Göçer Ailelerin Hayvancılıkta Sürü Yönetimi ve Yaylacılık Faaliyetleri: Türkiye, Iğdır İli Örneği

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 1, 34 - 40, 29.02.2020

İsa Yılmaz İsak Savaş Mete Yanar

https://doi.org/10.19159/tutad.644592

Cited By: 1

Öz

Bu çalışma, göçer ailelerin sürü yönetimi ve yaylacılık faaliyetlerini belirlemek amacı ile 2017-2018 yılları arasında

Türkiye’nin Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan Iğdır ilinde yürütülmüştür. Damızlık Koyun-Keçi Yetiştiricileri Birliği’ne

kayıtlı 174 yetiştirici ile anket yapılmıştır. İstatistiki değerlendirmede χ2 (Ki-Kare) testi kullanılmıştır. Araştırmada;

Yetiştiricilerin % 25.2’sinin okur-yazar olmadığı ve % 74.8’inin bir eğitim seviyesine sahip oldukları belirlenmiştir.

İşletmelerde % 8.6 oranında sağım yapılmaz iken % 91.4’ünde yapıldığı anlaşılmıştır. Koyunlarda kuzu emzirme ve sağım

süresi sırasıyla 147.18±1.55 ve 59.02±2.00 gün olarak belirlenmiştir. Koyunlarda günlük süt verimi ortalama 238.36±10.02

g gün-1 olarak belirlenmiştir. Koyunlara yem verme öğün sayısının 2.91±0.03 kez olduğu, anaç koyun başına ortalama

verilen kesif yem, mısır silajı, saman ve kuru ot miktarları sırasıyla 566.38±15.68, 700.00±118.02 (n= 8), 900.00±55.09 ve

1449.70±43.89 g olarak belirlenmiştir. Yetiştiricilerin % 80.5’i sütü satmakta, % 10.9’u öz tüketimde kullanmakta ve

% 8.6’sı ise sağım yapmamaktadır. Sonuç olarak, Iğdır ilinde yarı göçer ailelerin küçükbaş hayvan yetiştiriciliği konusunda

geleneksel yetiştiricilik yaptıkları ve tecrübeli oldukları kanaatine varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Otlatma, çiftlik yapısı, geleneksel yetiştiricilik, küçükbaş hayvancılık, yarı göçer

Herd Management and Transhumance Activities of Nomadic Families in Animal Breeding: Case of Iğdır Province, Turkey

Öz

This research was carried to determine the herd management and transhumance activities of the nomads between

2017-2018 years at in Iğdır province in South Anatolia Region of Turkey. A survey was conducted with 174 breeders

registered in the Sheep-Goat Breeders Association. χ2 (Chi-Square) test was used for statistical analyses. It is determined

that 25.2% of the breeders are illiterate while 74.8% hold a diploma of some level. Milking is carried out in 91.4% of the

farms while no milking is done in the remaining 8.6%. Suckling time of lamb and milking time in the sheep was

147.18±1.55 and 59.02±2.00 days, respectively. Total milk yield of sheep is determined 238.36±10.02 g day-1. The number

of feeding times of the sheep was determined as 2.91±0.03. The average amount of concentrate forage, corn silage, straw,

and dry weed were determined as 566.38±15.68, 700.00±118.02 (n= 8), 900.00±55.09 and 1449.70±43.89 g, respectively.

80.5% of the growers sell milk, 10.9% use it in self-consumption and 8.6% do not milk. As a result, it is concluded that the

semi-nomadic families in Iğdır province practice traditional breeding and are experienced in ovine breeding.

Anahtar Kelimeler

Grazing, farm structure, traditional breeding, sheep and goat farming, semi-nomadic

Kaynakça

• Aygün, T., Sezgin, Y., 2009. Ülkemizde göçer küçükbaş hayvancılık faaliyetleri: Bitlis ili örneği. 6. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi, Bildiriler Kitabı, 24-26 Haziran, Erzurum, s. 398-406.
• Bilginturan, S., Ayhan, V., 2009. Burdur ili Damızlık Koyun ve Keçi Yetiştiriciler Birliği üyesi koyunculuk işletmelerinin yapısal özellikleri ve sorunları üzerine bir araştırma. Hayvansal Üretim, 50(1): 1-8.
• Ceyhan, A., Şekeroğlu, A., Ünalan, A., Çınar M., Serbester U., Akyol E., Yılmaz, E., 2015. Niğde ili koyunculuk işletmelerinin yapısal özellikleri ve sorunları üzerine bir araştırma. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Doğa Bilim Dergisi, 18(2): 46-58.
• Daşcı, M., Çomaklı., B., 2006. Yaylacılık ve tarımsal açıdan önemi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 37(2): 275-280.
• Herzog, F., Seidl, I., 2018. Swiss Alpine summer farming, current status and future development under climate change. The Rangeland Journal, 40: 501-511.
• Kayalık, M.Ş., Bingöl, M., 2015. Tüm yönleriyle morkaraman koyunları. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(2): 89-97.
• Karadaş, K., 2017. Şanlıurfa ilinde koyunculuk işletmelerinin sosyo-ekonomik durumu: Siverek ilçesi örneği. Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(2): 268-279.
• Karadaş, K., 2018. Koyunculuk işletmelerinin sosyo-ekonomik durumu Hakkâri ili örneği. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 4(1): 29-35.
• Kaymakçı, M., 2016. İleri Koyun Yetiştiriciliği Kitabı. (Genişletilmiş 5. Baskı), İzmir.
• Kuşvuran, A., Nazlı, R.İ., Tansı, V., 2011. Türkiye’de ve Batı Karadeniz Bölgesi’nde çayır-mera alanları, hayvan varlığı ve yem bitkileri tarımının bugünkü durumu. Gazi Osmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 28(2): 21-32.
• Küçükilhan, A., Palabıyık, Ö., Yılmaz, O., 2011. Denizli ili Serinhisar ilçesi göçer koyunculuk faaliyetleri. VII. Ulusal Zootekni Öğrenci Kongresi, 20-22 Mayıs, Aydın, s. 276.
• Özalp, M., Sayın, C., 2018. Antalya’da küçükbaş hayvancılıkta sürdürülebilirliğe etki eden ekonomik faktörlerin değerlendirilmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 21(1): 1-11.
• Savaş, İ., Yılmaz, İ., Yanar, M., 2019. Iğdır ilinde göçer hayvancılık ve bazı yapısal özellikleri. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(1): 552-561.
• Şahinli, M., 2014. Koyunculuk sürü yönetimi: Karaman ili örneği. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 29(2): 113-120.
• Tamer, B., Sarıözkan, S., 2017. Yozgat merkez ilçede koyunculuk yapan işletmelerin sosyo-ekonomik yapısı ve üretim maliyetleri. Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 14(1): 39-47.
• Uzun, A., Köse, A., 2012. Madra Dağı’nda geleneksel yayla göçü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(28-1): 9-17.
• Ürüşan, H., Emsen, H., 2010. Kuzulama mevsimi, kuzu genotipi, anne ve doğumla ilgili faktörlerin kuzuların büyüme ve yaşama gücü üzerine etkileri. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 7(3): 163-172.
• Yamane, T., 2010. Temel Örnekleme Yöntemleri. Literatür Yayıncılık, İstanbul.
• Yazıcı, M., 2016. Modern göçerlik. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(56): 235-252.
• Yıldız, N., Akbulut, Ö., Bircan H., 2006. İstatistiğe Giriş, Uygulamalı Temel Bilgiler, Çözümlü ve Cevaplı Sorular. Aktif Yayınevi, İstanbul.
• Yolcu, H., Tan, M., 2008. Ülkemiz yem bitkileri tarımına genel bir bakış. Tarım Bilimleri Dergisi, 14(3): 303-312.