Öz
Bu araştırmada, davranışsal finans yaklaşımı perspektifinden bireylerin yatırım kararlarının demografik faktörlere göre değişip değişmediğinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda, özellikle cinsiyetin yatırım kararı vermedeki rolü incelenmiş ve olası finansal kazanç arayışlarında çeşitli davranışsal önyargılara karşı savunmasızlık bakımından iki cinsiyet arasındaki farklar araştırılmıştır. Araştırma, nicel yöntemler ve ilişkisel tarama modeli kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri Samsun ilinde yaşayan 20 yaş üzerindeki 404 kişiden anket tekniği kullanılarak toplanmıştır. Verileri toplamak için kişisel bilgi formuyla birlikte Yatırımcı Eğilimi Ölçeği kullanılmıştır. Veriler SPSS 26 programı ile analiz edilmiştir. Bulgular, Yatırımcı Eğilimi Ölçeğinin yatırımcı eğilimi, aşırı güven eğilimi, aşırı iyimserlik eğilimi, pişmanlıktan kaçınma eğilimi, kayıptan kaçınma eğilimi, tutuculuk eğilimi ve sürü psikolojisi eğilimi alt boyutları arasında pozitif yönlü anlamlı ilişkiler olduğunu göstermiştir. Yatırımcıların yatırımcı eğilimi, tutuculuk ve sürü psikolojisi eğilimlerinin demografik özelliklere göre anlamlı biçimde farklılaşmadığı tespit edilmiştir. Yatırımcıların aşırı güven eğilimi aylık gelir düzeyine göre; aşırı iyimserlik eğiliminin yaşa, eğitim düzeyine ve mesleğe göre; pişmanlıktan kaçınma eğiliminin cinsiyete ve mesleğe göre ve kayıptan kaçınma eğiliminin de mesleğe göre anlamlı biçimde farklılaştığı tespit edilmiştir. Bireylerin yatırım kararlarının cinsiyete göre belirgin bir biçimde değişmediği sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Davranışsal Finans Yatırım Karar Verme Demografik Faktörler Cinsiyet
Etik Beyan
Çalışmanın uygulanabilmesi için Ordu Üniversitesi Etik Komisyonu’ndan etik kurul izni (09.05.2024; E-66417432-204.01.07-0996677 sayılı yazı) alınmıştır.
Kaynakça
- Abo Ayash, S. (2021). A Study Of Women’s Behavioural Fınance In Differences In Investment Decision-Making: Turkey, Pakistan and Jordan, The Degree of Master, Ankara Yıldırım Beyazıt Universty, The Institute of Social Sciences, Ankara.
- Agarwal, A., Verma, A., & Agarwal, R. K. (2016). Factors Influencing the Individual Investor Decision Making Behavior in India. Journal of Applied Management and Investments, 5(4), 211-222.
- Aghalarova, M. (2013). Bireylerin Yatırım Kararları Üzerinde Etkili Olan Davranışçı Finans Modelleri: Azerbaycan Ve Türkiye Uygulaması. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Asad, H., Khan, A., & Faiz, R. (2018). Behavioral Biases Across The Stock Market Investors: Evidence from Pakistan. Pakistan Economic and Social Review, 56(1), 185-209.
- Atkinson, R., & Flint, J. (2001). Accessing Hidden and Hard-to-Reach Populations: Snowball Research Strategies. Social Research Update, 33.
- Ayaa, M.M., Peprah, W.K., Mensah, M.O., Owusu-Sekyere, A.B., Daniel, B. (2022). Influence of Heuristic Techniques and Biases in Investment Decision-Making: A Conceptual Analysis and Directions for Future Research. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 12(5), 1252 – 1267.
- Ayrancı, A. E. (2020). Bireylerin yatırım kararlarının davranışsal finans yaklaşımıyla incelenmesi: Akademisyenlere yönelik değerlendirme. Biga İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(1), 13-29.
- Aydın, Ü., Ağan, B. (2017). Davranışsal Finans. Bursa: Ekin Basım Yayım Dağıtım.
- Akal, M., & Kılıç, E. (2020). Bireylerin Finansal Yatırım Kararlarını Etkileyen Davranışsal Faktörler: İ.B.B. Mali Hizmetler Birimi Çalışanları Örneği. Ekonomik Ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 16(1), 131-154.
- Barak, O. (2008), İMKB’de Aşırı Reaksiyon Anomalisi ve Davranışsal Finans Modelleri Kapsamında Değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Dergisi, 1, 114-140.
- Biernacki, P., & Waldorf, D. (1981). Snowball Sampling: Problems and Techniques of Chain Referral Sampling. Sociological Methods & Research, 10(2), 141-163.
- Böyükaslan, A. (2012). Bireysel Yatırımcıları Finansal Yatırım Kararına Yönlendiren Faktörlerin Davranışsal Finans Açısından İncelenmesi: Afyonkarahisar Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı.
- Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, 11. Baskı, Pegem Akademi, Ankara.
- Doğan, Z., & Evlimoğlu, U. (2022). Bireysel Yatırımcıların Yatırım Kararlarında Davranışsal Finansın Rolü: Aydın İli Örneği. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 11(4), 1983-2010.
- Elmassri, M.M., Harris, E.P., Carter, D.B. (2016). Accounting for Strategic Investment Decision-Making under Extreme Uncertainty. The British Accounting Review, 48(2), 151-168.
- Hair, J. F., Anderson, R. E., Tatham, R. L., & Black, W. (1998), Multivariate data analysis. New Jersey: Prentice-Hall. Hon, T-Y., Moslehpour, M., Woo, K-Y. (2021). Review on Behavioral Finance with Empirical Evidence. Advances in Decision Sciences, 25(4), 1-30.
- Kahneman, D., & Tversky, A. (1979). Prospect Theory: An Analysis of Decision under Risk. Econometrica, 47(2), 263-292.
- Kalaycı, Ş. (2010). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri, Ankara: Asil Yayın Dağıtım
- Keskin, T. (2019). Davranışsal finans perspektifinde bireysel yatırımcıların yatırım kararlarını etkileyen faktörlerin incelenmesi, yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Burdur.
- Lusardi, A. & Mitchell, O.S. (2014). The Economic Importance of Financial Literacy: Theory and Evidence. Journal of Economic Literature, 52(1), 5-44.
- Muhammad, N. M. (2009). Behavioural Finance vs Traditional Finance. Advanced Management Journal, 2(6), 1-9.
- Naing, L., Winn, T., & Rusli, B. N. (2006). Practical issues in calculating the sample size for prevalence studies. Medical Statistics Archives of Orofacial Sciences, 1, 9-14.
- Özdamar, K. (2011). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi. Eskişehir: Kaan Kitabevi.
- Öztopçu, D., & Aytekin, S. (2017). Bireysel Yatırım Kararlarının Davranışsal Finans Açısından Değerlendirilmesi Ve Balıkesir İlinde Bir Uygulama. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (61), 456-476.
- Pompian, M.M. (2006). Behavioral Finance and Wealth Management: Building Optimal Portfolios That Account for Investor Biases. New Jersey: John Wiley and Sons.
- Sadler, G. R., Lee, H. C., Lim, R. S., & Fullerton, J. (2010). Recruitment of Hard-to-Reach Population Subgroups via Adaptations of the Snowball Sampling Strategy. Nursing & Health Sciences, 12(3), 369-374.
- Shaikh, G.M., Katpar, N.K., Kalhoro, M, Abro, Y.K., Phanwar, G.A. (2019). Do Behavioral Biases In Gender Differences Affect Investment Decisions? Sociology International Journal, 3(4), 326‒336.
- Sharma, S. (1996). Applied multivariate techniques, New York: John Wiley.
- Statman, M. (2019). Behavioral Finance, The Second Generation. CFA Institute Research Foundation / Monograph.
- Türkiye İstatiktik Kurumu (TÜİK). (2023). İstatistik Veri Portalı, https://data.tuik.gov.tr.
- Xu, L., & Zia, B. (2012). Financial Literacy Around the World: An Overview of the Evidence with Practical Suggestions for the Way Forward. The World Bank Policy Research Working Paper Series.
- Venkatapathy, R. and Sultana, A.H. (2016). Behavioural Finance: Heuristics in Investment Decisions. TEJAS Thiagarajar College Journal, 1(2), 35-44.
- Yürekli, A., & Yılmaz, H. (2021). Bireysel Yatırımcıların Finansal Davranış Eğilimleri ve Bu Eğilimlere Etki Eden Faktörler. Muhasebe ve Bilim Dünyası Dergisi, 1-2.
Öz
This study aims to examine whether individuals' investment decisions vary according to demographic factors from the perspective of behavioral finance. In this context, the role of gender in making investment decisions was specifically investigated, and differences between genders in terms of vulnerability to various behavioral biases in the pursuit of potential financial gains were explored. The research was conducted using quantitative methods and a relational survey model. Data were collected from 404 individuals aged 20 and above residing in Samsun province through a survey technique. To collect data, a personal information form along with the Investor Sentiment Scale was used. The data were analyzed using SPSS 26 software. The findings revealed positive and significant relationships between the sub-dimensions of the Investor Sentiment Scale, which include investor sentiment, overconfidence bias, optimism bias, regret aversion bias, loss aversion bias, conservatism bias, and herd behavior bias. It was found that investor sentiment, conservatism bias, and herd behavior tendencies did not significantly differ according to demographic characteristics. However, it was observed that the overconfidence bias differed significantly according to monthly income level; the optimism bias according to age, education level, and occupation; the regret aversion bias according to gender and occupation; and the loss aversion bias according to occupation. The study concluded that individuals' investment decisions do not vary significantly based on gender.
Anahtar Kelimeler
Behavioral Finance Investment Decision-Making Demographic Factors Gender
Kaynakça
- Abo Ayash, S. (2021). A Study Of Women’s Behavioural Fınance In Differences In Investment Decision-Making: Turkey, Pakistan and Jordan, The Degree of Master, Ankara Yıldırım Beyazıt Universty, The Institute of Social Sciences, Ankara.
- Agarwal, A., Verma, A., & Agarwal, R. K. (2016). Factors Influencing the Individual Investor Decision Making Behavior in India. Journal of Applied Management and Investments, 5(4), 211-222.
- Aghalarova, M. (2013). Bireylerin Yatırım Kararları Üzerinde Etkili Olan Davranışçı Finans Modelleri: Azerbaycan Ve Türkiye Uygulaması. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Asad, H., Khan, A., & Faiz, R. (2018). Behavioral Biases Across The Stock Market Investors: Evidence from Pakistan. Pakistan Economic and Social Review, 56(1), 185-209.
- Atkinson, R., & Flint, J. (2001). Accessing Hidden and Hard-to-Reach Populations: Snowball Research Strategies. Social Research Update, 33.
- Ayaa, M.M., Peprah, W.K., Mensah, M.O., Owusu-Sekyere, A.B., Daniel, B. (2022). Influence of Heuristic Techniques and Biases in Investment Decision-Making: A Conceptual Analysis and Directions for Future Research. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 12(5), 1252 – 1267.
- Ayrancı, A. E. (2020). Bireylerin yatırım kararlarının davranışsal finans yaklaşımıyla incelenmesi: Akademisyenlere yönelik değerlendirme. Biga İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(1), 13-29.
- Aydın, Ü., Ağan, B. (2017). Davranışsal Finans. Bursa: Ekin Basım Yayım Dağıtım.
- Akal, M., & Kılıç, E. (2020). Bireylerin Finansal Yatırım Kararlarını Etkileyen Davranışsal Faktörler: İ.B.B. Mali Hizmetler Birimi Çalışanları Örneği. Ekonomik Ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 16(1), 131-154.
- Barak, O. (2008), İMKB’de Aşırı Reaksiyon Anomalisi ve Davranışsal Finans Modelleri Kapsamında Değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Dergisi, 1, 114-140.
- Biernacki, P., & Waldorf, D. (1981). Snowball Sampling: Problems and Techniques of Chain Referral Sampling. Sociological Methods & Research, 10(2), 141-163.
- Böyükaslan, A. (2012). Bireysel Yatırımcıları Finansal Yatırım Kararına Yönlendiren Faktörlerin Davranışsal Finans Açısından İncelenmesi: Afyonkarahisar Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı.
- Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, 11. Baskı, Pegem Akademi, Ankara.
- Doğan, Z., & Evlimoğlu, U. (2022). Bireysel Yatırımcıların Yatırım Kararlarında Davranışsal Finansın Rolü: Aydın İli Örneği. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 11(4), 1983-2010.
- Elmassri, M.M., Harris, E.P., Carter, D.B. (2016). Accounting for Strategic Investment Decision-Making under Extreme Uncertainty. The British Accounting Review, 48(2), 151-168.
- Hair, J. F., Anderson, R. E., Tatham, R. L., & Black, W. (1998), Multivariate data analysis. New Jersey: Prentice-Hall. Hon, T-Y., Moslehpour, M., Woo, K-Y. (2021). Review on Behavioral Finance with Empirical Evidence. Advances in Decision Sciences, 25(4), 1-30.
- Kahneman, D., & Tversky, A. (1979). Prospect Theory: An Analysis of Decision under Risk. Econometrica, 47(2), 263-292.
- Kalaycı, Ş. (2010). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri, Ankara: Asil Yayın Dağıtım
- Keskin, T. (2019). Davranışsal finans perspektifinde bireysel yatırımcıların yatırım kararlarını etkileyen faktörlerin incelenmesi, yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Burdur.
- Lusardi, A. & Mitchell, O.S. (2014). The Economic Importance of Financial Literacy: Theory and Evidence. Journal of Economic Literature, 52(1), 5-44.
- Muhammad, N. M. (2009). Behavioural Finance vs Traditional Finance. Advanced Management Journal, 2(6), 1-9.
- Naing, L., Winn, T., & Rusli, B. N. (2006). Practical issues in calculating the sample size for prevalence studies. Medical Statistics Archives of Orofacial Sciences, 1, 9-14.
- Özdamar, K. (2011). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi. Eskişehir: Kaan Kitabevi.
- Öztopçu, D., & Aytekin, S. (2017). Bireysel Yatırım Kararlarının Davranışsal Finans Açısından Değerlendirilmesi Ve Balıkesir İlinde Bir Uygulama. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (61), 456-476.
- Pompian, M.M. (2006). Behavioral Finance and Wealth Management: Building Optimal Portfolios That Account for Investor Biases. New Jersey: John Wiley and Sons.
- Sadler, G. R., Lee, H. C., Lim, R. S., & Fullerton, J. (2010). Recruitment of Hard-to-Reach Population Subgroups via Adaptations of the Snowball Sampling Strategy. Nursing & Health Sciences, 12(3), 369-374.
- Shaikh, G.M., Katpar, N.K., Kalhoro, M, Abro, Y.K., Phanwar, G.A. (2019). Do Behavioral Biases In Gender Differences Affect Investment Decisions? Sociology International Journal, 3(4), 326‒336.
- Sharma, S. (1996). Applied multivariate techniques, New York: John Wiley.
- Statman, M. (2019). Behavioral Finance, The Second Generation. CFA Institute Research Foundation / Monograph.
- Türkiye İstatiktik Kurumu (TÜİK). (2023). İstatistik Veri Portalı, https://data.tuik.gov.tr.
- Xu, L., & Zia, B. (2012). Financial Literacy Around the World: An Overview of the Evidence with Practical Suggestions for the Way Forward. The World Bank Policy Research Working Paper Series.
- Venkatapathy, R. and Sultana, A.H. (2016). Behavioural Finance: Heuristics in Investment Decisions. TEJAS Thiagarajar College Journal, 1(2), 35-44.
- Yürekli, A., & Yılmaz, H. (2021). Bireysel Yatırımcıların Finansal Davranış Eğilimleri ve Bu Eğilimlere Etki Eden Faktörler. Muhasebe ve Bilim Dünyası Dergisi, 1-2.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Davranışsal Finans |
| Bölüm | Cilt: 6 Sayı: 2 |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 23 Aralık 2024 |
| Gönderilme Tarihi | 12 Kasım 2024 |
| Kabul Tarihi | 17 Aralık 2024 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 Cilt: 6 Sayı: 2 |
Publication Principles
1. Manuscripts submitted to The Journal of Ünye Faculty of Economics and Administrative Sciences must not have been published anywhere before and should not have been submitted for publication.
2. Articles written in either Turkish or English languages are published in the journal. The scientific and linguistic responsibility of the studies published in the journal belongs to the author(s).
3. In our journal, not only studies coming from academicians but also studies coming from researchers will be evaluated.
4. Studies that had been presented at conferences before and have not been published in full text, only had been published abstracts, can be accepted into the publication evaluation process provided that it is stated in the study.
5. Articles should be submitted to our journal electronically. To submissions of articles online through the website and follow the stage of the article in the referee evaluation process, it is necessary to be a member and log in to the Journal. The personal information entered on the journal's website will only be used for the stated purposes of the journal and will not be accessible for any other purpose or to any party.
6. The authors are informed about the refereeing process of the articles submitted to The Journal of Ünye Faculty of Economics and Administrative Sciences through the system and the evaluation reports can be easily followed by them via the system.
7. When applying, an article file without author information will be uploaded to the system.
8. The journal is based on the blind peer-review process. In the articles to be sent to the referee, the confidentiality of the information regarding the author's identity is ensured.
9. The articles submitted to the journal are sent to at least two referees after the preliminary examination in terms of form and content. Manuscripts that receive positive feedback from the referees are included in the publication process. If one positive and one negative report is received from the referees, the study is sent to a third referee by the Journal Editor.
10. It is aimed that the articles submitted to the journal will complete the referee process within two months. However, the authors of the articles for which corrections are requested must make the relevant corrections within one month and send them to the editorial board.
11. In line with the reports from the referees, it is decided to publish the article, to request revisions, additional information and abbreviations from the authors within the framework of the report, or not to publish it, and this decision is announced to the authors through the system. The authors are answerable for making all changes requested by the referees. Studies will not be published without constructing the desired changes.
12. The articles whose evaluation process is completed are queued by the journal editorial office and published in the relevant issue of the journal.
13. Manuscripts that do not comply with the journal's subject, spelling or grammar rules are returned to the authors after the preliminary review without being sent to the referees. All kinds of changes in form and content may be requested from the authors of the manuscripts received for preliminary evaluation.
14. All publication rights of the articles accepted and published in the journal in written and electronic media belong to The Journal of Ünye Faculty of Economics and Administrative Sciences.
15. No royalties are paid to the authors for the works published in the journal and the author does not have any claim rights.
16. The opinions in the articles published in the journal are subject to the responsibility of the corresponding authors.
17. In line with the reports received from the referees, it is decided to publish the article, to request corrections, additional information and abbreviations from the authors within the framework of the report, or not to publish the article, and this decision is notified to the authors via the system. Authors are obliged to make all changes requested by the referees. The manuscripts are not published until the requested changes are made.
18. All publication rights of the articles accepted and published in the journal in written and electronic media belong to The Journal of Ünye Faculty of Economics and Administrative Sciences.
19. No royalties are paid to the authors for the works published in the journal and the author does not have any claim rights.
20. The opinions in the articles published in the journal are subject to the responsibility of the relevant authors.
21. Articles accepted for publication cannot be reproduced and published in any way without the written permission of The Journal of Ünye Faculty of Economics and Administrative Sciences. However, it can be quoted provided that the source is cited.
22. If a research study has been supported by any institution or produced from the thesis, this should be indicated as a footnote on the same page by placing (*) on the last word of the title of the work.