Din Görevlilerinin Ses ve Müzik Eğitimine Yönelik Beklentileri: Şenpazar Örneği

Yıl 2018, Sayı: 6, 143 - 156, 30.12.2018

Alaattin Canbay

Öz

Türk-İslam kültüründe, başta Kur’an-ı Kerim tilaveti olmak üzere; ezan,
sala, tekbir ve mevlit gibi formların usulüne uygun olarak ve melodik biçimde
seslendirilmesi oldukça önemlidir. Özellikle ezanın makamsal bir yapıda ve
etkili biçimde okunmasının toplumsal önemi herkes tarafından kabul
edilmektedir. Değişen koşullar içinde imam-hatip ve müezzinlerden oluşan din
görevlilerinin bu kapsamdaki talep ve beklentileri de giderek daha belirgin
hale gelmektedir. Din görevlileri için öncelikli olarak ezanı melodik icra
esnasında teknik zorlanma olmaksızın ve makamına uygun biçimde seslendirmek
mesleki ve dini bir zorunluktur. Aynı zamanda Kuran-ı Kerim tilaveti ve diğer
dini musiki icrası gereken durumlarda, müezzinlerin ses-nefes kullanımı ve
makamsal icra sırasında karşılaştıkları güçlükler de sıklıkla ifade
edilmektedir.

Bu çalışmada; Kastamonu ili, Şenpazar ilçe merkezi ve köylerinde görev
yapan din görevlileri ile yapılan görüşme sonucunda, imam ve müezzinlerin temel
ses-nefes-diksiyon ve makamsal müzik eğitimine yönelik beklentileri tespit
edilmiş, dini müzik formlarını seslendirme sırasında karşılaştıkları güçlükler
belirlenerek, buna yönelik çözüm önerileri geliştirilmeye çalışılmıştır.

Bu amaçla, belirlenen bölge içinde görev yapan din görevlileri ile odak
grup çalışması yapılmış, görüşme yöntemi ile elde edilen veriler nitel analiz
teknikleri ile çözümlenmeye çalışılmıştır.

Araştırma sonucunda, elde edilen veriler doğrultusunda geliştirilen
önerilerin bu alanda önemli bir gereksinimi karşılayacağı ve yapılacak
çalışmalara yarar sağlayabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Dini müzik, ezan, tilavet, ses eğitimi

Expectations of Religious Officials Related to Voice and Music Training: The Şenpazar Example

Öz

In Islam, it is very important to use
appropriate and melodic vocalization for recitation of the Koran mainly, but
also during the call to prayer, sala, tekbir and mevlit forms. Especially the
call to prayer has a modal structure and the social importance of effective
vocalization is accepted by everyone. Within different conditions, the demand
and expectations of religious officials such as imams and muezzins within this
scope are becoming clearer. It appears that primarily for religious officials,
a lack of technical difficulty during melodic execution of the call to prayer
and modally appropriate vocalization has become an occupational and religious
obligation. At the same time, in situations requiring recitation of the Koran
and and other religious musical execution, muezzins frequently mention
difficulties encountered with voice-breath use and during modal execution.

In this study, as a result of interviews with religious officials
employed in Şenpazar county town and villages in Kastamonu province, the
expectations of imams and muezzins related to basic voice-breath-diction and
modal music training were identified. Difficulties encountered during
vocalization of religious musical forms were determined and an attempt was made
to develop solutions to these problems.

With this
aim, focus group studies were performed with religious officials working in the
region and data obtained with the interview method were analyzed with
qualitative analysis techniques.

At the end
of the research, recommendations developed in line with the obtained data are
considered to fulfill an important requirement in this field and will
contribute to future studies.

Anahtar Kelimeler

Religious music, call to prayer, recitation, vocal education

Kaynakça

• Akdoğan, B. (2002). Din görevlilerine musiki eğitimi verilmesi hakkında örnek bir metot. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2 (43), 315-353.
• Akdoğan, B. (2003). Türk din musikfsinin anadolu' da doğuşu ve tarim seyri hakkında bazı mülahazalar, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 44 (1), 345-371.
• Apaydın, H. (2007). İlahiyat fakültesi öğrencilerinin musiki ile ilgili algıları, Geçmişten Günümüze Uluslararası Dini Musiki Sempozyumu içinde (ss.419-428). Amasya, Amasya Üniversitesi.
• Aras, İ. (2018). Türkiye’de cami görevlilerinin yetiştirilmesi ve istihdamı (1924-2014). Türkiye Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 5, 51-72.
• Bowling, A. (2002). Research methods in health: investigating health and health Services. philadelphia, PA: McGraw-Hill House.
• Çokluk, Ö. ve diğ, (2011). Nitel bir görüşme yöntemi: odak grup görüşmesi. Kuramsal Eğitimbilim, 4 (1), 95-107.
• DTS, (2009). Dini terimler sözlüğü. Ankara. Milli Eğitim Bakanlığı.
• Düzenli, P. (2014). İslâm kültür tarihinde musîki. İstanbul: Kayıhan. https://archive.org/details/AConciseHistoryOfMusic/page/n5
• Erdoğan, M. (1994). İslam hukukunda ahkâmın değişmesi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
• Kalender, R. (1989). Ruh hastalıkları tedavisinde musiki. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 3, 271-281.
• Krueger, R.A. & Casey, M.A. (2000). Focus groups: a practical guide for applied research. California: SAGE.
• Mimaroğlu, İ.K. (2017). Müzik tarihi. Ankara: Varlık.
• Morgan, D.L. (1997). Focus groups as qualitative research. California: SAGE.
• Özalp, N. (2000). Türk musikisi tarihi (C.1). İstanbul: MEB.
• Öztuna, Y. (2006). Türk Musikisi Ansiklopedik Sözlüğü (C.2). Ankara: Orient.
• Öztürk, M.T. (2013). Türk musikisi açısından ezan. İstanbul: Yeni Boyut.
• Sacs, C. (1965). Kısa dünya musikisi tarih (İ.Usmanbaş Çev.). İstanbul: MEB.
• Sevinç, M. (2007). Türk din mûsikîsi ders materyallerinin incelenmesi: yazılı ve sesli yayınlar. Geçmişten Günümüze Uluslararası Dini Musiki Sempozyumu içinde (ss.529-536). Amasya: Amasya Üniversitesi.
• Uludağ, S. (2005). İslam açısından müzik ve sema. İstanbul: Kabalcı.
• Yazir, E.H. (1995). Hak dini Kur’an dili. İstanbul: Feza.
• Yeprem, M.S. (2017). İlahiyat fakültelerinde müzikal işitme okuma ve yazma çalışmaları. Geçmişten Günümüze Uluslararası Dini Musiki Sempozyumu içinde. Amasya: Amasya Üniversitesi.
• Yildirim, A. ve Şimşek, H. (2003). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Young, P.M. (1974). A Concise history of music, London: Ernest Benn.