Geçmişten Günümüze Edebiyatımızda Dirijizm

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 10, 25.12.2018

Samet Kılıç

Öz

Dirijim, yönlendirme, güdüleme anlamlarına
gelmektedir. Ekonomik bir terim olarak literatüre giren bu kelime sanat,
edebiyat ve medya alanında da kullanılmaya başlanmıştır. Dirijizm, İnsanların
topluluklar halinde yaşamaya başlamışından bugüne iktidar sahiplerinin halkı
yönlendirmede kullandıkları bir güç olmuştur. Teknolojik gelişmelerin bugünkü
kadar olmadığı dönemlerde dirijizm, edebi metinler üzerinden varlığını
sürdürmüş ve birçok örnek bırakmıştır.

Teknolojik gelişmelerin yaşandığı günümüzde medya,
iletiyi alıcıya ulaştırmadaki gücünden dolayı dirijizmin en önemli aracı haline
gelmiştir. Medyanın geliştirdiği kitle iletişim araçları vasıtasıyla iletilmek
istenen bir mesaj, aktarılmak istenen bir düşünce ve satılmak istenen bir ürün
hedeflerine kolaylıkla ulaşabilmektedir. Günümüz medyasının beslendiği
kaynakların başında yine sanat ve edebiyat gelmektedir. Bu durum ise günümüzde
yapılan dirijizmlerin medya aracı ile yapılsa da edebiyatı ilgilendirdiği
söylenebilir.

Bu makalede insanlığın topluluklar halinde yaşamaya
başlamasından günümüze dek yapılan dirijizm yöntemlerine, örneklerine ve sonuçlarına
yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Dirijizm, Edebiyat, Medya

Kaynakça

• Alver, K. (2012), Kültür Soyolojisi İcelemeleri, Ankara: Hece Yayınları.Aypek, N., Ban, Ü., Güzel, A., Küçüközmen, C., & İltaş, Y. (2009). Ekonomik Terimler Sözlüğü. Gazi Kitabevi. Ankara.Bourse, H. Y. (2012), Reklam ve ideoloji: subliminal reklam ve örnek incelemeler.Burke, P. (2003). Tarihin görgü tanıkları. Çev. Z. Yelçe), İstanbul: Kitap.Çıkla, S. (2007). Türk Edebiyatinda Dirijizmin Karagöz Piyesleri Boyutu. Millî Folklor, 19, 73.Çongur E. (2017). Ulusal Kimliği Tiyatro İle Kurmak, Ankara, İmge Kitabevi.Demir, B. (2017), Reşat nuri güntekin’in vergi hırsızı adlı oyununda “makbul vatandaş” tipi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi.Güngörmez, B. (2014). Türk düşünce dünyasında türk muhafazakârlığı’sorunsalı ve kültürel muhafazakârlık olarak ‘türk muhafazakârlığı. Muhafazakar dusunce/conservative thought, 10(39).İspir, N.B. (2012), Medya Planlama, Eskişehir: Açık öğretim Fakültesi Yayınları.Kocadaş, B. (2004), “Kitle İletişim Araçları Eğitim İlişkisi”, Dinbilimleri Araştırma Dergisi.Parsa, A.F. (2007), “İmgenin Gücü ve Görsel Kültürün Yükselişi”, Fotoğrafya Dergisi, 19, 1-10.Yaşar, F. T. (2008). Osmanlı Kadınının Eğitimine Yönelik İlk Süreli Yayın: Terakki-i Muhadderat, Değerler Eğitimi Merkezi Dergisi, 3, 98-105.Yetiş, K. (1999). Millî Edebiyat Anlayışı.Yücel, B. (2009). Parlâmenter hükûmet sisteminin rasyonelleştirilmesi ve Türkiye örneği. Adalet Yayınları.