The Effect of Social Media Users Characteristics on Consumer Behaviors: A Quantitative Study on Social Media Users in Turkey

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 1, 20 - 39, 30.06.2023

Fatima-zahra El Haloui Evrim İldem Develi

Öz

In this research, it is aimed to examine the effects of gender, age, education, marital status, income, and duration of social media use on consumers' social media purchasing actions. For this purpose, the descriptive research method was used and the preferences of social media users regarding purchasing behavior were analyzed. In line with the research method, a questionnaire was developed and applied to 221 people in order to collect the demographic characteristics of individuals using social media as a means of obtaining data, their social media usage and their experiences on purchasing behaviors through social media. In order to determine the reliability of the measurement tool applied to the participants in the study, the Cronbach alpha reliability coefficient was calculated. The alpha coefficient calculated for the scale was 0.79 and this coefficient showed that the measurement tool was reliable. The data were analyzed using the SPSS 24.0 statistical package program. As a result of the study, it was found that purchasing behavior from social media did not differ according to gender, age, income and marital status. More purchasing behavior from social media was observed compared to those with lower education at the undergraduate and graduate level. At the same time, it has been determined that as the duration of social media usage increases, purchasing behavior also increases.

Anahtar Kelimeler

Social Media, Social Media Marketing, Consumer Behaviors

Sosyal Medya Kullanıcılarının Özelliklerinin Tüketici Davranışlarına Etkisi: Türkiye’deki Sosyal Medya Kullanıcıları Üzerine Nicel Bir Araştırma

Öz

Bu araştırmada, tüketicilerin sosyal medyada satın alma eylemlerinde cinsiyet, yaş, eğitim, medeni durum, gelir ve sosyal medya kullanım sürelerinin etkisini incelemek amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda tanımlayıcı araştırma yöntemi kullanılmış ve sosyal medya kullanıcılarının satın alma davranışına ilişkin tercihleri analiz edilmiştir. Araştırma yöntemi doğrultusunda, veri elde etme aracı olarak sosyal medya kullanan bireylerin demografik özellikleri, sosyal medya kullanımları ve sosyal medya üzerinden satın alma davranışlarına ilişkin deneyimlerini anlamak üzere anket oluşturulmuş ve 221 kişiye uygulanmıştır. Araştırmada katılımcılara uygulanan ölçme aracının güvenirliğini belirlemek için Cronbach alfa güvenirlik katsayısı hesaplanmıştır. Ölçek için hesaplanan alfa katsayısı 0,79’dur ve bu katsayı ölçme aracının güvenilir olduğunu göstermektedir. Veriler, SPSS 24.0 istatistik paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda sosyal medyadan satın alma davranışının cinsiyet, yaş, gelir ve medeni duruma göre farklılık göstermediği bulgulanmıştır. Eğitim düzeyi lisans ve yüksek lisans olan katılımcılarda, eğitim düzeyi daha alt olan katılımcılara kıyasla daha fazla sosyal medyadan satın alma davranışı sergiledikleri gözlemlenmiştir. Aynı zamanda sosyal medya kullanım süresi arttıkça satın alma davranışının da yükseldiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya, Sosyal Medya Pazarlama, Tüketici Davranışları

Kaynakça

• Akyazı, A. (2019). Sosyal medya ile tüketim ilişkisi popüler ünlülerin Instagram hesapları üzerine bir araştırma. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(Ek Sayı), 93-108.
• Alpman, P. S. (2018). Sosyal teorilerin konusu olarak kimlik: sosyal inşacı yaklaşım. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 21(2).
• Altaş, B. (2021). Sosyal medyanın satın alma davranışına etkisi. [Yüksek lisans tezi]. T.C. Bahçeşehir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Alter, S., Khan, N., Rehman, F. ve Nazneen, L. (2018). Relationship between social media marketing and consumer buying behavior. Peshawar Journal of Psychology and Behavioral Sciences, 4(2), 193-202.
• Arslan, İ. ve Yavuz, A. (2020). Sosyal medyanın tüketici satın alma davranışlarına etkisi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Girişimcilik Dergisi, (4), 151-170.
• Baltacı, Ö., Akbulut, Ö. ve Yılmaz, F. (2021). Problemli internet kullanımında güncel bir risk faktörü: Covid-19 pandemisi. Humanistic Perspective, 3(1), 97-121.
• Biçer, E. M. (2012). Sosyal medya pazarlaması ve marka imajı. [Yüksek lisans tezi]. Karadeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bostancı, M. (2010). Sosyal medyanın gelişimi ve iletişim fakültesi öğrencilerinin sosyal medya kullanım alışkanlıkları. [Yüksek Lisans Tezi]. Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Genel Gazetecilik Ana Bilim Dalı.
• Can, A. (2018). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Pegem Akademi, Ankara.
• Choedon, T. ve Chan, L. (2020). The efect of social media marketing activites on purchase intention with brand equity and social brand engagement: empirical evidence from korean cosmetic firms. Knowledge Management Research, 21(3), 141-160.
• Comrey, A. ve Lee, H. (1992). Interpretation and application of factor analytic results: A first course on factor anaysis. 2nd edn. Hills Dale, Nj: Lawrence Erlbaum, 250-254.
• Çömlekçi, M. ve Başol, Ö. (2019). Gençlerin sosyal medya kullanım amaçları ile sosyal medya bağımlılığı ilişkisinin incelenmesi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(4), 173-188.
• Demir, A. (2022) Üniversite öğrencilerinin sosyal medya kullanım alışkanlıkları ve sosyal medyanın satın alma davranışları üzerindeki etkisi. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Nişantaşı Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Demirel, A. (2013). E-ticarette sosyal medya etkilerinin incelenmesiyle bir uygulama. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. T.C Yaşar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Doğan, H., Güler, A. Z. ve Ağcadağ, D. (2014). Hedonik tüketim alışkanlıkları üzerine etkili faktörlerin değerlendirilmesi (Tokat ili örneği). Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(30), 69-77.
• Duygu,S. (2013). AOF bilimsel araştırma yöntemleri kitabı.
• Erdoğan, V. (2018). Sosyal medya marka imajının tüketici satın alma davranışlarına etkisi. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. KTO Karatay Üniversitesi. Sosyal bilimler Enstitüsü.
• Eryılmaz, B. (2014). Sosyal medya kullanımının müşteri tercihleri üzerine etkileri: konaklama işletmelerinde bir inceleme. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Evans, D. (2008). Media marketing: An hour a day. Alameda: SYBEX. İnc.
• Eyel, Ş. ve Şen, B. (2020). Influencer pazarlama ve tüketicilerin infuencerlara yönelik tutumlarının satın alma niyeti üzerindeki etkisi. Atlas Sosyal Bilimler Dergisi, 1(5), 7-29.
• Fırat, A. ve Aydın, E. (2016). Hedonik ve faydacı alışveriş davranışı üzerine bir araştırma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(43), 1840-1846.
• Füller, J., Mühbacher, H. ve Jawecki, G. (2014). Consumer empowerment through internet-based co-creation. Journal of Management Information Systems, 26(3), 71-102.
• George, D. ve Mallery, P. (2003). SPSS for windows step by step: A simple guide and reference 11.0 update. (4nd edn.) Boston: Allyn and Bacon.
• Gretzel, U. (2018). Influencer marketing in travel and tourism. In: Sigala M, Gretzel U (eds) Advances in social media for travel, tourism and hospitality: New perspectives, practice and cases. Routledge, New York, pp 147–156.
• Gültaş, P. ve Yıldırım, Y. (2016). İnternetten alışverişte tüketici davranışlarını etkileyen demografik faktörler. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(10), 32-50.
• Gültaş, P., ve Yıldırım, Y. (2016). Internetten alışverişte tüketici davranışını etkileyen demografik faktörler. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(10), 32-51.
• Hacıefendioğlu, Ş. (2014). Sosyal medyanın marka bağlılığına etkisi üzerine bir araştırma. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (28), 59-70.
• Hajli, N. (2014). A study of the impact of social media on consumers. International Journal of Market Research, 56(3), 20-40.
• Ioanas, E. ve Stoica, I. (2014). Social media and its impact on consumers behaviour. International Journal of Economic Practices and Theories, 4(2), 75-96.
• İşlek, M. S. (2012). Sosyal medyanın tüketici davranışlarına etkileri: Türkiye`deki sosyal medya kullanıcıları üzerine bir araştırma. [Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi]. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karabulut, M. (1989). Tüketici davranışı. İÜ İşletme İktisadi Enstitüsü Yayınları.
• Karabulut, T. (2019). Sosyal medya kullanımının tüketicilerin satın alma davranışı üzerine etkisi: Üniversite öğrencilerine yönelik bir araştırma. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Dicle Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kaya, A. (2019). Sosyal medya pazarlamasında demografik faktörlerin satın alma davranışlarına etkisi: Konya ili araştırması. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Keskin, S. ve Baş, M. (2015). Sosyal medyanın tüketici davranışlarına etkisinin belirlenmesi. Gazi University Journal of Faculty of Economics and Administrative Sciences, 17(3), 51-69.
• Kıranoğlu, O. (2018). Sosyal medyada yapılan yorumların tüketici satın alma niyeti üzerindeki etkisi: Bartın ili örneği. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Bartın Üniversitesi, Sosyal bilimler enstitüsü.
• Kotler, P. (2000). Marketing management (Millenium Edition).
• Kovan, A. ve Ormancı, N. (2021). Üniversite öğrencilerinin sosyal medyadaki gelişmeleri kaçırma korkusu ile sosyal medya bağımlılığı arasındaki ilişki: COVİD-19 pandemisi örneği. Erciyes İletişim Dergisi, 4. Kültürel Bilişim, İletişim ve Medya Çalışmaları Kongresi Özel Sayısı, 125-145.
• Mangold, W. ve Faulds, D. J. (2009). Social media: The new hybrid element of the promotion mix. Journal of Business Horizons, 52, 357-365.
• Mucuk, İ. (2009). Pazarlama ilkeleri. Türkmen Kitabevi.
• Olgun, B. (2014). Sosyal medya ve tüketici davranışları. [Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi]. İstanbul Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ondokuz Mayıs Üniversitesi (Bt). Evren ve örneklem. Ulaşılabilir: https://avys.omu.edu.tr/storage/app/public/yalperv/129591/Evren%20ve%20%C3%96rneklem%20Konusu. pdf (Erişim Tarihi 15 Mayıs 2022).
• Öge, Ö. İ. (2018). Sosyal medyanın tüketici davranışları üzerine etkisi ve Ankara ilinde bir uygulama. [Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi]. Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özdamar, K. (2004). Paket programları ile istatistiksel veri analizi (çok değişkenli analizler). Eskişehir Yayınevi.
• Öztürk, K. (2018). Üniversite öğrencilerinin sosyal medya kullanımlarının satın alma davranışlarının demografik özelliklerine göre karşılaştırılması. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi] T.C. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Polat, C. ve Kütler, B. (2007). Perakende mağaza seçiminde hangi faktörler etkili?: Niğde ilindeki tüketiciler üzerine bir uygulama. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(3), 109-126.
• Ridings, C. M. ve Gefen, D. (2004). Vitual community attraction: why people hang out online. Journal of Computer-Mediated Communication, 10(1), 1-10.
• Saima, J. ve Khan, M. (2020). Effect of social media infuencer marketing on consumers’ purchase intention and the mediating role of credibility. Journal of Promotion Management, 1-22.
• Schiffman, L. ve Kanuk, L. (1987). Consumer behavior. Prentice-Hall, 3. Baskı.
• Solmaz, B., Tekin, G., Herzem, Z., ve Demir, M. (2013). İnternet ve sosyal medya kullanımı üzerine bir uygulama. Selçuk İletişim, 7(4), 23-32.
• Songur, A. ve Turan, T. (2019). Kişilik özelliklerinin müşteri davranışına etkisi: Bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 35, 313-345.
• Şahin, E., Çağlıyan, V. ve Başer, H. H. (2017). Sosyal medya pazarlamasının tüketici satın alma davranışına etkisi: Selçuk Üniversitesi İ.İ.B.F örneği. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(4), 67-86.
• Şeker, A. (2021). İnfluencerların tüketici satın alma tutum ve davranışlarına etkisi üzerine nitel bir araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 22(1), 19-42.
• Tabachnick, B. G, ve Fideli, L.S. (2001). Using multivariate statistics (Fourth Edition). Boston: Ally And Bacon.
• Tengelimoğlu, D. B. (2014). İşletme yönetimi. Seçkin Yayınevi.
• Tokol, T. (1996). Pazarlama yönetimi. Bursa: Uludağ Yayıncılık.
• Tufan, Ö. (2022). Elektronik ağızdan ağıza iletişimin turist satın alma davranışına etkisi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. T.C. Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• We Are Social. (2022, Nisan 00). Digital in Turkey. Ulaşılabilir: https://datareportal.com/digital-in-turkey2022. (Erişim Tarihi 15 Mayıs 2022).
• Wilkie, V. (1994). Consumer behavior. Johm Wiley and Sons.Inc, Kanada.
• Wilkie, William (1975). New perspectives for consumer information processing research. Communication Research, 2(3), 216-231.
• Yaprak, İ. (2020). Tüketicilerin sosyal medya reklamlarına yönelik tutumlarının plansız satın alma davranışı üzerine etkisi: Algılanan kalite ve marka sadakatinin aracılık rolü. [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Nevşehir Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Zümrüt, S. (2016). Sosyal medya reklamlarının tüketici davranışlarına etkisi: Instagram kullanıcıları üzerine bir çalışma. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Kayseri Nuh Naci Yazgan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.