SANAL MÜZELERİN TARİH DERSLERİNDE KULLANIMININ ÖĞRENCİ GÖRÜŞLERİNE GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 1, 113 - 153, 27.04.2018

Ramazan Kaya Osman Okumuş

https://doi.org/10.17497/tuhed.397476

Cited By: 9

Öz

Bu araştırmanın amacı; öğrenci görüşlerinden
hareketle, sanal müzelerin tarih dersinde kullanımını değerlendirmektir.
Araştırma nitel araştırma yöntemiyle ve durum çalışması modeliyle
yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu; Ankara’nın Şereflikoçhisar
ilçesindeki Anadolu Öğretmen Lisesi 10. sınıfında öğrenimlerini sürdüren toplam
27 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışma grubu, kolay ulaşılabilir durum örneklemesi
yoluyla belirlenmiştir. Öğrencilerin sanal müze uygulamasını değerlendirmeleri
için Topkapı Sarayı konusu sanal müze kullanılarak işlenmiştir. Veriler, uygulaması
öncesi ve uygulama sonrasında uygulanan sanal müze inceleme formu ile toplanmış
ve içerik analizi ile analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular; araştırmaya
katılan öğrencilerin büyük çoğunluğunun daha önce sanal müze deneyimi
yaşamadıklarını, sanal müzeyi internet üzerinden yapılan müze gezisi şeklinde
nitelendirdiklerini, yapılacak sanal müze uygulamasından bilgi edinmeyi ve
yarar görmeyi beklediklerini ortaya koymuştur. Sanal müze uygulaması sonrasında;
öğrenciler, sanal müzenin görsel yönüne vurgu yaparak uygulamayı hem faydalı
hem de ilgi çekici bulmuşlardır. Öğrenciler uygulama ile yeni bilgiler
edindiklerini, kalıcı, kolay ve anlaşılır öğrenmeler sağladıklarını, sarayı
gerçekten gezmiş gibi olduklarını dile getirmişlerdir. Sanal müze uygulaması sonrası
öğrencilerden bazıları, Topkapı Sarayı’nı gerçekten gezip görmek istediklerini
belirtmişlerdir. Öğrenciler, sanal müze uygulamasının daha etkili olabilmesi
için bu etkinliğe daha fazla zaman ayrılmasını, uygulama sırasında ayrıntılı
bir anlatım olmasını, bu uygulamanın derslerde daha fazla kullanılmasını,
uygulamaya müzik ve bilgi verme amaçlı ses eklenmesini ve yansıtılan
görsellerin çözünürlüğünün daha net olmasını önermişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Müze, Sanal Müze, İnternet, Tarih Öğretimi, Topkapı Sarayı

AN EVALUATION of the USE of VIRTUAL MUSEUMS in HISTORY COURSES by STUDENT OPINION

Öz

The purpose of the research is to evaluate the use
of virtual museums in history courses considering the student opinions.  The research was carried out with qualitative
research method and case study.   The
study group consists of a total of 27 students studying in the 10th grade in
Anatolian Teaching High School in Şereflikoçhisar, Ankara.   The study group was determined via
convenience method.  The subject of the
Topkapı Palace was studied by using a virtual museum so that students could
evaluate the virtual museum application. 
The data were gathered via virtual museum evaluation form administered
before and after the implementation and analysed via content analysis. The
findings revealed that most of the students participating in the study did not
experience virtual museums before, they described virtual museums as a museum
visit on the Internet, and they expected to be informed and benefit from the
virtual museum implementation. After the implementation of virtual museum,
students emphasized the visual aspect of virtual museum and they stated that
the implementation was both effective and interesting.  In addition, they stated that they learned
new information with the implementation; they learned easily, permanently, and
clearly, and they really felt as if they visited the palace. After the visual
museum implementation, some students stated that they really wanted to see and
visit the Topkapı Palace. Students suggested that more time should be allotted
to this activity, the lecture should be more detailed during the
implementation, this application should be used more in the lessons, the
application should be supported with music and voice for the purpose of giving
information, and the resolution of the visuals projected should be high and
clear so that this application could be more effective.   

Anahtar Kelimeler

Museum, Virtual Museum, Internet, History Education, The Topkapı Palace

Kaynakça

• Aktaş, V. (2017). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin sanal müze kullanımına yönelik tutumları (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Aladağ, E., Akkaya, D. ve Şensöz, G.(2014). Sosyal bilgiler dersinde sanal müze kullanımının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16 (2), 199-217. 15. 11. 2017 tarihinde http://dergipark.gov.tr/download/article-file/321373 adresinden alınmıştır.
• Altın, B. N. ve Atçı, A. Ş. (2012). Sosyal bilgiler dersinde sınıf içinde sınıf dışı eğitim etkinlikleri (internet tabanlı uygulamalar). Sosyal Bilgiler Öğretimi, (Ed. M. Safran), (545-583). Ankara: Pegem Akademi.
• Barlas Bozkuş, Ş. (2014). Kültür ve sanat iletişimi çerçevesinde Türkiye'de sanal müzelerin gelişimi. JASSS The Journal of Academic Social Science Studies, 26, 329-344. 27.12. 2014 tarihinde http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2408 adresinden alınmıştır.
• Bingöl, H. O. (2008). Fotoğrafta sanal gerçeklik ve müzeler yolu ile sanat eğitimine katkıları (Anıtkabir, Anadolu Medeniyetleri Müzesi uygulaması). (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Canlı, K. (2016). İlkokul 4. sınıf görsel sanatlar dersinde sanal müze uygulamasına ilişkin öğretmen, öğrenci ve veli görüşleri (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Creswell, J. W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri, beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni (3. Baskıdan Çeviri). (Çeviri Ed.: M. Bütün ve S. B. Demir). Ankara: Siyasal.
• Çalışkan, E., Önal, N. ve Yazıcı, K. (2016). Öğretim etkinliklerinde sanal müzelerin kullanımına ilişkin sosyal bilgiler öğretmen adayları ne düşünüyor?. Turkish Studies, 11 (3), 689-706. 20. 12. 2017 tarihinde http://www.turkishstudies.net/Makaleler/1453228398_40%C3%87al%C4%B1%C5%9FkanErkan-vd-egt-689-706.pdf adresinden alınmıştır.
• Çalışkan, O. (2011). Yer ve çevre bilimleri eğitiminde sanal arazi gezileri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 44 (1), 91-106.
• Çolak, C. (2006). Sanal müzeler. inet-tr’06 - XI. "Türkiye'de İnternet" Konferansı Bildirileri, (21 - 23 Aralık 2006). TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Ankara, (291-296). 20. 12. 2014 tarihinde http://inet-tr.org.tr/inetconf11/kitap/colak_inet06.pdf adresinden alınmıştır.
• Demir, S. B. ve Karademir, Y. (2015). Sosyal bilgiler eğitiminde sanal mekânlara dayalı öğrenme ortamları. Sosyal Bilgiler Eğitiminde Mekânsal Öğrenme Ortamları, (Ed. R. Sever ve E. Koçoğlu), (211-251). Ankara: Pegem Akademi.
• Demirboğa, E. (2010). Sanal müze ziyaretlerinin öğrencilerin bilişsel ve duyuşsal kazanımları üzerindeki etkileri (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Demircioğlu, İ. H. (2010). Tarih öğretiminde öğrenci merkezli yaklaşımlar. 3. baskı. Ankara: Anı.
• Egüz, Ş. ve Kesten, A. (2012). Sosyal bilgiler dersinde müze ile eğitimin öğretmen ve öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi: Samsun ili örneği. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13 (1), 81-103. 22. 12. 2014 tarihinde http://efdergi.inonu.edu.tr/article/view/5000011601/5000011945 adresinden alınmıştır.
• Erbay, F. (2013). Geleceğin müzeleri ve değişim stratejileri. Milli Saraylar, Sanat-Tarih-Mimarlık Dergisi. 11, 19-31.
• Ermiş, B. (2010). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin görsel sanatlar dersinde “üç boyutlu sanal müze ziyareti” etkinliğine ilişkin görüşleri (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Glosset, N. Ş (2008). Sanal mimarlık müzesi sanal müzecilik. Müzeler Haftası, Geçmişten Geleceğe Müzecilik I. Sempozyum (21-22 Mayıs 2007) (Yay. haz.: Z. Önen, G. Tunç, M. Türkyılmaz). (229-232). Ankara: Vehbi Koç ve Ankara Araştırmaları Merkezi (VEKAM).
• Kabapınar, Y. (2014). Kuramdan uygulamaya sosyal bilgiler öğretimi, (hayat bilgisi öğretiminden tarih öğretimine). Ankara: Pegem Akademi.
• Karakaya, İ. (2015). Ortaokul öğrencilerinin sosyal bilgiler dersinde müze alışkanlıkları (Giresun ili örneği). (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Giresun Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Giresun.
• Karataş, S., Yılmaz, A., Kapanoğlu, G. ve Meriçelli, M. (2016). öğretmenlerin sanal müzelere dair görüşlerinin incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5 (1), 112-125. 20.10.2017 tarihinde http://www.jret.org/FileUpload/ks281142/File/13a.sercin_karatas.pdf adresinden alınmıştır.
• Kızıltepe, Z. (2015). İçerik analizi. Nitel Araştırma: Yöntem, Teknik, Analiz ve Yaklaşımları. (Ed. F. N Seggie ve Y. Bayyurt), (253-266). Ankara: Anı.
• Kuş, E. (2003). Nicel-nitel araştırma teknikleri, Sosyal Bilimlerde Araştırma Teknikleri Nicel mi? Nitel mi?. Ankara: Anı.
• MEB (Milli Eğitim Bakanlığı). (2008). Ortaöğretim 10. sınıf tarih dersi programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• MEB (2017). Ortaöğretim tarih dersi 9-11 öğretim programı. Ankara: T. C. Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Genel Müdürlüğü.
• MEB (2017). Ortaöğretim T.C. İnkılap Tarihi Ve Atatürkçülük dersi öğretim programı. Ankara: T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Genel Müdürlüğü.
• Okumuş, O. (2017). Görselliğe dayalı etkinlikler yoluyla tarih derslerinde demokratik değer öğretimi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Özer, D. N. (2007). Sanal ortamda müzecilik (sanal mimarlık müzesi) (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Öztürk, İ. H. (2012). Tarih öğretiminde bilgi ve iletişim teknolojileri, kuram ve uygulama. İstanbul: Kriter.
• Peker, N. (2014). Sosyal bilgiler dersinde sanal müze kullanımı ve sosyal bilgiler öğretmeni adaylarının sanal müze kullanımına yönelik tutumları (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aksaray.
• Punch, K. F., (2011). Sosyal araştırmalara giriş (nicel ve nitel yaklaşımlar). 2. baskı. Ankara: Siyasal.
• Südor, S. (2006). Anadolu medeniyetleri müzesinin interaktif cd yoluyla ilköğretim altıncı kademe öğrencilerine tanıtılması (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Tepecik, A. (2008). Sanat eğitimi ve sanal müze. Müzeler Haftası, Geçmişten Geleceğe Müzecilik I. Sempozyum (21-22 Mayıs 2007) (Yay. haz.: Z. Önen, G. Tunç, M. Türkyılmaz). (233-240). Ankara: Vehbi Koç ve Ankara Araştırmaları Merkezi (VEKAM).
• Turan, İ. (2015). Okul dışı sosyal bilgiler öğretiminde sanal müze ve turlar. Okul Dışı Sosyal Bilgiler Öğretimi (Ed. A. Şimşek ve S. Kaymakçı), (189-203). Ankara: Pegem Akademi.
• Turgut, G. (2015). Sosyal bilgiler dersinde bir eğitim aracı olarak sanal müzelerden yararlanma (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Ulusoy, K. (2010). Open education students perspectives on using virtual museums application in teaching history subjects. Turkish Online Journal of Distance Education-TOJDE. 11 (4), 36-46. 20. 12. 2014 tarihinde http://tojde.anadolu.edu.tr/yonetim/icerik/makaleler/619-published.pdf adresinden alınmıştır.
• Uslu, Ö. (2008). İlköğretim ikinci kademesinde görsel sanatlar derslerinde müze ile eğitimin etkileşimli (interaktif) ortamda gerçekleştirilmesi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ustaoğlu, A. (2012). İlköğretim 7. sınıf sosyal bilgiler dersi Türk tarihinde yolculuk ünitesinde sanal müzelerin kullanımının öğrenci başarısına etkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Yıldırım, T. ve Tahiroğlu, M. (2012). Sanal ortamda gerçekleştirilen müze gezilerinin ilköğretim öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine yönelik tutumlarına etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (39), 104-114. 20. 12. 2014 tarihinde http://dergipark.ulakbim.gov.tr/esosder/article/view/5000068467/5000063529 adresinden alınmıştır.