Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin Yerel Yönetim Mevzuatına Etkileri

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 2, 303 - 332, 31.10.2019

Şerif Öner

https://doi.org/10.31454/usb.634731

Cited By: 2

Öz

Türkiye’nin kamu
yönetimine ilişkin kurumsal değişim Cumhuriyetin ilanından günümüze kadar devam
etmiştir. Küresel ilişkiler, nüfus artışı, kentleşme, teknolojik değişimlerin
yanı sıra, işçi, memur, genç, engelli gibi farklı toplumsal kesimlerin ortaya
çıkışı yönetim anlayışını etkilemiştir. Önceleri hizmet odaklı kurumsal
yapılara olan talep yeni dönemde etkin, verimli, demokratik, denetlenebilir ve
katılımcı kurumlara doğru evrilmiştir.

Türkiye’de siyasi
karar alıcılar başta olmak üzere diğer aktörlerin toplumsal ve küresel değişim
taleplerine ilişkin yaklaşımları sistem üzerine odaklanmıştır. Sosyo-ekonomik,
siyasal sıkıntılar ve toplumsal ayrışma vb. sorunların giderilmesi için
önerilen model Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi (CHS) olmuştur. 2017 yılındaki
referandum ile parlamenter sistemden CHS’ne geçiş kabul edilmiştir. CHS tüm kamu
yönetimini ve yerel yönetimleri keskin bir değişime uğratmıştır. Belediyeler
başta olmak üzere, özel idare, köy ve birlik mevzuatında bazı önemli değişimler
gerçekleşmiştir. Çalışmamızın amacı CHS ile yerel yönetimler alanında ortaya
çıkan bu değişimi ortaya koymaktır. CHS tüm kamu yönetimini etkilemekle
birlikte çalışmanın kapsamı yerel yönetimler sınırlandırılmıştır.

Cumhurbaşkanlığı
Kararnameleri ve TBMM tarafından çıkarılan Kanun metinleri üzerinde araştırma
yapılmıştır. Bu çerçevede yapılan inceleme sonucunda yerel yönetimlerin teknik
ve yapısal açıdan önemli değişimler geçirdiği bulgusuna erişilmiştir. Araştırmanın
sonuçları yerel yönetim alanındaki ilgililere yönelik kapsamlı bir özet ve
değerlendirmeler şeklinde sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Hükümet sistemi, Kararname, Yerel yönetim, Değişim

Kaynakça

• Alkan, H. (2018). Kurumsalcı Yaklaşım Işığında Yeni Siyasetin Analizi: Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi, Ankara: Liberte Yayınları. Erim, O. (2017). Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi, 3. Baskı, İstanbul: İşaret Yayınları. Gül, C. (2018). Türkiye'de Cumhurbaşkanlığı Sisteminin Dinamikleri ve Yürütmenin Yeni Konumu, Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XIII, S. 2. İnaç, H., Cantürk C., ve Bozaslan B. (2015). Türk Tipi Başkanlık Sistemi, İstanbul: Küresel Araştırma ve Düşünce Merkezi Kaya, B. (2017). Türk Tipi Başkanlık Sistemi Önerisinden Partili Cumhurbaşkanlığı Sistemine, Yönetim Bilimleri Dergisi, Cilt: 15, Sayı: 30. Mercimek, Ş. (2018). Bürokratik Vesayet Anlayışına Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin Etkisi, USOBED Uluslararası Batı Karadeniz Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 2(2): 131-149, 31 Aralık. Nadaroğlu, H. (1989). Mahalli İdareler, İstanbul: Beta Yayınları. Turan, M. (2018). Türkiye’nin Yeni Yönetim Düzeni: Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi, Social Sciences Research Journal, Volume 7, Issue 3, September. Ortaylı, İ. (1995). Devraldığımız Miras, Yeni Türkiye Dergisi, Mayıs-Haziran Yıl.1, S.4. Ankara. Onbirinci Kalkınma Planı (2019-2023) Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, RG Tarih: 23.07.2019 Sayı: 30840. Öner, Ş. (2006). Yeni Mevzuat Çerçevesinde Türkiye’de Belediye Yönetimi, Ankara: Nobel Yayınları. Öner, Ş., Tandırcıoğlı, H. (2012). Büyükşehir Tasarısı Perspektifinde Yerel Yönetimlerde Mali Paylaşım, V. Yerel Yönetimlerin Mali Yönetimi Forumu, Hacettepe Üniversitesi, Ankara, 25. Kasım 2012. İNTERNET KAYNAKLARI https://ailevecalisma.gov.tr/eyhgm/kurumsal/kurum-hakkinda/ erişim tarihi:20.08.2019 https://www.icisleri.gov.tr/diyarbakir-mardin-van-buyuksehir-belediye-baskanlarinin-gorevden uzaklastirilmasina-dair-basin-aciklamasi erişim tarihi: 19.08.2019 https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/73444/ erişim tarihi:24.08.2019 http://www.ysk.gov.tr/doc/dosyalar/docs/2007Referandum/Sonuc/sonucgrafik.pdf,erişim tarihi:24.08.2019 http://www.ysk.gov.tr/doc/dosyalar/docs/2007Referandum/Sonuc/sonucgrafik.pdf,erişim tarihi:24.08.2019 http://www.ysk.gov.tr/doc/dosyalar/docs/2017Referandum/2017HO-Ornek136.pdferişim tarihi:24.08.2019 http://www.ysk.gov.tr/doc/dosyalar/docs/24Haziran2018/KesinSecimSonuclari/2018CB-416D.pdf erişim tarihi:24.08.2019 http://www.ysk.gov.tr/doc/dosyalar/docs/2014CB/2014CB-Kesin-416_d_Genel.pdf,erişim tarihi:24.08.2019 http://www.ysk.gov.tr/doc/dosyalar/docs/24Haziran2018/KesinSecimSonuclari/2018CB-416D.pdf erişim tarihi:24.08.2019 MEVZUAT METİNLERİ 6771 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, RG Tarih: 11.02.2017 Sayı: 29976. 6271 sayılı Cumhurbaşkanı Seçimi Kanunu, RG Tarih: 06.02.2012 Sayı: 28185. 10.11.2016 Tarih ve 6758 Sayılı Kanun 01.02.2018 Tarih ve 7071 Sayılı Kanun 18.10.2018 Tarih ve 7148 Sayılı Kanun 29.11.2018 Tarih ve 7153 sayılı Kanun 22.02.2019 Tarih ve 7166 Sayılı Kanun 04.07.2019 Tarih ve 7181 sayılı Kanun 15.08.2016 Tarih ve 674 Sayılı KHK 31.10.2016 Tarih ve 678 Sayılı KHK 02.07.2018 Tarih 703 sayılı KHK 07.07.2018 Tarih ve 700 sayılı KHK 10.07.2018 Tarih ve 1 nolu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, RG Tarih: 10.07.2018 442 sayılı Köy Kanunu, RG Tarih: 07.04.1924 Sayı:68 1580 sayılı Belediye Kanunu, RG Tarih: 14.04.1930 Sayı: 1471 5216 sayılı Büyükşehir Kanunu, RG Tarih: 23.07.2004 Sayı:25531 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu, RG Tarih: 04.03.2005 Sayı:25745 5355 sayılı Mahalli İdare Birlikleri Kanunu, RG Tarih:11.06.2005 Sayı:25842 5393 sayılı Belediye Kanunu, RG Tarih: 13.07.2005 Sayı:25874 6360 sayılı Büyükşehir Kanunu, RG Tarih: 06.12.2012 Sayı:28489 Anayasa Mahkemesi Kararı, RG. Tarih: 28.11.2018 Sayı:30609. İçişleri Bakanlığı Mülkiye Teftiş Kurulu Çalışma Yönetmeliği, RG Tarih:15.06.1989