Kırıkkale İli’nde Farklı Zaman Periyotları İçin Kuraklık Analizi

Yıl 2014, Cilt: 6 Sayı: 2, 19 - 25, 15.06.2014

Gaye Oğuztürk Osman Yıldız

https://doi.org/10.29137/umagd.346084

Cited By: 6

Öz

Kuraklık, yeryüzündeki tüm canlılar ve çeşitli sistemler tarafından kullanılan doğal su miktarının belirli zaman süresi boyunca bölgesel ölçekte uzun süreli ortalamanın ya da normalin altına düşmesiyle su açığı şeklinde meydana gelen doğal bir olay olarak tanımlanabilir. Kuraklığın zamanı, süresi ve şiddeti önceden bilinmediğinden dolayı, herhangi bir bölgedeki kuraklık olayı analiz edilirken olasılık ve istatistiksel metotlar kullanılır. Bu çalışmada, yarı kurak iklim özelliklerine sahip Kırıkkale ili için Standart Yağış İndisi (SYİ) kullanılarak farklı zaman dilimlerindeki kuraklık analizi yapılmıştır. Bu amaçla, Kırıkkale meteoroloji istasyonundan elde edilen 1950-2007 yılları arasındaki aylık yağış verileri kullanılarak çeşitli periyotlar için (1, 3, 6, 9, 12 ve 24 aylık) hesaplanan SYİ değerleri bulunarak, istasyona ait kuraklık karakteristikleri (kuraklık genliği, süresi, ve şiddeti) ve bunların birbirleri ile olan ilişkileri belirlenerek ilde farklı zaman dilimlerinde meydana gelen kuraklıklar incelenmiş ve değerlendirilmesi yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kuraklık, Yağış, Standart Yağış İndisi (SYİ), Kırıkkale

Drought Analysis for Different Time Periods in the City of Kırıkkale

Öz

Drought occurs during a specified period of time if the amount of natural water, that is used by all living things and various sytems, is below long-term avarage or normal levels in a regional scale. The time, duration and intensity of drought can not be predicted, so that drought in any region can be analyzed by using probabilistic and statistical methods. In this study, a drought analysis was performed in different time periods by using Standardized Precipitation Index (SPI) method in the city of Kırıkkale, Turkey, which is characterized by semiarid climate features. The SPI series of the precipitation data between 1950 and 2007 obtained from the Kırıkkale meteorology station were calculated for selected time scales (i.e., 1, 3, 6, 9, 12 ve 24-month) . After that, the drought characteristics including drought magnitude, duration and intensity were calculated and drought evaluations were performed for the selected time periods.

Anahtar Kelimeler

Drought, Precipitation, Standardized, Precipitation Index (SPI), Kırıkkale

Kaynakça

• [1] Dracup, J.A., Lee, K.S. and Paulson Jr., E.G., “On the Definition of Droughts” Water Resources Research, 16(2), 297-302, 1980. [2] Wilhite, D.A., and H.Glantz, M.H., “Understanding the Drought Phenomenon: The Role of Definitions” IWRA, Water International 10(33), 110–120, 1985. [3] Türkes, M., “Spatial and Temporal Analysis of Annual Rainfall Variations in Turkey” International Journal of Climatology, 16, 1057-1076, 1996. [4] Komuscu, A.Ü., “An Analysis of Recent Drought Conditions in Turkey in Relation to Circulation Patterns” Drought Network News, 13(2-3), 5-6, 2001. [5] Türkeş, M., and Tatlı, H., “Use of the standardized precipitation index (SPI) and a modified SPI for shaping the drought probabilities over Turkey”, International Journal of Climatology, 29:2270-2282, 2009. [6] Tümertekin, E., “Türkiye’de Kurak Mevsimler”, T.C.D Sayı 15-16: 193-197, İstanbul, 1956. [7] Tümertekin, E. ve Cöntürk, H., “İstatistik Metotları ile Türkiye’de Kuraklığın İncelenmesi” İstanbul Üniversitesi, Cogr. Ens. Derg. Cilt. 4, Sayı 7: 107-123, İstanbul, 1956. [8] Erinç, S., “Tatbiki Klimatoloji ve Türkiye İklimi”, İTÜ Hidrojeoloji Enstitüsü, İstanbul, 1957. [9] Aydeniz, A., “Aydeniz Metodu ile Türkiye’nin Kuraklık Değerlendirilmesi”, DMİ Zirai Meteoroloji ve İklim Rasatları Dairesi Başkanlığı, Ankara, 1988. [10] Türkes, M., “Türkiye’de Kurak Bölgeler ve Önemli Kurak Yıllar”, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Deniz Bilimleri ve Coğrafya Enstitüsü, İstanbul, 1990. [11] Altıparmak, İ., “Büyük Menderes Havzasında Kuraklık Sorunu Üzerine Bir İnceleme”, Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir, 1999. [12] Erkuş, M.K., “İstanbul Yıllık Yağışlarının Kuraklık Analizi”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul, 2001. [13] Sırdas, S., “Meteorolojik Kuraklık Modellemesi ve Türkiye Uygulaması”, Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 2002. [14] Sırdas, S. and Sen, Z., “Spatio-temporal Drought Analysis in the Trakya Region, Turkey” Hydrological Sciences, 48(5), 809-820, 2003. [15] Özgürel, M., Pamuk G. ve Topçuoğlu K. “Ege Bölgesi Koşullarında Farklı İki Kuraklık İndisinin Karşılaştırılması” E.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 40(1): 95-103, 2003. [16] Topçuoğlu, K., Özgürel, M., Pamuk G., “Meteorolojik Türkiye İçin Yeni Bir Kuraklık İndisi Denemesi” Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 41(3):145-153, 2004. [17] Pamuk, G., Özgürel, M., Topçuoğlu, K., “Standart Yağış İndisi (SPI) ile Ege Bölgesinde Kuraklık Analizi” Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 41(1):99-106, 2004. [18] Yeğnidemir, M. K., “İç Anadolu Bölgesinin Standartlaştırılmış Yağış İndisi (SYİ) Metodu ile Kuraklık Analizi”, Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi, Kırıkkale, 2005. [19] Yaltay, N., “Bitlis İli Ahlat İlçesi Kuraklık Risk Analizi”, Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van, 2006. [20] Keskin, M. E., Terzi Ö., Taylan E. D. ve Yılmaz A. G., “Isparta Bölgesi Meteorolojik Kuraklık Analizi” I. Türkiye İklim Değişikliği Kongresi, Nisan 2007, İTÜ-İstanbul, s. 350-359, 2007. [21] Yıldız, O., “Yukarı Kızılırmak Havzası’nda SYİ Metodu ile Hidrolojik Kuraklık Değerlendirmesi” 5. Ulusal Hidroloji Kongresi, Eylül 2007, ODTÜ-Ankara, s. 143-151, 2007. [22] Yıldız, O., Kılınç M.Y., Yeğnidemir M.K., Akgüngör A.P., “Hirfanlı Baraj Havzasında Kuraklık Frekans ve Alansal Özelliklerinin İncelenmesi” III. Ulusal Su Mühendisliği Sempozyumu, 10-14 Eylül 2007, Gümüldür-İzmir. [23] Yıldız, O., “Evaluating Temporal and Spatial Characteristics of Droughts in the Central Anatolian Region” Turkey., 2007. [24] Yıldız, O., “Standart Yağış İndisi (SYİ) ile Kırıkkale İlinde Kuraklık Analizi” 21. Yüzyılın Başında II. Kırıkkale Sempozyumu, Mart-2008, Kırıkkale, 2008. [25] Türkeş, M., Tatlı, H., “Aşırı Kurak ve Nemli Koşulların Belirlenmesi İçin Yeni Bir Standartlaştırılmış Yağış İndisi (Yeni-SPI): Türkiye’ye Uygulanması” IV. Atmosfer Bilimleri Sempozyumu Bildiri Kitabı, Mart 2008, s. 528-538, İstanbul, 2008. [26] Hınıs, M.A., “Standart Yağış İndeksi ile Konya’nın Geçmişten Günümüze Kuraklık Değerlendirilmesi” 5. Dünya Su Forumu Türkiye Bölgesel Su Toplantıları-Konya Kapalı Havzası Yeraltısuyu ve Kuraklık Konferansı, Eylül 2008, s. 238-245, Konya. [27] Yürekli, K., Anlı, S., “Standartlaştırılmış Yağış İndeksi ile Karaman İli Kuraklığının Analizi” 5. Dünya Su Forumu Türkiye Bölgesel Su Toplantıları-Konya Kapalı Havzası Yeraltısuyu ve Kuraklık Konferansı, Eylül-2008, s. 246-251, Konya, 2008. [28] Deniz, D., “Türkiye’deki Kuraklığın Standart Yağış İndeksi (SPI) ile İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale, 2009. [29] Yıldız, O., “Assessing Temporal and Spatial Characteristics of Droughts in the Hirfanli Dam Basin, Turkey” Scientific Research and Essays, 4(4): 249-255, 2009. [30] Oğuztürk, G., “Kızılırmak Havzası’nda SYİ ile Kuraklık Analizi ve YSA yöntemi ile Kuraklık Tahmini”, Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi, Kırıkkale, 2010. [31] Keskin, F., Sorman, A.U., “Assessment of the dry and wet period severity with hydrometeorological index“, International Journal of Water Resources and Environmental Engineering, Article Number: F3374031586, Vol. 2147483647(2), March 2010. [32] Oğuztürk, G., Yıldız, O., “Kızılırmak Havzası'nda Kuraklık Analizi”, 5. Ulusal Su Mühendisliği Sempozyumu, 12-16 Eylül 2011, İstanbul. [33] Oğuztürk, G., Yıldız, O., “Sivas'ta Yapay Sinir Ağları (YSA) Yaklaşımıyla Aylık SYİ Tahmini ve Stokastik Modelleme”, 7. Ulusal Hidroloji Kongresi, 186-201, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta, 26-27 Eylül, 2013. [34] Hınıs, M.A., “Bütünleşik Kuraklık İndeksi İle Aksarayda Hidrometeorolojik Kuraklık Analizi”, Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der. (Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University), 28(4), 711-721, 2013. [35] Yıldız, O.,"Variability of the Precipitation and Its Connections with Dry Years in the Central Anatolia, Turkey", Journal of Scientific Research and Reports, 3(14), 1828-1842, 16-31 July, 2014. [36] Yıldız, O.,"Spatiotemporal Analysis of Historical Droughts in the Central Anatolia, Turkey", Gazi University Journal of Science, 2014 (kabul edildi). [37] McKee, T.B., Doesken, N.J. and Kleist, J., “The Relationship of Drought Frequency and Duration to Time Scales” Reprints, 8th Conference on Applied Climatalogy, Anaheim, CA, USA, pp.179-184, 1993.