LANDFORM MAPS AN EXAMPLE OF KÜÇÜK MENDERES WATERSHED

Yıl 2021, , 68 - 73, 15.12.2021

Senem Tekin

https://doi.org/10.51489/tuzal.1010775

Öz

Landforms can be prepared easily due to the advantages of remote sensing, geographical information systems, automatic generation of landforms, and storage in databases. Therefore, it has begun to be used more effectively by many disciplines interested in physical plans such as geology, geomorphology, and soil. In this study, a land-use map was prepared in the Küçük Menderes Basin, one of Turkey's toluene water basins, with the Topographic Position Index (TPI) using Aster GDEM with a spatial resolution of 30 m in the Geographical Information Systems environment. The regional geographic structure was examined with environmental variables, such as slope and curvature, generated from the DEM data in the formation of the land morphology. The Jennes algorithm used in TPI calculation uses a multiscale approach by inserting a quadratic polynomial to the window size determined using least squares. The research results were compared using the DEM data with 300 m and 2000 m window widths. The morphological classes formed were gathered in 10 categories as Canyons, Shallow valleys, Upland drainages, U-Shape valleys, Plains, Open slopes, Upper slopes, Hills in valleys, Midslope ridged, High ridges.

Anahtar Kelimeler

Geographical Information Systems, Digital elevation model, Landform, Küçük Menderes Basin.

ARAZİ KULLANIM HARİTA ÖRNEĞİ: KÜÇÜK MENDERES HAVZASI

Öz

Yeryüzü şekilleri günümüzde uzaktan algılama ve coğrafi bilgi sistemleri ile birlikte, arazi formlarının otomatik üretilmesi, veri tabanlarında depolanmasındaki avantajlarla rahatlıkla hazırlanabilmektedir. Dolayısıyla, jeoloji, jeomorfoloji, toprak gibi fiziki planlarla ilgilenen pek çok bilim dalı tarafından daha etkin kullanılmaya başlamıştır. Bu çalışmada Türkiye’de bulunan su toplama havzalarından biri olan Küçük Menderes havzasında, Coğrafi Bilgi Sistemleri ortamında 30 m mekansal çözünürlüğe sahip AsterGDEM kullanılarak Topografik Pozisyon İndeksi (TPI) ile arazi kullanımı haritası hazırlanmıştır. Arazi morfolojisinin oluşturulmasında Sayısal Yükseklik Modeli verilerinden üretilen eğim, yamaç eğrisellikleri gibi çevresel değişkenler ile bölgesel coğrafik yapı incelenmiştir. TPI hesaplanmasında kullanılan Jennes algoritması, en küçük kareleri kullanarak belirlenen pencere boyutuna ikinci dereceden bir polinom yerleştirerek çok ölçekli bir yaklaşım kullanmaktadır. Araştırmada SYM verisi ile 300 m ve 2000 m pencere genişliği kullanılarak sonuçlar karşılaştırılmıştır. Oluşturulan morfolojk sınıflar kanyonlar, sığ vadiler, yaylalar, tabanlı vadiler, ovalar, açık yamaçlar, dik yamaçlar, vadilerde tepeler, orta eğimli sırtlar veya ovalardaki küçük tepeler, zirveler olmak üzere 10 sınıfta toplanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Coğrafi Bilgi Sistemleri, sayısal yükseklik modeli, arazi kullanımı

Kaynakça

• Çilek, A , Berberoğlu, S , Ünal Çilek, M , & Dönmez, C. (2019). Landform Analysis using Topographic Characteristics: An Example of Usak Ulubey Canyon. Bilge International Journal of Science and Technology Research , ICONST 2019 , 77-88 . DOI: 10.30516/bilgesci.645588.
• De Reu, J., (2012). Land of the Dead. A Comprehensive Study of the Bronze Age BurialLandscape in North-western Belgium. University Press, Zelzate
• Foody, G.M., (2002) Status of Land Cover Classification Accuracy Assessment. Remote Sensing of Environment, 80, 185-201. https://doi.org/10.1016/S0034-4257(01)00295-4.
• Grohmann, C.H., & Riccomini, C., (2009). Comparison of roving-window and search-windowtechniques for characterising landscape morphometry. Computers & Geosciences 35,2164–2169.
• Ilia, I., Rozos, D., & Koumantakis, I., (2013). Landform classification using GIS techniques. The case of Kimi municipality are, Euboea Island, Greece. 13 th International Congress of the Geological Society of GreeceAt: Chania, Crete, GreeceVolume: XLVII.
• Jenness, J., (2006). Topographic Position Index (tpi_jen.avx) Extension for ArcView 3.x, v.1.3a. Jenness Enterprises.
• Karabulut A, Elbaşı F, Ustaoğlu S, & Yatman D., (2011). Türkiye büyük toprak grubu haritası, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Mekanizasyon ve Bilişim Teknolojileri Bölümü, Ankara.
• Küçük Menderes Havzası Kirlilik Önleme Eylem Planı, (2016), T.C. Çevre Ve Şehircilik Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü, Ankara, https://webdosya.csb.gov.tr/csb/dokumanlar/cygm0019.pdf , PP:74.