KATAR’IN AFRİKA BOYNUZU POLİTİKASININ ARABULUCULUK KAPSAMINDA ANALİZİ / Analysis Of Qatar’s Horn Of Africa Policy In The Context Of Mediation

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 1, 95 - 108, 30.04.2019

Mehmet Cem Oğultürk Fatma Yılmaz

https://doi.org/10.29216/ueip.538061

Öz

Arabuluculuk, 2000’li yılların
ortalarından itibaren Ortadoğu ve Afrika’da yaşanan sorunların çözümlerinde
Katar’ın dış politika stratejisi haline gelmiş önemli bir çatışma yönetimi
aracıdır. Küçük bir Körfez emirliği olan Katar, bu dönemde sergilemiş olduğu
başarılı arabuluculuk rolüyle dünyada dikkat çeken bir aktör haline gelmiştir.
Bu makalenin amacı, Katar’ın Afrika Boynuzu’nda oynadığı arabuluculuk rolünü
Darfur, Somali ve Eritre/Cibuti sorunları özelinde incelemektir. Bu
faaliyetlerin gerçekleştirilme yöntemleri incelendiğinde kişisel ilişkilerin
öne çıktığı ve finansal gücün sıklıkla kullanıldığı gözlenmektedir. Katar'ın
arabuluculuktaki çabalarının altında yatan nedenler ve hızla periferik bir
devletten küresel bir arabulucuya dönüşümü bu çalışmanın ana araştırma konusunu
oluşturmaktadır. Makale, literatür araştırmasına dayanmakta ve Katar'ın Afrika
Boynuzu’nda üstlendiği arabuluculuk rolünü analiz etmektedir. Ayrıca, bölgedeki
çatışmaların çözümünde arabuluculuk etmeyi amaçlayan aktif dış politikası
sonucunda, Katar'ın Afrika Boynuzu’nda etkin bir aktör haline geldiğini savunmaktadır.
Makalede, takip mekanizmasının ve kişisel diplomatik ilişkilerin yokluğunun,
Katar arabuluculuk çabalarının çatışma çözümünde yetersiz kaldığı sonucuna
varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Katar, Afrika Boynuzu, Arabuluculuk, Çatışma Yönetimi

ANALYSIS OF QATAR’S HORN OF AFRICA POLICY IN THE CONTEXT OF MEDIATION / Katar’ın Afrika Boynuzu Politikasının Arabuluculuk Kapsamında Analizi

Öz

Mediation is an important conflict management tool
that has become a foreign policy strategy of Qatar in solving problems in the
Middle East and Africa since the mid-2000s. Qatar, a small Gulf emirate, has
become a notable actor in the world for its successful role as a mediator in
this period. The aim of this article is to examine the role of Qatar in the
Horn of Africa in terms of Darfur, Somalia and Eritrea / Djibouti issues. When
the methods of realization of these activities are examined, it is observed
that personal relationships are the most prominent and financial power is
frequently used. The reasons behind Qatar's mediation efforts and the
transformation of the state from a peripheral to a global mediator are the main
research topics of this study. The article is based on a literature review and
analyzes the role of Qatar as a mediator in the Horn of Africa. In addition, as
a result of active external politics aimed at mediating the conflict in the
region, Qatar argues that it has become an active actor in the Horn of Africa. It
is concluded in the article that the absence of the follow-up mechanism, and
personalized diplomatic relations cause inadequacy of Qatari mediation efforts
in conflict resolution.

Anahtar Kelimeler

Qatar, Horn of Africa, Mediation, Conflict Management

Kaynakça

• Abdullah, S. E. (2016). Qatari Foreign Policy: Motivation of Mediation in Sudan. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Hamad bin Khalifa University, Katar.
• Akipek, S. (2000). Eritre-Yemen Hakem Kararı Işığında Kızıldeniz Adalarının Aidiyeti Sorunu. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 9 (1-4), 1-30.
• Barakat, S. (2014). Qatari Mediation: Between Ambition and Achievement. Erişim adresi: https://www.brookings.edu/wp-content/uploads/2016/06/Final-PDF-English.pdf
• BBC. (2006). BBC Turkish. Erişim adresi: http://www.bbc.co.uk/ turkish/news/story/2006/12/printable/061228_un-somalia.shtml
• Bercovitch, J. (1991). International Mediation. Journal of Peace Research, 28 (1), 3-6.
• Bercovitch, J. (1992). The Structure and Diversity of Mediation in International Relations. J. Z. Jacob Bercovitch içinde, Mediation in International Relations: Multiple Approaches to Conflict Management (s. 4-5). New York: Palgrave.
• Bercovitch, J., and Jackson , R. (2009). Conflict Resolution in the Twenty-first Century: : Principles, Methods, and Approaches . Michingan: University of Michigan Press.
• Birleşmiş Milletler. (2005). Report of the International Commission of Inquiry on Darfur to the United Nations Secretary-General. Geneva: International Commission of Inquiry on Darfur.
• Birleşmiş Milletler. (2011, May). Doha Document For Peace In Darfur. Erişim adresi:https://unamid.unmissions.org/sites/default/files/ddpd_ english.pdf
• Birleşmiş Milletler. (2012). B.M. Etkin Arabuluculuk. New York: Birleşmiş Milletler.
• Dahir, A. H. (2018). Horn of Africa Caught in Between the Qatar-GCC Crisis: Case Studies of Somalia and Sudan. Washington: TRT World Research Centre.
• DEİK. (2017, Ekim). Katar Ülke Bülteni. Erişim adresi: https://www.deik.org.tr/uploads/katar-ulke-bulteni-ekim-2017.pdf
• Demirtaş, S. (2018). BBC. Erişim adresi: https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-45235385
• Flint, J., de Waal, A. (2008). Darfur: A New History of a Long Wa. New York: Zed Books.
• France24. (2008, Nisan 22). Ethiopia Severs Ties With Qatar Over Terrorism. Erişim adresi: https://www.france24.com/en/20080422-ethiopia-severs-ties-with-qatar-over-terrorism-ethiopia-qatar
• Gaas, M. (2017). Qatar as a Security Governance Actor in the Horn of Africa. Workshop on African Security. Uppsala: The Nordic Africa Institute.
• Gaas, M. H. And Hansen, S. J. (2013). Qatari involvement in the Horn of Africa: A king maker and a successful mediator? S. J. Hansen içinde, Religion, Prestige and Windows of Opportunity? (Qatari peace-making and foreign policy engagement). Norwegian University of Life Sciences.
• Gray, C. D. (2008). International Law and the Use of Force. New York: Oxford University Press.
• Hansen, S. J. (2013). The start of Qatar as a foreign policy actor. Qatar’s engagement in Yemen. S. J. Hansen içinde, Religion, Prestige and Windows of Opportunity? (Qatari peace-making and foreign policy engagement). Norwegian University of Life Sciences.
• Kamrava, M. (2011). Mediation and Qatari Foreign Policy. Middle East Journal, 65 (4), 539-556.
• Kekeç, E. K. (2014). Arabuluculuk Yoluyla Uyuşmazlık Çözümünde Temel Aşamalar ve Taktikler. Ankara: Adalet Yayınevi.
• Maasho, A. (2016). Reuters. Djibouti, Eritrea in territorial dispute after Qatar peacekeepers leave: Erişim adresi: https://www.reuters.com/article/us-djibouti-eritrea-border-idUSKBN1971JR
• Mesfin, B. (2008). The Eritrea-Djibouti Border Dispute. Pretoria: Institute for Security Studies (ISS).
• Mesfin, B. (2016). Qatar’s diplomatic incursions into the Horn of Africa. Institute for Security Studies.
• Pazarcı, H. (2000). Uluslararası Hukuk Dersleri. 4. Kitap. 1. Baskı, Ankara: Turhan Kitabevi.
• Roberts, D. B. (2010). Qatari Mediation. Erişim adresi: http://www.academia.edu/336597/Qatari_Mediation
• SDAM. (2018). Bölgesel Güç Denkleminde Katar. Erişim adresi: http://sdam.org.tr/haber/154-bolgesel-guc-denkleminde-katar/
• Southern, N. P. (2019). UAE’s relations with Somalia flounder over Qatar. Erişim adresi: https://globalriskinsights.com: https://globalriskinsights.com/ 2019/02/uae-relations-with-somalia/
• T.C. Adalet Bakanlığı. (tarih yok). Lahey Sözleşmeleri. Erişim adresi: http://www.uhdigm.adalet.gov.tr/sozlesmeler/coktaraflisoz/lahey.html
• T.C. Dışişleri Bakanlığı. (tarih yok). T.C. Dışişleri Bakanlığı. Erişim adresi: www.mfa.gov.tr: http://www.mfa.gov.tr/ankara-da-tarihi-somali-zirvesi-somali-ve-somaliland-cumhurbaskanlari-ankara-da-biraraya-geldi.tr.mfa
• Telci, İ. N. (2018, Nisan 28). Krizlerin Gölgesinde Afrika Boynuzu’nda Güç Mücadelesi. Erişim adresi: https://www.setav.org/krizlerin-golgesinde-afrika-boynuzunda-guc-mucadelesi/
• thecrystaleyes.com. (2019, February 28). thecrystaleyes.com. Erişim adresi: https://www.thecrystaleyes.com/somalia-wants-qatar-mediate-al-shabaab/
• Touval, S. (1992). The Superpowers as Mediators. J. Bercovitch, and J. Z. Rubin içinde, Mediation in International (s. 232-248). New York: Palgrave Macmillan.
• Yeni Şafak. (2017, Haziran 13). Somali Körfez'in Katar rüşvetini reddetti. Erişim adresi: https://www.yenisafak.com/dunya/somali-korfezin-katar-rusvetini-reddetti-2717410