Uşak İli Buğday (Triticum aestivum L.) Ekim Alanlarında Sorun Olan Yabancı Ot Türlerinin, Yaygınlık ve Yoğunluklarının Belirlenmesi

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 2, 349 - 367, 24.04.2020

Derya Köktaş Derya Öğüt Yavuz

https://doi.org/10.30910/turkjans.725793

Cited By: 1

Öz

Yabancı otlar % 48-52 oranlarında kayıpla diğer biyotik faktörlerden ön plana çıkmakta, rekabet ve salgıladığı allelopatik maddelerle buğdayda ürün kalitesinin düşmesine ve verim kaybına neden olmaktadır. Bu nedenle Uşak ili buğday alanlarında yürütülen bu çalışmada yabancı otların tür ve yoğunluklarının belirlenmesi, mücadele çalışmalarına kaynak oluşturması açısından önem arz etmektedir. Çalışma, Uşak ilini temsil edecek şekilde altı ilçede (Merkez, Banaz, Eşme, Karahallı, Ulubey ve Sivaslı) toplam 115 tarlada, mücadele yapılıp yapılmaması gözetilmeksizin buğday ekim alanları gezilerek yabancı otların tür, yaygınlık ve yoğunluklarının belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Yapılan çalışma sonucunda Uşak ili buğday alanlarında 24 familyaya ait 11’i cins, 65’i tür ve tür altı takson düzeyinde toplam 76 takson tespit edilmiştir. İl bazında elde edilen sonuçlara göre yabancı otların genel olarak yoğun olmadığı ancak bazı türlerin yaygın olduğu belirlenmiştir. Secale cereale L., Convolvulus arvensis L., Avena barbata Pott ex Link subsp. barbata, Galium tricornutum Dandy ve Bifora radians Bieb türleri en yaygın yabancı otlar olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Uşak, Buğday, Yabancı otlar

Teşekkür

¥ Derya KÖKTAŞ’ın yüksek lisans tezinden üretilmiştir.

Determining Species, Frequency, and Density of Weeds Species in Wheat (Triticum aestivum L.) Fields in Uşak Province

Öz

Weeds come into prominence among other biotic factors with a loss of 48-52 % and it causes loss in production quality and yield loss in wheat with competition and allelopathic substances they release. For this reason, in this study conducted in wheat fields in Uşak province, determination of species and density of weed is important to form a reference for control studies. The study was conducted in a total of 115 fields in six districts (Center, Banaz, Eşme, Karahallı, Ulubey and Sivaslı) representing Uşak province by visiting wheat cultivation sites regardless of considering whether or not control is performed, in order to determine the species, frequency and density of weeds. As a result of the study, a total of 76 taxa which belonged to 24 families, 65 of which were at species and subspecies, 11 of which were at the genus level, were determined in wheat fields in Uşak province. Based on the province-based results, it was determined that weeds did not have density in general, but some species were widespread. Secale cereale L., Convolvulus arvensis L., Avena barbata Pott ex Link subsp. barbata, Galium tricornutum Dandy and Bifora radians Bieb species were the most widespread weeds.

Anahtar Kelimeler

Uşak, Wheat, Weeds, Frequency, Density, Survey

Kaynakça

• Anonim, 2018a. Uşak Belediyesi Coğrafi Yapısı. (http:// http://www.usak.bel.tr) (Erişim Tarihi: 10.11.2018).
• Anonim, 2018b. T.C. Başbakanlık Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü, Uşak İl Müdürlüğü Kayıtları.
• Arslan, Z.F. 2018a. Şanlıurfa ili mısır tarlalarında bulunan yabancı otların yaygınlık ve yoğunlukları ile mücadele sorunlarına çözüm önerileri. Türk Tarım-Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6(10): 1322-1328. ISSN: 2148-127X.
• Arslan, Z.F. 2018b. Decrease in biodiversity in wheat fields due to changing agricultural practices in five decades. Biodiversity and Conservation. 27(12):3267-3286.
• Bilgir, S. 1965. Ege Bölgesi hububat tarlalarında görülen yabancı otlar ve savaş imkanları üzerinde bazı incelemeler. T.C. Tarım Bakanlığı Yayınları Teknik Bülteni No: 14, İzmir.
• Boz, Ö. 2000. Aydın ili buğday ekim alanlarında bulunan yabancı otlar ile rastlama sıklıkları ve yoğunluklarının saptanması. Türkiye Herboloji Dergisi, 3 (2): 1-11.
• Boz, Ö., Doğan, N.M., Dura, S. 2000. Denizli ili buğday ekim alanlarında bulunan yabancı otlar ile rastlanma sıklıkları ve yoğunluklarının saptanması. Türkiye Herboloji Dergisi, 3 (1): 37-52.
• Boz, Ö., Doğan, N., Albay, F. 2002. Aydın ili buğday alanlarındaki önemli yabancı otlar ve mücadelesi. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Aydın İl Müdürlüğü Dergisi, 24-27.
• Bükün, B. 2004. The weed flora of winter wheat in Şanlıurfa, Turkey. Pakistan Journal of Biological Sciences, 7 (9):1530-1534.
• Cavlan, S., Şık, L. 2012. Flora of Üçpınar Town (Manisa-Turkey). Celal Bayar University Journal of Science, 8:1-16.
• Civelek, Ş., Kırbağ, S., Parlak, Y. 1997. Elazığ İli tahıl tarlalarındaki yabancı otların belirlenmesi. Türkiye II. Herboloji Kongresi, 1-4 Eylül 1997, İzmir, 53.
• Çetin, E., Seçmen, Ö. 2008. Flora of Boncuk Mountains (Burdur-Muğla, Turkey), International Journal of Botany 4 (2): 130-150.
• Davis, P.H. (ed) 1965-1985. Flora of Turkey and the Aegean Islands. Vol 1-9. University Press, Edingburg.
• Davis, P.H., Mill, R., Tan, K. 1988. Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Vol 10. University Press, Edingburg.
• Doğan, Y., Baslar, S., Çelik, A., Mert, H.H., Öztürk, M. 2004. A study on the roadside plants of West Anatolia, Turkey. Nat. Croat., 13: 63-80.
• Ersoy, Y., Çıngay. B., Şekerciler, F., Demir, O., Cabi, E. 2019. Checklist of grasses (Poaceae Barn.) in Istanbul. Acta Biologica Turcica, 32 (3): 149-159.
• FAOSTAT, 2018. Wheat Production in World 2018. (http://www.fao.org) (Erişim Tarihi: 11.06.2019).
• Fener, D., Aykurt, C. 2019. The flora of Kıbrıs River wildlife development area (Kaş-Antalya/Turkey). Biological Diversity and Conservation, 12(1): 107-121.
• Gider, P.Z. 2013. İstilacı Bitki Türlerinin ve İstila Yeteneklerinin Tek Yıllık Otlaklarda ve Yol Kenarlarında (Aydın, Denizli, Muğla, İzmir) Belirlenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Aydın.
• Gökalp, Ö., Üremiş, İ. 2015. Mardin buğday ekim alanlarında bulunan yabancı ot türlerinin, yaygınlıklarının ve yoğunluklarının belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20 (1):13-22.
• Güler, B., Kesim, İ., Uğurlu, E. 2013. Flora of Dervişli (Eşme, Uşak/Turkey) and its surroundings. Biological Diversity and Conservation, 6 (1):169-177.
• Güncan, A. 1982. Erzurum yöresinde buğday ürününe karışan bazı yabancı ot tohumlarının çimlenme biyolojisi üzerinde araştırmalar. Atatürk Üniversitesi Yayınları, Erzurum, 589 s.
• Güner, A., Özhatay. N., Ekim. T., Başer. K.H.C. (eds) 2000. Flora of Turkey and the Aegean Islands. Vol 11, Supplement 2, Edinburg University Press, Edingburgh (GB), 656p.
• Gürbüz, R., Uygur, S., Uygur, N. 2018. Ağrı ili buğday ekim alanlarında segetal floranın belirlenmesi. Turkish Journal of Weed Science, 21(1):2018:8-18.
• Holm, F.A., Kirkland, K.J., Stevenson, F.C. 2000. Defining optimum herbicide rates and timing for wild oat (Avena fatua) control in spring wheat (Triticum aestivum). Weed Technology, 14: 167-175.
• Kadıoğlu, İ. 1989. Çukurova bölgesi buğday ekiliş alanlarında görülen yabani yulaf (Avena spp.) türleri, gelişme biyolojileri, buğday ile karşılıklı etkileşimleri ve kontrol olanakları üzerinde araştırmalar. Adana Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları, Ankara, 66.
• Kara, A. 1993. Tekirdağ ili buğday ekim alanlarında görülen önemli yabancı ot türleri, yayılışları ve bunlardan en önemlisinin biyolojisi üzerinde araştırmalar. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 103s.
• Kara, H., Dönmez, Ş. M., Ay, Ş. 2010. İklim değişikliğinin Uşak’ta tarım ürünlerine etkisi. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, 3 (1): 39-46.
• Kaya, Y., Zengin, H. 2000. Pasinler Ovasındaki buğday tarlalarında sorun oluşturan yabancı otlarla, rastlama sıklıkları, hayat formları ve fitocoğrafik bölgelerinin belirlenmesi. Türkiye Herboloji Dergisi, 3(1): 17-26.
• Karlıil, B. 1988. Bornova yöresindeki buğday tarlalarında görülen yabancı otların saptanması, fide ve tohum morfolojilerinin belirlenmesi üzerinde incelemeler. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 55 s.
• Khaliq, A., Matloob, A., Ahmad, N., Rasul, F., Awan, I.U. 2012. Post emergence chemical weed control in direct seeded fine rice. The Journal of Animal & Plant Sciences, 22(4): 1018-7081.
• Khan, M., Haq, N. 2002. Wheat crop yield loss assessment due to weeds. Sarhad Journal of Agriculture, 18:449-453.
• Kılıç, D. D., Kutbay, H. G., Sürmen, B., Hüseyinoğlu, R. 2018. The classification of some plants subjected to disturbance factors (grazing and cutting) based on ecological strategies in Turkey. Rendiconti Lincei. Scienze Fisiche e Naturali, 29(1): 87-102.
• Kireç, M., Yarcı, C. 1998. The Flora of the agricultural areas in Enez (Edirne) and environs. Turkish Jaurnal of Botany, 23: 53-62.
• Kitiş, Y.E., Boz, Ö. 2003. Isparta ili buğday ekim alanlarındaki yabancı otların yaygınlık ve yoğunluklarının saptanması. Türkiye Herboloji Dergisi, 6 (1): 16-38.
• Kordali, Ş., Zengin, H. 2007. Bayburt ili buğday ekim alanlarında bulunan yabancı otların rastlama sıklığı, yoğunlukları ve topluluk oluşturması durumlarının saptanması. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 38: 9-23.
• Nanher, A.H., Sıngh, R., Tyagı, S. 2015. Effects of weed control treatments on wheat crop and associated weeds. Trends in Biosciences Journal, 8(2):421-428. Odum, E.P. 1971. Fundamantals of Ecology. W.B. Saunders Company, Philedelphia, London, Toronto, 574 p.
• Oerke, E.C. 2005. Crop losses to pests. Jaurnal of Acricultural Science, 144 (01): 31.
• Önen, H., Akdeniz, M., Farooq, S., Hussain, M., Özaslan, C. 2018. Weed flora of citrus orchards and factors affecting its distribution in western mediterranean region of Turkey. Planta Daninha, 36: e018172126.
• Özaslan, C., Boyraz, N., Güncan, A. 2011. Diyarbakır ili buğday ekim alanlarında sorun olan yabancı otların belirlenmesi. Türkiye IV. Bitki Koruma Kongresi Bildirileri, 28-30 Haziran, Kahramanmaraş, 139 s.
• Öztürk, M., Tatlı, A., Özçelik, H., Behçet, L. 2015. General characteristics of flora and vegetation formations of eastern anatolia region and its environs (Turkey). Süleyman Demirel University Journal of Science. 10: 23-48.
• Pala, F., Mennan, H. 2017. Diyarbakır buğday tarlalarında bulunan yabancı otların belirlenmesi. Bitki Koruma Bülteni, 57(4): 447-461.
• Sargın, S.A., Akçiçek, E., Selvi, S. 2013. An ethnobotanical study of medicinal plants used by the local people of Alaşehir (Manisa) in Turkey. Journal of Ethnopharmacology, 150: 860-874.
• Satıl, F., Tümen, G., Selvi, S. 2016. Balıkesir Üniversitesi bahçesi ve florası. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, 9 (2): 26-32.
• Sırma, M. 1995. Tokat yöresinde buğday alanlarında sorun oluşturan yabancı otlar, önemlilerinden bazılarının topluluk oluşturma durumları ve topraktan kaldırdıkları “N,P,K” miktarı üzerinde bir araştırma. Selçuk Üniversitesi, Doktora Tezi, Konya.
• Sırma, M., Kadıoğlu, İ. 2010. Erzincan ili-Otlukbeli ilçesi buğday ekim alanlarında saptanan önemli yabancı ot türleri, rastlanma sıklıkları ve yoğunlukları. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 27(1): 27-34.
• Sırrı, M. 2019. Buğday ekim alanlarında sorun oluşturan türleri: Siirt ili örneği. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi. 6(2):142-152.
• Söker, A. Koyuncu, O., Yaylacı, Ö.K., Tokur, S. 2012. Eskişehir ve çevresindeki bazı tarım alanlarındaki tarla yabancı otlarının florası. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 13(1):109-127.
• Taştan, B., Erciş, A. 1991. Orta Anadolu Bölgesi buğday ekim alanlarında gözlenen yabancı otların yayılış ve yoğunlukları üzerinde araştırmalar. Bitki Koruma Bülteni, 31(1-4): 39-60.
• Tepe, I. 1989. Van ve yöresinde hububat alanlarında yabancı otlar ve dağılışları. TÜBİTAK, Doğa Türk Tarım ve Ormancılık Dergisi. 13 (36): 1315-1329.
• Töre, Ö. 2014. Tokat ili buğday ekim alanlarında sorun olan yabancı ot türleri ile bunların yaygınlık ve yoğunluklarının belirlenmesi. (Master’s thesis, Gaziosmanpaşa University), 42p.
• Tuğrul, M. 2013. Bursa ili zeytin bahçelerinde görülen önemli yabancı ot türleri, yoğunlukları ve rastlanma sıklıklarının belirlenmesi. Yüksek lisans tezi, Tekirdağ, 42s.
• Tursun, N. 2002. Determination of weeds in wheat fields in Kahramanmaraş. Türkiye Herboloji Dergisi, Turkey. 5 (1): 1-11.
• Türe, C., Böcük, H. 2007. An investigatin on the diversity, distribution and conservation of Poaceae species growing naturally in Eskişehir province (Central Anatolia-Turkey). Pakıstan Jaurnal of Botany, 39 (4): 1055-1070.
• Türe, C., Köse, Y.B. 2000. Eskişehir ve çevresindeki bazı tarım alanlarında yayılış gösteren yabancı ot florası üzerine bir araştırma. Turkish Jaurnal Agriculture and Forestry, 24: 327-331.
• TÜİK, 2017a. Türkiye İstatistik Kurumu Bitkisel Üretim İstatistikleri. (https://biruni.tuik.gov.tr) (Erişim Tarihi: 31.10.2019).
• TÜİK, 2017b. Türkiye İstatistik Kurumu Bitkisel Üretim İstatistikleri. (https://biruni.tuik.gov.tr) (Erişim Tarihi: 11.06.2018).
• Uludağ, A. 1993. Diyarbakır yöresinde yetiştirilen buğday-mercimek kültürlerindeki önemli yabancı otların dağılışı ve bunların bazı biyolojik özellikleri üzerinde araştırmalar. (Master’s thesis, Cumhuriyet University), 50p.
• Uludağ, A. 1997. Weed infestation level changes in cereals in Diyarbakır, Turkey. 10th EWRS Symposium, 22-26 June 1997, Poznan, 22p.
• Uygur, F.N. 1985. Untersuchungen zu art und bedeutung der verunkrautung der verunkrautung in der çukurova unter besonderer berücksictigung von Cynodon dactylon (L.) Pers. und Sorghum halepense (L.) Pers. Stuttgard. Germany, 169 s.
• Uygur, S. 1997. Çukurova bölgesindeki yabancı ot türleri, bu türlerin konukçuluk ettikleri hastalık etmenleri ve dağılımları ile hastalık etmenlerinin biyolojik mücadelede kullanılma olanaklarının araştırılması. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, 148 s.
• Üstüner, T., Altın. B.N. 2003. Niğde yöresinde buğday tarlalarında sorun olan yabancı otlar ve yoğunlukları. Türkiye Herboloji Dergisi, 1 (3):32.
• Wilson, B.J., Wright, K.J. 1987. Variability in the growth of cleavers (Galium aparine) and their effect on wheat yield. British Crop Protection Conference -Weeds, 1051-1105.
• Yarcı, C., Altay, V. 2016. Kocaeli ve çevresindeki tarım alanlarının yabani ot florası. Erzincan Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9 (2): 148-171.
• Yıldırım, E. 2008. Tarımsal Zararlılarla Mücadele Yöntemleri ve İlaçlar. 2. Baskı. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 219, Erzurum, 350 s.
• Zimdahl, R. L. 2013. Fundamentals of weed science. Fourth Edition Academic Press, San Diego, California, USA.