TEKSTİLDE HİDROKROMİK BASKI TASARIMI

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 12, 75 - 92, 30.06.2022

Mehmet Zahit Bilir

https://doi.org/10.55004/tykhe.1115727

Öz

Tekstil ve moda tasarımı alanındaki bu çalışmada, hidrokromik baskı tasarımı açıklanmaktadır ve çeşitli hidrokromik baskı tasarım uygulamaları yapılarak paylaşılmaktadır. Akıllı tekstil uygulamaları son yıllarda yenilikçi ve katma değeri yüksek ürün tasarımında ön plana çıkmaktadır. Akıllı tekstil tasarımları içerisinde yer alan hidrokromik tekstil tasarım uygulamaları da benzer bir potansiyele sahiptir. Akıllı tekstilin birçok alanında, oldukça fazla sayıda örnek tasarım uygulamaları ve süreç deneyim paylaşımlarının mevcut olduğu görülmektedir. Hidrokromik baskı tasarımı alanında ise gerek uygulama örneklerinin gerekse deneyim paylaşımlarının diğer uygulamalara göre daha az sayıda olduğu gözlenmektedir. Bu amaçla çalışmada, farklı yüzey tipleri, farklı lifler ve farklı baskı teknikleri kullanılarak günlük hayata yönelik çeşitli hidrokromik baskı tasarımı uygulamaları gerçekleştirilmektedir ve süreç içerisinde gözlenen uygulama deneyimleri ve sonuçları paylaşılmaktadır. Yapılan uygulama örnekleri ve süreçte yaşanılan deneyim paylaşımları ile katma değeri ve satış potansiyeli yüksek olan hidrokromik baskı uygulamalarının, ülkemizdeki bilinirliğinin ve üretiminin arttırılmasına yönelik katkı sağlanması hedeflenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Hidrokromik baskı tasarımı, kromik baskı tasarımı, renk değiştiren tekstiller, kromizm

Kaynakça

• BBamfield, P. (2001). Chromic phenomena: technological applications of colour chemistry. Royal Society of Chemistry.
• Bamfield, P. (2010). Chromic phenomena: technological applications of colour chemistry. Royal Society of Chemistry.
• Bilir, M. Z. (2018). Ballistic wearable electronic vest design. Journal of Industrial Textiles, 47(7), 1769-1790.
• Cabral, I. ve Souto, A., P. (2020). Dynamic colour in textiles: combination of thermo, photo and hydrochromic pigments. IOP Conference Series: Materials Science and Engineering, 827(012059), 1-6.
• Cherenack, K. ve Pieterson L. (2012). Smart textiles: Challenges and opportunities. Journal of Applied Physics, 112(9), 1-14.
• Christie, R., M. (2013). Chromic materials for technical textile applications. M. L. Gulrajani (Ed.), Advances in the dyeing and finishing of technical textiles (3-36). Woodhead Publishing.
• Colourchange Company. (2022). FAQs–photochromics. https://www.colourchange.com/faqs-photochromic.
• Design Futures – Immortality, Hydrochromic (jinnipa). (2014, Nisan 10) https://dfimmortality.wordpress.com/2014/04/10/hydrochromic/
• El-Khodary, E., Gebaly, B., Rafaat, E. ve Alsalmawy, A. (2020). Critical review on smart chromic clothing. Journal of Design Sciences and Applied Arts, 1(1), 90-95.
• Etextile-summercamp Organisation. (2017). Layered chromics. https://etextile-summercamp.org/swatch-exchange/layered-chromics/
• Ferrara, M. ve Bengisu, M. (2014). Materials that change color smart materials, intelligent design. Springer.
• Gauche, H., Oliveria, F., R., Merlini, C., Hiller, A., P., Souto, A., P., G., Cebral, I., D.veSteffens, F. (2020). Screen printing of cotton fabric with hydrochromic paste: evaluation of color uniformity, reversibility and fastness properties. Journal of Natural Fibers, 1-12.
• Research and Markets Company. (2021). Global smart fabrics market report 2021-2027: market to reach $11.4 billion-industry evolves from passive to active to ultra-smart textiles. https://www.globenewswire.com/news-release/2021/08/26/2286831/28124/en/Global-Smart-Fabrics- Market-Report-2021-2027-Market-to-Reach-11-4-Billion-Industry-Evolves-from-Passive-to-Active-to-Ultra-Smart-Textiles.html
• Günay, D. (2002). Sanayi ve sanayi tarihi. Mimar ve Mühendis Dergisi, 31, 8-14.
• Hobson, B. (2014, Ağustos 29). With smart textiles we can "download new colours or patterns" to our clothes. https://www.dezeen.com/2014/08/29/movie-francesca-rosella-cutecircuit-digital-fashion-smart-textiles/
• Horrocks, A. R. ve Anands, C. (2003). Technical textiles handbook. Woodhead Publishing.
• İşmal Erdem, Ö. ve Yüksel, E. (2016). Tekstil ve moda tasarımına teknolojik bir yaklaşım: Akıllı ve renk değiştiren tekstiller, Yedi, 16, 87-98.
• Mal, P. ve Iqbal, S. (2014). Chromic materials in textiles, Contemporary Issues and Trends in Fashion, Retail and Management, 557-600.
• Melanson, D. (2013, Eylül 18). Gaming the system: Edward Thorp and the wearable computer that beat Vegas. https://www.engadget.com/2013-09-18-edward-thorp-father-of-wearable-computing.html.
• Made-In-China Company. (2022). Wholesale uv light photochromic sunlight sensitive color change pigment for fabric and garment. https://m.made-in-china.com/product/Wholesale-UV-Light-Photochromic-Sunlight-Sensitive-Color- Change-Pigment-for-Fabric-and-Garment-704241451.html
• Merati, A., A. (2018). Application of stimuli-sensitive materials in smart textiles. S. İslam ve B. Butola (ed.). Advanced textile engineering materials (1-29). Wiley Publishing.
• Mysafetysign Company. (2022). Caution signs. https://www.mysafetysign.com/caution-signs
• Özkavruk Adanır, E. (2015). Tekstil lifleri. Mungan Kavram Yayınları.
• Pakolpakçıl, A., Karaca, E. ve Becerir, B. (2018). Halokromik akıllı tekstil yüzeyleri ve tıbbi amaçlı kullanım olanakları. Tekstil ve Mühendis, 25(111), 214-224.
• Ramlow, H., Andrade, K., L. & Immich, A., P., S. (2021). Smart textiles: an overview of recent progress on chromic textiles. The Journal of the Textile Institute, 112(1), 152-171.
• Sasmal, A., K. ve Pal, T. (2021). Chromism of chemical compounds. Journal of the Indian Chemical Society, 98(2021), 1-4.
• Van der Schueren, L. ve Clerck, K. (2012). Coloration and application of pH-sensitive dyes on textile materials, Coloration Technology, 128(2), 82-90.
• Sfxc Company. (2022). Hydrochromic reversible wet and reveal screen printing paste for fabric. https://www.sfxc.co.uk/products/hydrochromic-ink-paint-for-fabric
• Shishoo, R. (2005). The textile in sports. Woodhead Publishing.
• Tez, Z. (2009). Tekstil ve giyim kuşamın kültürel tarihi. Doruk Yayımcılık.
• Topbaş, Ö. (2020). Kromik boyarmaddelerin kapsülasyonu ile ürün işaretlemede kullanımı üzerine alternatif yöntemler [Yayımlanmış doktora tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Uygur, A. ve Yüksel, D. (2013). Tekstil baskı stilleri. Türkiye Tekstil Sanayii İşverenleri Sendikası, Bayko Matbaa ve Yayıncılık.
• Vikova, M. (2018). Type of chromic materials. M. Vikova (Ed.), Chromic materials, fundamentals, measurements and applications (35-109). CRC Press.