Higher education, researcher number, research assistant problems and suggestions to their solutions*

Yıl 2015, Cilt: 5 Sayı: 2, 57 - 64, 01.08.2015

Mustafa Gök

Öz

In our country, the rapid increase in the number of universities and students in higher education, started in 1990s doubled the total number in last 10 years. As of 2015, the number of universities and students has reached 193 (including some private vocational schools) and 6 million (including open education faculty and distance learning), respectively. However, as the ratio of the graduate students to undergraduate students being only 11% our country is still far behind developed countries. While some developed countries achieved the goal in terms of number of researchers many years ago such as Finland, South Korea, Germany, Spain, France, Italy, the total number of researchers is 5,933 (2,407-11,000) per million people (TÜBİTAK, 2010), in our country this number is 1,688 (Çetinsaya, 2014). Similarly, countries with a degree of sophistication in terms of the average number of researchers in these countries is 87 (38-162) per ten thousand employees, while 70 in OECD countries, this number is 33 in Turkey (TÜBİTAK, 2010). In Turkey, the number of students per faculty member is 51 (Özer, 2011; YÖK, 2015) and 16 in OECD countries (URAP, 2015). The number of researchers planned as Turkey Vision 2023 is 300 thousand (Çetiner, 2012, Çetinsaya, 2014). To this aim, special precautions in increasing the number of graduate students in particular PhD are strongly needed. Because the number of students completing their PhDs is only around 5,000 per year (to achieve 2023 vision target 20,000 per year is needed starting today); according to the latest data in 2012-2013 education year the ratio of number of PhDs to the number of PhD students was 7.5% and to newely registered ones was 33.5% (YÖK, 2015). The similar ratios are observed in other years checked for.

Anahtar Kelimeler

Graduate education, researcher number, research assistant, higher education, authority representation, graduate education institutes.

Türkiye'de Lisansüstü Eğitim, Araştırmacı Sayısı, Araştırma Görevlileri Sorunları ve Çözüm Önerileri*

Öz

Ülkemizde 1990'larda başlayan üniversite ve yükseköğretim öğrenci sayısındaki hızlı artış özellikle son 10 yılda önceki sayısını katlamış; 2015 yılı itibariyle 193 üniversite (bazı Vakıf Meslek Yüksekokulları dahil) (YÖK, 2015), 6 milyonun üzerinde (AÖF ve uzaktan eğitim dahil) toplam öğrenci sayısına ulaşmıştır (ÖSYM, 2015). Ancak, lisansüstü öğrenci sayısının yükseköğretimdeki toplam lisans öğrenci sayısı içindeki oranı itibariyle (%11.6) (YÖK, 2015) ülkemiz hâlen gelişmiş ülkelerin oldukça gerisindedir. Araştırmacı sayısı bakımından hedefe yıllar önce ulaşmış Finlandiya, Güney Kore, Almanya, İspanya, Fransa, İtalya gibi bazı gelişmiş ülkelerin toplam araştırmacı sayısı ortalaması milyon nüfus başına 5.933 (2.407-11.000) iken (TÜBİTAK, 2010), ülkemizde bu sayı 1.688'dir (Çetinsaya, 2014). Yine, ülkelerin gelişmişliği açısından bir ölçüt olan, on bin çalışan başına düşen araştırmacı sayısı bu ülkelerde ortalama 87 (38-162), OECD ülkelerinde 70 iken, ülkemizde 33'tür (TÜBİTAK, 2010). Türkiye'deki üniversitelerde öğretim üyesi başına düşen öğrenci sayısı 51 (Özer, 2011; YÖK, 2015), OECD ülkelerinde 16'dır (URAP, 2015). Türkiye 2023 Vizyon hedefi olarak planlanan araştırmacı sayısı da 300 bindir (Çetiner, 2012; Çetinsaya, 2014). Bu amaca yönelik olarak lisansüstü öğrenci sayısının, özellikle de doktora öğrenci sayısının artırılmasına yönelik önlemlerin alınmasına şiddetle ihtiyaç duyulmaktadır. Zira ülkemizde yıllık doktoralı mezun sayısı ancak 5 bin dolayında (2023 vizyon hedefi için kalan sürede ihtiyaç duyulan yıllık 20 bin); ulaşılabilen son veri yılı itibariyle 2012-2013 eğitim-öğretim yılı doktoralı mezun sayısının toplam doktora öğrenci sayısına oranı %7.5'ta, doktoraya yıllık yeni kayıt sayısına oranı %33.5'ta seyretmiştir (YÖK, 2015). Bu oranların incelenen diğer yıllarda da benzer olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Araştırma görevliliği, araştırmacı sayısı, lisansüstüeğitim, lisansüstü eğitim enstitüleri, makam temsiliyeti, yükseköğretim

Kaynakça

• Abiddin, N. Z., and Ismail, A. (2011). Attrition and completion issues in post-graduate studies development. International Review of Social Sciences and Humanities, 1(1), 15–99.
• Ağıralioğlu, N. (2012). Türkiye’de üniversitelerin kalitesini belirlemek için bir yaklaşım. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2(3), 147–165.
• Carloso, L., (2012). Why college students stop short of a degree? 12 Kasım 2015 tarihinde <www.reuters.com/article/2012/03/27/us-attn-andrea-edu- cation...> adresinden erişildi.
• Çetiner, G., 2012. Türkiye 2023 yılı hedefleri. 20 Haziran 2015 tarihinde sthash.cQUSziB1.dpuf.> adresinden erişildi.
• Çetinsaya, G., 2014. Büyüme, kalite, uluslararasılaşma: Türkiye yükseköğretimi için bir yol haritası. Doktora Eğitimi Çalıştayı (2014). İstanbul Üniversitesi, 20–21 Mayıs, İstanbul.
• FENBİLKON-5 (2013). Fen Bilimleri Enstitüsü Konsey Toplantısı, 16–18 Mayıs 2013, Eskişehir.
• FENBİLKON-6 (2014). Fen Bilimleri Enstitüsü Konsey Toplantısı, 5–7 Mayıs 2014, Isparta.
• FENBİLKON-7 (2015). Fen Bilimleri Enstitüsü Konsey Toplantısı, 4–6 Mayıs 2015, Mersin.
• Gök, M. (2015). Lisansüstü eğitim sorunları ve çözüm önerileri. FENBİLKON-7 Sempozyumu. Lisansüstü eğitimde bazı sorunlar ve çözüm önerileri (bildiri), 4–6 Mayıs 2015, Mersin.
• Günay, D., Günay, A. (2011). 1933’den günümüze Türk yükseköğreti- minde niceliksel gelişmeler. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(1), 1–22.
• İbiş, E. (2014). Lisansüstü eğitimin sorunları. Yükseköğretim Dergisi, 4(3), 117–123.
• Kayıkçı, K. ve Ercan, B. (2013). The evaluation of educational administra- tion and supervision graduate programs in Turkey: A case study. E- international Journal of Educational Research, 4(3), 74–94.
• Lisansüstü Eğitim Çalıştayı (2011). Ankara Üniversitesi, 17–18 Mart 2011, Ankara.
• Menlik, İ. (2013). 2023 Hedefi ve inovasyon (TGDF Kurumsal İletişim Koord.)
• ÖSYM (2015). 2014–2015 öğretim yılı Yükseköğretim İstatistikleri. Ankara: ÖSYM.
• Özer, M. (2011). Türkiye’de yükseköğretimde büyüme ve öğretim üyeleri arzı. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(1), 23–26.
• TÜBİTAK (2004). TÜBİTAK Vizyon 2023. Ulusal bilim ve teknoloji poli- tikaları 2003–2023 strateji belgesi. Ankara: Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu.
• TÜBİTAK (2010). 2011–2016 Bilim ve teknoloji insan kaynağı stratejisi ve eylem planı. Ankara: Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu.
• TÜİK (2014). Haber Bülteni, 31 Mart 2015, Sayı: 18727.
• Tanrıkulu, D. (2011). Türkiye’de yükseköğretime erişim: 2025 yılında yük- seköğretim talebi karşılanabilecek mi? Analiz No. 34. Ankara: SETA.
• UNESCO ve OECD (2003). Financial education – investment and returns: Analysis of the world education indicators 2002 edition executive summary. Paris: UNESCO.
• URAP (2015). Öğretim üyesi başına öğrenci sayıları. 16 Kasım 2015 tarihinde <http://tr.urapcenter.org/2015/2015_dt5.php> adresinden erişildi.
• YÖK (2001–2015). 2001–2015 yılları yükseköğretim istatistikleri. Ankara: YÖK.
• YÖK (2015). Kararlar-Duyuru, 29 Mayıs 2015. YÖK: Ankara.