Türkiye’de Kamu ve Vakıf Üniversitelerindeki Akademisyenlerin Sessiz İstifa Algıları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Analiz

Yıl 2025, Cilt: 15 Sayı: 2, 389 - 412, 07.08.2025

Zeliha Seçkin , Abdullah Turan , Onur Doğan

https://doi.org/10.53478/yuksekogretim.1520112

Öz

Bu çalışma, Türkiye’deki vakıf ve kamu üniversitelerinde görev yapan akademisyenlerin sessiz istifa düzeylerini demografik değişkenler ve üniversite türü karşılaştırması çerçevesinde incelemektedir. Sessiz istifa, çalışanların iş yüklerinden memnuniyetsizliklerini dile getirmeden, minimum performans göstererek işlerini sürdürmeleri olarak tanımlanmaktadır. COVID-19 pandemisi ile artan bu olgu, iş-yaşam dengesi ve iş memnuniyeti konularında önemli değişikliklere neden olmuştur. Araştırmada, karma yöntem paradigması kullanılarak nicel ile nitel verilerin karşılaştırılarak bütünleştirilmesinden derinlemesine sonuçlar elde etmek amaçlanmıştır. Nicel veriler, “Sessiz İstifa Ölçeği” ile toplanmış ve demografik değişkenler ışığında analiz edilmiştir. Nitel veriler ise yarı yapılandırılmış görüşmeler aracılığıyla elde edilmiş ve içerik analiz yöntemiyle incelenmiştir. Araştırma bulguları, akademisyenlerin sessiz istifa düzeylerinin vakıf ve kamu üniversiteleri arasında ve demografik değişkenler bağlamında anlamlı farklılık gösterdiğini ortaya koymuştur. Özellikle iş-yaşam dengesi, motivasyon eksikliği, akademik iş yükü ve yönetim kaynaklı sorunlar sessiz istifayı etkileyen başlıca faktörler olarak belirlenmiştir. Sonuç olarak, sessiz istifa olgusunun üniversitelerdeki akademik üretkenlik ve iş memnuniyeti üzerindeki olumsuz etkileri vurgulanmış ve bu durumun önlenmesi için yönetsel stratejilerin geliştirilmesi gerektiği önerilmiştir. Bu çalışmanın, yükseköğretim yöneticilerine yol gösterici fikirler sunarak literatüre katkı sağlayacağı varsayılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sessiz İstifa , Kamu Üniversiteleri , Vakıf Üniversiteleri.

Etik Beyan

Çalışmanın hazırlanmasında etik ilkelere riayet edildiğini beyan ederiz.

Destekleyen Kurum

Hiç bir kurumdan destek alınmamıştır.

Teşekkür

Teşekkür edilmesini gerektiren bir yardım alınmamıştır.

A Comparative Analysis of Academics’ Perceptions of Quiet Quitting in Public and Foundation Universities in Türkiye

Öz

This study examines the quiet quitting of academics working in the foundation and public universities in Türkiye within the framework of demographic variables and university-type comparison. Quiet quitting is defined as employees continuing their jobs with minimal performance without expressing dissatisfaction with their workload. This phenomenon, which has increased with the COVID-19 pandemic, has caused significant changes in work-life balance and job satisfaction. The research, aimed to obtain in-depth results by comparing and integrating quantitative and qualitative data using a mixed method paradigm. Quantitative data were collected with the “Quiet Quitting Scale” and analyzed in the light of demographic variables. Qualitative data were obtained through semi-structured interviews and analyzed by content analysis method. Research findings indicate significant differences in quiet quitting levels among academics between foundation and public universities, as well as across demographic groups. Key factors contributing to quiet quitting include work-life balance, lack of motivation, academic workload, and management-related challenges. Based on these findings, the study emphasizes the negative effects of the quiet quitting phenomenon on scholarly productivity and job satisfaction in universities, and suggests developing managerial strategies to address this issue, offering guidance to higher education administrators.

Anahtar Kelimeler

Quiet Quitting , Public Universities , Foundation Universities.

Kaynakça

• Alexiev, A. (2022, Ağustos 16). What is “quiet quitting” (and should you join the trend). Retrieved Jaurnay 3, 2024 from https://www.kindafrugal.com/what-is-quiet-quitting/
• Altopartners, (2022, September 13). Ask alto: What is quiet quitting?, Retrieved October 7, 2023 from https://altopartners.com/news/2022-ask-alto-what-is-quiet-quitting?gclid=EAIaIQobChMI8supje3L-gIVy7vVCh27lgBZEAAYASAAEgJuuvD_BwE
• Anand, A., Doll, J., & Ray, P. (2023). Drowning in silence: a scale development and validation of quiet quitting and quiet firing. International Journal of Organizational Analysis, 32(4), 721-743. https://doi.org/10.1108/IJOA-01-2023-3600
• Arar, T., Çetiner, N., & Yurdakul, G. (2023). Quiet quitting: Building a comprehensive theoretical framework. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), 15(28), 122-138. https://doi.org/10.20990/kilisiibfakademik.1245216
• Atiom (2023, October 20). Understanding quiet quitting in the modern workforce, Retrieved April 6, 2024 from https://www.linkedin.com/pulse/understanding-quiet-quitting-modern-workforce-atiom-deqmc#:~:text=According%20to%20Gallup’s%20State%20of,experiencing%20high%20stress%20at%20work.
• Avşar, M. (2024). Konaklama işletmelerinde çalışanların sessiz istifa kavramına ilişkin algılarının metafor analizi ile incelenmesi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 14(1), 343-355. https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.1420681
• Bannan, K. (2022). Quiet quitting: New term for an old problem in a changed workplace, SHRM, Retrieved March 11, 2024 from https://www.shrm.org/resourcesandtools/hrtopics/employee-relations/pages/quiet-quitting-new-term-for-an-old-problem-in-a-changed-workplace.aspx
• Bolino, A. C. (2022, September 15). When quiet quitting is worse than the real thing. Retrieved April 6, 2024 from https://hbr.org/2022/09/when-quiet-quitting-is-worse-than-the-realthing.
• Boz, D., Duran, C., Karayaman, S. & Deniz, A. (2023). Sessiz istifa ölçeği, C. Duran (Ed.) Sessiz istifa (s.9-42) içinde, Eğitim Yayınevi.
• Bulut, M. B., Tanrıverdi, O., Tekeli, M. R., Yıldızeli, N., Ünal, N. N., & Çolak, C. (2024). Unveiling the hushed rebellion! exploring the concept of quiet quitting in the modern workplace: Development and validation of quiet quitting scale. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), 16(30), 198-223. https://doi.org/10.20990/kilisiibfakademik.1444762
• Büyüköztürk, Ş. (2007), Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı, Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri (20th ed.). Pegem Akademi.
• Campton, C., Tham, A., & Ting, H. (2023). Quiet quitting – implications for Asian businesses. Asian Journal of Business Research, 13(2), 128-134.
• Christian, A. (2023, August 29). Workers are quiet quitting, and only employers can stop it, Retrieved April 6, 2024 from https://www.bbc.com/worklife/article/20230828-workers-are-quiet-quitting-and-only-employers-can-stop-it
• Cohen, J. (2022, September 21). Quiet quitting: The newest way to strike back against corporate greed. TMH The Miami Hurricane. Retrieved December 8, 2023 from https://www.themiamihurricane.com/2022/09/21/quiet-quitting-the-newest-way-to-strike-back-against-corporate-greed/
• Creswell, J. W. (2021). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (5th ed.). SAGE Publications.
• Czeczuk, A. (2023). What do you need to know about Quiet Quitting in higher education? Thing Beyond, Retrieved April 27, 2024 from https://thinkbeyond.cloud/blog/what-do-you-need-to-know-about-quiet-quitting-in-higher-education/
• Çalışkan, K. (2023). Sessiz istifa: Sonun başlangıcı mı yeniden diriliş mi?. Journal of Organizational Behavior Review, 5(2), 190-204.
• Çimen, A. İ. & Yılmaz, T. (2023). Sessiz istifa ne kadar sessiz. Sakarya Üniversitesi İşletme Enstitüsü Dergisi, 5(1), 27-33. https://doi.org/10.47542/sauied.1256798
• Demirkaya, H., Yıldız, B., Erener Özalçın, S. & Öztürk, H. (2023). İnsan kaynaklarında sessizliğin yankıları: Örgütlerde sessiz istifa fenomeninin anatomisi. Süleyman Demirel Üniversitesi İnsan Kaynakları Yönetimi Dergisi, 2(2), 69-88.
• Deniz, A. (2024). Sessiz istifanın iş tatminine etkisi: Havacılık sektörü çalışmalarına yönelik bir araştırma, Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi, 7(2), 134-152.
• Eure, D. (2022). Know everything about quiet quitting in higher education, Linkedin, Retrieved April 27, 2024 from https://www.linkedin.com/pulse/know-everything-quiet-quitting-higher-education-darius-eure
• Formica, S. & Sfodera, F. (2022). The great resignation and quiet quitting paradigm shifts: An overview of current situation and future research directions. Journal of Hospitality Marketing & Management, 31(8), 899-907.
• Galvin, J. (2022, July 19). 6 Signs that a ‘quiet quitter’ is among your employees and what to do about it. Retrieved January 14, 2023 from forbes.com.
• Görmüş, İ., (2024). Yeni nesil çalışan davranışı: sessiz istifa, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 59(1), 366-387.
• Güler, M. (2023). Çalışma kültüründe yeni bir kavram: Sessiz istifa, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 32(1), 247-261. https://doi.org/10.35379/cusosbil.1200345
• Gün, İ. (2024). Sessiz istifa niyetini etkileyen faktörlerin AHP yöntemi ile değerlendirilmesi: sağlık çalışanlarında bir uygulama. Yönetim Bilimleri Dergisi, 22(52), 500-520. https://doi.org/10.35408/comuybd.1405013
• Hamouche, S., Koritos, C. & Papastathopoulos, A. (2023). Quiet quitting: relationship with other concepts and implications for tourism and hospitality, International Journal of Contemporary Hospitality Management (IJCHM), 35(12), 4297-4312. Emerald Publishing Limited 0959-6119, https://doi.org/10.1108/IJCHM-11-2022-1362
• Harter, J. (2022, September 6). Is quiet quitting real?, Gallup, Retrieved March 10, 2024 from https://www.gallup.com/workplace/398306/quiet-quittingreal.aspx
• Hetler, A., & Kerner, S. M. (2023). The great resignation: Everything you need to know. WhatIs.com. Retrieved January 4, 2024 from https://www.techtarget.com/whatis/feature/The-Great-Resignation-Everything-you-need-to know#:~:text=Employees%20across%20multiple%20sectors%20came,the%20term%20the%20Great%20Resignation
• Hetler, A. (2022). Quiet quitting explained: Everything you need to know, Techtarget, Retrieved January 4, 2024 from https://www.techtarget.com/whatis/feature/Quietquitting-explained-Everything-you-need-to-know
• Jackson, R. A. (2023). Emersonian self-reliance and inherent contradictions in American business management. Open Journal of Philosophy, 13, 495-503. https://doi.org/10.4236/ojpp.2023.133033
• Jamieson, C. (2022, September 23). “Quiet quitting” and what employers can do to prevent it. Dentons. Retrieved October 21, 2023 from https://www.dentons.com/en/insights/articles/2022/september/23/quiet-quitting-and-what-employers-can-do-to-prevent-it
• Johnson, J. R. (2023). What’s new about quiet quitting (and What’s not). The Transdisciplinary Journal of Management, Retrieved June 21, 2024 from https://tjm.scholasticahq.com/article/72079-what-s-new-about-quiet-quitting-and-what-s-not
• Karaşin, Y. ve Öztırak, M. (2023). Sessiz istifa tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(4),1443-1460. https://doi.org/10.18074/ckuiibfd.1311522
• Karayaman, S. (2023). Sessiz istifanın kişi-örgüt uyumundaki etkisi: imalat işletmesi çalışanlarına yönelik bir araştırma. Ulakbilge, (85), 515-526. https://doi.org/10.7816/ulakbilge-11-85-04.
• Klotz, C. A. & Bolino, C. M. (2022). When quiet quitting is worse than the real thing. Harvard Business Review. Retrieved MArch 10, 2024 from https://hbr.org/2022/09/when-quiet-quitting-is-worse-than-the-real-thing
• Lu, M., El Mamun, A., Chen, .X., Yang, Q. & Masukujjaman, M. (2023). Quiet quitting during COVID-19: the role of psychological empowerment. Humanit Soc Sci Commun 10, 485. https://doi.org/10.1057/s41599-023-02012-2
• Mahand, T. & Caldwell, C. (2023). Quiet quitting – causes and opportunities, Business and Management Research, 12(1), 9-19, Published by Sciedu Press.
• Malinsky, G. (2022, August 19). 3 millennials on their experience of quiet quitting: ‘I’m not going to overwork myself anymore’. Make İt. Retrieved December 18, 2023 from https://www.cnbc.com/2022/08/19/quiet-quitting-millennials-with-experience-explain.html
• Meydan, C. H. ve Akkaş, H. (2024). Çok boyutlu sessiz istifa ölçeği Türkçe geçerleme ön çalışması. III. Uluslararası katılımlı insan ve toplum bilimleri kongresi (8-9 Mart 2024) bildiriler kitabı (s.158-162) içinde, Ankara.
• Morrison-Beedy, D. (2022). Editorial: Are we addressing “quiet quitting” in faculty, staff, and students in academic settings?. Building Healthy Academic Communities Journal, 6(2), 7–8. https://doi.org/10.18061/bhac.v6i2.9309
• Nordgren, H. & Björs, A. (2023) Quiet quitting, loud consequences - the role of management in employee engagement, [Unpublished bachelor’s thesis]. University of Uppsala.
• Odabaşı, Y. (2022, Aralık 17). Yükseköğretimde ‘sessiz istifa’ -1., Milliyet, Retrieved April 26, 2024 from https://www.milliyet.com.tr/yazarlar/dusunenlerin-dusuncesi/yuksekogretimde-sessiz-istifa-1-6873708 .
• Özen, H., Korkmaz, M., Konucuk, E., Çeven, B., Sayar, N., Menşan, N. Ö. ve Chan, T. C. (2024). Evaluation of quiet quitting: Is the bell ringing? Journal of Qualitative Research in Education, (38), 108-142. https://doi.org/10.14689/enad.38.1910.
• Pandey, E. (2022). The staying power of quiet quitting. Retrieved March 10, 2024 from https://www.axios.com/2022/09/21/quiet-quitting-gen-z-work-jobs-minimum
• Ratnatunga, J. (2022). Quiet quitting: The silent challenge of performance management, Certified Management Accountants, JAMAR, 20(2), 13-20.
• Sample Size Calculator (2024). Retrieved January 4, 2024 from https://www.calculator.net/sample-size-calculator.html
• Savaş, B. Ç. ve Turan, M. (2023). Sessiz istifa ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Online Journal of Recreation and Sports (TOJRAS), 12(3), 442-453. https://doi.org/10.22282/tojras.1291075.
• Serenko, A. (2023). The human capital management perspective on quiet quitting: recommendations for employees, managers, and national policymakers, Journal of Knowledge Management, 28(2) https://doi.org/10.1108/JKM-10-2022-0792
• Shatakshi. (2022, December). Quiet quitters: The importance of work-life balance, Isme Management Journal- XPLORE, ISSN 2583 4355, 2(1), 25-33.
• Smith, R. A. (2022, September 29). Quiet quitters make up half the U.S. workforce, Gallup says. The Wall Street Journal. Retrieved October 7, 2023 from https://www.wsj.com/articles/quiet-quitters-make-up-half-the-u-s-workforce-gallup-says-11662517806
• State of the global workplace 2023 report the voice of the world’s employees (2023, July 5). https://www.2468group.com/wp-content/uploads/2023/07/state-of-the-global-workplace-2023-download.pdf
• Tabachnick, B.G., & Fidell, L.S. (2015). Çok değişkenli istatistiklerin kullanımı (M. Baloğlu, Çev.; 6nd ed). Nobel.
• Tessema, M.T., Tesfom, G., Faircloth, M.A., Tesfagiorgis, M., & Teckle, P. (2022). The “great resignation”: Causes, consequences, and creative HR management strategies, Journal of Human Resource and Sustainability Studies, 10, 161-178.
• Üstün, F. ve Tatlı, M. (2020). İçsel işten ayrılma (içsel göç) ve performans düşürme eğiliminin demografik özellikler açısından değerlendirilmesi, A. A. Akdoğan (Ed.). Kamu özel sektör karşılaştırması 19. Uluslararası işletmecilik kongresi bildiriler kitabı (s.499-515) içinde, Erciyes Üniversitesi Yayını.
• Valura (2022, December 30). Quiet Quitting, Retrieved MArch 10, 2024 from https://www.valura.net/Web/En/ArticleQuietQuittingProfitLoss.pdf
• Youthall Türkiye (2022, Eylül 27). Türkiye’de dört gençten biri ‘sessiz istifa’ sürecinde, Bloomberg, https://www.bloomberght.com/turkiye-de-dort-gencten-biri-sessiz-istifa-surecinde-2315953
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10.nd ed). Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, K. (2024). Devlet okullarında çalışan öğretmenlerin sessiz istifa davranışları. B. Tunç, T. Bülbül, G. Özdem, E. Özdoğan-Özbal (Ed.). Prof. Dr. Kasım Karakütük Armağan Kitabı içinde, Ankara Üniversitesi Yayını.
• Yücedağlar, A., Gılıç, F., Uzun, N.B., & İnandı, Y. (2024). Öğretmenlerde sessiz istifa ölçeği: bir geçerlik ve güvenirlik çalışması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 69, 227-251.
• Yükseköğretim Bilgi Yönetim Sistemi (2024). Retrieved January 4, 2024 from https://istatistik.yok.gov.tr/