İSTANBUL’DA RUS MÜLTECİ OKULLARI (1920-1925)

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 2, 325 - 343, 20.10.2018

Türkan Olcay

https://doi.org/10.17497/tuhed.438823

Cited By: 3

Öz

Rusya’da 1917 Bolşevik Devrimi ve onu izleyen iç savaş, “Beyaz Ruslar”
olarak tarihe geçecek olan yüz binlerce insanın memleketlerini terk etmek
zorunda kalmalarına yol açtı. En yoğun göç 1919-1921 yıları arasında Karadeniz
kıyılarında yaşandı. Gemilerin varış noktası ise İstanbul oldu. Osmanlı
İmparatorluğun başkenti, önde gelen Avrupa başkentlerine doğru sürecek olan bu
zorlu yolculukta hem ulaşılması en yakın köprü, hem de İtilâf devletlerince
işgal edilmiş olmasından ötürü güvenilir bir sığınaktı. Mültecilerin arasında
binlerce çocuk vardı. Beslenme ve giyim sorunlarının çözüme kavuşmasıyla
birlikte yaşanan travmanın izlerinin silinmesi ve üç yıllık kesintiden sonra
eğitim-öğretimlerine kaldıkları yerden devam edebilmeleri için art arda okullar
açıldı. Nitel araştırma yöntemiyle kurgulanan bu çalışmada İstanbul’da Rus
mülteci çocukları için açılan eğitim-öğretim kurumlarının tespit edilerek ele
alınması amaçlanmaktadır. Çalışmanın odağında Rus mülteci çocukların sayıları
ve yaşlarının yanı sıra, uluslararası yardım kuruluşlarının desteğiyle açılan
okullar ve bunlara yönelik faaliyetler bulunmaktadır. Ayrıca okul müfredatı ve
eğitim süreci üzerine durularak okulların daha sonraki akıbeti de saptanmaya
çalışılacaktır. Veri toplama aracı olarak 1920’li yıllarda İstanbul’da basılan
süreli yayınlar ve anılar gibi kaynaklara başvurulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Göç, Türkiye’de “Beyaz” Ruslar, Mülteci Çocuklar, Rus Mülteci Eğitim-Öğretim Kurumları

Kaynakça

• Referans1 Burnakin A.A., Ratimov B.V. (1924), Na proşçaniye. Nos Adieux. Farewell. 1920-1923. Konstantinopol: Babok i Sınovya.
• Referans2 Pivovar E. Yu., Gerasimov N.P. (1994) Rossiyskaya emigratsiya v Turtsii, Yugo-Vostoçnoy i Tsentralnoy Evrope 20-h godov. Uçebnoe posobie dlya studentov. İstoriko-arhivniy institut RGGU, Мoskva.
• Referans3 Russkaya şkola zarubejom. (1924) Materialı po istorii russkoj şkolı za rubejom. (9), Praga: İzdaniye Zemskih i Gorodskih deyateley v Çehoslovakii.
• Referans4 Slovaçevski Yu. (2013) Jizn, opisannaya v pismah, ili Razluka dlinoy v sorok let // Beloemigrantı v Bolgarii. Vospominaniya, ed. V. V. Çumaçenko, P. V. Çumaçenko, S. A. Rojkova. Moskva.: Noviye peçatniye tehnologii Sinerji, s. 463-520.
• Referans5 Zenkovski, V.V. (2001). Deti emigratsii. Vospominaniya. М.: Аgraf.
• Referans6 Zemstvo Raporları (1924). Zarubejnaya russkaya şkola 1920-1924. Parij: Rossiyskiy Zemsko-Gorodskoy Komitet Pomoşçi Rossiyskim Grajdanam.