Sirkadiyen Ritmin ve Koşu Antrenmanının Ergenlik Öncesi Futbolcuların Çevikliği ve Alt Ekstremite Performansı Üzerindeki Etkisi

Yıl 2025, Cilt: 11 Sayı: 1, 26 - 34, 27.03.2025

Baha Engin Çelikel , Süreyya Yonca Sezer , Coşkun Yılmaz , Erdem Tiryaki

https://doi.org/10.18826/useeabd.1635425

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı, sirkadiyen ritme uygun olarak yapılan koşu antrenmanının futbolcuların çevikliği ve alt ekstremite kasları üzerindeki etkisini incelemektir.
Yöntem: Katılımcılar, araştırmanın kronotipine göre üç gruba ayrılmıştır: Sabah koşu grubu (10,52±0,51 yaş), akşam koşu grubu (11,09±0,67 yaş) ve kontrol grubu (11,86±1,17 yaş). Çalışmaya 75 gönüllü futbolcu katılmıştır. Katılımcıların yaş, boy, vücut ağırlığı, fonksiyonel performans testleri ve 505 çeviklik testleri ölçülmüştür. Elde edilen veriler SPSS 25 paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Anlamlılık düzeyi p>0,05 olarak belirlenmiştir.
Bulgular: Verilerden elde edilen sonuçlara göre, ANOVA analizine dayanarak tek bacak sıçrama, üçlü sıçrama, 6 metre tek bacak sıçrama, çapraz sıçrama ve 505 çeviklik testlerinde anlamlı farklılık belirlenmiştir (p<0,05). Çalışmadaki en büyük etki sabah koşu grubunda gözlemlenmiş olup, tek bacak sıçrama değeri %24,77, üçlü sıçrama %10,67, çapraz sıçrama %8,81 oranında artarken, 6 metre tek bacak sıçrama %8,75 artmış ve 505 çeviklik test değeri %5,25 azalmıştır.
Sonuç: Sonuç olarak, sirkadiyen ritme uyumlu 6 haftalık koşu antrenmanı sonrasında, sabah koşu grubundaki futbolcuların performanslarının daha etkili olduğu belirlenmiştir. Koşunun, ergenlik öncesi futbolcuların çevikliği ve bacak kuvveti üzerinde olumlu bir etkisi bulunmaktadır. Bu nedenle, sportif performans açısından uygulanacak antrenman programlarına bu çalışmanın dahil edilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Çeviklik, Futbol, Fonksiyonel Performans Testleri, Koşu Antrenmanı

The Impact of Circadian Rhythm and Running Training on The Agility and Lower Limb Performance of Pre-Adolescent Football Players

Öz

Aim: The objective of this study was to examine the impact of running training in accordance with the circadian rhythm on the agility and lower extremity muscles of football players.
Method: The subjects were divided into three groups according to the chronotype of the research: Runing group morning (10.52±0.51 years), Running group evening (11.09±0.67 years), and the control group (11.86±1.17 years). The study involved 75 volunteer football players. The subjects' age, height, body weight, functional performance tests and 505 agility tests were measured. The data obtained were analysed using SPSS 25 package programme. The significance level was set at p>0.05.
Results: According to the results obtained from the data, a significant difference was determined in the values of single-leg jump, triple jump, 6-meter single-leg jump, crossover jump, and 505 agility tests based on the ANOVA analysis (p<0.05). The greatest effect in the study was observed in the morning running group, where the single-leg jump value increased by 24.77%, the triple jump by 10.67%, and the crossover jump by 8.81%, while the 6-meter single-leg jump increased by 8.75% and the 505 agility test value decreased by 5.25%.
Conclusion: Consequently, following a 6-week running training programme synchronised with the circadian rhythm, it was determined that the performance of football players who ran in the morning was more effective. Running has a positive effect on the agility and leg strength of preadolescent football players. It is therefore recommended that this training be included in the training programmes to be implemented in terms of sportive performance.

Anahtar Kelimeler

Agility, Football, Functional Performance Tests, Running Training

Kaynakça

• Abrams, G. D., Harris, J. D., Gupta, A. K., McCormick, F. M., Bush-Joseph, C. A., Verma, N. N., … Bach, J. B. R. (2014). Functional performance testing after anterior cruciate ligament reconstruction. The Orthopaedic Journal of Sports Medicine, 2(1).
• Agostini, R. (1994). Medical and orthopedic issues of active and athletic women. Hanley and Belfus Inc.
• Akyuz, O. (2022). Forward and multiple directions single leg hop results in soccer players: Evaluation of pre-season. Progress in Nutrition, 24. https://doi.org/10.23751/pn.v24iS1.12993
• Ateş, M., & Ateşoğlu, U. (2007). Pliometrik antrenmanın 16-18 yaş grubu erkek futbolcuların üst ve alt ekstremite kuvvet parametreleri üzerine etkisi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5(1), 21-28.
• Başer, E. (1996). Futbolda psikoloji ve başarı. Bağırgan Yayın Evi.
• Bayram, İ. (2015). Tüm beden vibrasyonunun bazı tenis performans parametreleri üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Bessot, N., Lericollais, R., Gauthier, A., Sesboüé, B., Bulla, J., & Moussay, S. (2014). Diurnal variation in gait characteristics and transition speed. Chronobiology International, 32(1), 136–142. https://doi.org/10.3109/07420528.2014.959128
• Boukelia, B., Fogarty, M. C., Davison, R. C. R., & Florida-James, G. D. (2017). Diurnal physiological and immunological responses to a 10-km run in highly trained athletes in an environmentally controlled condition of 6°C. European Journal of Applied Physiology, 117(1), 1-6. https://doi.org/10.1007/s00421-016-3489-5
• Bracic, M., Supej, M., Peharec, S., Bacic, P., & Coh, M. (2010). An investigation of the influence of bilateral deficit on the counter-movement jump performance in elite sprinters. Kinesiology, 42(1), 73-81.
• Cankurtaran, N. (2022). Statik ve dinamik core antrenmanlarının kadın taekwondo sporcularının performans cevapları üzerine etkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Aksaray Üniversitesi, Aksaray.
• Chin, S. H., Chi, Y. C., Kuo, C. L., Chun, H. C., & Ke, C. (2016). The acute effect of whole body vibration training on agility, speed and power in male volleyball players. 34th International Conference on Biomechanics in Sports, July 18-22.
• Eniseler, N. (2009). Çocuk ve gençlerde futbol. Elma Basım.
• Goldberg, L., Elliot, D. L., & Kuehl, K. S. (1988). Assessment of exercise intensity formulas by use of ventilatory threshold. Chest, 94(1), 95-98.
• Gözel, Z. (2023). 10-12 yaş arası çocuklarda tenis temel eğitiminin motor beceri üzerine etkisinin araştırılması. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 17(2), 137-146.
• Hoffman, J. R., Klatt, M., Faigenbaum, A. D., & Kang, J. (2007). Do bilateral power deficits influence direction-specific movement patterns? Research in Sports Medicine, 15(1), 1–8.
• Horne, J. A., & Ostberg, O. (1976). A self-assessment questionnaire to determine morningness-eveningness in human circadian rhythms. International Journal of Chronobiology, 4(2), 97-110. PMID: 1027738.
• İbiş, S., Gökdemir, K., & İri, R. (2004). 12-14 yaş grubu futbol yaz okuluna katılan ve katılmayan çocukların bazı fiziksel ve fizyolojik parametrelerinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 12(1), 285-292.
• İnal, A. N. (2013). Futbolda eğitim ve öğretim (4. baskı). Nobel Yayın Dağıtım.
• Jeffrey, C. P., Harris, P., Fuad, B., Edin, U., Melika, M., & Mario, T. (2013). Acute effects of loaded whole body vibration schemes on counter movement jump, speed and agility. Turkish Journal of Sport and Exercise, 15(3), 56-59.
• Karaca, F. (2012). 10-14 yaş erkek futbolcu ve badmintoncularda bazı fiziksel, fizyolojik ve biyomotorik özelliklerinin karşılaştırılması. Yüksek lisans tezi. Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya.
• Kızılet, T., & Yorulmazlar, M. M. (2011). Genç bayan futbolcularda koordinasyon ve pliometrik çalışmaların koşu ekonomisi ve diğer biomotor özellikler üzerine etkisi. Doktora tezi. Marmara Üniversitesi, Türkiye.
• Konter, E. (2004). Antrenörlük ve takım psikolojisi. Palme Yayıncılık.
• Kurban, M., & Kaya, Y. (2017). Futbol temel teknik antrenmanlarının 10-13 yaş grubu çocukların bazı motorik ve teknik yetenek gelişimlerine etkisinin araştırılması. Journal of Sports and Performance Research, 8(3), 210-221.
• Kurt, A., Çağlayan, A., Erol, M., & Erdemir, İ. (2021). Kadın sporcularda ön çapraz bağ cerrahisi sonrası instabil zeminlerde uygulanan kuvvet egzersiz programının alt ekstremite simetrisi üzerindeki etkisinin incelenmesi. International Journal of Sport Exercise and Training Sciences (IJSETS), 7(1), 22-30. https://doi.org/10.18826/useeabd.824013
• Kusumoto, H., Ta, C., Brown, S. M., & Mulcahey, M. K. (2021). Factors contributing to diurnal variation in athletic performance and methods to reduce within-day performance variation: A systematic review. Journal of Strength and Conditioning Research, 35(12), 119–135. https://doi.org/10.1519/JSC.0000000000003758
• Maresh, C. M., Gabaree-Boulant, C. L., Armstrong, L. E., Judelson, D. A., Hoffman, J. R., Castellani, J. W., & Casa, D. J. (2004). Effect of hydration status on thirst, drinking, and related hormonal responses during low-intensity exercise in the heat. Journal of Applied Physiology, 97(1), 39-44.
• Meylan, C., & Malatesta, D. (2009). Effects of in-season plyometric training within soccer practice on explosive actions of young players. Journal of Strength and Conditioning Research, 23(9), 2605-2613.
• Moher, D., Schulz, K. F., & Altman, D. G. (2001). The CONSORT statement: Revised recommendations for improving the quality of reports of parallel-group randomised trials. The Lancet, 357(9263), 1191–1194.
• Munro, A. G., & Herrington, L. C. (2011). Between-session reliability of four hop tests and the agility T-test. The Journal of Strength & Conditioning Research, 25(5), 1470-1477. https://doi.org/10.1519/JSC.0b013e3181d83335
• Muratlı, S. (2003). Çocuk ve spor - Antrenman bilimi yaklaşımıyla (1. baskı). Nobel Basımevi.
• Nimphius, S., Callaghan, S. J., Spiteri, T., & Lockie, R. G. (2016). Change of direction deficit: A more isolated measure of change of direction performance than total 505 time. The Journal of Strength & Conditioning Research, 30(11), 3024-3032. https://doi.org/10.1519/JSC.0000000000001421
• Reid, A., Birmingham, T. B., Stratford, P. W., Alcock, G. K., & Giffin, J. R. (2007). Hop testing provides a reliable and valid outcome measure during rehabilitation after anterior cruciate ligament reconstruction. Physical Therapy, 87(3), 337-349.
• Roveda, E., Mulè, A., Galasso, L., Castelli, L., Scurati, R., Michielon, G., Esposito, F., Caumo, A., & Montaruli, A. (2020). Effect of chronotype on motor skills specific to soccer in adolescent players. Chronobiology International, 37(4), 552–563. https://doi.org/10.1080/07420528.2020.1729787
• Sabido, R., Hernández-Davó, J. L., Botella, J., Navarro, A., & Tous-Fajardo, J. (2017). Effects of adding a weekly eccentric-overload training session on strength and athletic performance in team-handball players. European Journal of Sport Science, 17(5), 530-538.
• Schmitt, L. C., Paterno, M. V., & Hewett, T. E. (2012). The impact of quadriceps femoris strength asymmetry on functional performance at return to sport following anterior cruciate ligament reconstruction. Journal of Orthopaedic & Sports Physical Therapy, 42(9), 750-759. https://doi.org/10.2519/jospt.2012.4194
• Şengür, E. (2018). Futbolcularda alt ekstremiteye uygulanan akut vibrasyon antrenmanının şut hızı, şut isabeti ve çeviklik performansı üzerine etkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ömer Halisdemir Üniversitesi, Niğde.
• Şentürk, A., Kalkavan, A., & Yüksel, O. (2006). Hentbolculara uygulanan aerobik dayanıklılık ve kuvvet antrenmanlarının bazı biyomotorik özellikler üzerine etkisinin araştırılması. 9. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi, Muğla, Türkiye.
• World Medical Association. (2013). World Medical Association Declaration of Helsinki: Ethical principles for medical research involving human subjects. JAMA, 310(20), 2191-2194.
• Yıldırım, S., Akyüz, M., Turna, B., Bayazıt, B., & Bayar, C. (2022). Elit futbolcularda ileri, medial yan ve çapraz tek bacak sıçrama testleri: Farklı lig seviyelerinde. Mediterranean Journal of Sport Science (MJSS), 5.
• Yılmaz, A. K., & Kabadayı, M. (2022). Electromyographic responses of knee isokinetic and single-leg hop tests in athletes: Dominant vs. non-dominant sides. Research in Sports Medicine, 30(3), 229-243. https://doi.org/10.1080/15438627.2020.1860047
• Young, W., & Farrow, D. (2006). A review of agility: Practical applications for strength and conditioning. Strength and Conditioning Journal, 28(5), 24-29. https://doi.org/10.1519/1533-4295(2006)