AİLE TARİHİNİN ARAŞTIRILMASINDA SÖZLÜ TARİHİN KULLANIMI: İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN TECRÜBELERİ

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 2, 294 - 323, 27.10.2017

İlker Dere , Nurgül Kızılay

https://doi.org/10.17497/tuhed.335808

Cited By: 1

Öz

Bu çalışma kapsamında ilkokul öğrencilerine (4. sınıf) sözlü tarih
yöntemi öğretilmiş ve kendi aile tarihlerini araştırmaları istenmiştir.
Öğrenciler, kendi aile tarihlerini araştırmış, kendi soy ağaçlarını çıkarmış ve
ailelerinin hikâyesini yazmaya çalışmışlardır. Eylem araştırması modeline göre
yapılan bu çalışmanın amacı, sözlü tarih yöntemini kullanarak aile tarihlerini
öğrenen, ailesinin soy ağacını çıkaran ve hikâyesini yazan öğrencilerin
tecrübelerini ortaya koymaktır. Ayrıca amaçlı örnekleme tekniğine göre
belirlenen çalışma grubu 30 öğrenciden oluşturulmuştur. Veri toplama araçları
olarak açık uçlu anketler, öğrencilerin soyağacı çizimleri, yazdığı hikâyeler
ve araştırmacı öğretmenin yapılandırmamış gözlemleri kullanılmıştır. Elde
edilen sonuçlar, öğrencilerin yöntemi kullanmaktan hoşlandıkları, ailesi ve
yakın çevresini daha yakından tanıdığı, karşılaştırma yaptıkları ve değişim ve
sürekliliği algıladıklarını göstermiştir. Ayrıca bazı sorunlara rağmen onlar
kendi soyağaçlarını çıkarmış ve aile hikâyelerini yazmıştır. 

Sözlü tarih, tarihin veri toplama yöntemlerinden biridir. Bunun yanında
bu yöntem, uzun bir süredir bütün okul kademelerinde bir öğretim yöntemi
kullanılmaktadır. Bu çalışmalarda genellikle tecrübeli insanlarla yapılan
görüşmelerden elde edilen sonuçlar, öğrenciler tarafından analiz edilmekte ve
bu sonuçların raporları yazılmaktadır. Ancak ilkokulda yapılan çalışmalarda
soyağacı çıkarma ve kutu müze yapma gibi etkinliklere rastlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sözlü Tarih Yöntemi, İlkokul, Aile Tarihi, Değişim ve Süreklilik, Soy Ağacı

USAGE of ORAL HISTORY in THE INQUIRY of FAMILY HISTORY: EXPERIENCES of PRIMARY SCHOOL STUDENTS

Öz

Oral history is one of the data collection methods of history. Besides,
this method is used as a teaching method in all school levels. In those studies,
generally, the results which obtained by interviewing with older people are
analyzed and written by students. However, when the studies are conducted in
primary school, there are activities such as drawing an ancestry tree and
making a box museum.

In the content of this study, primary school students (4th Grade) were
taught oral history method and the students are asked to inquire their history
of families. Then, students inquired their family histories, drew their family
trees, and tried to write stories of their families. The aim of the study which
is based on the action research model is to uncover the experiences of
students, who learn family histories, draw the family trees of their family,
and write their families’ stories using the oral history method. The working
group of study, which is determined according to purposive sampling technique,
is formed from 30 students. As data collection tools are used open-ended
surveys, family trees drawings, and family stories which are written by
students. This research results have shown that the students, who used oral
history, liked the method, they got to know their own families and near
environment closely, they make comparisons, and they perceived change and
continuity. In spite of some problems, they have drawn their family trees and
wrote family stories.

Anahtar Kelimeler

Primary School, Family History, Change and Contunity, Ancestry Tree, Oral History Method

Kaynakça

• Albarelli, G., & Starecheski, A. (2013). The telling lives oral history curriculum guide. New York: The Columbia University Center for Oral History.
• Ardemendo, D. ve Kuszmar, K. (2009). Principles and best practices for oral history education (4-12). Washington DC: Oral History Association (OHA),1-3.
• Ayers, W., & Ayers, R. (2013). Every person is a philosopher/ every day is another story. Mayotte, C. (Ed.), The power of the story: The voice of witness teacher's guide to oral history, voice of witness. San Francisco.
• Caunce, S. (2001). Sözlü tarih ve yerel tarihçi. çev. Bilmez Bülent Can, Alper Yalçınkaya; yay. haz. Ayşe Özil, Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı, 2001: İstanbul.
• Creswell, J. W. (2012). Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research (4th edition). Boston: Pearson.
• Davey, F., Welde, K. D., & Foote, N. (2016). Oral history as inspiring pedagogy for undergraduate education. Oral History Education, Political Engagement, and Youth, Our Schools/Our Selves C. 25, S. 2, Kış, Ottawa, Canada.
• Dere, İ. (2017). Sosyal bilgiler derslerinde bir öğrenme ve öğretme yöntemi olarak sözlü tarih (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Uşak.
• Dere, İ. ve Alkaya, S. (2017, Mayıs). Geçmişten Günümüze Salgın ve Bulaşıcı Hastalıklar, İlaçlar ve Hastalıklarla Mücadele Yöntemleri: 6. Sınıf Öğrencilerinin Sözlü Tarih Çalışmaları. 6. Uluslararası Sosyal Bilgiler Eğitimi Sempozyumunda sunulan bildiri, 4-6 Mayıs, Eskişehir.
• Diekema, M. (1989). Oral history and the young child (Unpublished master thesis). Calvin College: Michigan, USA.
• Gonzalez-Peterson, A. A. (1994). An oral history project with high school students: Implications for curriculum change (Unpublished master thesis). University of New Mexico, USA.
• Hickey, M. G. (2006). Family stories and memorabilia: Oral history projects in elementary schools. Lanman, B. A., & Wendling, L. M. (Ed.), Preparing the next generation of oral historians: An anthology of oral history education. Lanham, MD: Rowman and Littlefield.
• İncegül, S. (2010). Sosyal bilgiler dersinde örnek bir sözlü tarih uygulaması (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Jenks, C. E. (2010). Using oral history in the elementary school classroom. Social Studies and the Young Learner, 23, 1, 31-32.
• Kabapınar, Y. ve İncegül, S. (2016). Değişim ve süreklilik bağlamında oyun ve oyuncağa bakmak: bir sözlü tarih çalışması. Turkish History Education Journal, 5(1), 74-96.
• Kabapınar, Y. ve Uğur-Öztaşçı, A. (2016, Eylül). Yerel Tarih Öğretim Yöntemini Sosyal Bilgiler Dersinde Uygulamaya Koymak. 4. Uluslararası Tarih Eğitimi Sempozyumu (4th International Symposioum on History Education) Tam Metin Kitabı, Muğla.
• Kachaturoff, G., & Greenebaum, F. (1981). Oral history in the social studies classroom. The Social Studies, 72(1), 18-22.
• Kaya, M. (2012). Sosyal bilgiler dersinde kullanılabilecek bir öğretim yöntemi olarak sözlü tarih: amaç, içerik, uygulama (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kaylor, W. K. (1977). The effect of an oral history technique on the attitudes of fifth grade students concerning the 1930's (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). California State College, USA.
• McLellan, M. L. (2014). Beyond the transcript: oral history as pedagogy. In Boyd, D., & Larson, M. (Ed.), Oral History and Digital Humanities: Voice, Access, and Engagement. USA: Springer.
• Mehaffy, G., Sitton, T., & Davis Jr, O. L. (1984). Oral History in the classroom. In Dunaway, D. K., & Willa, K. B. (Ed.) Oral history: an interdisciplinary anthology. Nashville: The American Association for State and Local History.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (2015). Genişletilmiş bir kaynak kitap: Nitel veri analizi (İkinci Baskıdan Çeviri). S. Akbaba Altun ve A. Ersoy (Çeviri Editörleri). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Millî Eğitim Bakanlığı, (2006). Sosyal bilgiler 6.-7. sınıflar öğretim programı. Ankara: TTKB Yayınları.
• Millî Eğitim Bakanlığı, (2017). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 4, 5, 6 ve 7. Sınıflar). Ankara: TTKB Yayınları.
• Neuenschwander, J.A. (1976). Oral history as a teaching aproach. Washington: National Education Asociation.
• Oteghen, S. L. V. (1996). Using Oral History as a Motivating Tool in Teaching. Journal of Physical Education, Recreation & Dance, 67:6,45-48.
• Patton, M.Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (3. Baskıdan Çeviri, Çeviri Editörleri: M. Bütün ve S.B. Demir.). Ankara: Pegem Akademi.
• Portelli, A. (1990). The death of Luigi Trastulli, and other stories: Form and meaning in oral history. Albany, N.Y: State University of New York Press.
• Putman, E., & Rommel-Esham, K. (2004). Using Oral History to Study Change: An Integrated Approach. Social Studies, 95, 5, 201-205.
• Ritchie, D. A. (2015). Doing Oral History. New York: Oxford University Press, 3th Edition.
• Shumway, G. L., & Hartley, W. G. (1973). An oral history primer. Salt Lake City: Oral History Primer.
• Rubin, A. (2008). Practitioner’s Guide to Using Research for Evidence-Based Practice. Hoboken, New Jersey: John Wiley & Sons.
• Singh, K. (2007). Quantitative social research method. SAGE Publications.
• Sund, S. R. (1983). A guide for enhancing fourth grade social studies and language arts through communication of oral history (Unpublished master thesis). Westminster College, Pennsylvania, USA.
• Thompson, P. (1999). Geçmişin sesi. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Yang, S. C., Chen, N. S., & Chen, A. S. (2002). A student‐generated web‐based oral history project. Journal of Computer Assisted Learning, 18(3), 272-281.
• Yaka, A. (2011). Sosyal Değişme (Türk Modernleşmesi). İstanbul: Gündoğan Yayınları.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Yin, R. K. (2011). Qualitative research from start to finish. New York, London: The Guilford Press.
• Valk, A., Atticks, A., Binning, R., Manekin, E., Schiff, A., Shibata, R., & Townes, M. (2011). Engaging communities and classrooms: Lessons from the Fox Point oral history project. Oral History Review, 38(1),136-157.
• Walbert, K. (2004). How to do it: Oral history projects. Social Studies and the Young Learner. 16(4), E1-E8.