Öğrenci Memnuniyeti Açısından Üniversiteler Arası Sıralamada Yeni Bir Sistem Önerisi

Yıl 2016, Cilt: 6 Sayı: 3, 128 - 141, 01.12.2016

Emrah Aydemir

Öz

Türkiye'deki artan üniversite sayısının etkisiyle üniversiteler arasında rekabet ve kıyaslama günden güne daha dikkat çekici hale gelmiştir. Dünya üniversiteleri sıralamasının kullandığı ölçütler incelendiğinde ağırlıklı olarak bilimsel yayınların dikkate alındığı görülmüştür. Bunlar arasında akademik personelin makale, atıf, bildiri, hakemlik, jürilik, ödül, patent vb. bilimsel çalışmaları yüksek ağırlıklara sahiptir. Üniversitelerin araştırma merkezleri olmasının yanı sıra eğitim kurumları da olduğu ve bu eğitimi sunmuş oldukları öğrencilerin de üniversiteye bakışı şüphesiz çok önemlidir. Bu çalışmada ulusal bir sıralama sistemi olan URAP ve uluslararası sıralama sistemlerinden olan QS World, Webometrics, Leiden, ARWU, Times Higher Education, The Center for Measuring University Performance, FORBES, U.S. News ölçütleri ve ağırlıkları incelenmiştir. Buradaki ölçütlerin harmanlaması yapılarak farklı sıralama sistemleri ile birlikte öğrenci memnuniyetlerini de ölçebilecek çeşitli ölçütler ile üniversite sıralamalarında yeni bir sistem önerisi ortaya konulmuştur. Çalışma sonunda ortaya çıkacak yeni ölçütler, üniversitelerin iyileştirmeye açık yanlarını görebilmelerini sağlayacak olması sebebiyle yararlı olacağı düşünülmektedir. Ayrıca üniversite tercihleri yapan öğrenciler için de üniversiteleri sundukları hizmet bakımından karşılaştırma imkânı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Akademik performans, öğrenci memnuniyeti, üniversiteler arası sıralama.

A new approach for ranking universities based on student satisfaction

Öz

Under the influence of an increasing number of universities in Turkey between competition and benchmarking from day to day has become more remarkable. The criteria used by the world university rankings were mainly seen taken into account when examining the scientific publication. These include academic staff of the article referred to, report, referee, jury, awards, patents and so on. scientific studies have higher weight. In addition to the lack of university research centers as well as educational institutions and also in view of university students that are submitted no doubt that education is very important. In this study, one of the national ranking system that URAP and international ranking system QS World, Webometrics, Leiden, ARW, Times Higher Education, The Center for Measuring University Performance Forbes, US News criteria and weight were examined. Made by blending the criteria to measure the satisfaction of the students and other services here it has put forward a new system proposal with the various criteria in ranking universities. New criteria will emerge at the end of the study would be beneficial because of the university will enable them to see the open side improvements are being considered. It will also provide the opportunity to compare the services they offer universities for students who have college choices.

Anahtar Kelimeler

Academic performance, student satisfaction, university ranking.

Kaynakça

• Açan, B. ve Saydan, R. (2009). Öğretim elemanlarının akademik kalite özelliklerinin değerlendirilmesi: Kafkas Üniversitesi İİBF örneği, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(2), 225–253.
• ARWU (2015). Academic ranking of world universities. 6 Nisan 2015 tari- hinde <http://www.shanghairanking.com /ARWU-Methodology- 2013.html> adresinden erişildi.
• Akan, B. (2014). Toplam kalite yönetimi çerçevesinde öğrenci mem- nuniyeti: Namık Kemal Üniversitesi Hayrabolu Meslek Yüksekokulu uygulaması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(10), 106–123.
• Akbayrak, E. H. (2005). Orta Doğu Teknik Üniversitesi Kütüphanesi’nde hizmet kalitesi ölçümü. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Al, U. (2002). Üniversite kütüphanelerinde bilgi hizmetlerinin Internet aracılığıyla pazarlanması. Bilgi Dünyası, 3(1), 1–11.
• Alaşehir, O. (2010). Akademik performansa göre üniversite sıralaması: Dünya üniversitelerinin sıralaması için bilimetrik bir çalışma. Yayınlan- mamış yüksek lisans tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Altaş, D. (2006). Üniversite öğrencileri memnuniyet araştırması, Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 21(1), 439–458.
• Beltekin, N. ve Radmard, S. (2013). Türkiye’de lisansüstü eğitim gören uluslararası öğrencilerinin üniversiteye ilişkin görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(43), 250–269.
• Biber, A. Ç. (2013). Öğretmen adaylarının ilköğretim matematik öğret- menliği lisans programı hakkındaki memnuniyet düzeylerinin araştırılması: Kastamonu Üniversitesi Eğitim Fakültesi örneği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(3), 1253–1270.
• Buela-Casal, G., Gutiérrez-Martínez, O., Bermşdez-Sánchez, M. P., and Vadillo-Muñoz, O. (2007). Comparative study of international aca- demic rankings of universities. Scientometrics, 71(3), 349–365.
• CWTS Leiden Ranking (2014). Centre for Science and Technology Studies Leiden Ranking indicators. 7 Nisan 2015 tarihinde <http://www.leiden- ranking.com/methodology/ indicators> adresinden erişildi.
• Çelik, M. (2012). Müşteri memnuniyeti ve hizmet kalitesi üzerine Adıyaman Üniversitesi Yemekhanesi’nde bir uygulama. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(10), 29–54.
• Demirtaş, M. (2012). Vakıf üniversitelerinin tanıtım faaliyetlerinin öğrenci tercihleri üzerindeki etkileri: İstanbul Aydın Üniversitesi öğrencilerine yönelik bir araştırma. NWSA: Humanities, 7(4), 212–231.
• Dill, D., and Soo, M. (2005). Academic quality, league tables, and public policy: A cross-national analysis of university ranking systems. Higher Education, 49, 495–533.
• Durmaz, Ş. (2009). Qafqaz Üniversitesi öğrencilerinin “akademik danışmanlardan” beklentileri ile “danışmanlık hizmetine” ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Journal of Qafqaz University, 26, 241– 251.
• Durmaz, S. (2011). Qafqaz Üniversitesi öğrencilerinin üniversitede beğendikleri yönlere ilişkin değerlendirmeleri. Journal of Qafqaz University Economics and Administration, 31, 30–36.
• Ekinci, C. E. ve Burgaz, B. (2007). Hacettepe üniversitesi öğrencilerinin bazı akademik hizmetlere ilişkin beklenti ve memnuniyet düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(33), 120–134.
• Eynur, R. B., Kalkavan, A., Demirel, M., Demirel, D. H. ve Eynur, A. (2013). Dumlupınar Üniversitesi’nin öğretmen yetiştiren bölüm- lerinde hizmet kalitesinin öğrenci memnuniyet ölçeği ile değerlendirilmesi. Middle Eastern & African Journal of Educational Research, 5(1), 175–206.
• FORBES (2014). Ranking Americas top colleges 2014. 31 Mart 2015 tari- hinde <http://www.forbes.com /sites/carolinehoward/2014/07/30/ ranking-americas-top -colleges-2014/> adresinden erişildi.
• Gladwell, M. (2011). The order of things. The New Yorker, February 14th.
• Görmüş, A. Ş., Aydın, S. ve Aydın, M. (2013). Yükseköğretim kurumlarında öğrenci şikâyetlerinin ve şikâyet yönetiminin değerlendirilmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(3), 167–190.
• Gülnur, E. İ. ve Vural, B. B. (2010). Toplam kalite yönetimi ve uygulama- ları çerçevesinde Kırklareli Üniversitesi Meslek Yüksekokulları öğren- ci memnuniyeti araştırması. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 28(1), 335–349.
• Gürsul, F. (2010). Üniversite Endeksi 2010. Newsweek Türkiye.
• Hazelkorn, E. (2015). Rankings and the reshaping of higher education: The battle for world-class excellence. Basingstoke, UK: Palgrave Macmillan.
• Hazelkorn, E. (2007). The impact of league tables and ranking system on higher education decision making. Higher Education Management and Policy, 19(2), 1–24.
• Hodgkinson, M., and Kelly, M. (2007). Quality management and enhancement processes in UK business schools: a review. Quality Assurance in Education, 15(1), 77–91.
• Kaynar, A., Şahin, A., Bayrak, D., Karakoç, G., Ülke, F. ve Öztürk, H. (2006). Karadeniz Teknik Üniversitesi Trabzon Sağlık Yüksekokulu hemşirelik öğrencilerinin doyum düzeyleri. C. Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 10(3), 12–19.
• Kılıç, M. ve Tekin, R. (2015). Kampüs içi ulaşımda alternatif seçimler: Karabük Üniversitesi örneği. Business & Management Studies, 2(3), 262–285.
• Kurbatov, S. (2015). University rankings and their influence on contem- porary academic policy. Annales Scientia Politica, 4(2), 75–79.
• Lombardi, J. V., Phillips, E. D., Abbey, C. W., and Craig, D. D. (2012). The top American research universities. The Center for Measuring University Performance annual report 2012. Gainesville, FL: University of Florida.
• Mahiroğlu, A. ve Buluç, B. (1999). Eğitimde toplam kalite yönetimi ve kalite yönetiminin araçları. Politeknik Dergisi, 2(1), 53–61.
• Marginson, S., and Van der Wende, M. (2007). To rank or to be ranked: the impact of global rankings in higher education. Journal of Studies in International Education, 11(3–4), 306–329.
• Nabikoğlu, A. G. R., Çelik, Y. ve Tizar, E. (2011). BESYO öğrenci- lerinin eğitimleri ve beklentileri üzerine değerlendirme araştırması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 169–174.
• Öndoğan Gedikçi, A. (2010). Üniversite kütüphanelerinde yürütülen halkla ilişkiler faaliyetlerinin müşteri memnuniyeti üzerine etkisi. Türk Kütüphaneciliği, 24(3), 439–470.
• Özçakır Sümen, Ö. ve Çağlayan, K. T. (2013). Öğretmen adaylarının eğitim fakültesinden memnuniyet düzeyleri ve hayal ettikleri eğitim ortamı. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(2), 249–272.
• Özgen, P. ve Göker, A.Z. (2013). Bilgi hizmetlerinde hizmet kalitesinin değerlendirilmesi: Kritik olaylar tekniği ile kütüphanelerde karşılaştırmalı bir uygulama. 1st International Conference on New Directions in Business, Management, Finance and Economics, Eastern Mediterranean University, Famagusta, Northern Cyprus, Sept 12–14.
• Özgener, Ş. (2003). Büyüme sürecindeki KOBİ’lerin yönetim ve organi- zasyon sorunları: Nevşehir un sanayii örneği. Erciyes Üniversitesi İkti- sadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20, 137–161.
• Özgür, G., Gümüş, A. B. ve Durdu, B. (2010). Evde ve yurtta kalan üniversite öğrencilerinde yaşam doyumu. Journal of Psychiatric Nurses, 1(1), 25–32.
• Quacquarelli Symonds. (2015). QS Stars methodology. 28 Mart 2015 tari- hinde <http://www.topuniversities.com> adresinden erişildi.
• Sadlak, J., and Liu, N. C. (2007). The world-class university and ranking: Aiming beyond status. Bucharest: Unesco-Cepes.
• Salmi, J., and Saroyan, A. (2007). League tables as policy instruments: Uses and misuses. Higher Education Management and Policy, 19(2), 31–68.
• Saydan, R. (2008). Üniversite öğrencilerinin öğretim elemanlarından kalite beklentileri: Yüzüncü Yıl Üniversitesi İİBF örneği. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(1), 63–79.
• Sedigh, A. K. (2016). Ethics: An indispensable dimension in the univer- sity rankings. Science and Engineering Ethics, 1–16.
• Şahin, A. E. (2009). Eğitim fakültesinde hizmet kalitesinin eğitim fakül- tesi öğrenci memnuniyet ölçeği (EF-ÖMÖ) ile değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37, 106–122.
• Times Higher Education (2015). Methodology. 29 Mart 2015 tarihinde 2014-15/world-ranking/methodology> adresinden erişildi.
• TR52 - 2023 Vizyonu (2011). TR52 Düzey 2 Bölgesi (Konya-Karaman) 2023 Vizyon Raporu. 10 Mayıs 2015 tarihinde <http://www.tr52.org> adresin- den erişildi.
• Turan, A. H. ve Ünsel, A. (2014). Üniversite öğrencilerinin yurt mem- nuniyetleri anketi. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 91–100.
• Tütüncü, Ö. ve Doğan, Ö. İ. (2003). Müşteri tatmini kapsamında öğren- ci memnuniyetinin ölçülmesi ve Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bi- limler Enstitüsü uygulaması. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(4), 130–151.
• U.S. News (2015). How U.S. News calculated the best global universities rankings. 6 Nisan 2015 tarihinde <http://www.usnews.com/education/ best-global-universities/articles/methodology> adresinden erişildi.
• Uca, M. ve Menteş, S. (2008). İşletme bölümü öğrencilerinin bölüm gereksinimlerinin Kano modeli ile sınıflandırılması: Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi uygulaması. Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 9(1), 73–91.
• Unur, K. ve Kanca, B. (2013). Mersin Üniversitesi Merkezi Kafeterya’daki yiyecek içecek hizmetlerinin öğrenciler tarafından algılanan kalite, memnuniyet ve algılanan risk açısından değerlendirilmesi. Düzce Üniversitesi SBE Dergisi, 1(1), 1–36.
• URAP (2015). University Ranking by Academic Performance genel bilgi. 1 Nisan 2015 tarihinde <http://tr.urapcenter.org/2010/2010_10. php> adresinden erişildi.
• Webometrics (2015). Methodology. 9 Nisan 2015 tarihinde <http://www. webometrics.info/en/Methodology> adresinden erişildi.
• Williams, R., and Van Dyke, N. (2007). Measuring the international standing of universities with an application to Australian universities. Higher Education, 53(6), 819–841.
• Yanık, M. ve Sunay, H. (2010). Beden eğitimi ve spor yüksekokullarının kalite bakımından öğrenciler tarafından değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(1), 55–69.
• Yılmaz, E. (2010). Kütüphanelerde toplam kalite yönetimi: Kısa bir göz- den geçirme. Türk Kütüphaneciliği, 24(1), 33–62.