Farklı sıra aralıklarının Macar fiğinde (Vicia pannonica Crantz.) ot verimi ve kalitesi ile arıcılık açısından önem arz eden bazı özellikler üzerine etkileri

Yıl 2023, Cilt: 60 Sayı: 3 - Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi Cilt: 60 Sayı: 3, 529 - 538, 13.10.2023

Mehmet Roni Gök Erdal Çaçan

https://doi.org/10.20289/zfdergi.1319189

Öz

Amaç: Bu araştırma, Bingöl ili ekolojik koşullarında Macar fiğinde farklı sıra aralıklarının ot verimi, ot kalitesine ve arıcılık açısından önem arz eden bazı özellikler üzerindeki etkisini ortaya koymak amacıyla yürütülmüştür.
Materyal ve Yöntem: Araştırma, tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak yürütülmüş ve beş farklı sıra aralığı (20 cm, 30 cm, 40 cm, 50 cm, 60 cm) araştırma konusu olarak ele alınmıştır.
Araştırma Bulguları: Farklı sıra aralıklarının yeşil ve kuru ot verimi, fosfor oranı, bal arılarının çiçekte kalma süresi ve metrekare başına çiçek sayısı üzerindeki etkisi istatistiksel olarak önemli bulunmuştur. Araştırmada en yüksek yeşil ot verimi ve kuru ot verimi 20 cm sıra aralığında, en yüksek fosfor oranı ve en fazla bal arılarının çiçekte kalma süreleri 20 cm ve 30 cm sıra aralığında ve en fazla metrekare başına çiçek sayısı da 40 cm sıra aralığında tespit edilmiştir.
Sonuç: Macar fiğinin ot verimi amaçlı yetiştiriciliğinin yapılması durumunda 20 cm sıra aralığının, arı merası olarak değerlendirilmesi durumunda ise en fazla metrekare başına çiçek sayısı 40 cm sıra aralığından elde edildiği için bu sıra aralığının tercih edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Arı bitkisi, arı merası, arı sayısı, çiçek sayısı, mineraller

Destekleyen Kurum

Bingöl Üniversitesi Pilot Üniversite Koordinasyon Merkez Birimi

Proje Numarası

PİKOM-Bitki.2019.001

Teşekkür

Araştırma, Bingöl Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından PİKOM-Bitki.2019.001 numaralı proje ile desteklenmiştir.

The effect of different row spacing on forage yield, forage quality and some important features for beekeeping in Hungarian vetch (Vicia pannonica Crantz.)

Öz

Objective: This research was carried out to determine the effect of different row spacings on yield, quality, and some features of importance for beekeeping in Hungarian vetch in Bingöl ecological conditions.
Material and Methods: The study was conducted using a randomized blocks experimental design, with three replications and five different row spacing (20 cm, 30 cm, 40 cm, 50 cm, 60 cm) were considered as the research subject.
Results: The effects of different row spacing on forage and dry matter yield, phosphorus rate, duration of stay in flower of honeybees and number of flowers per square meter were statistically significant. The highest forage and dry matter yield were determined in 20 cm row spacing, the highest phosphorus rate and the maximum stay of honeybees at flower in 20 and 30 cm row spacings, and the maximum number of flowers per square meter was determined in 40 cm row spacing.
Conclusion: It has been concluded that a row spacing of 20 cm should be preferred when Hungarian vetch is cultivates for forage production. However, if evaluated as a bee pasture, it has been concluded that a row spacing of 40 cm should be preferred since the maximum number of flowers is obtained from that spacing.

Anahtar Kelimeler

Bee plant, bee psture, number of bees, number of flowers, minerals

Proje Numarası

PİKOM-Bitki.2019.001

Kaynakça

• Açıkgöz, E., 2021. Yem bitkileri I. Cilt. Tarım ve Orman Bakanlığı, Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Alatürk, F., Ç. Çınar & A. Gökkuş, 2021. Farklı sıra aralıklarının bazı yem bezelyesi çeşitlerinin verim ve kalitesi üzerine etkileri. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 8 (1): 53-57.
• Anonymous, 2001. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı, Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi Müdürlüğü, Tarımsal Değerleri Ölçme Denemeleri Teknik Talimatı, Fiğ Türleri, Ankara.
• Anonymous, 2022. Tarım ve Orman Bakanlığı, Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkez Müdürlüğü. (Web sayfası: https://www.tarimorman.gov.tr) (Erişim Tarihi: 19.12.2022).
• Aşçı, Ö. Ö. & H. Üney, 2016. Farklı tuz yoğunluklarının Macar fiğinde (Vicia pannonica Crantz.) çimlenme ve bitki gelişimine etkisi. Akademik Ziraat Dergisi, 5 (1): 29-34.
• Avcıoğlu, R., R. Hatipoğlu & Y. Karadağ, 2009. Baklagil Yem Bitkileri. Tarım ve Köy işleri Bakanlığı, Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, Cilt 1, s.14, İzmir.
• Balabanlı, C., 2009. “Macar fiği (Vicia pannonica Crantz.)”. In: Baklagil Yem Bitkileri. (Ed. R. Avcıoğlu, R. Hatipoğlu & Y. Karadağ), Tarım ve Köy işleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, s.26-27, İzmir.
• Bayar, M. & E. Çaçan, 2019. “Farklı zamanlarda hasat edilen Macar fiğinde (Vicia pannonica Crantz) ot verimi ve bazı kalite özelliklerinin değişimi”. 1. Uluslararası Harran Multidisipliner Çalışmalar Kongresi, 8-10 Mart 2019, Şanlıurfa.
• Budak, F., 2017. Iğdır ekolojik şartlarında bazı Macar fiğ (Vicia pannonica Crantz) çeşitlerinin verim ve verim komponentlerinin belirlenmesi. Kahraman Maraş Sütçü İmam Üniversitesi Doğa Bilimleri Dergisi, 20: 28-32.
• Çaçan E., H. Nursoy & E. Şahin, 2021. Macar fiğinin (Vicia pannonica Crantz) farklı ekim zamanlarına göre verim, kalite ve besin elementleri içeriklerinin değişimi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 31 (3): 733-741.
• Çaçan, E., K. Kökten & R. Uçar, 2020. “Arı Merası Tesis Etmenin Sürdürülebilir Tarım Açısında Avantajları ve Bu Amaçla Kullanılabilecek Bazı Bitkiler, 473-487”. In: Tarımda Yenilikçi Yaklaşımlar; Sürdürülebilir Tarım ve Biyoçeşitlilik, (Ed. K. Kokten), Iksad Publishing House, Ankara, 536 s.
• Çaçan, E., M.A. Kutlu, R. Uçar, S. Özdemir, M. Ekmekçi, S. Mokhtarzadeh & Kökten, K., 2022. Yemlik kolzanın farklı ekim normlarının bazı verim özelliklerine etkisi ve arı merası olarak değerlendirilmesi. Uludağ Arıcılık Dergisi, 22 (1): 5-15.
• Geren, H. & D. Kaymakkavak, 2007. Farklı sıra arası uzaklıklarının kimi arı otu (Phacelia tanacetifolia Bentham) çeşitlerinde ot verimi ile verim ve kalite özelliklerine etkileri. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 44 (1): 71-85.
• Gülümser, E. & Z. Acar, 2017. Biçim zamanı ve tohum oranlarının Macar fiği tahıl karışımlarının bazı kalite özellikleri üzerine etkisi. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 31 (2): 14-21.
• Güzeloğulları, E. & S. Albayrak, 2016. Isparta ekolojik koşullarında farklı ekim ve hasat zamanlarının bazı fiğ (Vicia spp.) türlerinin ot verim ve kalitesi üzerine etkileri. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 25 (2): 158-165.
• Hashalıcı, S., S. Uzun, H. Özaktan & M. Kaplan, 2017. Kayseri kıraç koşullarında yetiştirilen bazı Macar fiği çeşitlerinin ot verimleri ve kalitelerinin belirlenmesi. Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 14 (2): 113-123.
• Kızılşimşek, M. & F. Ateş, 2004. Kahramanmaraş şartlarında arı otunun (Phacelia tanacetifolia Bentham) değişik ekim zamanlarındaki çiçeklenme seyri ve arı merası olarak değerlendirilmesi. KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi, 7 (1): 25-32.
• Kutlu, M.A., R. Uçar, S. Özdemir, M. Ekmekçi, S. Mokhtarzadeh, K. Kökten & E. Çaçan, 2022. Macar fiğ çeşitlerinin bazı verim özelliklerinin belirlenmesi ve arı merası olarak değerlendirilmesi. BeeStudies, 14 (1): 1-7.
• Kuvancı, A., M. Deveci, F. Alay, N. Çankaya & M. Avcı, 2016. Balarılarının (Apis mellifera L.) bitki tercihlerinde İskenderiye üçgülü (Trifollium alexandrinum L.) ve fazelya (Phacelia tanacetifolia B.)’nın yeri. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 25 (2): 188-194.
• Orak, A., E. Ateş & F. Varol, 2004. Macar fiği (Vicia pannonica Crantz.)'nin farklı gelişme dönemlerindeki bazı morfolojik ve tarımsal özellikleri ile besin içeriği ilişkileri. Tarım Bilimleri Dergisi, 10 (4): 410-415.
• Özdemir, S., R. Uçar, M. Ekmekçi, S. Mokhtarzadeh, K. Kökten, E. Çaçan & M.A. Kutlu, 2022. Korunga çeşitlerinde bazı verim özelliklerinin belirlenmesi ve arı merası olarak değerlendirilmesi. Akademik Ziraat Dergisi, 11 (2): 277-284.
• Özkan, U. & N.Ş. Demirbağ, 2016. Türkiye’de kaliteli kaba yem kaynaklarını mevcut durumu. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 9 (1): 23-27.
• Sayar, M.S., H. Karahan, Y. Han, S. Tekdal & M. Başbağ, 2012. Kızıltepe ekolojik koşullarında bazı Macar fiğ (Vicia pannonica Crantz.) genotiplerininot verimi, ot verimini etkileyen özellikler ile özellikler arası ilişkilerin belirlenmesi. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 5 (2): 126-130.
• Seydoşoğlu, S., 2014. Diyarbakır ekolojik koşullarında bazı Macar fiği genotiplerinin verim ve verim unsurlarının belirlenmesi. Türk Doğa ve Fen Dergisi, 3 (1): 50-53.
• Süzer, S., 2022. Macar Fiği Yetiştirilmesi. Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, (Web sayfası: https://arastirma.tarimorman.gov.tr) (Erişim Tarihi: 23.12.2022).
• Tekce, E. & M. Gül, 2014. Ruminant beslemede NDF ve ADF’nin önemi. Atatürk Üniversitesi Veteriner Bilimleri Dergisi, 9 (1): 63-73.
• Temel, S. & K. Şahin, 2011. Iğdır ilinde yem bitkilerinin durumu sorunları ve çözüm önerileri, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 21 (1): 64-72.
• Turan, N., M.A. Özyazıcı, S. Açıkbaş & S. Seydoşoğlu, 2018. Fiğ (Vicia sp.) cinslerine ait genotiplerin bazı makro element kapsamlarının belirlenmesi. III. Uluslararası Mesleki ve Teknik Bilimler Kongresi, 21-22 Haziran 2018, Gaziantep.
• TÜİK, 2022. Türkiye İstatistik Kurumu, Bitkisel Üretim İstatistikleri. (Web sayfası: www.tuik.gov.tr) (Erişim Tarihi: 12.12.2022).
• Uçar, R., M. Ekmekçi, E. Çaçan, S. Özdemir, K. Kökten, M.A. Kutlu & S. Mokhtarzadeh, 2022. Macar fiği (Vicia pannonica Crantz) çeşitlerinin kes verimi ve kes kalitesi açısından değerlendirilmesi. ADYUTAYAM, 10 (1): 75-82.
• Uzun, A., M. Öz, A. Karasu, H. Başar, İ. Turgut, A.T. Göksoy & E. Açıkgöz, 2005. Yeşil yem ve gübreleme amacıyla yetiştirilen adi fiğ (Vicia sativa L.)’den sonraki mısırın verim özellikleri. Uludağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 19 (2): 83-96.
• Yolcu, H. & M. Tan, 2008. Ülkemiz yem bitkileri tarımına genel bir bakış. Tarım Bilimleri Dergisi, 14 (3): 303-312.