Antepfıstığı (Pistacia vera L.) Yumuşak Dış Kabuğunun Kimyasal Bileşimi ve Antioksidan Potansiyelinin Belirlenmesi

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 1, 20 - 26, 26.01.2021

Deniz Barut Hüseyin Tekin İbrahim Halil Kılıç Seda Taş , Bekir Sıddık Kurt

Öz

Antepfıstığı (Pistacia vera L.) işlenmesi sırasında açığa çıkan yumuşak dış kabuk herhangi bir uygulama olmaksızın atık olarak giderlere verilmekte ve ciddi çevresel sorunlara neden olmaktadır. Açığa çıkan atıkların değerlendirilebilir potansiyele sahip olup olmadığını belirlemek amacıyla; Antepfıstığı yumuşak dış kabuklarında (Kırmızı, boz, Siirt çeşitleri) protein, yağ, kül, selüloz, kalori, bitki besin elementleri, TAS (Total antioksidan) ve TOS (Toplam oksidan) değerleri ölçülerek antioksidan aktivitesi tayini yapılmıştır. Su özütlerinde, TAS değerleri sırasıyla Siirt, Boz ve Kırmızı fıstıkta 4,34/ 4,38 ve 4,28 mmol/L saptanırken, TOS değerleri, Siirt fıstığında 7,01/ Boz fıstıkta 7,54/ Kırmızı fıstıkta ise 7,37 µmol/L olarak bulunmuştur. Metanol özütlerinde ise, TAS değerleri sırasıyla Siirt, Boz ve Kırmızı fıstıkta 4,35/ 4,31 ve 4,29 mmol/L saptanırken, TOS değerleri ise Siirt fıstığında 7,95/ Boz fıstıkta 8,53/ Kırmızı fıstıkta ise 8,88 µmol/L olarak bulunmuştur. Çalışma sonucunda, antepfıstığı yumuşak dış kabuğunun gübre, yem ve yakıt sanayisinde değerlendirilebilir potansiyele sahip olduğu görülmüştür. TAS ve TOS sonucu, antepfıstığı yumuşak dış kabuklarının antioksidan özelliğe sahip olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Antepfıstığı Kabuğu, Antioksidan, Kimyasal Bileşimi

Kaynakça

• [1]. Ak, B. E., Açar, I. (1998). Pistachio production and cultivated varieties grown in Turkey. International Workshop on Pistachio: Towards a Comprehensive Documetation of Distribution and Use of Its Genetic Diversity in the CWANA Region. Organisers: I.P.G.R.I. and J.U.S.T., in Jordan. (In press).
• [2]. Yavuz, G. G. (2011). Sert kabuklu meyveler: Antep fıstığı. TEPGE BAKIŞ, Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü. ISSN: 1303–8346. Nüsha: 5, Ankara.
• [3]. TUİK, (2019). Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı. www.tuikapp.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul.
• [4]. Demiral, I., Gülmezoğlu-Atilgan, G., Şensöz, S. (2008). Production of biofuel from soft shell of pistachio (Pistacia vera L.). Chemical Engineering Communications, 196 (1-2), 104-115.
• [5]. Abolhasani, A., Barzegar, M., Sahari, M. A. (2018). Effect of gamma irradiation on the extraction yield, antioxidant, and antityrosinase activities of pistachio green hull extract. Radiation Physics and Chemistry, 144, 373-378.
• [6]. Rajai, A., Barzegar, M., Sahari, M. (2011). Investigation on antioxidative and antimicrobial activities of pistachio (Pistachia vera) green hull extracts. Journal of Food Science and Technology, 8, 111–20.
• [7]. Pal, M., Misra, K., Dhillon, G. S., Brar, S. K., Verma M. (2014). Antioxidants. exploitation of agro-ındustrial wastes to produce low-cost microbial surfactants. Springer Science and Business Media New York. 117-138p.
• [8]. Anonim, (2017). Fıstığın kabuğu için proje. https://www.gaziantep27.net/fistigin-kabugu-icin-proje-507880h.htm. 15.06.2019.
• [9].TSE. Türk Standartları Enstitüsü. 2015. TS ISO 1871 Gıda ve yem ürünleri- Kjeldahl metodu ile azot tayini için genel kurallar.
• [10]. TSE. Türk Standartları Enstitüsü. 2010. TS EN ISO 659 Yağlı tohumlar -Yağ muhtevasının tayini (referans yöntem). [11]. TSE. Türk Standartları Enstitüsü. 2001. TS 1566 ISO 1577 Çay- Asitte çözünmeyen kül tayini. [12]. AOAC. Association of Official Analytical Chemists. (1977). Official methods of analysis. Washington, D.C.
• [13]. AOAC. Association of Official Analytical Chemists. (1980). Official methods of analysis. Washington, D.C.
• [14]. TSE. Türk Standartları Enstitüsü. 1989. TS 6932 Gıda maddelerinde ham selüloz tayini-Genel metot.
• [15]. Anonim, (2018). Gıdalarda Enerji Hesaplanması. http://www.belgeci.com/gidalarda-enerji-hesaplanmasi.html. 15.06.2019.
• [16]. TSE. Türk Standartları Enstitüsü. 2004. TS EN 13650 Toprak ıslah edici ve gelişme düzenleyicileri - Kral suyunda çözünebilir elementlerin özütlenmesi.
• [17]. TSE. Türk Standartları Enstitüsü. 2013. TS EN ISO 11885 Su kalitesi - İndüktif olarak eşleşmiş plazma atomik emisyon spektrometresi (ICP-OES) ile seçilen elementlerin tayini.
• [18]. Agar, I. T., Sarmiento, C., Garces, R., Kaska, N., Kafkas, S., Ak, B. E. (1995). Compositional changes of fatty acids during the development of embryo in Pistacia vera. Acta Horticulturae, 419, 405-410.
• [20]. Demiral, I., Gülmezoğlu-Atilgan, G., Şensöz, S. (2008). Production of biofuel from soft shell of pistachio (Pistacia vera L.). Chemical Engineering Communications, 196 (1-2), 104-115.
• [21]. Kutlu, H. R. (2008). Yem değerlendirme ve analiz yöntemleri-Ders notu. Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Zootekni Bölümü, Adana.
• [22]. Demiral, I., Gülmezoğlu-Atilgan, G., Şensöz, S. (2008). Production of biofuel from soft shell of pistachio (Pistacia vera L.). Chemical Engineering Communications, 196 (1-2), 104-115.
• [23]. Erşan, S. (2017). Utilization of pistachio by-products for the recovery of phenolic antioxidants. Doktora tezi. Yeditepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. Biyoteknoloji Anabilim Dalı. İstanbul. 155s.
• [24].Anonim, (2017a). Türkiye Cumhuriyeti Ekonomi Bakanlığı. Antepfıstığı. Sektör raporları. https://ticaret.gov.tr/data/5b8700a513b8761450e18d81/Antep_Fistigi.pdf. 15.06.2019.
• [25]. Tomaino, A., Martorana, M., Arcoraci, T., Monteleone, D., Giovinazzo, C., Saija, A. (2010). Antioxidant activity and phenolic profile of pistachio (Pistacia vera L. variety Bronte) seeds and skins. Biochimie, 1115-1122.
• [26]. Behgar, M., Ghasemi, S., Naserian, A., Borzoie, A., Fatollahi, H. (2011). Gamma radiation effects on phenolics, antioxidants activity and in vitro digestion of pistachio (Pistachia vera) hull. Radiation Physics and Chemistry, 80, 963-967.
• [27].Palalı, M. (2009). Antepfıstığının iç ve dış kabuğunun bazı fiziksel ve kimyasal özelliklerinin belirlenmesi ve farklı kullanım olanaklarının araştırılması. Yüksek lisans tezi. Harran Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. Tarım Makinaları Anabilim Dalı. Şanlıurfa.
• [28].Salan, T., M., Alma, M. H. (2014). Antep fıstığı atık kabuklarının enerji, kimyasal madde ve biyomalzeme üretiminde değerlendirilmesinde kullanılabilecek termokimyasal yöntemlere genel bir bakış. Yeşil Altın Antepfıstığı Zirvesi, Yeşil Altın Antepfıstığı Çalıştayı, Gaziantep.
• [29]. Demiral, I., Gülmezoğlu-Atilgan, G., Şensöz, S. (2008). Production of biofuel from soft shell of pistachio (Pistacia vera L.). Chemical Engineering Communications, 196 (1-2), 104-115.
• [30]. Koyuncu, I. (2018). Evaluation of anticancer, antioxidant activity and phenolic compounds of Artemisia absinthium L. Extract. Cellular and molecular biology (Noisy-le-Grand, France). 64(3), 25-34.