SPECIFICS OF THE SEMANTIC FIELD OF THE CONCEPT “TIME” IN THE RUSSIAN LANGUAGE AND ITS ROLE IN MODELLING THE TEMPORAL PICTURE OF THE WORLD

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 3, 533 - 548, 30.09.2024

Sevda Polat

https://doi.org/10.37999/udekad.1511479

Öz

The concept of time plays an important role in every stage of human life. Throughout their lives, people remain dependent on time, their thoughts and decisions are constantly shaped by the passage of time. Studying the linguistic image of time and its meaning in multi-level semantics is becoming increasingly relevant, especially in communication and business. The concept of time plays a key role in ensuring effective communication and strategic thinking. Studying the features of the semantic field of the concept of "time" in the Russian language helps to understand how this concept is formed in the cultural and linguistic context. This article aims to analyze the semantic structure of the concept of "time" in the Russian language, identify the role of this concept in modelling the temporal picture of the world and study the linguistic meanings of the concept of "time". Also, examples explain how the semantic structure and conceptual components of the term "time" are organized in the Russian language and how these components are used in the linguistic context. This analysis provides an important basis for understanding the linguistic and cultural interactions of the concept of time and contributes to developing communication strategies.

Anahtar Kelimeler

time, temporality, semantic field, Russian language, temporal picture.

RUS DILINDE “ZAMAN” KAVRAMININ ANLAMSAL ALANININ ÖZELLIKLERI VE DÜNYANIN ZAMANSAL RESMINI MODELLEMEDEKI ROLÜ

Öz

Zaman kavramı, insan hayatının her aşamasında önemli bir rol oynar. İnsan yaşamı boyunca zamana bağlı kalır; düşünceleri ve kararları, sürekli olarak zamanın akışına bağlı olarak şekillenir. Bu bağlamda, zamanın dilsel imajının ve çok katmanlı anlambilimindeki anlamının incelenmesi, özellikle iletişim ve iş alanlarında giderek artan bir önem kazanmaktadır. Zaman kavramı, etkili iletişimin ve stratejik düşünmenin kolaylaştırılmasında önemli bir rol oynamaktadır. Rus dilindeki "zaman" kavramının anlamsal alanının özelliklerinin incelenmesi, bu kavramın kültürel ve dilsel bağlamda nasıl şekillendiğini anlamamıza yardımcı olur. Bu makalenin amacı, Rus dilinde "zaman" kavramının anlamsal yapısını analiz etmek, bu kavramın dünyanın zamansal resmini modellemedeki rolünü ortaya koymak ve "zaman" kavramının dilsel anlamlarını incelemektir. Ayrıca, Rusçadaki "zaman" teriminin anlamsal yapısının ve kavramsal bileşenlerinin nasıl organize edildiği ve bu bileşenlerin dilsel bağlamda nasıl kullanıldığı örnekler kullanarak açıklamaktadır. Bu analiz, zaman kavramının dilsel ve kültürel etkileşimlerini anlamak için önemli bir temel sunar ve iletişim stratejilerinin geliştirilmesine katkıda bulunur.

Anahtar Kelimeler

zaman, zamansallık, anlamsal alan, Rus dili, zamansal resim.

СПЕЦИФИКА СЕМАНТИЧЕСКОГО ПОЛЯ КОНЦЕПТА «ВРЕМЯ» В РУССКОМ ЯЗЫКЕ И ЕГО РОЛЬ В МОДЕЛИРОВАНИИ ТЕМПОРАЛЬНОЙ КАРТИНЫ МИРА

Öz

Понятие времени играет важную роль на каждом этапе жизни человека. На протяжении всей своей жизни человек остается зависимым от времени, его мысли и решения постоянно формируются под влиянием течения времени. В связи с этим изучение языкового образа времени и его значения в многоуровневой семантике становится все более актуальным, особенно в сфере коммуникации и бизнеса. Концепт времени играет ключевую роль в обеспечении эффективной коммуникации и стратегического мышления. Изучение особенностей семантического поля концепта «время» в русском языке помогает понять, как этот концепт формируется в культурном и языковом контекстах. Целью данной статьи является анализ семантической структуры концепта «время» в русском языке, выявление роли данного концепта в моделировании темпоральной картины мира и изучение языковых значений концепта «время». Также на примерах объясняется, как организованы семантическая структура и концептуальные компоненты термина «время» в русском языке и как эти компоненты используются в языковом контексте. Этот анализ создает важную основу для понимания лингвокультурных взаимодействий концепта «время» и способствует разработке коммуникативных стратегий.

Anahtar Kelimeler

время, темпоральность, семантическое поле, русский язык, темпоральная картина.

Kaynakça

• Abramov, V. P. (2004). Semanticheskoye pole russkogo yazyka. Rossiyskaya gosudarstvennaya biblioteka.
• Admoni, V. G. (1994). Sistema form rechevogo vyskazyvaniya. Nauka.
• Aksenov, G. P. (2001). Prichina vremeni. Editorial URSS.
• Andreyeva, I. V. (2006). Tsennostnaya kartina mira kak lingvisticheskaya i filosofskaya kategoriya. Analitika kul'turologii, 6, 7-13.
• Aristotel (1981). Fizika. Aristotel. Sochineniya: V 4-kh t. T. 3. 59-262. Mysl'.
• Bergson, A. (1992). Opyt o neposredstvennykh dannykh soznaniya. T.1. Moskovskiy klub.
• Bondarko, A. V. (2001). Osnovy funktsional'noy grammatiki: Yazykovaya interpretatsiya idei vremeni. Izdatelstvo Sankt-Peterburgskogo Universiteta.
• Chugunova, S. A. (2009). Kontseptualizatsiya vremeni v raznykh kul'turakh. [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Tverskoy Gosudarstvennyy Universitet.
• Gal'perin, I. R. (2007). Tekst kak ob"yekt lingvisticheskogo issledovaniya. KomKniga.
• Galstyan, S. A. (2023). Vliyaniye temporal'noy pertseptsii na formirovaniye temporal'nykh otnosheniy v yazyke, peredavayemykh predlogom (na materiale ispanskogo yazyka). Russian Linguistic Bulletin, 7 (43), 1-5.
• Ideograficheskiy slovar' russkogo yazyka. ETS. 09 Mayıs 2024 tarihinde https://rus-ideographic-dict.slovaronline.com/677-%D0%B2%D1%80%D0%B5%D0%BC%D1%8F%20%D1%81%D1%83%D1%82%D0%BE%D0%BA adresinden erişildi.
• Kazaryan, V. P. (2005). Temporal'nost' i yestestvennyye nauki. Fenomen i noumen vremeni. 2, (2), 22-50.
• Khemmond, K. (2013). Iskazhennoye vremya. Osobennosti nashego vospriyatiya vremeni. Livebook.
• Kodukhov, V. I. (1974). Obshcheye yazykoznaniye. Vysshaya shkola.
• Kotel'nikov, P. P. (2016). Zerkalo vremeni. Istoricheskiy roman. 16 Mayıs 2024 tarihinde https://www.litres.ru/book/petr-petrovich-kotelnikov/zerkalo-vremeni-istoricheskiy-roman-19207240/chitat-onlayn/ adresinden erişildi.
• Lado, R. (1989). Novoye v zarubezhnoy lingvistike. Vyp. XXV: Kontrastivnaya lingvistika. Perevody/Sost. V. P. Neroznaka; Obshch. red. i vstup. st. V. G. Gaka. Lingvistika poverkh granits kul'tur. 32-62. Progress.
• Lakoff Dzh. & Dzhonson M. (2004). Metafory, kotorymi my zhivem. URSS Editorial.
• Medvedeva, O. Yu. (2002). Kontseptualizatsiya i aktualizatsiya temporal'nykh otnosheniy (na materiale angliyskogo yazyka). [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Barnaul'skiy Gosudarstvennyy Pedagogicheskiy Universitet.
• Merlo-Ponti, M. (1999). Fenomenologiya vospriyatiya. «Yuventa», «Nauka».
• Mikheyeva, L. N. (2004). Vremya v russkoy yazykovoy kartine mira: lingvo-kul'turologicheskiy aspekt. [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Rossiyskiy Universitet Druzhba Narodov.
• Morkovkin, V. V. (1977). Opyt ideograficheskogo opisaniya leksiki (analiz slov so znacheniyem vremeni v russkom yazyke). İzdatel'stvo Moskovskogo Universiteta.
• Natsional'nyy korpus russkogo yazyka. 09 Mayıs 2024 tarihinde https://ruscorpora.ru/ adresinden erişildi.
• Ozhegov S. I. & Shvedova N. Yu. (1999). Tolkovyy slovar' russkogo yazyka. Azbukovnik.
• Podtelezhnikova, Ye. N. & Lameshina, M. I. (2019). Kompleksnyy komponentnyy analiz predmetnogo imeni. Vestnik VGU. Seriya: Lingvistika i mezhkul'turnaya kommunikatsiya. 1, 78-82.
• Rodionova, N. M. (2002). Yazykovyye svoystva frazeologizmov kachestvenno-obstoyatel'stvennogo klassa so znacheniyem vremeni. [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Chelyabinskiy Gosudarstvennyy Pedagogicheskiy Universitet.
• Ryabova, M. Yu. (1995). Vremennaya referentsiya v angliyskom yazyke. [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Rossiyskiy Gosudarstvennyy Pedagogicheskiy Universitet im. A.I. Gertsena.
• Slovar'-tezaurus sinonimov russkoy rechi. 09 Mayıs 2024 tarihinde http://rus-yaz.niv.ru/doc/dictionary/synonyms-of-speech/fc/slovar-194-2.htm#zag-860 / http://rus-yaz.niv.ru/doc/dictionary/synonyms-of-speech/index.htm adresinden erişildi.
• Tarasova, Ye. V. (1989). O mnogoaspektnoy prirode vremeni (vremya fizicheskoye, pertseptual'noye, yazykovoye, khudozhestvennoye i lingvisticheskoye). Vestnik Khar'kovskogo universiteta. Chelovek i rechevaya deyatel'nost', № 339, 33-37.
• Tarasova, Ye. V. (1992). Vremya i temporal'nost'. Osnova.
• Tsyan'tsyan', V. (2019). Frazeologicheskiye yedinitsy s temporal'nym znacheniyem v sovremennoy rossiyskoy publitsistike. Rossiysko-kitayskiye issledovaniya, 3 (1), 95-102.
• Uorf, B. L. (1999a). Zarubezhnaya lingvistika I. Novoye v lingvistike. Obshch. red. V. A. Zvegintseva i N. S. Chemodanova. Nauka i yazıkoznaniye. O dvukh oshibochnykh vozzreniyakh na rech' i myshleniye, kharakterizuyushchikh sistemu yestestvennoy logiki, i o tom, kak slova i obychai vliyayut na myshleniye. 92-105. Progress.
• Uorf, B. L. (1999b). Zarubezhnaya lingvistika I. Novoye v lingvistike. Obshch. red. V. A. Zvegintseva i N. S. Chemodanova. Otnosheniye norm povedeniya i myshleniya k yazyku. 58-91. Progress.
• Ushakov, D. N. (1935). Tolkovyy slovar' russkogo yazyka. OGIZ.
• Vater, H. (1994). Einführung in die Zeit-Linguistik. Gabel Verlag.
• Zalevskaya, A. A. (1990). Slovo v leksikone cheloveka. Psikholingvisticheskoye issledovaniye. Voronezhskiy universitet.