MACAR TARİHİNDE BİR KIRILMA NOKTASI: TRİANON BARIŞ ANTLAŞMASI (4 HAZİRAN 1920)

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 17, 80 - 104, 20.01.2019

Gökhan Dilbaş

https://doi.org/10.33207/trkede.517354

Öz

Macar tarihinin en önemli kırılma noktalarından
birisi 4 Haziran 1920 tarihinde Macaristan ve İtilaf Devletleri arasında
imzalanan Trianon Barış Antlaşması’dır. Bu antlaşma ile I. Dünya Savaşı
Macaristan adına sona erer, ancak Macaristan ciddi anlamda toprak kaybına
uğrar, ekonomik olarak sarsılır ve Orta Avrupa’da yeni devletler ortaya çıkar.
Bununla beraber Trianon Barış Antlaşması sorunları kesin şekilde çözemez ve hem
Macaristan hem de Orta Avrupa adına yeni ve daha zorlu süreçler ortaya çıkar.
Trianon Barış Antlaşması’na giden sürecin, Antlaşma’da Macaristan’ın uğradığı
kayıpların, Antlaşma sonrasında Orta Avrupa’da yaşanan değişimlerin ve
Antlaşma’nın Avrupa’ya olan etkilerinin incelenmesi XX. yüzyılda iki büyük
savaş yaşamış olan Avrupa’nın tarihinin daha bütüncül şekilde anlaşılmasını
sağlayacağı gibi, Antlaşma’nın Macaristan’a ve Macar insanına olan etkilerinin
de bir kez daha gözden geçirilmesine katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Trianon Barış Antlaşması, I. Dünya Savaşı, Macaristan, Wilson İlkeleri

Kaynakça

• Britain-Hungary and The Paris Peace Conference of 1919 (http://www.mfa.gov.hu/NR/rdonlyres/C4E1FE48-6ADA-46B1-979F-D6A0791F89C7/0/Britain_Hungary_and_the_Paris_peace_conference_of_1919.pdf) (16.05.2018)
• Bodolai, Zoltán, The Unmaking of Peace, The Fragmentation and Subsequent Destruction of Central Europe After War One By The Peace Treaty Of Trianon, Australia, 1980.
• Cronin, Andrew, “Historical Notes on the Hungarian Peace Delegation of 1920”, The News of Hungarian Philately, Volume: 32/Number: 2, Apr-Jun 2001, s. 2-4.
• Gazsó, Dániel, “Volt egyszer egy Trianon”, Valóság, (58. évf.) 8. sz., 2015, s. 70-88.
• Gulyas, László, “A short history of the Treaty of Trianon” (http://www.corvinuslibrary.com/hungary/08gulyas.pdf) (14.06.2018)
• Güngörmüş, Naciye, Macaristan’da Değişim ve Demokrasiye Geçiş (1989-2009), Köksav Yayınları, Birinci baskı, Ankara, 2010.
• Hajdu, Tibor, “Trianon alternatívája”, Magyar Tudomány, (175. évf.), 11. sz., 2014, s. 1295-1303.
• Harmat, Péter Árpád, ”A trianoni békeszerződés” (http://tortenelemcikkek.hu/node/244) (23.05.5018)
• Ignác, Romsics, “Trianon okai”, s. 1-10. (http://www.grotius.hu/doc/pub/UUYRSV/2010_122_romsics_ignac_trianon_okai.pdf) (12.05.2018).
• Juhász, György, “Trianon és a magyar autonómiak - 1918-tól napjainking”, Hitel, (29. évf.), 8. sz., 2016, s. 28-37.
• Kohalmi, Csaba L., “Historical Notes on the Hungarian Peace Delegation of 1920”, The News of Hungarian Philately, Volume: 32/Number: 2, Apr-Jun 2001, s. 4-6.
• Kristó, Gyula - János Barta - Jenő Gergely, Magyarország Története Előidőktől 2000-ig, Pannonica Kiadó, (basım yeri belirtilmemiş) 2002.
• Mcneill, William H., Dünya Tarihi, Çev: Alâddin Şenel, İmge Kitapevi, 4. Baskı, Ankara, 1998.
• Öz, Ayşe, “Trianon Antlaşması ve Macar Şiirine Yansımaları”, DTCF Dergisi, 57.1, 2017, s. 89-101.
• Pomogáts, Béla, “Trianon a történelemben és a magyar irodalomban”, Irodalomismeret, 3. sz., 2015, s. 62-68.
• Putz, Orsolya, “A figyelemmel kapcsolatos konstruálási műveletek szerepe Trianon konceptualizálásában”, Magyar nyelvőr, (138. évf.) 3. sz., 2014, s. 273-296.
• , “Területcsökkentéstől A Megcsonkítáig Trianon-Metaforák”, Élet és Tudomány, LXIX. évfolyam, 23. szám, 2014, s. 723-725.
• Renouvin, Pierre, 1. Dünya Savaşı 1914-1918, Çev: Adnan Cemgil, Altın Kitaplar Yayınevi, Üçüncü baskı, (basım yeri belirtilmemiş) 1982.
• Roberts, J. M., Avrupa Tarihi, çev: Fethi Aytuna, İnkılap, İstanbul, 2010.
• Simon, Andrew L., Admiral Nicholas Horthy: Memoirs, Simon Publications, 2000.
• Szakály, Sándor, “Trianon”, Magyar Napló, (21. évf.) 6. sz., 2009, s. 11-14.
• Szakály, István, “A Trianon-szindróma”, Hitel, (23. évf.), 6. sz., 2010, s. 3-27.
• Şen, Muzaffer, Yurt Tutuştan Trianon’a Macaristan, Çizgi Kitabevi, Konya, 2016.
• Várdy, Stephen Béla, “The Trianon Syndrome in Today’s Hungary”, Hungarian Studies Review, Vol. 24, No: 1-2, 1997, s. 73-79.
• Vizi, Támás László, “Trianon teóriájánál… rosszabb Trianon praxisa. A békediktátum tizedik évfordulójára – 1930”, Közép-Európai közlemények, (6. évf.) 3. (22) sz., 2013, s. 120-131.
• Zeidler, Miklós, Trianon, Treaty of, 1914-1918, International Enciklopedia of the First World War. (https://encyclopedia.1914-1918-online.net/article/trianon_treaty_of)
• http://www.hunmagyar.org/tor/hungaria.htm (27.05.2018)
• http://www.mek.oszk.hu/00700/00708/html/kolto0000/kotet0001/ciklus00486/cim00490.htm (28.05.2018)
• http://www.tarihin.com/1dunya-savasi/482-ittifak-ve-itilaf-devletleri.html (07.05.2018)
• http://www.ataturkinkilaplari.com/avea/57/birinci-dunya-savasi-sonunda-imzalanan-antlasmalar.html (07.05.2018)
• http://www.tariharastirmalari.com/birincidunyasavasi.html (01.06.2018)
• http://www.bibl.u-szeged.hu/ha/gazd/stat/ezerev39.html (04.06.2018)
• http://www.tarihiolaylar.com/tarihi-olaylar/wilson-ilkeleri-231 (07.06.2018)