Mesnevi'nin İlk Onsekiz Beyti Üzerine

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 2, 7 - 25, 30.12.2017

Hasan Çiftçi

Öz

Özet: Bu yazı büyük ârif şair ve düşünür Mevlâna Celâleddin Rûmî’nin Mesnevî adlı eserinin başında yer alan on sekiz beyitle (Ney-nâme ile) ilgilidir. Mevlâna yüzyıllarca önce yaşamış ama hâlâ evrensel şöhretini ve güncelliğini korumaktadır. Fikirlerini ve duygularını yansıtan şiirleri ve eserleri pek çok insan tarafından ilgiyle ve zevkle okunup yorumlanmaktadır.

Mesnevî adlı eseri de yüzyıllarca önce yazılmış olmasına rağmen hâlâ ilgiyle okunmakta ve daha iyi anlaşılması için hakkında şerhler yazılmaktadır. Yüzyıllardır Mevlâna’ya ilgi duyan her bir yazar, kendi düşünce dünyasına ve meşrebine göre Mevlâna’yı ve eserlerini yorumlamaya çalışmıştır.

Bu makalede fazla ayrıntıya girmeden ve tasavvuf felsefesinin gi- rift ve karmaşık meselelerine dalmadan Mesnevî’nin onsekiz beytini (Ney-nâme’yi) anlaşılır bir tarzda izah etmeye çalışmaktır.

Anahtar Kelimeler

"Mevlâna Celâleddin, Mesnevî, Onsekiz Beyit, Tasavvuf, Neyname

Kaynakça

• "Abdulhuseyn Zerrînkûb, Custcû der Tasavvuf-ê Îrân, Emîr Kebîr, Tahran, 1379 hş."
• "Ahmed Eflâkî, Menâkibu’l-‘ârifîn (tas. Tahsin Yazıcı), Ankara 1976, I-II."
• "Azîzuddîn Nesefî, Kitâbu’l-insâni’l-kâmil (tas. Henry Corbin-Marijan Mole) Tahran 1993."
• "Bedî’uzzemân Frûzânfer, Şerh-i Mesnevî-yi Şerîf, İntişârât-i Zuvvâr, ts. Halilullah Halîlî, Ney-nâme, Kabul ts."
• "Hasan Enverî, Ferheng-i Bozorg-i Suhen, Tahran 1381 hş. I-VIII"
• "Kerîm-i Zemânî, Şerh-i Mesnevî-i Ma‘nevî, İntişârât-i Ittılâ’ât, Tahran 1382 hş., I-VI."
• "M. Nazif Şahinoğlu, “Mesnevî”, Makaleler ve Hatıralar, Beyan Yayınları, 2017, s. 595-604."
• "M. Nazif Şahinoğlu, “Mevlâna” Makaleler ve Hatıralar, Beyan Yayınları, 2017, s. 465-486. Mehmet Nuri Uygun, “Ney”, DİA, XXXIII, 68-69."
• "Mevlânâ Celâleddîn Rûmî, Mecâlis-i Sab’a, (tas. A. Remzi Akyürek), Ankara 1355. Mevlânâ Celâleddîn Muhammed, Mesnevî-i Ma’nevî (haz. Adnan Karaismailoğlu-Derya Örs), Akçağ, Ankara 2007, 1-2.
• Mevlâna, Mecalis-i Seb’a, çev. A. Gölpınarlı."
• "Mevlânâ, Mesnevî, çev. Adnan Karaismailoğlu, Akçağ, Ankara 2008."
• "Nicholson, R. A., İslâm Sûfîleri (çev. M. Dağ-K. Işık), Kültür Bakanlığı Yayınları: 262 Ankara 1978."
• "Nimet Yıldım, Neynâme: http://akademik.semazen.net/article_detail.php?id=482
• Râziye Fûlâdî Sipihr-Ali Muhammed Mû’zenî, “’İrfân û Râbıte-i Ân bâ Ney der Mûsi’î û Xoşnivîsî, Faslnâme-i Tahkîkât-i Ta’lîmî û Ġinâ-yî Zebân û Edeb-i Fârsî, Dânişgâh-i Âzâd-i İslâmî, Bûşehr 1391 hş., XIII, s. 66-82."
• "Reşat Öngören, “Mevlânâ Celâleddîn Rûmî”, DİA, XXIX, 441-448."
• "Rûzbihân Bakî-yi Şîrâzî, Kitâb-i ‘Abheru’l-‘’aşikîn (tas. Henry Corbin-Muhammed Mu’în, Tahran 1981."
• "Semih Ceyhan, “Mesnevî”, DİA, XXIX, 325-334."
• "Seyyid Ca’fer-i Seccâdî, Ferheng-i Istılâhât û Ta’bîrât-i ‘İrfânî, Tahran 1370 hş. Süleyman Uludağ, “Ârif”, DİA, III, 361-362."
• "Veled Çelebi (İzbudak), Mesnevî-i Şerif Tercümesi, Defter I-V."
• "Yakub-ı Çerhi, Ney-Name (çev. Ahmet Cahit Haksever), 2009."