POETICS OF GULTEN AKIN, A FEMALE POET WHO TRIED TO DO A MAN’S JOB

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 1, 38 - 50, 15.12.2018

Elvan Yıldız

https://doi.org/10.37999/udekad.468405

Öz

In this study, poetics of Gülten Akın who is one of the leading poets of Turkish literature of the Republican Era is discussed. Her study named “Şiiri Düzde Kuşatmak”, collecting her proses and conversations, is used as the basis for our review. One of the most important elements that constitute Gülten Akın’s poetics is the cultivation of her poetry by folk culture and literature. Gülten Akın’s poetry traces Pir Sultan, Yunus Emre and Karacaoglan. Akın defines poetry as a rebellion since she is a socially conscious poet. Hers is not a propaganda poetry but has power to transform masses. Nourishing her art with her life but refraining from reflecting life into art just as pure reality, Akın perceives art as a magic tool which transforms reality and expresses life by translating it into poetry. Akın opposes integration of values of the West and Turkish society without paying regard to cultural distinctions as a result of misconceived Westernisation. It is cultural exploitation when Western values are imposed on Turkish society behind the discourse of universalisation. Akın who is referred as a female poet does not deny the decisive influence of her gender on her poetry although she opposes to the gender-based delimitations on her poetry. Voice of the women of every social class exists in her poems. Feminine grace identifies her discourse. Instead of being referred to as a female poet, she emphasizes that her poesy comes before her gender and she features her identity as a humanist poet by favouring all the oppressed.  Akın went after contemporary poetry by rising on her own cultural values. 

Anahtar Kelimeler

Gülten Akın, Poetika, Woman, Socially Conscious, Poet

ELİNİN HAMURUYLA ERKEK İŞİNE KARIŞAN BİR ŞAİRENİN, GÜLTEN AKIN’IN POETİKASI

Öz

Bu çalışmada Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı’nın önde gelen şairlerinden Gülten Akın’ın poetikası ele alınmıştır. İnceleme için Akın’ın düzyazılarını ve sohbetlerini topladığı “Şiiri Düzde Kuşatmak” isimli eseri temel alınmıştır. Gülten Akın’ın poetikasını oluşturan unsurların başında şiirini, halk kültürü ve edebiyatından beslemesi gelir. Gülten Akın’ın şiiri Pir Sultanların, Yunus Emrelerin, Karacaoğlanların izinden gider. Akın, toplumcu bir şair olması sebebiyle, şiiri bir başkaldırı olarak tanımlar. Onun şiiri, bir propaganda şiiri değildir ama kitleleri dönüştürebilecek etkiye sahip bir şiirdir. Sanatını yaşamından besleyen ama yaşamı da salt bir gerçeklik olarak şiire aktarmayan Akın, sanatı gerçeği dönüştüren büyülü bir araç olarak görür ve yaşamı bilgece bir tavırla şiire dönüştürerek devamlı yazar. Akın, Batılılaşma sebebiyle Batılı değerlerle Türk toplumunun değerlerinin kültürel farklar gözetilmeksizin bütünleştirilmesine karşıdır. Akın’a göre Batılı değerler evrenselleşme söylemi adı altında Türk toplumuna dayatılırken yapılan şey kültürel sömürüdür. Kadın şair olarak anılan Akın, şairliği ile ilgili cinsiyet sınırlandırmasına karşı çıkmakla birlikte cinsiyetinin şairliği üzerindeki belirleyici etkisini de yadsımaz. Onun şiirlerinde, toplumun her kesiminden kadının sesi vardır. Kadınca incelikler onun söylemini belirlemiştir. Kadın şair kimliği yerine, dünyadaki bütün ezilmişlere kol kanat geren hümanist şair kimliğini ön plâna çıkarır ve cinsiyetten bağımsız bir şekilde ozan olarak anılmak ister. Akın, kendi kültürel değerlerinin üzerinde yükselerek çağdaş bir şiir formu yakalamaya çalışmıştır.

Anahtar Kelimeler

Gülten Akın, Poetika, Kadın, Toplumcu, Ozan

Kaynakça

• Akın, G. (1995). “Şiir=aşk, yani her şey”. Söyleşiyi yapan: Ece Temelkuran. Cumhuriyet Kitap (Aralık): 4-5.
• Akın, G. (2000). Şiiri Düzde Kuşatmak. İstanbul: YKY.
• Akın, G. (2002). Şiir Üzerine Notlar. İstanbul: YKY.
• Akın, G. (2004). Uzak Bir Kıyıda. İstanbul: YKY.
• Akın, G. (2016). Kırmızı Karanfil. İstanbul: YKY.
• Aristo (2017). Poetika. İstanbul: Can Yayınları.
• Baş, M. K. (2015). Diriliş’in Yapıtaşları. İstanbul: Lim Yayınları.
• Eagleton, T. (2015). Şiir Nasıl Okunur? İstanbul: Ayrıntı Yayınları
• Fischer, E. (2010). Sanatın Gerekliliği. İstanbul: Payel Yayınları.
• İspirli, S. A. (2007). “Osmanlı Kadınının Şiiri”. Turkish Studies. (2): 445-454.
• Karakoç, S. (2011). İnsanlığın Dirilişi. İstanbul: Diriliş Yayınları.
• Moran, B. (1994). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Okay, M. O. (2011). Poetika Dersleri. İstanbul: Dergâh Yay.
• Öztunç, M. (2016). “Gülten Akın ve Şiiri”. Türk Dili Dergisi (769): 83-91.
• Şengül, M. B. (2016). “Kadın Edebiyatı: Bir Varoluş Mücadelesi”. The Journal of Academic Social Science Studies. 44 (II): 203-211.