Arazi Toplulaştırma Projelerinde Parsel Şekillerinin Değişimi: Şanlıurfa Bozca Köyü Örneği

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 3, 557 - 565, 23.07.2019

Hasan Değirmenci Fırat Arslan Mualla Keten

https://doi.org/10.30910/turkjans.595385

Cited By: 6

Öz

Tarımsal
işletmelerin parçalı arazilerini bir araya getirmek, parsel şekillerini
düzeltmek, yol ve sulama olanaklarını sağlamak amacıyla arazi toplulaştırma
(AT) çalışmaları yürütülmektedir. Bugüne kadar yaklaşık 6 milyon ha alanda
arazi toplulaştırma çalışması tamamlanmış olup, Tarım ve Orman Bakanlığı
tarafından 2023 yılına kadar 14 milyon hektar alanda AT projelerinin
tamamlanması hedeflenmektedir. Arazi toplulaştırma projelerinin tarımsal
işletmelere sağladığı önemli yararlarından biri parsel şekillerinin
düzeltilmesidir. Parsel şekillerinin AT öncesi ve sonrası değişimi birçok
araştırmacı tarafından sayısal göstergelerle ifade edilmektedir. Fraktal büyüklük indeksi (FD), şekil
indeksi (SI), şekil faktörü (FORM),  alan
şekil faktörü (AFF), kare piksel ölçeği (SqP) ve alan çevre oranı (APR) parsel şekillerinin tarıma uygunluğunu ölçmek amacıyla yaygın olarak
kullanılan göstergelerdir. Bu çalışmada Şanlıurfa ili Viranşehir ilçesi Bozca
köyü AT projesi materyal olarak alınmıştır. Proje alanı 1159.22 ha’dır. Arazi
toplulaştırma öncesi parsel sayısı 101 iken, proje sonrası 159’a çıkmıştır.
Parsel sayısının artması hisseliliğin azalmasından kaynaklanmaktadır. Bu
çalışmanın amacı AT öncesi ve sonrası parsel şekillerinin değişimini şekil
indeks göstergeleri ile karşılaştırmaktır. Çalışmada şekil indeks
göstergelerini sınıflandırmak ve haritalar oluşturmak amacıyla NetCAD 5.0 ve
ArcMAP 10.5 haritalama programları kullanılmıştır. Yapılan analiz sonuçlarına
göre; AT öncesi ortalama FD, SI, FORM, AFF, SqP, ve APR değerleri sırasıyla
3.07, 1.45, 0.54, 0.04, -0.81 ve 5.147; AT sonrası
ise 1.30, 1.42, 0.55, 0.04, -0.82 ve 5.04 olarak hesaplanmıştır. AT
öncesi ve sonrası FD, SI ve APR indeks değerleri arasında istatiksel olarak
anlamlı bir fark bulunmuştur (P<0.05). Ancak diğer indeks değerleri arasında
istatistiksel olarak önemli seviyede fark bulunmamıştır. Sonuç olarak parsel
şekillerinin AT öncesi ve sonrası durumda parsel büyüklüklerinin azalmasına
rağmen parsel şekillerinde önemli seviyede bir değişim olmadığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Arazi toplulaştırması, parsel şekilleri

Change of Parcel Shapes in Land Consolidation Projects: The Case Study of Şanlıurfa Bozca Village

Öz

Land consolidation (LC) projects were integrated on
6 million ha in order to aggregate agricultural lands of holdings, provide road
and irrigation facilities and correction parcels shapes. The Ministry of
Agriculture and Forestry aims to complete 14 million hectares of LC projects by
2023. One of the benefits of land consolidation projects is to correction of
the parcel shapes for the holdings. The change of the parcel shapes before and
after LC is expressed by numerical indicators by many researchers. Fractal
Dimension (FD), Shape Index (SI), Form Factor (FORM), Areal Form Factor (AFF),
Square pixel metric (SqP), Area-Perimeter Ratio (APR) are commonly used to
measure the appropriateness of parcel shapes. In this study, Bozca village LC
project of Viranşehir town in Şanlıurfa province was taken as material. Total area of the project is 1159.22 ha.
Before LC, the number of the parcels was 101 and then increased to 159 after
LC. The increase in the number of parcels is due to the decrease in the shares. The aim of this study is to compare the changes of before
and after LC parcel shapes with the indicators. NetCAD 5.0 and ArcMAP 10.5
mapping programs were used in the study in order to classify shape index
indicators and create maps. According to the results of the analysis; before
LC, mean of FD, SI, FORM, AFF, SqP, and APR values were 3.07, 1.45, 0.54, 0.04,
-0.81 and 5.147, respectively; after LC was 1.30, 1.42, 0.55, 0.04, -0.82 and
5.04. There was a statistically significant difference between the mean values
of FD, SI and APR index before and after LC (P <0.05). However, there was no
statistically significant difference between the other index values. As a
result, it can be said that there is no significant change in the parcel shapes
despite the decrease of the parcel sizes before and after LC.

Anahtar Kelimeler

Land consolidation, parcel shapes

Kaynakça

• Akkaya Aslan, T., Gundogdu, K., Arici, I. 2007. Some metric indices for the assessment of land consolidation projects. Pakistan Journal of Biological Sciences, 10(9): 1390-1397.
• Amiama, C., Bueno, J., Alvarez, C.J. 2008. Influence of the physical parameters of fields and the crop yield on the effective field capacity of a self-propelled forage harvester. Biosystems Engineering, 100: 198-205.
• Anonim. 2014. 6537 Sayılı Toprak Koruma Ve Arazi Kullanımı Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, Resmi Gazete 15 Mayıs 2014 tarih ve 29001 Sayı.
• Bayram, R., Değirmenci, H. 2018. Arazi toplulaştırma projelerinde parsel şekillerinin analizi: Niğde Misli Ovası 2. kısım Yıldıztepe örneği. KSÜ Tarım ve Doğa Dergisi, 21(4): 500-510.
• Boyce, R., Clark, W. 1964. The concept of shape geography. Geographical Review, 54: 561-72.
• Coelho, C., Pinto, P.A., Silva, M. 2001. A systems approach for the estimation of the effects of land consolidation projects (LCPs): A module and its application. Agricultural Systems, 68: 179-95.
• Comber, A.J., Birnie, R.V., Hodgson, M. 2003. A retrospective analysis of land cover change using polygon shape index. Global Ecology and Biogeography, 12: 207-15.
• Demetriou, D., See, L., Stillwell, J. 2013. A parcel shape index for use in land consolidation planning. Transactions in GIS, 17(6): 861-882.
• Frohn, R.C., 1998. Remote Sensing for Landscape Ecology: New Metric Indicators for the Monitoring, Modeling, and Assessment of Ecosystems. Lewis Publishers, Boca Raton, FL. Gonzalez, X.P., Alvarez, C.J., Crecente, R. 2004. Evaluation of land distributions with joint regard to plot size and shape. Agricultural Systems, 82: 31-43.
• Gonzalez, X.P, Marey, M.F., Alvarez, C.J. 2007. Evaluation of productive rural land patterns with joint regard to the size, shape and dispersion of plots. Agricultural Systems, 92: 52-62.
• Jiao, L., Liu, Y. 2012. Analyzing the shape characteristics of land use classes in remote sensing imagery. ISPRS Annals of Photogrammetry, Remote Sens. Spatial Inf. Sci., I-7: 135-140.
• Kirmikil, M., Arici, I. 2013. The Role of land consolidation in the development of rural areas in irrigation areas. Journal of Food. Agriculture & Environment, 11(2): 1150-1155.
• Küsek, G. 2014. Türkiye’de arazi toplulaştırmasının yasal durumu ve tarihsel gelişimi. Ç.Ü.Z.F. Dergisi, 29(1): 1-6.
• Kwinta, A., Gniadek, J. 2017. The description of parcel geometry and its application in terms of land consolidation planning. Computers and Electronics in Agriculture, 136: 117-124. Libecap, G.D., Lueck, D. 2011. The demarcation of land and the role of coordinating institutions. The Journal of Political Economy, 119(3): 426-467.
• Lord, E.A., Wilson, C.B. 1984. The Mathematical Description of Shape and Form. West Sussex, England, Ellis Horwood.
• McGarical, K., Marks, B.J. 1995. FRAGSTATS: Spatial Pattern Analysis Program for Quantifying Landscape Structure. Washington, D.C., U.S. Department of Agriculture, Forest Service, General Technical Report No PNW-GTR-351.
• Polat, H.E., Manavbaşı, İ.D., 2012. Arazi toplulaştırmasının kırsal alanda yakıt tüketimi ve karbondioksit salınımına etkisinin belirlenmesi. Tarım Bilimleri Dergisi, 18: 157-165.
• Russ, J.C. 2002. The Image Processing Handbook. Fourth ed. CRC Press, Boca Raton, FL.
• Salvati, L. 2014. Urban Growth and the spatial structure of a changing region: An integrated assessment. Journal of Urban and Regional Analysis, (6): 5-14.
• Simons, P. 1974. Measuring Shape Distortions of Retail Market Areas. Geographical Analysis, 6: 331-40.
• Zhang, L., Huang, H., Huang, B., Pingxiang, L. 2006. A Pixel Shape Index Coupled with Spectral Information for Classification of High Spatial Resolution Remotely Sensed Imagery. Geoscience and Remote Sensing, 44: 2950-61.