Türkiye Türkçesinde Unvan Grubu

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 2, 188 - 208, 27.10.2021

Şahap Bulak

https://doi.org/10.52613/ujhc.995942

Öz

Günümüzde artan araştırmacı ve araştırma sayısına rağmen Türkçe sözdiziminin çözülememiş birtakım sorunları bulunmaktadır. Bu sorunların bir kısmı bilgi, belge ve kaynak yetersizliğinden; bir kısmı ise daha önce ortaya atılmış fakat doğruluğu kabul görmemiş iddiaların tekrar edilegelmesinden kaynaklanmaktadır. Türkçe sözdiziminin hakkında kabul birliği sağlanamamış konularından biri de unvan grubudur. Başta terim adı olmak üzere tanımı, yapısı ve kuruluşu hakkında dilciler arasında bir görüş ayrılığı bulunmaktadır. Ayrıca dilbilgisi kaynaklarında bu kelime grubunu oluşturan iki unsurdan biri olan unvan unsurunun içeriği de pek aydınlatıcı değildir. Unvan grubu ile ilgili söz konusu ihtilafların esas sebebi, daha önce ortaya atılmış fakat doğruluğu kabul görmemiş iddiaların sorgulanmak yerine bazı dilcilerce doğru kabul edilerek günümüze kadar tekrar edilegelmesidir. Bu çalışmada unvan grubu, Türkçe’nin söz dizimi özellikleri ile tarihî gelişim ve değişim süreci esas alınarak bütün yönleriyle incelenmiştir. Öncelikle söz konusu kelime grubu tanımı, terim adı, kuruluşu, yapısı, unsurları ve içerikleri, yazılışı, cümle ve kelime grupları içerisindeki yeri ile cümledeki görevleri bakımından ele alınarak bütün özellikleri belirlenmiştir. Daha sonra bu özellikler Türk edebiyatının seçkin eserlerinden alınan cümlelerle örneklendirilmiştir. Böylece unvan grubunun tüm özelliklerinin belirlenmesine, hakkında eskiden beri tekrar edilegelen doğruluğu tartışmalı bilgilerin düzeltilerek doğru öğrenilmesi ve öğretilmesi ile bu kelime grubuyla ilgili kabul birliği sağlanmasına katkıda bulunulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kelime Grupları, Söz Dizimi, Türkçe, Türkiye Türkçesi, Unvan Grubu

Title Group in Turkey Turkish

Öz

Despite the increasing number of researchers and studies today, Turkish syntax has some unresolved problems. Some of these problems are due to lack of information, documents, and resources while some others are due to the repetition of claims that have been made before but have not been accepted as true. One of the subjects of Turkish syntax that has not been accepted is the title group. There is no consensus among linguists about the term’s name, definition, structure, and establishment. In addition, the content of the title element, which is one of the two elements that make up this word group in grammatical sources, is not very enlightening. The main reason for the aforementioned disputes about the title group is that the claims, which have been put forward but not accepted as true, have been accepted as true and repeated until today by some linguists instead of being questioned. This study encompasses an examination of the title group in all aspects based on the syntax features of Turkish as well as its historical development and change process. Thus, first of all, the definition of the word group in question, the name of the term, its structure, its elements and contents, its spelling, its place in the sentence and word groups and its functions in the sentence have all been determined. Then, each determined feature has been illustrated with examples taken from distinguished works of Turkish literature. Thus, the researcher seeks to contribute to the determination of the characteristics of the title group, about which there is no consensus, to understand and explain it correctly, to learn and teach it easily, to correct the information that has been repeated for a long time, and to provide consensus about this word group.

Anahtar Kelimeler

Syntax, Title Group, Turkey Turkish, Turkish, Word Groups

Kaynakça

• Açıkgöz, H., Yelten, M. (2005). Kelime Grupları. İstanbul: Doğu Kütüphanesi.
• Banguoğlu, T. (2000). Türkçenin Grameri. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Bulak, Ş. (2017). Türkçe Öğretiminde Terim Sorunu. Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Bilgi Şöleni, Atatürk Üniversitesi, 12-14 Mayıs 2017, Erzurum.
• Delice, H. İ. (2007). Türkçe Sözdizimi. İstanbul: Kitabevi Yayınevi.
• Demir, C. (2009). Türkçe dil bilgisinde terminoloji sorunu, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten, 54 (2006/1) , 81-100.
• Emre, A. C. (1945). Türk Dilbilgisi. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Ergin, M. (1993). Türk Dil Bilgisi. İstanbul: Bayrak Yayınları.
• Gencan, T. N. (1979). Dilbilgisi. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Grönbech, K. (1995). Türkçenin Yapısı. Mehmet Akalın (Çev.). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Karaağaç, G. (2012). Türkçenin Sözdizimi. İstanbul: Kesit Yayınları.
• Karahan, L. (2014). Türkçede Söz Dizimi –Cümle Tahlilleri. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Korkmaz, Z. (1992). Gramer Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Özkan, M., Veysi S. (2011). Türkiye Türkçesi Söz Dizimi. İstanbul: Akademik Kitaplar Yayınevi, 3. Baskı.
• Özkan, A., Toker, M., Aşcı, U. D. (2016). Türkiye Türkçesi Söz Dizimi. Konya: Palet Yayınları.
• Sev, G. (2006). Dede Korkut hikâyelerinde unvan grupları. İlmî Araştırmalar Dergisi, 21, 167-182.
• Zülfikar, H. (1991). Terim Sorunları ve Terim Yapma Yolları. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.