Türkiye Cumhuriyeti’nin tarihsel ve kültürel bağlarının en güçlü olduğu ülkelerden biri Azerbaycan Cumhuriyeti’dir. İki ülke arasındaki ilişkiler 2000’li yıllara kadar sınırlı bir düzeyde seyretmiş, ancak bu tarihten sonra Türk dış politikasındaki değişimle birlikte kayda değer bir ivme kazanmıştır. Bu kapsamda iki ülke arasındaki ekonomik derinleşmenin dinamiklerini belirlemek amacıyla hazırlanan bu çalışmada, 1992-2023 yılları arasında Türkiye ve Azerbaycan’da bankaların özel sektöre sağladığı krediler ile ticari açıklığın ekonomik büyüme üzerindeki etkisi incelenmiştir. Çalışmada, değişkenlerin durağanlık düzeyini belirlemek için ADF birim kök testi, seriler arasındaki eş bütünleşme ilişkisini incelemek için ARDL sınır testi, değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisini analiz etmek için Toda-Yamamoto nedensellik testi ve son olarak parametre katsayı tahmin analizi yapılmıştır. Analiz bulguları, Türkiye’de bankaların özel sektöre sağladığı krediler ile ticari açıklığın ekonomik büyüme üzerinde çift yönlü bir nedenselik ilişkisine sahip olduğunu, Azerbaycan’da ise bu ilişkinin daha sınırlı kaldığı yönündedir. Katsayı tahmin analizinde ise, Türkiye’de hem krediler hem de ticari açıklık ekonomik büyüme üzerinde pozitif bir etki oluşturduğu, Azerbaycan’da ise özellikle ticari açıklığın ekonomik büyüme üzerinde güçlü ve belirleyici bir etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir.
One of the countries with which the Republic of Türkiye shares the strongest historical and cultural ties is the Republic of Azerbaijan. While relations between the two nations remained relatively limited until the 2000s, they gained significant momentum thereafter, driven by shifts in Turkish foreign policy. Against this backdrop, the present study investigates the dynamics of economic deepening between the two countries by examining the impact of bank loans to the private sector and trade openness on economic growth over the period 1992–2023. Methodologically, the analysis applies the ADF unit root test to assess the stationarity properties of the variables, the ARDL bounds test to explore long-run cointegration relationships, the Toda–Yamamoto causality test to identify causal linkages, and coefficient estimation to evaluate parameter effects. The empirical findings suggest that in Türkiye, bank lending to the private sector and trade openness are both bidirectionally linked with economic growth, whereas in Azerbaijan the relationship is more limited. Furthermore, coefficient estimates indicate that while both credit expansion and trade openness positively influence growth in Türkiye, it is trade openness in particular that exerts a strong and decisive effect on economic growth in Azerbaijan.
| Birincil Dil | İngilizce |
|---|---|
| Konular | Ekonomik Modeller ve Öngörü |
| Bölüm | MAKALELER |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 24 Ekim 2025 |
| Yayımlanma Tarihi | 29 Ekim 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 30 Ocak 2025 |
| Kabul Tarihi | 17 Ekim 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Sayı: 49 |
______________________________________________________
Adres: KTÜ-İİBF. Oda No:213 61080 TRABZON
e-mail : uiiidergisi@gmail.com