https://doi.org/10.37879/belleten.2005.145.
JAMA Özer M. Edirne -Karaağaç- Timurtaş Köyü Timurtaş Paşa Camisi. TTK BELLETEN. 2005;69:145–160.
MLA Özer, Mustafa. “Edirne -Karaağaç- Timurtaş Köyü Timurtaş Paşa Camisi”. BELLETEN, c. 69, sy. 254, 2005, ss. 145-60, doi:10.37879/belleten.2005.145.
Vancouver Özer M. Edirne -Karaağaç- Timurtaş Köyü Timurtaş Paşa Camisi. TTK BELLETEN. 2005;69(254):145-60.