Kilis Cumhuriyet Meydanı’nın tarihsel süreç içerisindeki değişimlerin irdelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 59 Sayı: 2, 209 - 223, 04.07.2022

Saliha Taşçıoğlu

https://doi.org/10.20289/zfdergi.985080

Öz

Amaç: Kilis kentinde yer alan Cumhuriyet Meydanı'nın gelişimini irdeleyen bu çalışma, yıllar içerisinde meydana gelen değişimi ortaya koymayı amaçlamaktadır. Çalışma meydanın mevcut nitelik ve özelliklerini belirlerken, sürdürülebilir bir koruma anlayışı içerisinde devamlılığını sürdürmeyi de amaçlamaktadır.
Materyal ve Yöntem: Cumhuriyet Meydanı'nın oluşumu, yıllar içinde meydana gelen değişim gözlem ve mevcut haritalar üzerinden yapılan analizler aracılığıyla incelenmektedir. Son uygulama projesini de içeren çalışma, uygulama sonrasında meydanın mevcut durumunu ortaya koymaktadır.
Araştırma Bulguları: Çalıma sonunda yapılan düzenleme ve malzeme seçimlerinin kent kimliğini yansıtmadığı ve mevcut yeşil alan varlığının azaldığı tespit edilmiştir.Bu nedenle yanlış uygulamaların önüne geçilmesi açısından önemlidir.
Sonuç: Meydanların kente olan katkısını devam ettirebilmesi ve gelecek nesillere aktarılarak korunabilmesi için kullanıcıların ihtiyaçlarını karşılayan nitelikli düzenlemelere yer vermelidir.

Anahtar Kelimeler

Meydan, Peyzaj Tasarım, Kilis, Cumhuriyet Meydanı, Tarihi Doku

Examination of the changes of Kilis Cumhuriyet Square in the historical process

Öz

Objective: The objective of this study was to reveal the changes at Cumhuriyet square that has occurred over the years. While determining the existing qualities and characteristics of the work square, it was aimed to maintain its continuity within a sustainable conservation approach.
Material and Methods: The formation of Cumhuriyet Square, the changes that has occurred over the years, was examined through observations and analyzes achieved on existing maps. The study, which also includes the final application project, reveals the current state of the square after the implementation.
Results: At the end of the study, it has been determined that the arrangement and material selections do not reflect the identity of the city and the existing green space has decreased. Therefore, it is important to prevent from incorrect applications.
Conclusion: In order to continue their contribution of the squares to the city, preserving them and transferring to the future generations, qualified regulations that meet the needs of the users should be developed.

Anahtar Kelimeler

Square, Landscape Design, Kilis, Cumhuriyet Square, Historical texture

Kaynakça

• Altunkasa, M. F., 1998. Peyzaj Mimarlığı. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yardımcı Ders Kitabı No: D-19, 60s.
• Anonymous, 2021a. Kilis belediyesi (Web page: http://www.kilis.bel.tr/index.php/2019/04/16/cografi-yapi/) (Date accessed: 03.06.2021).
• Anonymous, 2021b. Kilis Sevdalıları facebook web page (Web page: https://www.facebook.com/K%C4%B0L%C4%B0S-SEVDALILARI-276185977259/photos/a.10150813172702260/10151264383352260) (Date accessed: 13.02.2021).
• Anonymous, 2021c. Kilis Sevdalıları facebook web page (Web page: https://www.facebook.com/K%C4%B0L%C4%B0S-SEVDALILARI-276185977259/photos/a.10150813172702260/10150834368497260) (Date accessed: 22.05.2021).
• Anonymous, 2021d. Kilis Sevdalıları facebook web page (Web page: https://www.facebook.com/K%C4%B0L%C4%B0S-SEVDALILARI-276185977259/photos/a.10151434901297260/10151434915387260) (Date accessed: 18.05.2021).
• Anonymous, 2021e. Kilis Sevdalıları mapio web page (Web page: https://mapio.net/pic/p-19411138/) (Date accessed: 06.06.2021)
• Anonymous, 2021f. Kilis Sevdalıları facebook web page (Web page: https://www.facebook.com/K%C4%B0L%C4%B0S-SEVDALILARI-276185977259/photos/a.10151434901297260/10150184329677260) (Date accessed: 06.06.2021).
• Bayartan, M., 2012. Osmanlı şehrinde bir idari birim: mahalle. Coğrafya Dergisi, 13: 93-107.
• Bayazıt, E. & Ş. Kısakürek, 2020. Kentsel Donatı elemanlarının kent estetiği açısından değerlendirilmesi: Kahramanmaraş kenti örneği. Turkish Journal of Forest Science, 4 (1): 40-59.
• Bayramoğlu, E. & N. M. Yurdakul, 2018. “Concept of Urban Square in Sustainable Cities, 119-126”. Science, Ecology and Engineering Research in the Globalizing World. (Eds. I. Christov, E. Strauss, A. Gad & I. Curebal), St. Klıment Ohrİdski University Press, Sofia, 536 pp.
• Bebekoğlu, S. & M. Tektuna, 2008. Kilis Kültür Envanteri: Kentsel Mimari, Kırsal Mimari, Yazıt Eserleri. Kilis Valiliği, Kilis, 398 s.
• Bebeokoğlu, S. & M. Tektuna, 2012. “Bir Osmanlı Şehri Kilis, 185-217”. Belgelerle Kilis, (Ed. M. E. Özmen). Biltur Basım Yayın Evi, 400 s.
• Cohen, N.,1999. Urban Conservation. The Mit Press, Cambridge, 359 pp.
• Çolakaoğlu, Ş., 1995. Kilis Tarihi Üzerine Deneme. Kilis Kültür Derneği Yayınları, Ankara,136 s.
• Çolakoğlu, S., 1995. İlçe Kilis-İl Kilis. Washington DC, ABD, 171 pp.
• Cullen, G., 1961. Townscape. The Architectural Press, London, 200 pp.
• Doğan, F., A. Kalın, & A. Özbilen, 2018. Tarihsel süreç içerisindeki kültürel ve fiziksel değişim üzerine bir araştırma: trabzon taksim meydanı örneği. Megaron, 13 (4).
• Durak, H.B., 2018. Tarihi Kent Meydanları ve Donatılarının Peyzaj Mimarlığı Açısından İrdelenmesi; Sultanahmet Meydanı Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, (Unpublished) Yüksek Lisans Tezi, Isparta,129 s.
• Erol, Ö.S., 2019.Kent belleğinin değişkenleri ve mekânın algısına etkisi. Mimaran Dergisi, 12 (8): 31-37.
• Giritlioğlu, C., 1991. Şehirsel Mekan Öğeleri ve Tasarımı. İTÜ Mimarlık Fakültesi Yayını, İstanbul,179 s.
• Gültekin, H., 1996. İstanbul’da Meydanların Peyzaj Açısından Değerlendirilmesi. İÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, (Unpublished) Yüksek Lisans Tezi, İstanbul,137 s.
• Güremen, L., 2011. Kent kimliği ve estetiği yönüyle kentsel donatı elemanlarının amasya kenti özelinde araştırılması. E-Journal of New World Sciences Academy, 6 (2): 254-279.
• İnceoğlu, M. & A. Aytuğ, 2009. Kentsel mekânda kalite kavramı. Megaron, 4 (3): 131-146.
• İncili, Ö. F. & İ. O. Akdemir, 2016. İklimin konut kültürü üzerine yansımaları: tarihi kilis evleri örneği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26 (2): 1-12. https://doi.org/10.18069/firatsbed.346899
• Kesici, Ö., 1994. Kilis Yöresinin Coğrafyası, Kilis Kültür Derneği Genel Yayınları, Kilis,175 s.
• Kilis Kültür Derneği Yayınları, 2016. Bir Zamanlar Kilis, Yayın No:24 (Derleyen: İbrahim Beşe), Ankara,236 s.
• Kilis Valiliği,1998. İl Yıllığı, Cumhuriyet’in 75. Yılında Kilis, Ankara, 351 s.
• Konyalı, İ. H., 1968. Âbideleri ve Kitâbeleri ile Kilis tarihi. Kilis Belediyesi, Kilis, 736 s.
• Krier, R., 1979. Urban Space. London,168 pp.
• Kuban, D., 1965. Anadolu-Türk şehri tarihi gelişmesi, sosyal ve fiziki özellikleri üzerinde bazı gelişmeler. Vakıflar Dergisi, (7): 53-73.
• Lévy, B., 2012. “Urban square as the place of history, memory, identity,156-173” Memory of the City, (12-13 Septembre 2011) Belgrade: Kulturklammer.
• Lynch, K., 1960. The Image of the City. Cambridge, MA, MIT Press, 208 pp.
• Malkoç True, E. & H. Sönmez Türel, 2017. Pps (project for public spaces)'nin mekan diyagramı temelinde kamusal bir mekanın analizi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 54 (3): 319-326.
• Massaro, A., G. Birardi, F. Manca, C. Marin, V. Birardi, D. Giannone, & A. M. Galiano, 2021. Innovative DSS for intelligent monitoring and urban square design approaches: A case of study. Sustainable Cities and Society, 65: 102653.
• Memluk, M. Z., 2013. “Designing Urban Squares, 513-530”. In: Advances in Landscape Architecture. IntechOpen. (Ed. M. Özyavuz) InTech: Rijeka, Croatia, 710pp.
• Moughtin, C., 2003. Urban Design: Street and Square. Architectural Press, Routledge, 320 pp.
• Öksüz, A. M., 2004. “Kentsel Dış Mekanlar (Kentsel Mekan), 373-406”. In: Kentsel Alanların Planlanması ve Tasarımı, Akademi Kitabevi, Trabzon, 557 s.
• Önder, S. & F. Aklanoğlu, 2002. Kentsel açik mekan olarak meydanların irdelenmesi. Selcuk Journal of Agriculture and Food Sciences, 16 (29): 96-106.
• Öztan, Y., 1998. Kentler ve meydanlar. Maison Française Dergisi, No:33, 154-157, İstanbul.
• Pamay, B.,1979. Park-Bahçe ve Peyzaj Mimarisi. İ.Ü. Orman Fakültesi Yayını, Y. No: 2487, İstanbul, 256 s.
• Sağlık, A., Y. Alkan, A. Kelkit, N. E. Devecioğlu & E. Sağlık, 2016. Meydanların kent kimliği üzerine etkileri: Çanakkale iskele meydanı. Uluslararası Hakemli Tasarım ve Mimarlık Dergisi, 7: 1-12.
• Savaşçıoğlu, R., 2008. Tarihi Kilis Evleri. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, (Unpublished) Doktora Tezi, Konya,176 s.
• Shrestha, B. & R. Chitrakar, 2020. “The Significance of Historic Urban Squares in Generating Contemporary City Identity: Case Study of Patan Durbar Square, 29-52”. Revisiting Kathmandu Valley’s Public Realm (Ed. R. Chitrakar) Nova Science Publishers, 186 pp.
• Talen, E., 2000. Measuring the public realm: A preliminary assessment of the link between public space and sense of community, Journal of Architectural and Planning Research, (17): 344-360. https://www.jstor.org/stable/43030552
• Tanrıbir, E. & M. Akten, 2020. Isparta kent merkezinin mekânsal algı değerlendirmesi. Mimarlık Bilimleri ve Uygulamaları Dergisi, 5 (2): 165-180. https://doi.org/10.30785/mbud.695520
• Tayşi, Ş. E., 2006. İstanbul Tarihi Yarımada Meydanlarının Oluşumunu Etkileyen Çevresel Faktörler ve Meydanların Mimari Kurgusu. MSGSÜ (Unpublished) Yüksek Lisans Tezi, İstanbul,279 s.
• Tekin, M., 2000. Hatay Tarihi. Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları. Ankara, 308 s.
• Tırnakçı, A., 2020. Kentsel peyzaj tasarımı açısından tarihi Kayseri Kent Meydanının (Cumhuriyet Meydanının) irdelenmesi. Turkish Journal of Forest Science, 4 (2): 314-332.
• Tuncel, M., 2002. Türkiye Diyanet Vakfı, İslam Araştırmaları Merkezi İslam Ansiklopedisi Cilt: 26, 5- 8.
• Xiaochun, H., P. Yonglun & J. Xiang, 2020. Analysis of the environmental design of the urban sunken square: a case study of shanghai wujiaochang sunken square. Journal of Landscape Research, 12 (1): 9-13.
• Zakariya, K., N. Z. Harun & M. Mansor, 2014. Spatial characteristics of urban square and sociability: A review of the City Square, Melbourne. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 153: 678-688. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2014.10.099