A New Method Suggestion for Remote Sensing Aided Sedimentary Type Uranium Exploration

Yıl 2022, , 18 - 24, 15.06.2022

Orkun Turgay

https://doi.org/10.51489/tuzal.1093066

Öz

Redox conditions in sedimentary type (sandstone type) uranium deposits can be determined by remote sensing methods. After determining the reducing and oxidizing zones in the deposits, the rocks/minerals with or without uranium, the zones likely to contain uranium can be determined. In this study, Salihli-Köprübaşı and Temrezli-Yozgat sedimentary uranium deposits were investigated with Sentinel2A and ASTER satellite data and a method was developed for the uranium exploration. In the evaluation of satellite data based on the deposition conditions of uranium, the areas where uranium should be explored are generally seen as bright pixels. Based on this, it has been determined that bright pixels will always appear in the images to be obtained with combinations of geological/mineralogical data that are likely to be found together with uranium in areas where uranium can be deposited. As a result, in this article, it is recommended to conduct field studies according to the results when the method developed for uranium exploration is applied to wildcat fields.

Anahtar Kelimeler

Remote Sensing, Uranium, Exploration, Sedimentary, Geology

Sedimanter Uranyum Yataklarının Uzaktan Algılama Destekli Aranmasına Yönelik Metot Önerisi

Öz

Sedimanter tip (kumtaşı tipi) uranyum yataklarındaki redoks koşulları uzaktan algılama yöntemleriyle belirlenebilmektedir. Yataklardaki indirgen ve yükseltgen zonlar, uranyum ile birlikte olan veya olmayan kayaçlar/mineraller tespit edildikten sonra uranyum içermesi muhtemel zonlar belirlenebilmektedir. Bu çalışmada ise Salihli-Köprübaşı ve Temrezli-Yozgat sedimanter uranyum yatakları Sentinel2A ve ASTER uydu verileri ile incelenmiş ve madenin aranması için bir metot geliştirilmiştir. Uranyumun depolanma şartlarından hareketle yapılan uydu verilerinin değerlendirilmesinde uranyumun aranması gereken alanlar genel olarak parlak piksel olarak karşımıza çıkmaktadır. Bundan hareketle uranyumun depolanabileceği alanlarda uranyum ile birlikte bulunması muhtemel jeolojik/mineralojik donelerin uranyumun depolanma şartına uygun kombinasyonlar ile elde edilecek görüntülerde hep parlak piksellerin ortaya çıkacağı belirlenmiş olup uzaktan algılama metodolojisi olarak parlak pikseller belirlendikten sonra bu piksellerin temsil ettiği alanlarda saha çalışmalarının yapılması gerektiği düşünülmektedir. Sonuç olarak, bu makalede uranyumun aranmasına yönelik geliştirilen metot, bakir sahalara uygulandığında çıkan sonuca göre saha çalışmalarının yapılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Uzaktan Algılama, Uranyum, Sedimanter, Arama, Jeoloji

Kaynakça

• Aita, S.K., Omar, A.E. (2021). Exploration of uranium and mineral deposits using remote sensing data and GIS applications, Serbal area, Southwestern Sinai, Egypt. Arab J Geosci 14, 2214 (2021). https://doi.org/10.1007/s12517-021-08568-0
• Akıska, E., Karakaş, Z., Öztürk C., (2019).Uranium, Thorium and Rare Earth Element Deposits of Turkey, Mineral Resources of Turkey, Springer Nature, Switzerland.
• Alkan, A. (2019). Pınarbaşı Ofiyoliti ve Ofiyolit Tabanı Metamorfitlerinin Jeokimyasal Özellikleri ve Uzaktan Algılama Yöntemleri ile Haritalanması, Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli, 145 s.
• Aydın, N. (2016), Temrezli, (Sorgun-Yozgat) Yatağının Jeolojisi, Jeokimyası ve İşletilebilirliğinin İncelenmesi, Doktora Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir, 132 s.
• Bishta, A. (2012). Utilities of Landsat 7 data and selective image processing in characterization of radioactivity zones of Wadi Baba–Wadi Shalal Area, Westcentral Sinai, Egypt. Arabian Journal of Geosciences. 6(9).
• Canbaz, O., & Gürsoy, Ö., & Gökce, A. (2020). Kaolin Dağılımının Spektral Sınıflama Yöntemleri ile Belirlenmesi: Geminbeli Kaolin Yatağı (Sivas) ve Çevresi. Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 10. 1085-1094.
• Canbaz, O., Gürsoy, Ö., Gökce, A., & Atun, R., (2018). ASTER SWIR Görüntülerinde Eşleşen Filtreleme Yöntemi ile Hidrotermal Alterasyon Zonlarının Tespiti: Zara Kuzeyi (Sivas/Türkiye), 71. Türkiye Jeoloji Kurultayı, Ankara.
• Çörtük, R, M., Çelik, Ö., Alkan, A., Özkan, M., & Özyavaş, A. (2020). Distribution of rocks in Pınarbaşı Ophiolite from central Anatolia (Turkey) based on analysis of ASTER and Landsat-8 data. Geological Journal, 55. 10.1002/gj.3844.
• El-Taher, A., Abd elghany, M., Tolba, A., & Salaheldin, G. (2020). Radiation Detection Technology and Methods Evaluation of natural radioactivity and radiological hazards in basement rocks from Gabel Abu El-Hassan in the North Eastern Desert of Egypt by multivariate statistical approach with remote sensing data. Radiation Detection Technology and Methods. 5(1).
• Gürsoy, Ö. (2019). The Importance Of Digital Image Processing Of Satellite Image In Detecting Of Lithology. 4. International Conference on Civil, Environmental, Geology and Mining Engineering, Trabzon.
• Kavak, K. (2005a). Recognition of gypsum geohorizons in the Sivas Basin (Turkey) using ASTER and Landsat ETM+ images. International Journal of Remote Sensing, 26. 4583-4596. 10.1080/01431160500185607.
• Kavak, K. (2005b). Indication of geohazard risk and economic value of gypsum deposits in the Tertiary Sivas Basin (Turkey) using ASTER and Landsat ETM+ images. RAST 2005 - Proceedings of 2nd International Conference on Recent Advances in Space Technologies., 2005. 573- 576.
• Ramadan, T., Ibrahim, T., Said, A., & Bayoumi, M. (2013). Application of remote sensing in exploration for uranium mineralization in Gabal El Sela area, South Eastern Desert, Egypt. The Egyptian Journal of Remote Sensing and Space Science, 16(2).
• Shalaby, M., Bishta, A., Roz M.E. & El Zalaky, M.. (2010). Integration of Geologic and Remote Sensing Studies for the Discovery of Uranium Mineralization in Some Granite Plutons, Eastern Desert, Egypt. Journal of King Abdulaziz University : Earth Sciences., 21(1).
• Shebl, A., Csámer, Á., Abdellatif, M., & Abiad, M.. (2021). Lithological mapping enhancement by integrating Sentinel 2 and gamma-ray data utilizing support vector machine: A case study from Egypt. International Journal of Applied Earth Observation and Geoinformation. 105(2021).
• Tözün, K. & Özyavaş, A. (2016). Niğde ve Kayseri Bölgelerinde yüzeylemiş kayaçların alterasyon özelliklerinin ASTER uydu görüntüleri yardımıyla tespit edilmesi. VI. UZAL-CBS Sempozyumu, 2016, Çukurova Üniversitesi, Vol.1
• Tözün, K. & Özyavaş, A. (2017). Alterasyonların Belirlenmesinde Mantıksal Operatör Algoritmasına Yeni Bir Yaklaşım: Kayseri Örneği, 70. Jeoloji Kurultayı, Ankara.
• Tözün, K., & Özyavaş, A., (2022). Automatic detection of geological lineaments in central Turkey based on test image analysis using satellite data. Advances in Space Research. 69(9).
• Yılmaz, H., (1982). Neojen Çökelleri İçindeki Uranyumun Oluşumu, TMMOB Geol. Engineering. 15. 2-19.
• Yongfei C., Fawang, Y. (2019). Research on the remote sensing prospecting model for typical uranium mining area along the Sino-Russian economic corridor. Proc. SPIE 11023, Fifth Symposium on Novel Optoelectronic Detection Technology and Application, 110232O.