Examining of relation between emotional intelligence levels and professional burnout levels of Physical Education Teachers

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 1, 7 - 21, 01.03.2016

Gamze Adiloğulları Selçuk Gencay

https://doi.org/10.18826/ijsets.67612

Cited By: 1

Öz

Aim: In this study, it is aimed to examining the relation between emotional intelligence levels and professional burnout levels of physical education teachers.

Material and Methods: Population of the study consists of staff of the Ministry of Education who works at the central district in Mugla and its sample consists of 269 volunteer physical education teachers. The original of this scale is the scale consisting of 12 items which was developed from the 33 item work of Schutte et al., (2006). Answers were graded in terms of 5 point likert. Reliability (Cronbach Alpha=0.82-0.86) of this scale was found high in the research of Chan. Aslan and Ozata (2008) have applied the same scale on health employees and it was found that the questionnaire which was set up in total of 4 dimensions in Chan’s (2004-2006) work was perceived under four dimensions and 12 items as it was in its original as an outcome of the factor analysis. 22 item Maslach Burnout Inventory-MBI, which was developed by Maslach and Jackson (1981), shall be used to evaluate the burnout levels of the participants. Turkish adaptation of MBI was prepared by Ergin (1992) and the validity and reliability work of the scale in teacher sample was first made by Girgin (1995) and Sucuoglu and Kuloglu (1996) separately. Answers were graded in terms of 5 point likert. The statistical applications of the work were carried out in SPSS.15.00 program and percent frequency and t-test for groups of two and One-Way Anova test, correlation (r statistics) to compare the groups of more than two were applied.

Results: According to analysis results, it is observed that the emotional intelligence levels and profession burnout levels of physical education teachers not significantly vary depending on age, gender, marital status and years of professional experience variable. A negative relation was discovered between emotional intelligence levels and burnout levels of physical education teachers (p<0.01, r=-0.28).

Conclusion: The higher the emotional intelligence levels of physical education teachers, the lower their burnout levels.

Anahtar Kelimeler

Physical Education, Teacher, Emotional Intelligence, Profession Burnout

Beden Eğitimi ve Spor öğretmenlerinin duygusal zeka ile mesleki tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Öz

Amaç: Bu çalışma beden eğitimi öğretmenlerin duygusal zekâ düzeyleri ile mesleki tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamaktadır.

Materyal veYöntem: Çalışmanın evrenini Muğla ili merkezinde Milli Eğitim Bakanlığı kadrosunda görev yapan 269 beden eğitimi öğretmenleri oluştururken, örneklemini ise gönüllü 120 beden eğitimi öğretmen oluşturmaktadır. Çalışanların duygusal zekâ boyutlarının değerlendirilmesinde, Chan’in(2004 ve 2006) tükenmişlikle duygusal zekâ arasındaki ilişkiyi incelemede kullandığı, ölçekten yararlanılmıştır. Ölçeğin orijinali, Schutte ve arkadaşlarının (2006) 33 maddelik çalışmasından geliştirilen 12 maddelik ölçektir. Katılanların tükenmişlik düzeyleri Maslach ve Jackson (1981) tarafından geliştirilen 22 maddeli Maslach Tükenmişlik Ölçeği (Maslach Burnout Inventory-MBI) kullanılacaktır. MTÖ’nin Türkçe uyarlaması Ergin (1992) tarafından yapılmış olup, ölçeğin öğretmen örnekleminde geçerlilik ve güvenirlilik çalışması ilk kez Girgin (1995) ile Sucuoğlu ve Kuloğlu (1996) tarafından ayrı ayrı yapılmıştır. Yanıtlar 5’li likert’e göre derecelendirilmiştir. Çalışmanın istatistiksel uygulamaları SPSS.15.00 programında yapılmış olup, yüzde frekans ile ikili gruplarda t-testi, 2 den fazla grupların karşılaştırılmasında ise One-Way Anova testi, korelasyon(r istatistiği) yapılmıştır.

Bulgular: Analiz sonuçlarına göre, beden eğitimi öğretmenlerinin duygusal zekâ ve mesleki tükenmişlik düzeylerinin yaş, cinsiyet, medeni durum ve meslekte çalışma süresi değişkenlerine göre anlamlı değişmediği görülmektedir(p<0.05). Beden eğitimi öğretmenlerinin duygusal zekâ düzeyleri ile mesleki tükenmişlik düzeyleri arasında negatif yönlü bir ilişki bulunmuştur(p<0.01, r=-0.25).

Sonuçlar: Araştırma sonucunda; Beden eğitimi öğretmenlerinin duygusal zekâ düzeyleri arttıkça tükenmişlik düzeyleri azalmaktadır

Anahtar Kelimeler

Beden Eğitimi, Öğretmen, Duygusal Zekâ, Tükenmişlik

Kaynakça

• Acar, F. (2001). Duygusal Zekâ Yeteneklerinin Göreve Yönelik ve İnsana Yönelik Liderlik Davranışları İle İlişkisi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Adilogullari, İ. (2011a). Profesyonel futbolcularda duygusal zekâ ile örgütsel bağlılık ilişkisi. Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi. İstanbul.
• Adilogullari, İ. (2011b). The teachers level of emotional intelligence some of the demographic variables for investigation, Educational Research and Reviews Vol. 6(13), pp. 786-792.
• Akbas, E. (2006). Determining the emotional intelligence levels of the primary school teachers in Fatih, Istanbul. Unpublished Master Degree Thesis. Yeditepe University, Institute of Social Science. Istanbul.
• Akçamete, G., Kaner, S., Sucuoğlu, B. (2001). Öğretmenlerde tükenmişlik, iş doyumu ve kişilik. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Aslan, Ş., Özata, M. (2008). Duygusal zekâ ve tükenmişlik arasındaki ilişkilerin araştırılması: sağlık çalışanları örneği. Erciyes Üniversitesi iktisadi ve idari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 30, Ocak-Haziran 2008, ss.77-97.
• Aydın, K. (2004). Beden eğitimi öğretmenlerinin tükenmişlik düzeyleri ve tükenmişliği etkileyen bazı faktörlerin incelenmesi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Baltas, A. (2000). Ekip çalışması ve liderlik. Remzi kitapevi, Istanbul.
• Bar-On, R. (1997). The Emotional Quotient Inventory (EQ-i): A test of emotional intelligence. Toronto, Canada: Multi-Health Systems, Inc.
• Bar-On, R. (2005). The impact of emotional intelligence on subjective well-being. Perspectives in Education, 23, 41-61.
• Baysal, A. (1995). Lise ve dengi okul öğretmenlerinde tükenmişliğe etki eden faktörler. Dokuz Eylül Üniversitesi, sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi. İzmir.
• Birol, C., Atamtürk, H., Silman, F., Şensoy, Ş. (2009). Analiyses of emotional intelligence level of teachers. Procedia Social and Behavioral Science, 1(2009)-2606-2614.
• Brand, T. (2007). An exploration of the relationship between burnout, occupational stress and emotional intelligence in the nursing industry. Thesis MA, Industrial Psychology, University of Stellenbosch.
• Canbulat, S. (2007). Duygusal zekânın çalışanların iş doyumu üzerindeki etkisinin araştırılması. Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
• Chan, D.W. (2004). Perceived emotional intelligence and self-efficacy among Chinese secondary school teachers in Hong Kong. Personality and Individual Differences, 36(8): 1781-1795.
• Chan, D.W. (2006). Emotional intelligence and components of burnout among Chinese secondary school teachers in Hong Kong. Teaching and Teacher Education, 22, 1042-1054.
• Cemaloğlu, N., Şahin, D.E. 2007. Öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeylerinin farklı değişkenlere göre incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, Cilt:15 No:2 465-484.
• Cobb, CD., Mayer, JD. (2000). Emotional intelligence: What the research says? Educational Leadership, 58(2), 14-18.
• Cooper, R.K., Sawaf, A. (1997). Executive E.Q:Emotional intelligence in leadership and organisations. Grosset/Putnum, NewYork, NY.
• Cordes, C. L., & Dougherty, T. W. (1993). A review and an integration of research on job burnout. Academy of Management Review, 18(4), 621–656.
• Cumming, E.A. (2005). An investigation into the relationship between emotional intelligence and workplace performance: An exploratory study. Lincoln University, s. 2-3.
• Çakar, U., Arbak, Y. (2004). Modern yaklaşımlar ışığında değişen duygu-zekâ ilişkisi ve duygusal zekâ. DEÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (3), 23-48.
• Çam, O. (1991). Hemşirelerde tükenmişlik ve çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir.
• Çokluk, Ö. (1999). Zihinsel ve işitme engelliler okulunda görev yapan yönetici ve öğretmenlerde tükenmişliğin kestirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
• Deniz, M.E., Yılmaz, E. (2004). Üniversite öğrencilerinin duygusal zekâ yetenekleri ve yaşam doyumları arasındaki ilişki. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004, İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi. Malatya.
• Dolunay, A.B. (2002). Genel Liseler ve Teknik-Ticaret-Meslek Liselerinde Görevli Öğretmenlerde Tükenmişlik Durumu. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası. 55 (1).
• Ergin, C. (1992). Doktor ve hemşirelerde tükenmişlik ve Maslach tükenmişlik ölçeğinin uyarlanması. VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları, Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayını, s.143-154.
• Farmer, S.(2004). The relationship of emotional intelligence to burnout and job satisfaction among nurses in early nursing practice. Doctor of Philosophy, The University of Utah, USA.
• Fitness, J. (2001). Emotional intelligence and intimate relationships. In J. Ciarrochi, J.P.
• Gencay, S., Gencay, Ö.A. (2011). Burnout among Judo Coaches in Turkey. J Occup Health, 2011:53,365-370.
• Girgin, G. (1995). İlkokul öğretmenlerinde meslekten tükenmişliğin gelişimini etkileyen değişkenlerin analizi ve bir model önerisi. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. İzmir.
• Goleman, D. (1995). Emotional intelligence. New York: Bantam.
• Gökçakan, Z., Özer, R. (1999). Rehber öğretmenlerde tükenmişlik. Rize Rehberlik ve Araştırma Müdürlüğü Yayınları, 9(1), ss. 124 – 126.
• Güllüce, A.Ç. (2006). Mesleki tükenmişlik ve duygusal zekâ arasındaki ilişki. Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Erzurum.
• -
• Gürbüz, S., Yüksel, M. (2008). Çalışma ortamında duygusal zekâ: iş performansı, iş tatmini, örgütsel vatandaşlık davranışı ve bazı demografik özelliklerle ilişkisi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9 (2), 174-190.
• Kırılmaz, A.Y., Çelen, Ü., Sarp, N. (2003). İlköğretimde çalışan bir öğretmen grubunda tükenmişlik durumu, araştırması. İlköğretim Online 2 (1) 2-9.
• Konrad, S., Hendi, C.(1997). Duygularla Güçlenmek. (Çev. Meral Tastan). Hayat Yayıncılık, Başarı Dizisi, 26.
• Kurtlar, C. (2009). Engelli okullarında görev yapan beden eğitimi öğretmenlerinin tükenmişlik düzeyleri üzerine bir araştırma (Marmara Bölgesi Örneği). Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Sakarya.
• Maslach, C., Jackson, S.E. (1981). The measurement experienced burnout. Journal of Occupational Behavior s.99.
• Mayer, J.D., Salovey, P.(1993).The Intelligence of emotional Intelligence. Intelligence, 17 (4): 433–442.
• Mayer, J.D., Salovey, P. (1995). Emotional intelligence and the construction and regulation of feelings. Applied and Preventive Psychology, 4, 197–208.
• Mayer, J.D., Caruso, DR., Salovey, P. (2000). Emotional intelligence meets traditional standarts for an intelligence. Intelligence, 27(4), 267-298.
• Mayer, J.D., Salovey, P., Caruso, DR. (2004). Emotional intelligence: Theory, findings, and implications. Psychological Inquiry, 15(3), 197–215.
• Nikolaou, I., Tsaousis, I. (2002). Emotional intelligence in the workplace: Exploring its effects on occupational stress and organizational commitment. International Journal of Organizational Analysis, 10, 327-342.
• Önal, M. (2010). Eğitim iş görenlerinin duygusal zekâları ile mesleki tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişki. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Konya.
• Örmen, U. (1993). Tükenmişlik duygusu ve yöneticiler üzerinde bir uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi. İstanbul.
• Özdoğan, H. (2008). Beden eğitimi öğretmenlerinde mesleki tükenmişlik. Cumhuriyet Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. Sivas.
• Özer, R. (1998). Rehber öğretmenlerde tükenmişlik düzeyi, nedenleri ve çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi. Trabzon.
• Özkan, Ş.Y. 2007. Niğde İlinde Görevli Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin Araştırılması. Niğde Üniversitesi.Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. Niğde.
• Öztürk, A., Deniz, M.E. (2008). Analysis of emotional intelligence job satisfaction and burnout levels of preschool teachers according to some variables. Elementary Education Online, 7(3), 578-599, 2008. İlköğretim Online, 7(3), 578-599, 2008. [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr.
• Palmer, B., Donaldson, C., Stough, C. (2002). Emotional intelligence and life satisfaction. Personality and Individual Differences, 33, 1091-1100.
• Palmer, B., Walls, M., Burgess, Z., & Stough, C. (2000). Emotional intelligence and effective leadership. Leadership and Organization Development Journal, 22, 5-11.
• Pastore, D.L., & Judd, M.R. ( 1993). Gender differences in burnout among coaches of women's athletic teams at 2-year colleges. Sociology of Sport Journal Sport, 10, 205-212.
• Por, J, Barribal, L, , Fitzpatrick, J, Roberts, J. (2011). Emotional intelligence: its relationship to stress, coping, well-being and professional performance in nursing students. Nurse Educ Today, 31(8):855-60.
• Ramzanoğlu, M.O. 2007. Spor işletmelerinde çalışan personelin tükenmişlik durumunun incelenmesi, Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Saiiari, A., Moslehi, M., Valizadeh, R. (2011). Relationship between emotional intelligence and burnout syndrome in sport teachers of secondary schools. Procedia - Social and Behavioral Sciences, Volume 15, Pages 1786–1791.
• Salovey, P., Mayer, J.D. (1990). Emotional intelligence. Imagination, Cognition and Personality, 9, 185-211.
• Serdengeçti, C. (2003). I.II. III. Ligdeki profesyonel futbolcuların duygusal zekâ düzeylerinin başarıya etkisi. Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• Serinken, M. (2002). Acil servis hekimlerinde tükenme sendromu. Uzmanlık Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi. İzmir.
• Schutte, N.S., Malouff, J.M., Hall, L.E., Haggerty, D.J., Cooper, J.T., Golden, C.J., Dornheim, L. (1998).Development and validation of a measure of emotional intelligence. Personality and Individual Differences, 25, 167-177.
• Slaski, M., Cartwright, S. (2002). Health, performance and emotional intelligence: an exploratory study of retail managers. Stress and Health. Vol. 18, pp 63-68.
• Sucuoğlu, B., & Kuloğlu, N. (1996). Özürlü çocuklarla çalışan öğretmenlerde tükenmişliğin değerlendirilmesi. Türk Psikoloji Dergisi, 10 (36), 44-60.
• Torun, A. (1995). Tükenmişlik, aile yapısı ve sosyal destek ilişkileri üzerine bir inceleme. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi. İstanbul.
• Tuğrul, B., Çelik, E. (2002). Normal çocuklarla çalışan anaokulu öğretmenlerinde tükenmişlik. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt:2 Sayı:12.
• Ulucan, H. (2012). Investigation of the emotional intelligence levels of the athletes in different branches in terms of some demographic variables, Energy Education Science and Technology Part B, Social and Educational Studies, 1819-1828.
• Vakola, M., Tsaousis, I., Nikolaou, I. (2004). The effects of emotional intelligence and personality variables on attitudes toward organizational change. Journal of Managerial Psychology, 19, 88 -110.
• Weng , H.C., Hung, C.M., Liu, Y.T,. Cheng, Y.J., Yen, C.Y., Chang, C.C., Huang, C.K. (2011). Associations between emotional intelligence and doctor burnout, job satisfaction and patient satisfaction, Med Educ. Aug;45(8):835-42.
• Yeşilyaprak, B. (2001). Duygusal zekâ ve eğitim açısından doğuruları. Eğitim Yönetim Dergisi, 25, 139-146.
• Yüksel, M. (2006). Duygusal zekâ ve performans ilişkisi. Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Erzurum.