THE EFFECT OF LEADERSHIP TYPES ON ORGANİZATION'S CRISIS PERCEPTION AND CRISIS STRATEGIES

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 1, 6 - 22, 20.06.2020

Hayriye Şenkal Metin Ocak

https://doi.org/10.29131/uiibd.686493

Cited By: 1

Öz

The aim of this study is to investigate the effect of leadership types on crisis perception and coping strategies of SMEs operating in Mersin Tarsus Organized Industrial Zone. For this purpose, regression analyzes were executed on the data gathered with convenience sampling technique from 337 employees working at various levels in SMEs operating in Mersin Tarsus Organized Industrial Zone. As a result of the regression analysis, it was determined that the transactional leadership type did not affect the crisis perception levels of the leaders, the transformational leadership type affected the crisis perception positively and the Laissez-Faire leadership type negatively. When the effects of leadership types on the strategies to deal with the crisis were evaluated, it was seen that the transformational leadership type positively influenced the use of pioneer, analyst, reactive and defensive strategies. In addition, it was found that managers with releasing leadership type had a positive effect only on the defensive strategy, while managers with subscriber leadership type had no effect on the coping strategies used. Acquired results were discussed within the literature.

Anahtar Kelimeler

Crisis, Coping with Crisis, Leadership, Strategy

LİDERLİK TİPLERİNİN ÖRGÜTLERİN KRİZ ALGILAMA VE KRİZLE BAŞA ÇIKMA STRATEJİLERİ ÜZERİNE ETKİSİ

Öz

Bu çalışmanın amacı Mersin Tarsus Organize Sanayi Bölgesi’nde faaliyet gösteren KOBİ statüsündeki işletmelerde kriz algılama ve krizle başa çıkma stratejileri üzerinde yöneticilerin liderlik tiplerinin etkisini incelemektir. Bu maksatla Mersin Tarsus Organize Sanayi Bölgesinde faaliyetlerini sürdüren Kobi’lerde kolayda örnekleme yöntemiyle çeşitli kademelerde çalışan 337 çalışandan anket tekniği kullanılarak toplanan veriler regresyon analizine tabi tutulmuştur. Yapılan regresyon analizi sonucunda sürdürümcü liderlik tipinin liderlerin kriz algılama düzeylerini etkilemediği, dönüştürücü liderlik tipinin kriz algılama düzeylerini pozitif yönde, serbest bırakıcı liderlik tipinin ise negatif yönde etkilediği belirlenmiştir. Liderlik tiplerinin krizle başa çıkma stratejileri üzerine etkisi değerlendirildiğinde, dönüştürücü liderlik tipinin krizle başa çıkmada öncü, analizci, tepkici ve savunmacı stratejilerin kullanımını olumlu yönde etkilediği görülmüştür. Serbest bırakıcı liderlik tipine sahip yöneticilerin sadece savunmacı strateji üzerine olumlu etkisi görülürken sürdürümcü liderlik tipine sahip yöneticilerin kullanılan krizle başa çıkma stratejileri üzerine herhangi bir etkisi olmadığı tespit edilmiştir. Araştırmada elde edilen tüm sonuçlar alan yazını bulguları ışığında tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kriz, Krizle Başa Çıkma, Liderlik, Strateji

Kaynakça

• Akan D., Yıldırım, İ., Yalçın, S. (2014). Okul Müdürleri Liderlik Stili Ölçeğinin Geliştirilmesi, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi , 13, 51, 392-415. Ansoff, H. I. (1980). Strategic Issue Management. Strategic Management Journal, 1(2), 131-148.
• Ansoff, H. I. (1987). The Emerging Paradigm of Strategic Behavior, Strategic Management Journal, 8 (6), 501-515.
• Atay, H. &Tanrısevdi, A. (2008). İçsel Kaynaklı Krizlerde Kriz Öncesi Aşamaların Yönetilmesi, İçinde: Turizm İşletmelerinde Çağdaş Yönetim Teknikleri, Ed. Okumuş, F. Avcı, U. Detay Yayınları, Ankara.
• Bahar, E., Kaya, F. ve Keklik, F. (2009). Konaklama İşletmelerinin Ekonomik Kriz Döneminde Uyguladıkları Krizle Mücadele Stratejilerinin Tespit Edilmesine Yönelik Bir Araştırma. 10. Ulusal Turizm Kongresi, Mersin Üniversitesi Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu. Mersin. 21-24 Ekim 2009.
• Balaban, S. (2018). Kriz Yönetiminde Liderlik ve Liderlik Özelliklerinin Kriz Yönetimine Etkisi Üzerine Bir Araştırma, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
• Baran, H. (2012). “İşletmelerde Kriz Yönetimi”, A& G Bülten Araştırma ve Geliştirme Müdürlüğü.
• Bass, B. M. (1990). Bass and Stogdill’ Handbook of Leadership: A Survey of The Theory and Research. New York: Free Press. Baudrillard, J. (2002). “Çaresiz Stratejiler”, Çev: Oğuz Adanır, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• Berry, F. S. (1994). Innovation İn Public Management: The Adoption Of Strategic Planning. Public Administration Review, 3, 322-330.
• Booth, S. A. (1993). Crisis Management Strategy. Competition and Change in Modern Enterprises. London: Routledge Publishing Burns, J.M. (1978) Leadership. New York. Harper & Row.
• Can, H. (1997). Organizasyon ve Yönetim. 4. Baskı. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Coombs, W. T. (2006). The Protective Powers of Crisis Response Strategies: Managing Reputational Assets During a Crisis. Journal of Promotion Management. 12(3-4), 241-260.
• Çalışkan, A., Turunç, Ö., ve Akkoç, İ. (2014). "How does Organisational Culture Affect the Innovative behaviours? The Mediating Role of Perceived İnsider Status". Int. J. Innovation and Learning , 16(2),151.
• Çelik, C. ve M. Devecioğlu. (2002). Otel İşletmelerinin Ekonomik Krizden Etkilenme Düzeyleri ve Kriz Dönemlerinde Uyguladıkları Politikalara İlişkin Bir Araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 9(9), 58-59.
• Çömez, P. (2007), Değişim Yönetiminde Dönüştürücü Liderlik Davranışlarının Firma Performansına Etkileri Üzerine Bir Araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gebze.
• Demirtaş, H. (2000). Kriz Yönetimi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 6 (3), 359-361.
• Devecioğlu, M. (2002). Krizin İşletmelerin Yönetsel ve Örgütsel Yapısı Üzerindeki Olumsuz Etkileri ve Kayseri Sanayi İşletmelerinde Yapılan Bir Araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 19, 98-99.
• Dinçer, Ö. (1999). “Stratejik Yönetim ve İşletme Politikası”, Alfa Yayıncılık, İstanbul.
• Doğan, T. (2008). Strateji Tipleri ve Stratejik Yönetim Süreçlerinin Firma Performansına Etkileri (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gebze Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Doğanalp, B. (2009). Kriz Döneminde Transformasyonel Lider Davranışlarının İşletme Performansı Bağlamında Fırsat Yönetimine Etkisi: Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 22, 133-134.
• Eren, E. (2010). Stratejik Yönetim Ve İşletme Politikası, İstanbul, Beta Yayıncılık, 461-477.
• Gordon, G. L., (2013). Strategic Planning For Local Government. ICMA Publishing, e-kitap, 40-43.
• Groves, K., ve Larocca, M. (2012). An Empirical Study Of Leader Ethical Values, Transformational And Transactional Leadership, And Follower Attitudes Toward Corporate Social Responsibility. Journal of Business Ethics. 103(4), 195-203.
• Hoy, W. K. ve Miskel, C. G. (2010). Eğitim yönetimi (çev. ed. S. Turan). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Isoherranen, V. & Kess, P. (2011). Analysis of strategy by strategy typology and orientation framework. Modern Economy, 2, 575-583.
• Kloot, L. ve Martin, J. (2000). Strategic Performance Management: A Balanced Approach To Performance Management İssues İn Local Government. Management Accounting Research, 11(2), 231-251.
• Leblebici, D. N. (2008). 21. Yüzyılın Liderlik Anlayışına Bir Bakış. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 32 (1),61-72.
• Meyers, C. John, H. (1988). Managing Crisis: A Positive Approach, London, Unvvin Hyman Ltd.,
• Miles, R.E. & Snow, C.C. (1978). Organizational strategy structure and process. New York: Mcgraw Hill.
• Narbay, M. Ş. (2006). Kriz İletişimi, Nobel Yayım Dağıtım, Ankara.
• Northouse, P. (2014). Liderlik Kuram ve Uygulamalar. çev. Cengiz Şimşek. İzmir: Sürat Üniversite Yayınları.
• Ocak Metin, Peker Gökhan, Nacak Aslan Onur (2017). Strateji Tipolojilerinin Firmaların Kurumsal Girişimcilik Davranışları ile Finansal Performansı Üzerine Etkisi: Türk Sanayi Firmalarında Görgül Bir Araştırma, İş ve İnsan Dergisi, 4(1). 1-16.
• Oral, S. D. (2004). Stratejik Yönetim ve Tepe Grubu’nda Uygulaması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Pearson, C. and Mitoff, I. (1993). From Crisis Prone to Crisis Prepared: a Framework for Crisis Management, Academy of Management Executive, 7(1), 48-59.
• Pira, A. ve Sohodol, Ç. (2015). Kriz Yönetimi Halkla İlişkiler Açısından Bir Değerlendirme, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Regester, M. and Larkin, J. (2000). Risk Issues and Crisis Management, the Institute of Public Relations, London: Korgan Page.
• Sabir, M.S., Sohail, A., ve Khan, M.A. (2011). Impact Of Leadership Style On Organization Commitment: In A Mediating Role Of Employee Value. Journal of Economics ve Behavioral Studies. 3(2), 145-165.
• Shama, A. (1993). Marketing Strategies During Recession: A Comprasion of Small and Large Firms. Journal of Small Business Management. 31(3), 62-72.
• Stogdill, R. M. (1974). Handbook of Leadership: A Survey of Theory and Research. New York: Free Pass.
• Taşgit, Y.E. (2013). İş Çevresi, Kurum Kültürü ve İşletme Stratejileri Arasındaki İlişkiler: Otel İşletmeleri Üzerinde Bir Araştırma, (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Tuğcu, Ş. T. (2004). “Kriz Yönetiminde Liderlik Kavramının Önemi”, Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 3(2), 16-22.
• Tutar, H. (2007). Kriz ve Stres Yönetimi, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Tutar, H. (2016). Kriz ve Stres yönetimi, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Tüz, M. V. (2014). Kriz Yönetimi uygulama İçin Temel Adımlar, Ankara, Nobel Akademik Yayıncılık,
• Warrilow. S (2012)., “Transformational Leadership Theory” The 4 Key Components in Leading Change & Managing Change.
• Yavuz, M. (2018). Örgütlerde Kriz Yönetimi ve Liderliğin Önemi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.