Salıpazarı (Samsun) İlçesinde Yayılış Gösteren Zehirli Bitkiler Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 2, 162 - 168, 21.04.2017

Volkan Gül Ercan Topcu

Öz

Bu
çalışma, Samsun iline bağlı Salıpazarı ilçesinde canlılar için tehlikeli
olabilecek ve doğada bulunan zehirli bitkileri belirlemek amacıyla yapılmıştır.
2014-2015 yılları arasında yapılan çalışmada, farklı yetişme mevsimleri dikkate
alınarak belirli dönemlerde arazide yapılan gözlemler ile arazide yoğun olarak
bulunan bitkiler belirlenerek bu bitkilerin listesi çıkarılmıştır. Canlılar
için zararlı olan bitkilerin çoğunda zehir bitkinin tohum, çiçek ve yaprak
kısımlarında bulunmaktadır. Bu çalışma sonucunda bölgeye ait bünyesinde zehirli
bileşenler (glikozit, alkaloit, saponin gibi) bulunan familyaya ait 38 bitki
türü tespit edilmiştir. Bölgede yetişen zehirli bitkilerin belirlenmesi, hem
bilimsel literatürde hem de yöre insanının faydalanması açısından yararlı
olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Salıpazarı, zehirli bitkiler, alkaloit, glikozit, saponin

Kaynakça

• Alonso-Amelot, M.E. ve Avendaño, M. 2002. Human carcinogenesis and bracken fern: a review of the evidence. Current Medicinal Chemistry Chem., 9 (6): 675-686.
• Anonim, 2016a. Vikipedi Özgür Ansiklopedi Kayıtları.
• Anonim, 2016b. T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Risk Değerlendirme Hizmetleri, Zehirli Bitki Listesi.
• Bakırel, T. 2002. Veteriner toksikoloji yönünden Trakya Bölgesi’nin zehirli bitkileri. İstanbul Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi Dergisi, 28 (1): 125-142.
• Baytop, T. 1984. Türkiye’de Bitkiler ile Tedavi (Geçmişte ve Bugün). İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Yayın No: 40. Ders Kitabı No: 3255, İstanbul, 520 s.
• Baytop, T. 1989. Türkiye’de Zehirli Bitkiler Bitki Zehirlenmeleri ve Tedavi Yöntemleri. İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Yayın No: 54, İstanbul, 290 s.
• Bernhard Smith, A. 1923. Poisonous Plants of All Countries, 1923 2nd Edition. Published by Bailliere Tindall & Cox, London, pp 112.
• Birinci, S. 2008. Doğu Karadeniz Bölgesinde Doğal Olarak Bulunan Faydalı Bitkiler ve Kullanım Alanlarının Araştırılması (Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 187 s. Adana.
• Davis, P.H. (ed.) (1965–1985). Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vols. 1–9. Edinburgh: Edinburgh University Press.
• Deveci, M., Özbucak, T. ve Demirkol, G. 2012. Ordu Üniversitesi kampüs alanı florasının tespiti. Akademik Ziraat Dergisi, 1(2): 107-116.
• Güley, M. ve Vural, N. 1978. Toksikoloji. Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi yayınları: 48, Ankara, 332 s.
• Kevseroğlu, K., Uzun, A. ve Çalışkan, V. 2014. Orta ve Doğu Karadeniz Bölgesi doğal florasında belirlenen tıbbi ve aromatik bitkiler. II. Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Sempozyumu 23-25 Eylül 2014, Yalova 108-117.
• Muca, B., Yıldırım, B., Özçelik, Ş. ve Koca, A. 2012. Isparta’s (Turkey) Poisonous plants of public access places. Biological Diversity and Conservation, 5(1): 23-30.
• Nelson, S.L., Shih, R.D., Balick, M.J. ve Weil, A. 2007. Handbook of Poisonous and Injurious Plants, The Newyork Botanical Garden, Springer, London, pp 340.
• Özçelik, H. ve Sağmanlıgil, H. 1993. Van gölü havzasının zehirli bitkileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi Dergisi, 4 (1-2) 171-189.
• Özkara, T., Or, E. ve Toplan, S. 2003. Eğreltiotu’nun insan ve hayvanlardaki kanserojenik etkileri, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi Dergisi, 14 (2): 68-71.
• Seçmen, Ö. ve Leblebici, E. 1987. Yurdumuzun Zehirli Bitkileri, Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kitaplar Serisi, No: 103, İzmir.
• Selvi, S. ve Kalkan, S. 2014. Altınoluk (Edremit/Balıkesir) park ve bahçelerinde yayılış gösteren zehirli süs bitkileri üzerine bir araştırma. II. Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Sempozyumu 23-25 Eylül 2014, Yalova.
• Taylor, J.A. ve Smith, R.T. 2000. Bracken Fern: Toxicity, Biology and Control. The International Bracken Group, 218: 106-107.
• Töngel, M.Ö. ve Ayan, İ. 2005. Samsun İli cayır ve meralarda yetişen bazı zararlı bitkiler ve hayvanlar üzerindeki etkileri, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20 (1): 84-93.
• Tükel, T. ve Hatipoğlu, R. 2001. Çayır meralarda zehirli bitkiler ve hayvanlar üzerindeki etkileri, Tarım ve Köy İşleri Dergisi, 139: 40-43.