MUSICAL AND CONTENT ANALYSIS OF UNRECORDED FOLK SONGS IDENTIFIED IN THE ALBUMS OF ÂŞIK ALİ İZZET ÖZKAN

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 3, 1805 - 1835, 30.09.2025

Erdal Uludağ , Pelin Demirçe Altıntaş

https://doi.org/10.51576/ymd.1750882

Öz

Recognized as one of the most important representatives of the tradition of âşık poetry, Âşık Ali İzzet Özkan is a poet whose fame has transcended national borders through his poems and the folk songs he has composed. In addition to publications featuring his poems, there are numerous records and albums containing his folk songs. Throughout his life, he skillfully addressed all events of interest to himself and society in his poems. In this study, it is aimed to notate the folk songs performed by Aşık Ali İzzet Özkan but not included in the TRT repertoire, to make subject-content and musical analyses and to bring them to the music community. While the universe of the study consists of all folk songs belonging to Aşık Ali İzzet Özkan, the sample consists of 7 songs that are not included in the TRT repertoire and are the most listened to on the digital platform. Document analysis method was used in the study. Transcriptions, subject-content and musical analyses of the folk songs taken as a sample were made. As a result, it was determined that two of the folk songs contain the subjects of love/beauty, love/separation/pain, religion/mysticism, and one of them contains the subjects of national unity and solidarity. It has been concluded that 7 sound width is mostly preferred in the folk songs, Gerdaniye makam scale is used in four works, 2-time structures are generally used in terms of rhythmand A+B+C+C+B+C form structure is frequently used. In addition, it was determined that all of the notated folk songs were folk songs without refrains. As a result of the document analysis and archival scans, it was determined that Aşık Ali İzzet Özkan released 3 records and 3 cassettes from different companies.

Anahtar Kelimeler

Turkish folk music , tradition of âşık’s , âşık’s , Ali İzzet Özkan , musical analysis , content analysis

ÂŞIK ALİ İZZET ÖZKAN’IN ALBÜMLERİNDE TESPİT EDİLEN NOTAYA ALINMAMIŞ TÜRKÜLERİNİN MÜZİKAL VE İÇERİK ANALİZİ

Öz

Âşıklık geleneğinin önemli temsilcilerinden birisi olarak kabul edilen Âşık Ali İzzet Özkan, şiirleri ve ürettiği türkülerle ünü ülke sınırlarını aşan bir ozandır. Ali İzzet Özkan’ın şiirlerinden oluşan yayınlarının yanı sıra türkülerinin yer aldığı birçok plak ve albümleri bulunmaktadır. Yaşamı boyunca kendisi ve toplumu ilgilendiren tüm olayları şiirlerinde ustalıkla işlemiştir. Çalışmada, Âşık Ali İzzet Özkan’ın icra ettiği ancak TRT repertuvarında yer almayan türkülerinin notaya alınarak konu-içerik ve müzikal analizlerinin yapılması ve müzik camiasına kazandırılması amaçlanmaktadır. Çalışmanın evrenini Âşık Ali İzzet Özkan’a ait tüm türküler oluştururken örneklemini ise TRT repertuvarında yer almayan ve dijital platformda en çok dinlenen 7 eser oluşturmaktadır. Çalışmada doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Örneklem olarak alınan 7 türkünün transkripsiyonları, konu-içerik ve müzikal analizleri yapılmıştır. Sonuç olarak türkülerden ikişer tanesinin aşk/güzellik, aşk/ayrılık/acı, din/tasavvuf konularını birinin ise millî birlik ve beraberlik konularını içerdikleri tespit edilmiştir. Türkülerde çoğunlukla 7 ses genişliğinin tercih edildiği, dört eserde Gerdaniye makam dizisinin kullanıldığı, ritmik bakımdan genellikle 2 zamanlı yapıların kullanıldığı ve A+B+C+B+C biçim yapısının sıklıkla kullanıldığı sonuçlarına ulaşılmıştır. Ayrıca; notaya alınan türkülerinin tümünün kavuştaksız türküler olduğu tespit edilmiştir. Yapılan doküman incelemesi ve taramalar sonucunda Âşık Ali İzzet Özkan’ın farklı şirketlerden 3 plak ve 3 kaset çıkardığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türk halk müziği , âşıklık geleneği , âşıklar , Ali İzzet Özkan , müzikal analiz , içerik analizi

Kaynakça

• Artun, E. (2012). Âşıklık geleneği ve âşık edebiyatı. Adana: Karahan Yayınları.
• Aslan, E. (2000). Âşık Şenlik’in hikâyelerinin konularının kaynakları. Âşık Şenlik Sempozyumu Bildirileri. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Bol, Y., & Düzbaş, M. (2024). Zencir usûlünde ve beste formundaki eserlerin inşâ rükünleri. Yegah Müzikoloji Dergisi, 7(3), 369-392. https://doi.org/10.51576/ymd.1539546
• Büyükyıldız, Z. H. (2009). Türk halk müziği. İstanbul: Papatya Yayıncılık.
• Çınar, S. (2008). Yirminci yüzyılın ikinci yarısında Türkiye’de kadın âşıklar. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Demirçe Altıntaş, P. (2024). İşlevselcilik bağlamında âşık veysel’in türküleri ve müzikal analizleri. Yegah Müzikoloji Dergisi. 7(4), 632-665. https://doi.org/10.51576/ymd.1560216
• Deniz, Ü. (2018). Rauf yektâ bey’in Türk halk müziği hakkındaki görüşleri, The Journal of Academic Social Science Studies, International Journal of Social Science, Sayı: 71: (249-276)
• Doğan, C. (2023). TRT sanatçısı Osman Özdenkçi’nin müzikal yönü üzerine bir inceleme. Sahne ve Müzik, 9(17), 264-287.
• Dolar, M. (2013). Sahibinin sesi psikanaliz ve ses. (Çev. B. E. AKSOY). İstanbul: Metis Yayınları. (Orijinal Yayın Tarihi, 2003)
• Duygulu, M. (2014). Türk halk müziği sözlüğü. İstanbul: Pan Yayıncılık.
• Kurubaş, B. (2024). Geçmişten günümüze âşıklık geleneği ve Erzurum’da yetişen son dönem âşıklarının ürettiği eserler. İSTEM, (43), 31-54.
• Özarslan, M. (2016). Türk halk müziği veya Türk sanat müziği. Hacettepe Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Türk Dili, Kültürü ve Tarihi, 111-120.
• Özdemir, E. (2020). Âşıklık geleneği, âşık müziği ve Alevilik, Uluslararası Halkbilim Araştırmaları Dergisi, 3(4), (194-215)
• Poe, M. (2019). İletişim tarihi konuşmanın evriminden internete medya ve Toplum. (2. Baskı). (Çev. U. Y. Kara.) İstanbul: Islık Yayınları.
• Saban, A., Ersoy, A. (2017) Eğitimde nitel araştırma desenleri (2. Baskı), Anı Yayıncılık, Ankara.
• Sümbüllü, H. T. (2006). Türkiye’de ayak kavramının geleneksel Türk halk müziği kaynağında ne ölçüde kullanıldığının incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Şenel, S. (2007). Kastamonu'da âşık fasılları: türler, çeşitler, çeşitlemeler (Vol. 12). Kastamonu Valiliği.
• Uludağ, E., & İlgar, K. (2024). Bilecik türkülerinin müzikal ve edebi açıdan incelenmesi. Online Journal of Music Sciences, 9(2), 647-665. https://doi.org/10.31811/ojomus.1569048
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. bs.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.