The Effect of Payment and Collection of Debt Subject to the Execution Proceeding on the Debtor's Default

Yıl 2024, , 223 - 248, 31.07.2024

Vildan Peksöz

https://doi.org/10.33432/ybuhukuk.1442927

Öz

The payment of the debt subject to enforcement proceeding by the debtor or a third party and the collection of the debtor’s goods through seizure and forced sale are distinguished in terms of whether they are the performance or not. This effect, which is reflected in judicial decisions, is determined by discussing whether the payment and collection of the debt is performance or not. First of all, the termination of the debtor’s default is realized by one of the reasons that terminates the debt. One of these reasons is the payment of the debt subject to execution proceeding by the debtor or the third party, which is performance, to the bank account of the enforcement office. It is not obligatory to send money to the creditor to terminate the debt. In this way, preventing the payments made to the bank account of the execution office from being sent to the creditor with an injunction does not change the result of the termination of the debt. On the other hand, if the money collected after the forced sale of the debtor’s goods is sent to the creditor, although the debt ends, it is controversial whether there is performance or not. In this case, if the money is collected through seizure or forced sale, but the money is not sent to the creditor, the debtor continues to be in default. This is because the elements required for the performance of the third party are not present in the collection by execution proceeding. In order for the default to end, the collected money must be paid to the creditor.

Anahtar Kelimeler

Performance, payment of debt, collection by compulsory execution, debtor default, default interest

İcra Takibi ile Para Borcunun Tahsil Edilmesinin Borçlu Temerrüdüne Etkisi

Öz

İcra takibi konusu borcun borçlu ya da üçüncü kişi tarafından ödenmesi ile borçlunun mallarının haciz ve satış ile tahsil edilmesi, ifa niteliği taşıyıp taşımadığı yönüyle birbirinden ayrılır. Çalışmada bu ayrım temelinde, takip konusu borcun ödenmesinin ve cebri satış ile tahsilinin borçlu temerrüdüne etkisi ele alınmaktadır. Yargı kararlarına yansımış olan bu etki, borcun ödenmesinin ve tahsilinin ifa niteliğinde olup olmadığı tartışılarak tespit edilmektedir. Öncelikle borçlunun temerrüt hâlinin ortadan kalkması, borcu sona erdiren sebeplerden biriyle gerçekleşir. Bu sebeplerden biri, ifa niteliğinde olan borçlunun veya üçüncü kişinin icra takibi konusu borcu icra dairesinin banka hesabına ödemesidir. Borcun sona ermesi ve temerrüt durumunun ortadan kalkması için icra dairesine ödenen paranın alacaklıya gönderilmesi gerekmez. Bu şekilde icra dairesi hesabına yapılan ödemenin tedbir kararıyla alacaklıya gönderilmesinin engellenmesi de borcun sona ermesi sonucunu değiştirmez. Diğer yandan borçlunun mallarının cebri satışının ardından tahsil edilen paranın alacaklıya gönderilmesi hâlinde borç sona ermekle birlikte ifanın söz konusu olup olmadığı tartışmalıdır. Bu hâlde para alacaklıya gönderilene kadar borçlu temerrüt hâlinde kalmaya devam eder. Çünkü bu hâlde, üçüncü kişinin ifası için zorunlu şartlar olan, borçlanılan edimin yerine getirilmesi ve ifa kastı unsurları bulunmamaktadır. Temerrüt hâlinin sona ermesi için tahsil edilen paranın alacaklıya ödenmesi gerekir.

Anahtar Kelimeler

İfa, borcun ödenmesi, cebri icra ile tahsil, borçlu temerrüdü, temerüt faizi

Kaynakça

• Akkanat, Halil (2000) “İfada Gecikme ve Borçlu Temerrüdü”, Prof. Dr. M. Kemal Oğuzman’ın Anısına Armağan, İstanbul, Beta Basım, s.1-49.
• Arslan, Ramazan/Yılmaz, Ejder/Taşpınar Ayvaz, Sema/Hanağası, Emel (2023) İcra ve İflâs Hukuku, 9. Baskı, Ankara, Yetkin Yayınevi.
• Atalı, Murat/Ermenek, İbrahim/Erdoğan, Ersin (2023) İcra ve İflâs Hukuku, 7. Baskı, Ankara, Yetkin Yayınevi.
• Atalı, Murat/Erdoğan, Ersin/Akkanat Öztürk, Elif Beyza (2020) “İcra Dairesine Ödeme ve Türk Borçlar Kanunu’nun İfaya İlişkin Hükümlerinin Uygulanabilirliği”, Prof. Dr. Türkân Rado’nun Anısına Armağan, İstanbul, On İki Levha Yayıncılık, s.49-65.
• Barlas, Nami (1992) Para Borçlarının İfasında Borçlunun Temerrüdü ve Bu Temerrüt Açısından Düzenlenen Genel Sonuçlar, İstanbul, Kazancı Hukuk Yayınları.
• Buck-Heeb, Petra (2022) Erman Bürgerliches Gesetzbuch, 16. Auflage, Köln, Otto Schmidt.
• Büyükay, Ferhat (2024) Menfi Tespit Davası (İİK m. 72), Ankara, Adalet Yayınevi.
• Emmel, Frank (2021) Basler Kommentar Bundesgesetz über Schuldbetreibung und Konkurs, 3. Auflage, Basel, Helbing Lichtenhahn Verlag.
• Eren, Fikret (2023) Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 27. Baskı, Ankara, Yetkin Yayınevi.
• Er, Burak Hamza (2023) Para Borçlarının İfası, Ankara, Yetkin Yayınevi.
• Evren, Mahmut Tevfik (1987) Faiz Hukuku, İstanbul, Net Matbaacılık.
• Gernhuber, Joachim (1994) Die Erfüllung und ihre Surrogate, Tübingen, J.C.B Mohr Paul Siebeck.
• Görgün, L. Şanal/Börü, Levent/Kodakoğlu, Mehmet (2022) İcra ve İflâs Hukuku, 3. Baskı, Ankara, Yetkin Yayınevi.
• Gözütok, Zeki (2015) Faiz Hukuku, 3. Baskı, Ankara, Bilge Yayınevi.
• İnceoğlu, Murat (2005) “İfanın Hukuki Niteliği ve Borçlunun Edime Uygun Eyleminin İfa Teşkil Edip Etmeyeceği Sorunu”, AÜHFD, C:54, S:2, s.149-182.
• Kim Beckhaus, Gesa (2013) Die Rechtsnatur der Erfüllung, Tübingen, Mohr Siebeck.
• Koller, Alfred (2023) Schweizerisches Obligationenrecht Allgemeiner Teil, 5. Auflage, Bern, Stämpfli Verlag.
• Kren Kostkiewicz, Jolanta (2018) Schuldbetreibungs-und Konkursrecht, 3. Auflage, Zürich, Basel, Genf, Schulthess.
• Kuru, Baki (2003) İcra ve İflâs Hukukunda Menfî Tespit Davası ve İstirdat Davası, Ankara, Yetkin Yayınevi (Menfi Tespit).
• Kuru, Baki (1988) İcra ve İflâs Hukuku, 3. Baskı, İstanbul, Evrim Dağıtım (C:I).
• Kuru, Baki (2013) İcra ve İflâs Hukuku El Kitabı, 2. Baskı, Ankara, Adalet Yayınevi (El Kitabı).
• Küçük, Alper Tunga (2020) “İcra Takibinde Borçlunun Temerrüde Düşme Anının Belirlenmesi”, ÇÜHFD, C:5, S:1, s.2335-2357.
• Larenz, Karl (1987) Lehrbuch des Schuldrechts, Erster Band, Allgemeiner Teil, München, C.H. Beck’sche Verlagsbuchhandlung.
• Möckli, Urs (2014) Kurzkommentar Schuldbetreibungs-und Konkursgesetz, 2. Auflage, Basel, Helbing Lichtenhahn Verlag.
• Muşul, Timuçin (2013) İcra ve İflâs Hukuku, 5. Baskı, C:I, Ankara, Adalet Yayınevi.
• Nomer, Haluk Nami (2021) Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 18. Baskı, İstanbul, Beta Basım.
• Oğuzman, Kemal/Öz, Turgut (2022) Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C:I, İstanbul, Vedat Kitapçılık.
• Olzen, Dirk (2016) J. von Staudingers Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch mit Einführungsgesetz und Nebengesetzen, Buch 2, Recht der Schuldverhältnisse, § 362-396, Berlin, Walter de Gruyter.
• Özmumcu, Seda (2012) “Davanın Açılmasına Bağlanan Hukuki Sonuçların Davanın Açılmamış Sayılması Halinde Değerlendirilmesi”, İÜHFM, C:LXX, S:2, s.183-206.
• Pekcanıtez, Hakan/Atalay, Oğuz/Sungurtekin Özkan, Meral/Özekes, Muhammet (2023) İcra ve İflâs Hukuku Ders Kitabı, 10. Baskı, İstanbul, On İki Levha Yayıncılık.
• Postacıoğlu, İlhan (1982) İcra Hukuku Esasları, İstanbul, Fakülteler Matbaası.
• Schreiber, Klaus (2010) Soergel Bürgerliches Gesetzbuch Schuldrecht 3/3, 13. Auflage, Stuttgart, Kohlhammer Druckerei.
• Tekinay, Selâhattin Sulhi/Akman, Sermet/Burcuoğlu, Halûk/Altop, Atillâ (1993) Tekinay Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, 7. Baskı, İstanbul, Filiz Kitabevi.
• Üstündağ, Saim (2004) İcra Hukukunun Esasları, 8. Baskı, İstanbul, 2004.
• Yıldız, Mustafa Göktürk (2020) Türk Borçlar Kanunu’nun Genel Hükümlerine Göre Borçlu Temerrüdünün Şartları ve Sonuçları, İstanbul, On İki Levha Yayıncılık.
• Zurnacı, Gizem (2023) Üçüncü Kişinin İfası, İstanbul, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi (İfa).
• Zurnacı, Gizem (2023) “Borçlunun İradesi Dışında Bir Üçüncü Kişinin Borcu İfa Edip Edemeyeceği Meselesine İlişkin Bir Değerlendirme”, Trabzon Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C:I, S:1, s.30-46.