Samsun İlinden Toplanan Farklı Nodozite Bakteri Kültürü İle Sera ve Tarla Koşullarında Aşılamanın Soya Fasulyesi (Glycine max L.)’nin Verimine ve Azot Kapsamına Etkisi

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 2, 131 - 142, 30.06.2017

Betül Bayraklı Gülen Özyazıcı Mehmet Arif Özyazıcı

https://doi.org/10.19159/tutad.289147

Öz

Araştırma; Samsun ilinde soya ekilen alanlardan toplanan nodül örneklerinden izole edilen Rhizobium japonicum suşlarının soya bitkisinin gelişimi ile azot kapsamına etkilerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Nodül örnekleri; soya fasulyesi tarımının yoğun olduğu Samsun ilinin Çarşamba ve Terme ilçeleri ile Dikbıyık beldesinde, toplam 94 farklı tarladan toplanmıştır. İzolasyon çalışmaları ve sera denemeleri, Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araştırma Enstitüsü (TGSKMAE) laboratuvarı ve seralarında yürütülmüştür. Sera denemeleri sonucu izole edilen TGAE.Sam.58-a ve TGAE.Sam.60-c ve TGSKMAE koleksiyonunda bulunan TGAE.S.543/335/1089/649 no’lu suşları ile Samsun ilinde 9 farklı lokasyonda tarla denemeleri yürütülmüştür. Tarla denemeleri sonucu; tane verimi, tane azot kapsamı ve tane ile kaldırılan azot değerleri bakımından ele alınan bütün suşlar etkili bulunmuş, en etkili suşların ise TGAE.Sam.60-c ve TGAE.S.1809 olduğu tespit edilmiştir. Lokasyonların ortalaması olarak, bakteri aşılamasının yapıldığı parsellerde soya tanesi ile kaldırılan N değerleri 23-30 kg da^-1 arasında değişim gösterirken, kontrol konularının değeri 12-14 kg da^-1 olmuştur. Samsun ili soya tarımı yapılan alanlar için, TGAE.Sam.60-c ve TGAE.S.1809 suşlarının kullanılması önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Soya, Rhizobium japonicum, izolasyon, azot

The Effect of Inoculation with Various Nodosity Bacterial Cultures Collected from Samsun Province on Yield and Nitrogen Coverage of Soybean (Glycine max L.) in the Greenhouse and Field Conditions

Öz

The study was conducted to determine the effects of Rhizobium japonicum strains isolated from the nodule
samples collected from soybean cultivated fields in Samsun province on growth and nitrogen content of soybean plants. The
nodule samples were collected from a total of 94 different fields in Çarşamba and Terme districts and Dikbıyık town of
Samsun province where soybean cultivation is intense. The isolation studies and greenhouse experiments were performed in
the laboratories and greenhouses of the Soil, Fertilizer and Water Resources Central Research Institute (TGSKMAE). Field
experiments were carried out in 9 different locations in Samsun province with isolates TGAE.Sam.58 -a and TGAE.Sam.6 0 -
c obtained from greenhouse studies and with TGAE.S.543/335/1089/649 strain from TGSKMAE collection. According t o
field experiments, all strains were found to be effective in terms of grain yield, grain nitrogen content and nitrogen values
removed with the grain, while the most effective strains were determined to be TGAE.Sam.60 -c and TGAE.S.1809. As the
average of the locations, in the plots inoculated with bacteria, the N values removed with soybean grain was between 2 3 -3 0
kg da-1
, while in control plots it was between 12-14 kg da-1
. The use of TGAE.Sam.60-c and TGAE.S.1809 strains has been
recommended for the areas of Samsun province where soybean farming is conducted.

Anahtar Kelimeler

Soybean, Rhizobium japonicum, isolation, nitrogen

Kaynakça

• Allen, O.N., 1951. Experiments in Soil Bacteriology. Burgess Publ. Co., Minnesota.
• Allito, B.B., Ewusi-Mensah, N., Alemneh, A.A., 2014. Rhizobia strain and host-legume interaction effects on nitrogen fixation and yield of grain legume: A review. Molecular Soil Biology, 6(4): 1-12.
• Altuntaş, S., Cebel, N., 1990. Değişik yerlerden sağlanan nodozite bakteri kültürleri ile aşılamanın soya fasulyesinin verimine ve danelerinin azot kapsamlarına etkisi. Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları, Genel Yayın No: 170, Ankara.
• Anonim, 2017a. Bitkisel Üretim İstatistikleri, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1001 (Erişim tarihi: 04.01.2017).
• Anonim, 2017b. Türkiye Ziraat Odaları Birliği Raporu. http://www.tzob.org.tr/Bas%C4%B1n-Odas%C4%B1/Haberler/ArtMID/470/ArticleID/1537/Soya-fasulyesi-ekimi-ba%C5%9Flad %C4%B1 (Erişim tarihi: 04.01.2017).
• Anonim, 2017c. Tarsus Ticaret Borsası, 2015-2016 Yılı Soya Durumu. http://www. tarsusticaretborsasi.com/DOSYALAR/pdf/SOYA%20RAPORU%202015.pdf (Erişim tarihi: 03.01.2017).
• Başaran, H., 2000. Nohutta (Cicer arietinum L.) bakteri aşılama ve kimyasal ilaç uygulamasının verim ve verim öğelerine etkileri. Doktora tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Bilen, S., Sezen, Y., 1993. Toprak reaksiyonunun bitki besin elementleri elverişliliği üzerine etkisi: I. Azot, fosfor ve potasyum. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 24(2): 156-166.
• Cebel, N., 1988. Değişik nodül soya bakteri suşlarının değişik soya çeşitlerinin verimine ve bitkilerin toplam azot kapsamına etkisi. Toprak Gübre Araştırma Enstitüsü Yayınları, Genel Yayın No: 147, Rapor Seri No: R-71, Ankara.
• Cebel, N., Altuntaş, S., 1989. Tek suşla ve çok suşla hazırlanan nodozite bakterileri kültürlerinin Ankara yöresinde soya ve nohutta dane verimi ve azot kapsamları üzerine etkisi. Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Yayınları, Genel Yayın No: 155, Rapor Serisi No: R-78, Ankara.
• Choudhry, M.A., 2012. Growth, yield and nitrogen content of lentil (Lens culinaris Medic) as affected by nitrogen and diquat application. MSc Thesis, Department of Plant Science University of Saskatchewan, Saskatoon.
• Coşkan, A., İşler, E., Küçükyumuk, Z., Erdal, İ., 2009. Isparta koşullarında soyada bakteri aşılamasının nodülasyona ve dane verimine etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 4(2): 17-27.
• Doğan, K., Gök, M., Coşkan, A., Güvercin, E., 2007. Bakteriyel aşılama ile demir uygulamalarının 1. ürün yerfıstığı bitkisinde nodülasyon ve azot fiksasyonuna etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 2(1): 35-46.
• Dorivar, A.R.D., Pedersen, P., Sawyer, J.E., 2009. Soybean response to inoculation and nitrogen application following long-term grass pasture. Crop Science, 49(3): 1058-1062.
• Elkoca, E., Kantar, F., 2001. Baklagillerde simbiyotik azot fiksasyonuna etki eden bazı faktörler. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 32(2): 197-205.
• Erdoğan, C., Özdemir, S., 1998. Nohut bitkisinin bazı tarımsal özelliklerine gübrelemenin (N, P) ve aşılamanın etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 3(2): 1-14.
• Ersin, B., 1984. Ege yöresinde nodozite bakteri kültürü ve aşılamanın sera ve tarla koşullarında nohut verimine ve azot kapsamına etkisi. Köy Hizmetleri Araştırma Enstitüsü Yayınları, Genel Yayın No: 108, Menemen-İzmir.
• Fatima, Z., Zia, M., Chaudhary, M.F., 2007. Interactive effect of Rhizobium strains and P on soybean yield, nitrogen fixation and soil fertility. Pakistan Journal of Botany, 39(1): 255-264.
• Gök, M., Martin, P., 1993. Farklı Rhizobium bakterileri ile aşılamanın soya, üçgül ve fiğde simbiyotik azot fiksasyonuna etkisi. Doğa-Türk Tarım ve Ormancılık Dergisi, 17: 753-761.
• Gök, M., Onaç, I., 1995. Değişik Bradyrhizobium japonicum izolatlarının farklı soya çeşitlerinde nodülasyon, N fiksasyonu ve verime etkisi. Türkiye Toprak İlmi Derneği İ. Akalan Toprak ve Çevre Sempozyumu, Cilt 2, Ankara, s. 247-255.
• Gürbüzer, E., 1978. En fazla azot tespit etme özelliği gösteren soya fasulyesi nodozite bakterilerinin seçimi. Toprak Gübre Araştırma Enstitüsü Yayınları No: 78, Rapor Seri No: 12, Ankara.
• Harper, J.E., 1974. Soil and symbiotic nitrogen requirements for optimum soybean production. Crop Science, 14(2): 255-260. İlisulu, K., 1983. Soyanın Türkiye Ekonomisindeki Yeri ve Önemi. Soya Semineri ve Paneli, Adana.
• İşler, E., Coşkan, A., 2009. Farklı bakteri (Bradyrhizobium japonicum) aşılama yöntemlerinin soyada azot fiksasyonu ve tane verimine etkisi. Tarım Bilimleri Dergisi, 15(4): 324-331.
• Kacar, B., 1972. Bitki ve Toprağın Kimyasal Analizleri: II. Bitki Analizleri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 453, Uygulama Kılavuzu: 155, Ankara.
• Kaçar, O., Çakmak, F., Çöplü, N., Azkan, N., 2004. Bursa koşullarında bazı kuru fasulye (Phaseolus vulgaris L.) çeşitlerinde bakteri aşılama ve değişik azot dozlarının verim ve verim unsurları üzerine etkisinin belirlenmesi. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 18(1): 207-218.
• Karaca, Ü.Ç., Uyanöz, R., 2011. Konya yöresinde yetiştirilen fasulye bitkisinin kökünde etkili Rhizobium’ların belirlenmesi. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 25(3): 17-24.
• Karadavut, U., Özdemir, S., 2001. Rhizobium aşılaması ve azot uygulamasının nohutun verim ve verimle ilgili karakterlerine etkisi. Anadolu-Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi, 11(1): 14-22.
• Karuç, K., Cebel, N., Altuntaş, S., 1993. Ankara ili Kazan ilçesi topraklarının doğal Rhizobium populasyonu. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları, Rapor Seri No: R-112, Yayın No: 194, Ankara.
• Keyser, H.H., Li, F., 1992. Potantial for ingreasing biological nitrogen fixation in soybean. Plant and Soil, 141: 119-135.
• Kızıloğlu, F.T., 1992. Erzurum yöresinde üretilen yeşil mercimek (Lens cuünaris) bitkisinin etkili Rhizobium leguminosarum suşlarının seçimi üzerine bir araştırma. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 23(1): 39-51.
• Kouas, S., Slanti, T., Salah, I.B., Abdelly, C., 2010. Eco-physiological responses and symbiotic nitrogen fixation capacity of salt -exposed Hedysarum carnosum plants. African Journal of Biotechnology, 9(44): 7462-7469.
• Kvien, C.S., Ham, G.E., Lambert, J.W., 1981. Recovery of introduced rhizobium japonicum strains by soybean genotypes. Agronomy Journal, 73(5): 900-905.
• Leonard, L.T, 1943. A simple assembly for use in the testing of cultures of rhizobia. Journal of Bacteriology, 45(6): 523-527.
• Musyoki, M., Majengo, C., Mutegi, E., Thonar, C., Faye, A., Okalebo, R., Thuita, M., Lesueur, D., Pypers, P., 2003. Increase soybean production through rhizobial inoculation under small-holder conditions in distinct agro-ecological zones of Kenya. Tropical Soil Biology and Fertility Institute of the International Centre for Tropical Agriculture (TSBF-CIAT).
• Öner, T., 2006. Soya Sektör Raporu. http://www.ito.org.tr/Dokuman/Sektor/1-84.pdf (Erişim tarihi: 10.12.2016).
• Özdemir, S., Gök, M., Onanç, I., 1997. Farklı Rhizobium japonicum bakterilerinin Ceylanpınar koşullarında değişik soya çeşitlerinde N-fiksasyon etkinliklerine ve verime etkisi. Anadolu: Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi, 7(2): 66-73.
• Panchali, K., 2011. Symbiotic nitrogen fixation and seed development of genetically modified soybean in relation to Bradyrhizobium inoculation and nitrogen use under acidic and saline dykeland and soil conditions. MSc thesis, submitted to Dalhousie University Halifax, Nova Scotia.
• Patra, R.K., Pant, L.M., Pradhan, K., 2012. Response of soybean to inoculation with Rhizobial strains: Effect on growth, yield, N uptake and soil N status. World Journal of Agricultural Sciences, 8(1): 51-54.
• Roughley, R.J., Dart, P.J., 1970. Root temperature and root-hair infection of Trifolium subterraneum L. cv. Cranmore. Plant and Soil, 32(2): 518-520.
• Serraj, R., Sinclair, T.R., Purcell, L.C., 1999. Symbiotic N-2 fixation response to drought. Journal of Experimental Botany, 50(331): 143-155.
• Singleton, P.W., Bohlool, B.B., Nakao, P.L., 1992. Legume response to rhizobial inoculation in the tropics: Myshs and realities. In: R. Lal, P.A. Sanchez (Eds), Mythsand science of soils of the tropics. Soil Science Society of America and American Society of Agronomy, 29: 135-155.
• Söğüt, T., 2005. Aşılama ve azotlu gübre uygulamasının bazı soya çeşitlerinin verim ve verim özelliklerine etkisi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 18(2): 213-218.
• Tahir, M.M., Abbasi, M.K., Rahim, N., Khaliq, A., Kazmi, M.H., 2009. Effect of Rhizobium inoculation and NP fertilization on growth, yield and nodulation of soybean (Glycine max L.) in the sub-humid hilly region of Rawalakot Azad Jammu and Kashmir, Pakistan. African Journal of Biotechnology, 8(22): 6191-6200.
• Tang, S.D., 1979. Study of the nodulation and nitrogen fixation of soyabean in lessive soil. Current Bibliography of Agriculture in China, 5: 1337.
• Van Jaarsveld, C.M., Smit, M.A., Krüger, G.H.J., 2002. Interaction amongst soybean [Glycine max (L.) Merrill] genotype, soil type and inoculants strain with regards to N2 fixation. Journal of Agronomy and Crop Science, 188(3): 206-211.
• Vincent, J.M., 1970. A Manual for the Practical Study of the Root-Nodule Bacteria. IBP Handbuch No.15, Blacwell Scientific Publication, Oxford-Edinburgh.
• Weber, C.R., 1966. Nodulating and nonnodulating soybean isolines: II. Response to applied nitrogen and modified soil conditions. Agronomy Journal, 58(1): 46-49.
• Welch, L.F., Boone, L.V., Chambliss, C.G., Chirtiansen, A.T., Mulvaney, D.L., Oldham, M.G., Pendleton, J.W., 1973. Soybean yields with direct and residual nitrogen fertilization. Agronomy Journal, 65(4): 547-550.
• Yaman, M., Cinsoy, A.S., 1996. Soya fasulyesi tarımında yüksek azot bağlayan Rhizobium bakterisi (Rhizobium japonicum) suşlarının saptanması. Anadolu, 6(1): 84-96.
• Yurtsever, N., 1984. Deneysel İstatistik Metotları. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayınları, Genel Yayın No: 121, Ankara.