RESHAPE AND FIRING TRIALS OF THE EARLY BRONZE AGE POTTERY IN HÖYÜKTEPE

Yıl 2017, Sayı: 15, 11 - 20, 30.06.2017

Nazan Ünan , Mehmet Yörür

Öz

Kureyşler Dam Rescue Excavations have been carried out by Kütahya Museum Directorate in 2014- 2016. Levels belonging to Early Bronze Age, Middle Bronze Age and Late East Roman Period have been uncovered in Höyüktepe. In the Early Bronze Age (2700-2300 BC) layer, a group of terracotta pottery has been detected. The potteries were shaped by hand and the surfaces were polished. Besides, they vary in form context, particularly decorations applied on the exterior surface. According to the quantity and quality of the vessels, these were produced in the settlement they were found. Similar vessels like those dating to the Early Bronze Age have been reproduced with the clay
obtained from the surrounding environment of the settlement, and are polished like the originals. The vessels have then been fired in three different techniques; an open kiln, earth pit kiln and a domed kiln. In this study, shaping, finishing and firing stages of these vessels will be presented and the results of firing processes will be discussed.

Anahtar Kelimeler

Höyüktepe , Early Bronze Age , archeometry studies , pottery firing

HÖYÜKTEPE’DEN ERKEN TUNÇ ÇAĞI’NA AİT ÇANAK ÇÖMLEĞİN YENİDEN ŞEKİLLENDİRME VE PİŞİRME DENEMELERİ

Öz

Kütahya Müzesi Müdürlüğü tarafından Höyüktepe’de 2014-2016 yıllarında kurtarma kazısı gerçekleştirilmiştir. Höyüktepe’de Erken Tunç Çağı II, Orta Tunç Çağı ve Geç Doğu Roma Dönemi’ne ait tabakalar tespit edilmiştir. Erken Tunç Çağı’na (MÖ 2700-2300) ait tabakada bir grup pişmiş toprak çanak çömlek tespit edilmiştir. Çanak çömlekler, elle şekillendirilmiş ve yüzeyleri perdahlanarak kullanılmışlardır. Form açısından çeşitlilik göstermekle beraber, özellikle kapların dışında bezemeler de uygulanmıştır. Çıkan kapların sayısı ve niteliği değerlendirildiğinde, bu kapların yerleşim içinde üretildikleri düşünülmektedir. Erken Tunç Çağı’na tarihlenen bu kapların, yerleşimin
yakınından alınan kil ile benzer örnekleri şekillendirilmiş ve orijinallerinde olduğu gibi perdahlanmışlardır. Şekillendirilen kaplara açık ocak, toprağa açılmış fırın ve kubbeli fırında olmak üzere üç farklı pişirme tarzı uygulanmıştır. Bu çalışmada yapım, pişirim aşamaları anlatılmış ve pişirim sonuçları değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Höyüktepe , Erken Tunç Çağı , arkeometri çalışmaları , çanak çömlek pişirimi

Kaynakça

• ARCASOY, A., 1983. SeramikTeknolojisi, İstanbul.
• AYDA, D., 1981. SeramikTasarımı, İstanbul.
• BAŞKIRAN, H., 2011. “Alternatif İlkel Bir Pişirim Tekniği: Çukurda Pişirim ve Uygulama Örneği”, 5. Uluslararası Eskişehir Pişmiş Toprak Sempozyumu, Eskişehir: 73-86.
• BİLGEN, A. N., 2015. Seyitömer Höyük Kazısı Ön Raporu (2013-2014), Kütahya.
• BİLGEN, A. N. / BİLGEN, Z. / ÇIRAKOğLU, S., 2015. “Erken Tunç Çağı Yerleşimi (V. Tabaka)”, Seyitömer Höyük I, İstanbul: 119-187.
• GENÇ, S., 2013. Artistik Seramik Sırları, İstanbul.
• GÜLER, A., 2001. “Çanakkale Çan İlçesi Yaveler Köyü Çömlekçiliği” Seramik Sanatı ve Sorunları- 2. Uluslararası Avanos Seramik Sempozyumu, Ankara: 21-38.
• NAUMANN, R., 1991., Eski Anadolu Mimarlığı, Ankara.
• ÖKSE, T., 1999. Önasya Arkeolojisi Seramik Terimleri, İstanbul.
• ÖKSE, T., 2003. “Eski Anadolu’da Seramik Üretim Sistemleri” III. Uluslar arası Eskişehir Pişmiş Toprak Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Eskişehir: 28-34.
• ÖZEN, T. A., 2002. Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’nde Seramik Temel Sanat Eğitimi II, Eskişehir.
• PETERSON, S, / PETERSON J., 2009. Seramik Yapıyoruz, İzmir (çev. Sevim Çizer).
• TÜRKTÜZÜN, M. / ÜNAN, S. / ÜNAN, N. / BİLGİÇ.H., 2015. “Höyüktepe ve Attepe Yerleşimi Kurtarma Kazısı”, Kütahya Müzesi 2014 Yıllığı, Sayı: II, Ankara:9-50.
• TÜRKTÜZÜN, M. / ÜNAN, S. / ÜNAN, N., 2016. “Kureyşler Barajı Kurtarma Kazıları 2015”, Kütahya Müzesi 2015 Yıllığı, Sayı: III, Ankara:11-51.
• TÜRKTÜZÜN, M. / ÜNAN, S. / ÜNAN, N. / BİLGİÇ.H., 2016. “Kureyşler Barajı Kurtarma Kazıları 2014 Yılı Çalışmaları”, 24. Müze Kurtarma Kazıları Sempozyumu ve 1. Uluslararası Müze Çalıştayı, Ankara:469-478.
• UHRİ, A., 2000. “Batı Anadolu Erken Tunç Çağı’nda Mutfak Kültürü Açısından Ocak ve Fırınlar”, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Arkeoloji Anabilim Dalı, yayımlanmamış yüksek lisans tezi.
• ÜNAN, N., 2015a. “Höyüktepe Erken Tunç Çağı Mimarisi: 2014 Yılı Bulguları”,Kureyşler Barajı Kurtarma Kazıları 2014, Ankara:211-222.
• ÜNAN, N., 2015b. “Höyüktepe: 2014 Yılı Erken Tunç Çağı Çanak Çömleği”,Kureyşler Barajı Kurtarma Kazıları 2014, Ankara:223-308.
• ÜNAN, N., 2015c. “Höyüktepe’den Erken Tunç Çağı’na Ait Bir Grup Bezemeli Çanak Çömlek”, Kubaba, sayı: 24, İzmir:7-21.
• YILMAZ, M., 2012. “Başlangıçtan İlk Tunç Çağı Sonuna Kadar Anadolu’da Pişirme Geleneği”, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Te