PROF. DR. NİHAT KEKLİK'S VIEWS ON HIKMET BUILDING AND THE THEORY OF MINDS

Yıl 2019, Cilt: 21 Sayı: 1, 391 - 416, 30.06.2019

Kazım Yıldırım

https://doi.org/10.26468/trakyasobed.431310

Öz

Professor Dr. Nihat Keklik After retirement as a faculty member of
Istanbul University Faculty of Literature Department of Philosophy 01.03. He
died in Istanbul when he was ninety-one at the time of 2017. He established the
Turkish Islamic Philosophy Foundation and worked for the development of this
philosophy. Due to the difficulty of some philosophical problems, he has
included metaphors to facilitate philosophy and he has given philosophy by
designing the Hikmet Building Theory for this purpose. Handling of this theory
will be handled in the article. In addition, the theory of Sudur borrowed by
the Turkish Islamic world from the Filon (25th-50ths of M.Ö..50) and Plotinus
(204-270), the adoption of this theory by some thinkers, and the expression of
these by Keklik. The study was carried out based on Hocan's works (lecture
notes, book and repetitive notes). The theory of the minds is the gradual
creation of the beings (sudur = emantion) by God. It is based on the
understanding that only one is a pseudonym (al-Vahid la yasduru anhu illa
wahid) from one and has been adopted and developed by thinkers such as El
Kindi, Farabi, ibn Sina in the world of Islam.

Anahtar Kelimeler

Nihat Keklik, Hikmet building theory, Theory of minds

PROF. DR. NİHAT KEKLİK’İN HİKMET BİNASI VE AKILLAR NAZARYESİ GÖRÜŞLERİ

Öz

Prof. Dr.
Nihat Keklik İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü öğretim
üyesi olarak emekliye ayrıldıktan sonra 01.03. 2017 tarihinde doksan bir
yaşında iken İstanbul’da vefat etmiştir. Türk İslam Felsefesi kuruluşunu
gerçekleştirmiş ve bu felsefenin gelişmesi için çalışmıştır. Bazı felsefe
problemlerinin zorluğu dolayısıyla felsefeyi kolaylaştırmak için metaforlara
yer vermiş ve Hikmet Binası Teorisini bu amaçla tasarlayarak felsefeye
kazandırmıştır. Makalede bu teorinin ele alınışı işlenecektir. Ayrıca Türk
İslam dünyasının Filon (m.ö. 25-m.s.50) ve Plotinus (204-270)’tan ödünç aldığı
Sudur teorisi, bu teorinin bazı düşünürler tarafından benimsenmesi ve Keklik’in
bunları anlatımı ele alınacaktır. Çalışma Hocanın eserlerine (ders notları, kitap
ve teksir notlarına) dayalı olarak sürdürülmüştür. Akıllar Nazariyesi
(sudur=emantion) varlıkların Tanrı tarafından kademeli yaratılması teorisidir.
BİR’den ancak BİR sadır olur (el Vahid la yasduru anhu illa vahid) anlayışına
dayalı olarak ortaya atılmış ve İslam dünyasında El Kindi, Farabi, ibn Sina
gibi düşünürler tarafından geliştirilerek benimsenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Nihat Keklik, Hikmet binası teorisi, Akıllar teorisi

Kaynakça

• Dalkılıç, B. (2003) İskenderiye’li Yahudi Filozof: Phılo, Eserleri ve Felsefî Yöntemi, Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt:15 Sayı: 15, 61-79.
• Farabi (1984), Uyun’ul Mesail (=Felsefenin Temel Meseleleri, Türkçe tercüme Mahmut Kaya), Felsefe Arkivi, sayı, 24, 203-212, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• Farabi (2005), Fusul’ül Medeni (=Siyaset Felsefesine Dair Görüşler, Türkçe tercüme Hanifi Özcan). İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayını.
• Farabi (2013), El Medinetü’l Fazıla (=İdeal Devlet, Türkçe tercüme, Ahmet Arslan), Ankara: Divan Kitap Matbaacılık Basın Yayın ve Dağıtım Ajans Hizmetleri Yayını.
• Güngör, E. (1998), İslam Tasavvufun Meseleleri, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Güngör, E.(2000), İslamın Bugünkü Meseleleri, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• İbn Sina, (2000), Hayy İbn Yakzan (tercüme: Yusuf Özkan Özburun, Serkan Özburun, Şehabettin Yalçın, Orhan Düz, Derya Örs), İstanbul: İnsan Yayınları.
• Kaya, M. (2009), Sudur, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (TDVİA), cilt, 37, 468-469, İstanbul: Diyanet Araştırmaları Merkezi Yayınları.
• Keklik, N. (1975), “Türk İslam Felsefesi Temel Bilgiler Ders Notları”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi (İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu), Teksir, İstanbul.
• --------, N. (1975a), “Türk İslam Felsefesi Temel Bilgiler Ders Notları”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi (İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu), Teksir, İstanbul.
• --------, N.t (1978), Felsefe-Mukayeseli Temel Bilgiler ve Kaynaklar. İstanbul: Çağrı Yayını.
• --------, N. (1984), “Türk-İslam Filozoflarının Avrupa Kültürüne Etkileri”, Felsefe Arkivi Sayı 24; 1-25, İstanbul: İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Yayını.
• --------, N. (1985), “Türk-İslam Filozoflarının Avrupa Kültürüne Etkileri Konusunda Yeni Örnekler”, Felsefe Arkivi, Sayı 26, İstanbul: İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Yayını.
• --------, N. (1986), Türkler ve Felsefe, Türk-İslâm Felsefesi, İstanbul.
• --------, N. (1990), Felsefede Metafor, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayını, Yayın No: 358.
• --------, N. (1996), Türk-İslam Felsefesi Açısından Felsefenin İlkeleri. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayını.
• Şenel, C. (2011), Nihat Kekik: Hayatı ve Çalışmaları, Kutadgubilig Felsefe-Bilim Araştırmaları Dergisi, Sa. 19, 217-236.
• Yazıcıoğlu, M. S. (2001), İslam Düşüncesinin Tarihsel Gelişimi, Ankara: Akçağ Yayınları (351).
• Yıldırım, K. (1986), Düşünce ve Medeniyet Tarihi. İstanbul: Fatih Yayınevi.
• --------, K. (2012), Türk İslam Düşüncesinde Muhyiddin İbn’ül Arabi. İstanbul: H Yayınları.
• --------, K. (2013), “Prof. Dr. Nihat Keklik’e Göre Karşılıklı Felsefe Açısından Filozoflar Arasındaki Etkileşimler”, 11. Uluslararası Türk Dünyası Sosyal Bilimler Kongresi, Celalabat/Kırgızistan.
• --------, K. (2018), “Türk İslam Dünyasında Akıllar Teorisi”, 2. Uluslararası Türk Dünyası Eğitim Bilimleri ve Sosyal Bilimler Kongresi, Sosyal Beşeri ve idari Bilimler I, 5. Cilt, 49-66, 07.12.2018, Antalya, (erişim: www.turkegitimsen.org.tr. www.uaeseb.org).