Ülkemizde Kişniş Coriandrum sativum L. Üretimi ve Bitkinin Genel Özellikleri

Yıl 2010, Sayı: 354, 24 - 27, 01.01.2010

Erman Beyzi Bilal Gürbüz

Öz

Sistematikçilere göre dünya üzerinde 750.000-1.000.000 arasında bitki türünün bulunduğu tahmin edilmektedir. Bunlardan 500.000 kadarı tanımlanıp isimlendirilmiştir. Her yıl 2.000 kadar yeni tohumlu bitki türü tanımlanıp bilim dünyasına kazandırılmaktadır Stace, 1980 . Türkiye, değişik iklim koşullarına sahip olması ve üç floristik bölgenin kesiştiği bir coğrafyada bulunması nedeni ile bitki tür çeşitliliği bakımından oldukça zengindir. Floranın 1/3’ünü %34.8 endemik bitkiler oluşturmakta ve endemik tür sayısının 3700 civarında olduğu belirtilmektedir Şehirali ve ark. 2005 .

Kaynakça

• Akgül, A. 1993. Baharat Bilimi ve Teknolojisi. Gıda Teknolojisi Der- neği Yayınları, No: 15, Ankara.
• Arabacı, O. ve Bayram, E. 2005. Farklı sıra arası ve tohumluk mik- tarlarında Kişniş (Coriandrum sativum L.)’in bazı morfolojik ve tekno- lojik özelliklerinin belirlenmesi. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, Cilt I, 535-540.
• Arslan, N. ve Gürbüz, B. 1994. Değişik Bölgelerden toplanan Kişniş (Coriandrum sativum L.) Populasyonlarında Verim ve Diğer Karakter- ler Üzerine Bir Araştırma. I. Tarla Bitkileri Kongresi Bildiri Kitabı, Cilt 1: 132-136, 25-29 Nisan 1994, İzmir.
• Arslan, N., Gürbüz, B. ve Gümüşçü, A. 2002. Tıbbi Bitkiler İsim Klavuzu. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Yayın No: 1530, Ankara.
• Avcı, A. B., Nia, R. A. ve Bayram, E. 2005. Bornova koşullarında yetiştirilen İran kökenli Kişniş (Coriandrum sativum var. vulgare)’ in verim ve kalite özellikleri. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, Cilt I, 477-482.
• Başer, K. H. C. 1998. Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin Endüstriyel Kul- lanımı. Anadolu Üniversitesi Tıbbi ve Aromatik Bitki ve İlaç Araştırma Merkezi, TAB Bülteni, 13-14, 19-34.
• Baydar, H. 2009. Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Bilimi ve Teknolojisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Yayın No: 51, Isparta.
• Bayrak, A. 2006. Gıda Aromaları. Gıda Teknolojisi Derneği Yayın- ları No.32, 497s, Ankara.
• Bayramoğlu, M. M., Toksoy, D. ve Şen, G. 2009. Türkiye’de Tıbbi Bitki Ticareti. II. Ormancılıkta Sosyo-ekonomik Sorunlar Kongresi, 19- 21 Şubat 2009, Isparta.
• Baytop, T. 1984. Türkiye’de Bitkiler İle Tedavi. İstanbul Üniv. Ec- zacılık Fak. Yayınları, No:3255.
• Baytop, T. 1994. Türkçe Bitki Adları Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Ya- yınları, No: 578, Ankara.
• Ceylan, A. 1987. Tıbbi Bitkiler II (Uçucu Yağ İçerenler). Ege Üniver- sitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 481, İzmir.
• Diederichsen. A., 1996. Promoting the Conservation and Use of Underutilized and Neglected Crops 3. Coriander. Institute of Plant Genetics and Crop Plant Research.Gatersleben/International Plant Genetic Resources Institute. ISBN: 92-9043-284-5
• Doğan, A., Akgün, A. ve Bayrak, A. 1984. Türk kişnişlerinin uçucu yağ verimi ve uçucu yağların bileşenleri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yıllığı, 34 (1,2,3,4) 213-220.
• Doğan, A. ve Akgün, A. 1987. Kişniş Üretimi, Bileşimi ve Kullanımı. Doğa Türk Tarım ve Ormancılık Dergisi. 11, 2, 326-333.
• Hornok, L. 1992. The cultivation of medicinal plants. Cultivation and Processing of Medicinal Plants (Ed. L. Hornok), Budapest, pp. 131- 136.
• Kan, Y. ve İpek, A. 2002. Seçilmiş bazın Kişniş (Coriandrum sati- vum L.) hatlarının verim ve bazı özellikleri. 14. Bitkisel İlaç Hammad- deleri Toplantısı, 29-31 Mayıs 2002, 149-153, Eskişehir.
• Karadoğan, T. ve Oral, E. 1994. Farklı sıra aralıkları uygulanan kiş- niş varyetelerinin verim ve verim unsurları ve kalite üzerine bir araş- tırma. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 25 (39), 311-318.
• Kaya, N., Yımaz, G. ve Telci, İ. 2000. Farklı zamanlarda ekilen kişniş (Coriandrum sativum L.) populasyonlarının agronomik ve tek- nolojik özellikleri. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 24, 355-364.
• Kızıl, S. ve Tonçer, Ö. 2005. Diyarbakır’da Tıbbi Bitkiler Piyasası ve Tüketim Potansiyeli. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi. Cilt I, 489- 492, Antalya.
• Kızıl, S. ve İpek, A. 2004. Bazı Kişniş (Coriandrum sativum L.) hat- larında farklı sıra arası mesafelerinin verim, verim özellikleri ve uçucu yağ oranı üzerine etkileri. Tarım Bilimleri Dergisi, 10 (3), 237-244.
• Levey, M. 1973. Early Arabic Pharmocology 173, Leiden.
• Özel, A., Güler, İ. ve Erden, K. 2009. Harran ovası koşullarında farklı ekim zamanlarının Kişniş (Coriandrum sativum L.)’in verim ve bazı bitkisel özelliklerine etkisi. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 13(4): 41-48.
• Özgüven,M., S.Sekin, B.Gürbüz, N.Şekeroğlu, F.Ayanoğlu ve S.Ekren. 2005. Tütün, Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Üretimi ve Ticareti. VI. Teknik Tarım Kongresi Bildiri Kitabı, Cilt.1: 481-501, 3-7 Ocak 2005, Ankara.
• Pamuk, A. 1998. Şifalı Bitkiler Ansiklopedisi. Pamuk Yayıncılık ve Matbaacılık, 656s, İstanbul.
• Stace, C. A. 1980. Plant Taxonomy and Biosystematics 7, London.
• Saber, A. H. 1982. Chronogical Notes on Medicinal Plants, Ham- dard, 25 (1-4):57.
• Şehirali S., Özgen M., Karagöz A., Sürek M., Adak S., Güvenç İ., Tan A., Burak M., Kaymak H.Ç., Kenar D., 2005. Bitki Genetik Kaynak- larının Korunma Ve Kullanımı. Türkiye Ziraat Mühendisliği VI. Teknik Kongresi, 3-7 Ocak, Ankara, Cilt I., S: 253-274.