Bingöl İli Ekolojik Koşullarında Bazı Silajlık Mısır Çeşitleri İçin Uygun Ekim Zamanının Belirlenmesi

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 1, 39 - 49, 28.02.2019

Erdal Çaçan , Sibel İşikten

https://doi.org/10.19159/tutad.449672

Cited By: 5

Öz

Bu çalışma; Bingöl ekolojik koşullarında ana ürün olarak yetiştirilen bazı
silajlık mısır çeşitleri için uygun ekim zamanının belirlenmesi amacıyla, 2016
ve 2017 yılları yetiştirme dönemlerinde yürütülmüştür. Araştırmada tarla
denemeleri; tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre 3
tekrarlamalı olarak kurulmuş olup, iki adet silajlık mısır çeşidi (30B74 ve
Burak) ana parsellere, 6 farklı ekim zamanı ise alt parsellere
yerleştirilmiştir. Araştırmada; bitki boyu, bitki sap çapı, bitkide koçan
oranı, bitkide yaprak oranı, bitkide sap oranı, yeşil ot verimi ve kuru ot
verimine ilişkin veriler ele alınmıştır. Araştırmada incelenen özellikler açısından
istatistiki olarak önemli farklılıklar elde edilmiştir. İki yıllık ortalamalara
göre; bitki boyu 248.7-282.7 cm, bitki sap çapı 19.9-22.6 mm, bitkide koçan
oranı % 30.3-35.1, bitkide yaprak oranı % 15.2-18.1, bitkide sap oranı % 48.8-53.1,
yeşil ot verimi 7110-9987 kg da^-1 ve kuru ot verimi 2078-2514 kg da^-1
arasında değişim göstermiştir. Yapılan korelasyon analizi sonucunda; yeşil ot
verimi ile bitki boyu ve bitkide yaprak oranı arasında, kuru ot verimi ile bitki
boyu, bitki sap çapı, bitkide yaprak oranı ve yeşil ot verimi arasında, bitki
boyu ile bitkide yaprak oranı arasında çok önemli ve pozitif korelasyonlar olduğu
belirlenmiştir. Araştırma sonucunda; Bingöl ekolojik koşullarında, ana ürün olarak
silajlık mısır yetiştiriciliğinde, en uygun ekim tarihinin Nisan ayının ikinci
yarısı olabileceği ve bitki çeşidi olarak 30B74 silajlık mısır çeşidinin
kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ekim zamanı, silajlık mısır, yeşil ot verimi, kuru ot verimi, korelasyon

Determination of the Proper Sowing Time for Some Silage Corn Varieties under the Ecological Conditions of Bingöl Province

Öz

This study was carried out to determine
appropriate sowing time for some silage maize varieties grown as the main
product in Bingöl ecological conditions in 2016 and 2017 cultivation seasons.
In the study, field trials were established according to divided parcels in
randomized blocks design with 3 replications. Two silage maize cultivars (30B74 ve Burak) were placed on main
parcels, and 6 different sowing dates were placed on sub-parcels. In the study,
data for plant height, plant stalk diameter, cob ratio, leaf ratio, and stalk
ratio in plant, green herbage yield and dry herbage yield were investigated.
Significant differences were obtained in terms of the traits examined in the
study. According to two-year averages; plant height 248.7-282.7 cm, plant stalk
diameter 19.9-22.6 mm, cob ratio 30.3-35.1%, leaf ratio 15.2-18.1%, stalk ratio
48.8-53.1%, green herbage yield 7110-9987 kg da^-1 and dry herbage
yield were changed between 2078-2514 kg da^-1. As a result of the
correlation analysis; important and positive correlations, between green
herbage yield and plant height and leaf ratio; between dry herbage yield and
plant height, stalk diameter, leaf ratio and green herbage yield; between plant
height and leaf ratio, were determined. As a result of the research, it was
concluded that the most suitable sowing date could be the second half of April
in silage corn cultivation as the main product in Bingöl ecological conditions,
and 30B74 silage corn variety could be suggested for cultivation.

Anahtar Kelimeler

Sowing time, silage corn, green herbage yield, dry herbage yield, correlation

Kaynakça

• Açıkgöz, E., 2011. Yem Bitkileri Yetiştiriciliği. Süt Hayvancılığı Eğitim Merkezi Yayınları, No: 8, Bursa.
• Akyıldız, R., 1983. Yemler Bilgisi ve Teknolojisi. Anakara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 868, Ankara.
• Anonim, 2017a. Çeşit Kataloğu-2015. Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkez Müdürlüğü, Ankara. (https://www.tarim.gov.tr/BUGEM/TTSM), (Erişim tarihi: 10.03.2017).
• Anonim, 2017b. Çeşit Kataloğu-2014. Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Antalya. (https:// arastirma.tarimorman.gov.tr/batem/Belgeler) (Erişim tarihi: 10.03.2017).
• Anonim, 2018a. Bitkisel Üretim İstatistikleri. Türkiye İstatistik Kurumu, (http://www.tuik.gov.tr), (Erişim tarihi: 10.03.2018).
• Anonim, 2018b. Tarımsal Değerleri Ölçme Denemeleri Teknik Talimatı. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Avcıoğlu, R., Hatipoğlu, R., Karadağ, Y., 2009. Yem Bitkileri, Genel Bölüm, Cilt-I. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, İzmir.
• Ayaz, M., Özpınar, H., Yaman, S., Acar, A.A., Aksu, Y., Yavrutürk, Y., Niksarlı İnal, F., Aksu, S., Aygün, Y., 2013. Ana ürün tarımında yaygın olarak kullanılan ve kullanılabilecek olan silajlık mısır çeşitlerinde verim ve kalite özelliklerinin incelenmesi. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 17(2): 23-35.
• Aydoğan, V., 2010. Ordu ilinde yetiştirilen bazı yerel ve melez mısır çeşitlerinin silaj kalitelerinin belirlenmesi. Yüksek lisans tezi, Ordu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ordu.
• Bulut, S., 2016. Bazı silajlık mısır çeşitlerinin Kayseri koşullarına adaptasyonu. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(1): 117-126.
• Cusicanqui, J.A., Lauer, J.G., 1999. Plant density and hybrids influence on corn forage yield and quality. Agronomy Journal, 91(6): 911-915.
• Davani, D., Tajbakhsh, M., Zardashti, M.R., 2010. Effects of nitrogen on yield and nitrogen efficiency of silage corn hybrid SC.604 at different plant density. Journal of Research in Agricultural Science, 6(2): 121-129.
• Erdal, Ş., Pamukçu, M., Ekiz, H., Soysal, M., Savur, O., Toros, A., 2009. Bazı silajlık mısır çeşit adaylarının silajlık verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 22(1): 75-81.
• Ergül, Y., 2008. Silajlık mısır çeşitlerinin önemli tarımsal ve kalite özelliklerinin belirlenmesi üzerinde araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Geçit, H.H., Çiftçi, C.Y., Emeklier, H.Y, İkincikarakaya, S., Adak, M.S., 2011. Tarla Bitkileri (Düzeltilmiş İkinci Baskı). Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi Yayınları, Yayın No: 1588, Ankara.
• Geren, H., Avcıoğlu, R., Kır, B., Demiroğlu, G., Yılmaz, M., Cevheri, A., 2003. İkinci ürün silajlık olarak yetiştirilen bazı mısır çeşitlerinde farklı ekim zamanlarının verim ve kalite özelliklerine etkisi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 40(3): 57-64.
• Geren, H., Kavut, T.Y., 2009. İkinci ürün koşullarında yetiştirilen bazı sorgum (Sorghum sp.) türlerinin mısır (Zea mays L.) ile verim ve silaj kalitesi yönünden karşılaştırılması üzerine bir araştırma. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 46(1): 9-16.
• Güney, E., Tan, M., Gül, Z.D., Gül, İ., 2010. Erzurum şartlarında bazı silajlık mısır çeşitlerinin verim ve silaj kalitelerinin belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 41(2): 105-111.
• İptaş, S., Öz, A., Boz, A., 2002. Tokat-Kozova koşullarında birinci ürün silajlık mısır yetiştirme olanakları. Tarım Bilimleri Dergisi, 8(4): 267-273.
• Kabakcı, S., 2014. Iğdır ekolojik şartlarına uygun silajlık mısır çeşitlerinin belirlenmesi. Yüksek lisans tezi, Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Iğdır.
• Kalaycı, M., 2005. Örneklerle JUMP Kullanımı ve Tarımsal Araştırma İçin Varyans Analiz Modelleri. Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları, Yayın No: 21, İzmir.
• Karayiğit, İ., 2005. Farklı olgunluk dönemlerindeki bazı melez mısır çeşitlerinin silaj kalitesi üzerine araştırmaları. Yüksek lisans tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kahramanmaraş.
• Keskin, B., Temel, S., Eren, B., 2017. Determination of yield and plant characteristics of some silage corn varieties. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(1): 347-351.
• Kuşvuran, A., Kaplan, M., Nazlı, R.İ., Saruhan, V., Karadağ, Y., 2015. Orta Kızılırmak havzası ekolojik koşullarında bazı mısır (Zea mays L.) çeşitlerinin silajlık olarak yetiştirilme olanaklarının belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 32(1): 57-67.
• Küçük, B., 2011. Bazı silajlık mısır çeşitlerinde morfolojik özelliklerin ve yem verimlerinin belirlenmesi. Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Neumann, M., Horts, E.H., Figueira, D.N., Leao, G.F.M., Cecchin, D., 2016. Potential of corn silage production in different times in the Parana Midwest region. Applied Research & Agrotechnology, 9(1): 37-44.
• Okan, M., 2015. Diyarbakır Bismil koşullarında bazı silajlık mısır çeşitlerinin verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Yüksek lisans tezi, Bingöl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bingöl.
• Olgun, F., 2011. Silajlık melez mısır çeşitlerinin farklı hasat zamanının verim, verim unsurları ve kalite üzerine etkisi. Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Oshita, T., Takayama, H., Otsuka, H., Igarashi, H., Nonaka, K., Kume, S., 2007. Effect of maturing stage of corn hybrids on silage yield, feeding value for dairy cows and milk production in a cold region of Japan. Asian-Australasian Journal Animal Sciences, 20(4): 511-516.
• Özata, E., Öz, A., Kapar, H., 2012. Silajlık hibrit mısır çeşit adaylarının verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 5(1): 37-4.
• Seydoşoğlu, S., Saruhan, V., 2017. Farklı ekim zamanlarının bazı silajlık mısır çeşitlerine verim ve verim unsurlarına etkisinin belirlenmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 54(4): 377-383.
• Yıldız, H., İlker, E., Yıldırım, A., 2017. Bazı silajlık mısır (Zea mays) çeşit ve çeşit adaylarının verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 12(2): 81-89.
• Yıldız, S., Erdoğan, S., 2018. Van koşullarında silajlık mısır (Zea mays L.) ve Ayçiçeği (Helianthus annuus L.)’nin verim parametreleri ve besin madde kompozisyonuna ait kalite özellikleri. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 5(3): 280-285.
• Yolcu, H., Tan, M., 2008. Ülkemizde yem bitkileri tarımına genel bir bakış. Tarım Bilimleri Dergisi, 14(3): 303-312.