Üniversite Öğrencilerinin Kişisel ve Mesleki Yetkinliklerinin Düzeyine İlişkin Görüşleri*

Yıl 2014, Cilt: 4 Sayı: 3, 124 - 134, 01.12.2014

Bugay Turhan Berrin Burgaz

Öz

Bu çalışmada, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi lisans programları son sınıf öğrencilerinin, Avrupa Birliği Komisyonu'nun yaşam boyu öğrenme için dayanak noktası olarak aldığı ölçütlere göre düzenlenen ve Ocak 2010'da Yükseköğretim (YÖK) Genel Kurulu tarafından onaylanan Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi'ne (TYYÇ) göre "kişisel ve mesleki yetkinlikleri" hangi düzeyde edindiklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın verileri ise Turhan (2012) tarafından geliştirilen bir ölçek ile toplanmıştır. Bu veriler, 517 öğrenciden elde edilmiş ve veri analizinde tek değişkenli çözümleme yöntemleri kullanılmıştır. Araştırma sonuçları, öğrencilerin tüm yetkinlikleri "çok" düzeyinde elde ettiklerini, kız ve erkek öğrencilerin görüşleri arasında -alana özgü ve mesleki yetkinlik boyutu hariç- fark olmadığını ve öğrenci görüşlerinin bölümlere göre değişmediğini ortaya çıkarmıştır. Bu bulguların ışığında; üniversitenin İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi'nin lisans programları düzeyinde öğrencilerine söz konusu yeterlikleri kazandırma konusunda başarılı olduğu ileri sürülebilir. Araştırma sonuçlarına bağlı olarak, benzer bir araştırmanın üniversitenin farklı fakültelerinde de yapılması ve ölçeğin, daha geniş ve uluslararası karşılaştırılabilir farklı çalışmalarda da uygulanması önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Bologna Süreci, kiflisel ve mesleki yetkinlikler, Türkiye Yüksekö¤retim Yeterlilikler Çerçevesi

University students' views about the level of their personal and professional competences*

Öz

In this study, it is aimed to identify at which level of personal and professional competences stated in the Turkish Qualifications Framework for higher education (TQF) for the European Commission's lifelong learning reference point, have been acquired by the last year students of the Faculty of Economics and Administrative Sciences, Hacettepe University. Data of the research were collected through the administration of the scale developed by Turhan (2012). Data were obtained by 517 undergraduate students and one-variable analysis methods was used to analyze the data. The results of the study revealed that students acquired the competences at the "much" level; there was no difference between the views of female and male students and the views of the students did not differ according to the Departments of the Faculty of Economics and Administrative Sciences. In the light of these findings, it is considered that the Faculty of Economics and Administrative Sciences was successful in provision of the comptences in question, to the students of its bachelor's degree programmes. Depending on the research results it can be recommended that a similar research can be administered in the different faculties of the university and the questionnaire can be applied in the larger and international samples.

Anahtar Kelimeler

Bologna Process, personal and professional competences

Kaynakça

• Adıgüzel, O. (2009). Shein’in kariyer çapaları perspektifinde Süleyman Demirel Üniversitesi İ.İ.B.F. öğrencilerinin kariyer değerlerine ilişkin bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 14(2), 277-292.
• Allen J., Van der Velden R. (Ed.) (2009). HEGESCO, higher education as a generator of strategic competences report on the large-scale graduate sur- vey: Competencies and early labor market careers of higher education grad- uates. 5 Mayıs 2012 tarihinde <http://www.decowe.org/static/ uploaded/htmlarea/finalreportshegesco/Competencies_and_Early_L abour_Market_Careers_of_HE_Graduates.pdf> adresinden erişildi.
• Allen, J., and Van der Velden R. (Ed.) (2005). The flexible professional in the knowledge society: Conceptual framework of the REFLEX project working paper. 5 Mayıs 2012 tarihinde <http://www.reflexproject.org> adresin- den erişildi.
• Allen, J., Ramaekers, G., and Van der Velden, R. (2005). Measuring Competencies of Higher Education Graduates. New Directions for Institutional Research, 126, 49–59.
• Aslan, C. (2010). Türkçe eğitimi programlarında lisansüstü öğrenim gören öğrencilerin akademik özyeterliklerine ilişkin görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(19), 87–115.
• Avrupa Birliği Komisyonu (2004). Report on competition in professional serv- ices (No: 83). Brussels: EU Commission.
• Avrupa Birliği Komisyonu (2010). The European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions Commission work programme 2011. Brussels: EU Commission.
• Avrupa Birliği Komisyonu (2008). New skills for new jobs anticipating and matching labour market and skills needs (No: COM 2008-868). Brussels: EU Commission.
• Avrupa Birliği Komisyonu (2014). Erasmus impact study. (ISBN: 978-92- 79-38380-9) Brussels: EU Commission.
• Borkowski, S. C., and Ugras, J. Y. (1998). Business students and ethics: A meta analysis. Journal of Business Ethics, 14(11), 1117–1127.
• Burgaz, B. (2008). Employability competences of vocational secondary school students. Eurasian Journal of Educational Research, 31, 17–34.
• Burgaz, B. (2007). The students’ perceptions of the levels of their gener- ic competences improved through university experience. World Applied Sciences Journal, 2, 723–733.
• Duyan, V., and Gelbal, S. (2008). Barnett Çocuk Sevme Ölçeği’ni Türkçeye uyarlama çalışması. Eğitim ve Bilim, 33(148), 40–48.
• Dündar, S. (2009). Üniversite öğrencilerinin kişilik özellikleri ile prob- lem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 24(2), 139–150.
• Erol, G. H. ve Gezer, K. (2006). Sınıf öğretmenliği öğretmen adaylarının çevreye ve çevre sorunlarına yönelik tutumları. International Journal of Environmental and Science Education, 1(1), 65–77.
• Gammie, B., Gammie, E., and Cargill, E. (2002). Personal skills develop- ment in the accounting curriculum. Accounting Education, 11(1), 63–78.
• Hornby, A. (Ed). (1974). Oxford advanced learner’s dictionary of current English (6th ed.). London: Oxford University Press.
• Kacur, L. (2009). Erciyes Üniversitesi İ.İ.B.F. akademik ve idari persone- li ile İ.İ.B.F. işletme gündüz ve ikinci ögretim öğrencilerinin organik ürünleri algılamaları. Erciyes Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 33, 249–277.
• Keçecioğlu, T. ve Kelgökmen, D. (2010). Yetkinlik modellerinin insan kaynakları yönetiminde yapılandırılması ve bir yekinlik modeli öner- isi. Review of Social, Economic & Business Studies, 3(4), 216–232.
• Knight, P., and Yorke, M. (2002). Employability through the curriculum. Tertiary Education and Management, 8, 261–276.
• Mesleki Yeterlik Kurumu (MYK). (2012). Hayat boyu öğrenme için Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi. 10 Şubat 2012 tarihinde <http://www.myk.gov.tr/ index.php/ayc> adresinden erişilmiştir.
• Miclea, M. (2004). Learning to do as a pillar of education and its links to entrepreneurial studies in higher education: European context. Higher Education in Europe, 29(2), 221–231.
• Naktiyok, A. ve Timuroğlu, M. K. (2009). Öğrencilerin motivasyonel değerlerinin girişimcilik niyetleri üzerine etkisi ve bir uygulama. Atatürk Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 23(3), 85–103.
• Obuz, Ü. (2009). Beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümü öğrencilerinin öğretmenlik mesleğiyle ilgili etik olmayan davranışlara ilişkin görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Odabaş, H., Odabaş, Y. Z. ve Polat, C. (2008). Üniversite öğrencilerinin okuma alışkanlığı. Bilgi Dünyası, 9(2), 431–465.
• Özalp, İ., Tonus, H. Z. ve Sarıkaya, M. (2008). İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi öğrencilerinin kurumsal sosyal sorumluluk algılamaları üzerine bir araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 69–84.
• Özyürek, R. (1995). Fen bilimleri alanını seçen öğrencilerin kariyer yetkinlik beklentisi ile kariyer seçenekleri zenginliği ve üniversite giriş sınavlarındaki performansları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Pelit, E. ve Güçer, E. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğiyle ilgili etik olmayan davranışlara ve öğretmenleri etik dışı davranışa iten faktörlere ilişkin algılamaları. Ticaret ve Turizm Egitim Fakültesi Dergisi, 2, 95–119.
• Pepin, L. (2007). The history of EU cooperation in the field of education and training. European Journal of Education, 42(1), 121–132.
• Raven, J. (1984). Quality of life, the development of competence and higher education. Higher Education, 13, 393–404.
• Richardson, J. T. (2005). Instruments for obtaining student feedback: A review of the literature. Assesment & Evaluation in Higher Education, 30(4), 387–415.
• Robley, W., Whittle, S., and Eaton, M., D. (2005). Mapping generic skills curricula: Outcomes and discussion. Journal of Further and Higher Education, 29(4), 321–330.
• Sleap, M., and Reed, H. (2006). Views of sport science graduates regard- ing work skills developed at university. Teaching in Higher Education, 11(1), 47–61.
• Sursock, A., and Smidt, H. (2010). Trends 2010: A decade of change in European higher education. (ISBN: 9789078997177) Brussels: The European University Association.
• Taylor, A. (1998). Employability skills, from corporate ‘wish list’ to gov- ernment policy. Journal of Curriculum Studies, 30(2), 143–164.
• Teodorescu, T. (2006). Competence versus competency. What is the dif- ference? Performance Improvement, 45(10), 27–30.
• Turhan, B. (2012). Üniversite öğrencilerinin kişisel ve mesleki yetkinliklerine ilişkin görüşleri (Hacettepe Üniversitesi İ.İ.B.F. örneği). Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Türk Dil Kurumu (TDK). (2005). Türkçe sözlük. Ankara: TDK Yayını.
• Yorke, M. (2004). Employability in the undergraduate curriculum: Some students perspectives. European Journal of Education, 39(4), 409–427.
• Yükseköğretim Kurulu (YOK). (2007). Türkiye’nin yükseköğretim stratejisi raporu (Rapor No: 2007-1) (ISBN: 978-975-7912-32-3) Ankara: T.C. Yüksek Öğretim Kurulu.
• Yükseköğretim Kurulu (YÖK). (2009). Türkiye Yükseköğretim Ulusal Yeterlikler Çerçevesi ara raporu (TYUYÇ). 3 Mayıs 2011 tarihinde < http://www.yok.gov.tr/content/view/705/lang,tr_TR/> adresinden erişilmiştir.
• Yükseköğretim Kurulu (YÖK). (2010). Yükseköğretimde yeniden yapılanma: 66 soruda Bologna süreci uygulamaları. (ISBN:978-975-7912-38-5.) Ankara: Yükseköğretim Kurulu.