Beden-Mekân İlişkisi Aracılığıyla Sıra Dışı Bir Deneyim Alanına Açılan Mekânsal Algı

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 14, 164 - 174, 30.06.2023

Hande Asar

https://doi.org/10.55004/tykhe.1247172

Öz

Bu çalışmanın amacı, beden-mekân ilişkisinin mekânsal algılarımıza etkisini tartışmaktır. Bunun için olağan(laşan)ın çatlaklarından sızıp olasılığın akışına açılan ve böylece öteki ile temas halinde olan sıradışı kavramından faydalanılır. Sıradışı, yeni olana açılan bir karşılaşma alanı yaratır ve bir süre sonra kendi içine kapanarak sıradanlaşır. İlgili süreç, çalışmada sapma- değişim ve yeniden oluşum döngüsü olarak ele alınır. Mimari tasarımın oluşum ve deneyimlenme süreçlerinin de doğası ile doğrudan ilişkili olan bu döngü bir yandan beden ve mekân ilişkisini dönüştürürken bir yandan da mekânsal algımızın genişlemesine etki eder. Bahse konu sav çalışmada mimarlık ve sanat alanlarından örnekler aracılığıyla tartışılır. Çalışmanın sonunda beden ve mekân ilişkisinden bedenmekân ve (öteki)beden(öteki)mekân kavramları açığa çıkarılır ve dönüşen beden-mekân ilişkisinin mekânsal algıyı da dönüşüme uğrattığı ve sınırlarını genişlettiği ifade edilir.

Anahtar Kelimeler

Beden, mekân, mekânsal algı, sıra dışı

Kaynakça

• Ashrafian, H. (2011). Leonardo da Vinci’s Vitruvian Man: A Renaissance for Inguinal Hernias. Hernia (15), 593–594. doi 10.1007/s10029-011-0845-6
• Arayıcı, O. (2015). Mekân ve tasarım üzerine tanımlar. EGE Basım.
• Berkin, G. (2021). Modulor ve Le Corbusier’nin kulübesi. YEM Yayın.
• Braidotti, R. (2021). İnsan sonrası bilgi. (S. Sam ve E. Çaça Çev.). Kolektif Kitap.
• Carre, A.L., Dubois, A., Partarakis, N., Zabulis, X., Patsiouras, N., Mantinaki, E., Zidianakis, E., Cadi, N., Baka, E, Thalmann, NM, Makrygiannis, D., Glushkova, A. ve Manitsaris, S. (2022). Mixed-reality demonstration and training of glassblowing. Heritage, 5, 103–128. https://doi.org/10.3390/ heritage5010006
• Çalcı, S. (2020). Oluş serüveni: Deleuze Pinokyo ve belirtiler mantığı. Otonom Yayıncılık.
• Çilesiz, E. & Aydın, N. (2022). Metaverse ve turizm: Kavramsal bir yaklaşım. Journal of academic tourism studies, 3(1), 32-44. http://dx.doi.org/10.29228/jatos.62009
• Fondation Le Corbusier. (t.y.). Modulor, http://www.fondationlecorbusier.fr/corbuweb/morpheus.aspx?sysId=13&IrisObjectId=7837&sysLanguage=en-en&itemPos=10&itemSort=en-en_sort_string1&itemCount=36&sysParentName=Home&sysParentId=11
• Gallerie dell'Accademia di Venezia. (t.y.). Study of the proportions of the human body, known as the Vitruvian Man. https://www.gallerieaccademia.it/en/study-proportions-human-body-known-vitruvian-man
• Goldstein, E. B. (2010). Sensation and perception (8th edition). Wadsworth, Cengage Learning.
• Hallensleben, M. (2010). Introduction: Performative body spaces. İçinde M. Hallensleben (Ed.), Performative body spaces: corporeal topographies in literature, theatre, dance, and the visual arts (ss. 9-27). Rodopi B.V. Hançerlioğlu, O. (1976). Felsefe ansiklopedisi: Kavramlar ve akımlar- Cilt 1 (A-D). Remzi Kitabevi.
• Haraway, D. (2006). Siborg manifestosu. (O. Akınhay Çev.). Agora Kitaplığı.
• Hasgüler, S. B. (2012). Sanat ile teknolojiyi performansta birleştiren sanatçı: Stelarc. MSGSÜ sosyal bilimler, (5), 39-49, https://dergipark.org.tr/en/pub/msgsusbd/issue/46968/589400
• Kaymaz Koca, S. & Hale, J. (2017). ‘Üçüncü/öteki yer’ üzerine bir kavramsallaştırma Denemesi: Mekânsal bir trilojinin içinde saklı hikayelerin keşfedilmesi. Megaron. 12(3), 488-496. 10.5505/megaron.2017.93685
• Le Corbusier. (2014). Modulor. (A. U. Kılıç Çev.). YEM Yayın.
• Lindqvist, G. (2003). Vygotsky's theory of creativity. Creativity research journal, 15(2-3), 245-251. https://doi.org/10.1080/10400419.2003.9651416
• Morris, D. (2004). The sense of space. D. J. Schmidt (Ed.). State University of New York Press.
• Oktay, Ö. & Yüzer, T. V. (2022). Sarmalayan öğrenme- sarmalayan senaryo ve VR/AR/MR/XR. Proceedings of 2st International conference on educational technology and online learning (ICETOL), Türkiye 264-274. https://www.icetol.com/wp-content/uploads/2023/01/icetol2022_full_paper_proceedings.pdf
• Pallasmaa, J. (2015). Empathic and embodied imagination: Intuiting experience and life in architecture. P. Tidwell (Ed.), Architecture and empathy (ss. 4-19). Tapio Wirkkala-Rut Bryk Foundation.
• Pallasmaa, J. (2016). Tenin gözleri: Mimarlık ve duyular. (A.U. Kılıç Çev.) (3. Baskı). Yem Yayın.
• Stanford University. (t.y.). Extended-body: Interview with Stelarc. https://web.stanford.edu/dept/HPS/stelarc/a29-extended_body.html
• Studio Tomás Saraceno. (t.y.). In Orbit. https://studiotomassaraceno.org/in-orbit/
• Tanju, B. (2003). Mimarlıkta sıfır noktasını aramak. Akın Nalça.
• Vallino, J. R. (1998). Interactive augmented reality [Yayınlanmamış doktora tezi]. University of Rochester Rochester.
• Vitruvius. (2017). Mimarlık üzerine. (Ç. Dürüşken Çev.) Alfa Yayıncılık.
• Yılmaz, C. E. (2020). Performans sanatları ve teknoloji: Stelarc. Teknoloji.org. https://teknoloji.org/performans-sanatlari-ve-teknoloji-stelarc/
• Zheng, J. M., Chan, K. W., & Gibson, I. (1998). Virtual reality. IEEE potentials, 17(2), 20-23. DOI: 10.1109/45.666641