Üniversitelerde Bölüm Başkanlığı Yapan Öğretim Elemanlarının Yönetsel Etkililik Düzeyleri*

Yıl 2013, Cilt: 3 Sayı: 2, 90 - 96, 01.08.2013

Hülya Kasapoğlu

Öz

Toplumsal değişimin öncüsü niteliğindeki yükseköğretim kurumlarında, nitelikli insan gücü yetiştirmek hedeflenmektedir. Bunun için öncelikle üniversitelerdeki her bir bölümün, insan gücü kaynağını etkili ve doğru bir şekilde yönlendirebilen, liderlik özellikleri taşıyan bölüm başkanlarına sahip olması büyük önem taşımaktadır. Bölüm başkanları, akademik kimlikleri yanında, bölüm bazında örgütün lideri konumundaki kişilerdir ve herhangi bir eğitim almadan başladıkları yöneticilik görevlerinde ne ölçüde etkili oldukları önemlidir. Bölüm başkanlarının performanslarının güçlendirilmesi adına değerlendirilmeleri ve sonuçlar hakkında bilgilendirilmeleri gerekir. Bu araştırma ile yükseköğretimde bölüm başkanlarının yönetsel etkililik düzeyine ilişkin öğretim elemanlarının görüşlerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Öğretim elemanlarının görüşleri arasındaki farklar cinsiyet, uzmanlık alanı, kıdem ve akademik unvanlarına göre değerlendirilmiştir. Bu araştırmanın örneklemini, Karadeniz Teknik Üniversitesinde görev yapan, araştırmaya katılmaya gönüllü 114 öğretim elemanı oluşturmaktadır. Araştırmada, araştırmacı tarafından geliştirilen yönetsel etkililik ölçeği kullanılmıştır. Ölçekle, öğretim elemanlarının bölüm başkanları hakkında görüşleri belirlenmiştir. Görüşler arasında fark olup olmadığı Manny-Whitney U ve Kruskal-Wallis testi ile kontrol edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bölüm başkanı, etkililik, öğretim elemanı, yönetsel etkililik.

Managerial effectiveness levels of academic staff serving as university department chairs

Öz

Higher education institutions as a pioneer of social change, aim to educate qualified workforce. For this purpose, firstly it is very important that in every department of universities there should be heads of departments who are in capable of directing human resources appropriately and effectively and have leadership qualities. Head of the departments together with their academical identity are leaders of the organization in the departmental level and it is important how effective they are in managerial duties which they start with no backround training. In order to strengthen the performances of department heads, they should be assessed and should be informed about the results. The aim of this research was to determine Heads of Departments level of managerial effectiveness according to instructors views. The differences between instructors opinions have been evaluated in terms of gender, area of expertise, priority and academic titles. The sample of this research is consisted of 114 voluntary instructors who work at Black Sea Technical University. In the study the managerial effectiveness scale, developed by the researcher, is used. With the scale, instructors opinions about their department chairs are determined. Many-Whitney U and Kruskal-Wallis tests are used to check if there is a difference between instructors opinions or not.

Anahtar Kelimeler

Effectiveness, heads of departments, instructors, managerial effectiveness.

Kaynakça

• Balcı, A. (2002). Etkili okul geliştirme. Kuram, uygulama ve araştırma. An- kara: Pegem A Yayıncılık.
• Barling, J., Slatter F., and Kelloway, E. K. (2000). Transformational lead- ership and emotional intelligence: An exploratory study. Leadership and Organization Development Journal, 21(3), 157-161.
• Barutçugil, İ. ( 2006). Yöneticinin yönetimi. İstanbul: Kariyer Yayıncılık.
• Battal, N. ve Sahan, H. (2002). Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesinde düzenlenen yönetici eğitimi kursunun değerlendirilme- si. Sosyal Bilimler Dergisi, 5(7), 22-33.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. (11. baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Can, N. (2007). İlköğretim okul yöneticisinin bir öğretim lideri olarak yeni öğretim programlarının geliştirilmesi ve uygulanmasındaki ye- terliliği. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 3(2), 228-244.
• Cook, M. D. (2008). Exploring the impact of management functions on indi- geneous policy. Unpublished Doctoral Dissertation. Prescott Valley, Arizona: Northcentral University.
• Dağlı, A. ve ark. (2012). Özel grupların yönetimi, Kıran, H. (Ed.) Etkili sınıf yönetimi (s. 303-337) (8. baskı) Ankara: Anı Yayıncılık.
• Drucker, P. (1994). Etkin yöneticilik. İstanbul: Eti Kitapları.
• Eraslan, L. (2004). Liderlik olgusunun tarihsel evrimi. Temel kavramlar ve yeni liderlik paradigmasının analizi. Milli Eğitim Dergisi, 162.
• Goetsch, D. (2005). Effective leadership. Ten steps for technical professions. New Jersey: Pearson Education, Prentice Hall.
• Hill, L. (1999). Parlak elemanları geliştirmek, F. Hesselbein, P. M. Cohen (Eds.) Liderden lidere (s. 314) (S. Atay, Çev.) İstanbul: MESS Yayınları.
• İra, N. ve Şahin, S. (2010). Yönetsel etkililik ölçeğinin Türkçeye uyarlan- ması. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 28,16-29.
• Işığıçok, E. (2008). Performans ölçümü, yönetimi ve istatistiksel analizi. Ekonometri ve İstatistik, 7, 1-23.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi. (20. baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Karatepe, S. (2005). Yönetsel etkililik: Okul yönetiminde yönetsel etkili- liğin astlarla ilişkiler boyutu. Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Der- gisi, 10(2), 307-326.
• Kasapoğlu, H. (2009). Yönetici ve öğretmen görüşlerine göre yönetsel etkililik açısından okul yöneticilerinin kendilerini geliştirme düzeyinin değerlendi- rilmesi. Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Koçel, T. (1998). İşletme yöneticiliği. İstanbul: Beta Yayınları.
• Kowalski, T. J. (2003). Contemporary school administration. New York: Pearson Education Inc.
• Murry, J. (1993). Development of assessment criteria to determine the manage- rial effectiveness of comunnity and technical college administrators. Unpublished Doctoral Dissertasion. Fayetteville, Arkansas: University of Arkansas.
• Oğuz, E. (2009). İlköğretim okul yöneticilerinin karar verme stilleri. Kas- tamonu Eğitim Dergisi, 17(2), 415-426.
• Özbaşar, S. (1976). Organizasyonlarda etkinlik kavramına yaklaşımlar ve bir öneri. İstanbul Organizasyon Dergisi, 1, 1-6.
• Peterson, W. M. and Blabkburn, R. (1985). Faculty effectiveness: Meeting institutional needs and expectations. The Review of Higher Education, 9(1), 21-24.
• Popli, S. (2005). Ensuring customer delight: A quality approach to excel- lence in management education. Quality in Higher Education, 11(1), 17-24.
• Resmi Gazete (1982). Üniversitelerde akademik teşkilat yönetmeliği. Res- mi Gazete, 17609.