KOBİ’LER İçin KOSGEB Destek Modellerinin Çok Ölçütlü Karar Verme Yöntemleri İle Sıralanması

Yıl 2019, Cilt: 11 Sayı: 1, 409 - 425, 31.01.2019

Ali Sevinç Tamer Eren

https://doi.org/10.29137/umagd.485366

Cited By: 2

Öz

Küçük ve Orta Boy Ölçekli İşletmeler (KOBİ), oluşturdukları katma değer itibariyle genel ekonomide katalizör görevi yapmaktadır. Üretim, pazarlama, ihracat ve istihdama sağladığı katkı tartışmasız çok ciddi boyutlara ulaşmış, ekonomi yönetimlerinin vazgeçemediği bir kesim olmuştur. KOBİ’lerin ekonomide çok önemli bir yeri bulunmasına rağmen; verimlilik, kurumsallaşma, markalaşma, üretim, pazarlama ve finansman alanlarında ciddi problemlerle karşılaşmaktadırlar. Devlet bu tür problemleri çözmek için Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) aracılığıyla destek vermektedir. Firmalar bu destek modellerinin çoğuna başvurabilmektedir. KOBİ’lerin öncelikli problemler ile ilgili destek modellerine başvurması gerekirken öncelikli olmayan modellere başvurması ciddi kaynak israfına ve zaman kaybına neden olmaktadır. Bu çalışmada, KOBİ’lerin öncelikli sorunlarına göre hangi destek modellerine başvurması gerektiği problemi ele alınmıştır. Konya ilinde 31 adet KOBİ ölçekli otomotiv yan sanayi ile ilgili firmanın ortak sorunları dikkate alınarak, hangi destek modellerine başvurabileceği çok ölçütlü karar verme yöntemleriyle belirlenmiştir. Burada Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) ile kriterlerin ağırlıkları hesaplanmış, TOPSIS (Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution) yöntemi ile KOSGEB desteklerinin sıralaması yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

KOBİ, Analitik hiyerarşi prosesi, TOPSIS, Çok ölçütlü karar verme

Sorting The KOSGEB Support Models For SMEs By Multicriteria Decision Making Methods

Öz

Small and Medium-Sized Enterprises (SMEs) act as catalysts in the general economy with the added value they create. The contribution to production, marketing, exportation and employment has unquestionably reached a very serious level and economic management has been a part of the economy. Although SMEs have a very important place in the economy; they face serious problems in productivity, institutionalization, branding, production, marketing and finance. In order to solve such problems, They are supported by the Small and Medium Enterprises Development Organization (KOSGEB). Firms can apply to most of these support models. When SMEs should apply for support models related to priority problems, applying to non-priority models causes serious waste of resources and time loss. In this study, the problem of which support models should be applied according to the priority problems of SMEs is discussed. In the province of Konya, it is determined by the multi-criteria decision-making methods which can be applied to support models by considering the common problems of the SME related automotive supplier industry. Here, we calculated the weights of the criteria by using the Analytic Hierarchy Process (AHP) and the order of KOSGEB support with TOPSIS method. 

Anahtar Kelimeler

TOPSIS, SME, Analytic hierarchy process, Multi-criteria decision making

Kaynakça

• Ayansola, O. A. & Houghton, J. (2017). The role of Small and Medium Scale Enterprise in local economic development (LED), Journal of Business and Retail Management Research (JBRMR), 11, 2, 133-139.
• Aydın, A. (2018). KOBİ Yöneticilerinin Web Tabanlı E-Ticaret Hakkındaki Bilgi Düzeyleri Ve Tutumları: TRB1 Bölgesi Örneği. Bingöl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 2, 2,1, 65-89.
• Aksoy, U. A. & Çabuk, A. (2006). KOBİ’lerdeki Toplam Kalite Yönetimi Uygulamalarının Kurumsallaşma Üzerindeki Etkileri. Http://Sbe.Balikesir.Edu.Tr/Dergi/Edergi, 39-57.
• Alan, H. & Yeloğlu, O. (2013). Markalaşma ve Yenilikçilik. Siirt Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi İktisadi Yenilik Dergisi, 1.1: 13-26.
• Alver, V., Çetin, S., Eren, T., & Bedir, N. (2018). The Solution of the Assignment Problem of Paıd Teachers to Primary and Secondary Schools with the AHP and Mathematical Programming Model: A Case in Kırıkkale, Turkey. International Journal of Lean Thinking, 9:1, 13-32.
• Asoğlu, İ, & Eren, T. (2018). AHP, TOPSIS, PROMETHEE Yöntemleri ile Bir İşletme için Kargo Şirketi Seçimi. Yalova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8:16, 102-122.
• Ayan, E., Cihan, Ş., Eren, T., Topal, T., & Yıldırım, E.K. (2016). AHP ve TOPSIS Yöntemleri ile Ekokardiografi Cihazı Seçimi. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 4 (1), 41-49.
• Alağaş H.M., Bedir N., Mermi Ö.S., Kızıltaş Ş., & Eren T (2016). Ana Haber Bültenlerinin AHP-TOPSIS ile Değerlendirilmesi. 2. Uluslararası Medya Çalışmaları Kongresi, Antalya, Türkiye, 20-23 Nisan 2016.
• Aykaç, M. Parlak, Z. & Özdemir, S. (2009). Küreselleşme Sürecinde Rekabet Gücünün Artırılması ve Türkiye'de Kobi'ler. İstanbul Ticaret Odası Yayınları, İstanbul.
• Alkış, H. & Temızkan, V. (2012). KOBİ’lerin Yönetsel Sorunlarının Çözümünde Japon Yönetim Sisteminin Rolü. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2.1, 68-85.
• Çatal, M. F. (2007). Bölgesel Kalkınmada Küçük ve Orta Boy İşletmelerin (KOBİ) Rolü. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10.2, 333-352.
• Demir, Y. & Sütçü, A. (2002). An Analysis of Production Technology and Financial Problems Faced by Small And Medium Size Enterprises (SME) In The Forest Products Industry Of Isparta After Economic Crisis. Turkish Journal of Forestry, 2: 79-96.
• Domingo, R. S. (2017) Small business and entrepreneurship: their role in economic and social development, Entrepreneurship & Regional Development An International, 29, 1–2, 1–3
• Erdil, O. & Kalkan, A. (2005). Kobi’lere Sağlanan Desteklerin Kobilerin Performanslarına Etkisi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1 103-122.
• Finansman Nedir, https://www.nediro.net, Erişim Tarihi 20.2.1017.
• Gebeş, F. & Battal, Ü. (2014). Türkiye’de Havacılık Kümelenmeleri ve Finansman Sorunları. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 273-288.
• Gür Ş., Hamurcu M., & Eren T (2017). Ankara’da Monoray Projelerinin Analitik Hiyerarşi Prosesi ve 0-1 Hedef Programlama İle Seçimi. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 23:4, 437-443. doi: 10.5505/pajes.2016.03903.
• Geyik, O, & Eren, T. (2018). Spor Toto Basketbol Süper Ligi ve Turkish Airline Euroleague Basketbol Takımlarının AHS-TOPSIS Yöntemleriyle Değerlendirilmesi. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 3 (1), 32-53. Doi: 10.25307/jssr.374895
• Harvıe, C. & Lee B.C. (2003). Public Policy and SMEs Development. Economics working Paper Series, 03-18, 1-24.
• Hamurcu M., & Eren T. (2018). Sürdürülebilir Kent İçi Ulaşım için Bulanık AHP Tabanlı VIKOR Yöntemi ile Proje Seçimi. NWSA Engineering Science, 13:3, 201-216.
• İlhan, S. (2006). Kobi’ler Sosyo-Ekonomik Bir Perspektif. Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 2
• Cumhurbaşkanlığı, (2018), KOBİ Yönetmeliği, http://resmigazete.gov.tr, Erişim Tarihi: 6.7.2018
• KOSGEB İdaresi Başkanlığı, http://www.kosgeb.gov.tr /KOBİ Tanımı Yönetmelik, Erişim tarihi: 6.5.2016
• Jahanshahloo, G. R. Lotfı, F. H. & Izadıkhah, M. (2006). An Algorithmic Method to Extend TOPSIS For Decision-Making Problems with Interval Data. Applied Mathematics and Computation, 175.2: 1375-1384. doi:10.1016/j.amc.2005.08.048
• Kaya, S. Alpkan, L. (2012). Problems and Solution Proposals for SMEs in Turkey. Emerging Markets Journal, 2.2, 30-45. DOI 10.5195/emaj.2012.26
• Özkanlı, Ö. & Namazalieva, K. (2006). Kırgızistan’da Faaliyet Gösteren Bazı Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerde Yönetim Sorunları Üzerine Bir Araştırma. Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 36, 97-125.
• Özbek, Z. (2008). Kobi’lerin Türk Ekonomisine Etkileri. Uluslararası Ekonomik Sorunlar Dergisi, 31, 49-57.
• Özbek, A., & Eren, T. (2013). Üçüncü parti lojistik firma seçiminde kullanılan çok ölçütlü karar verme yöntemleri: literatür araştırması. Sigma Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, 31(2), 178-202.
• Özdemir, S. Ersöz, H. Y. & Sarıoğlu, H. İ. (2007). Küçük Girişimciliğin Artan Önemi ve Kobi'lerin Türkiye Ekonomisindeki Yeri. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 53, 173-230.
• Özcan, E.C., Ünlüsoy S., & Eren, T. (2017). A Combined Goal Programming- AHP Approach Supported with TOPSIS for Maintenance Strategy Selection in Hydroelectric Power Plants. Renewable & Sustainable Energy Reviews, 78, 1410-1423. doi.org/10.1016/j.rser.2017.04.039
• Pazarlama Nedir, http://www.nedir.com/pazarlama, Erişim Tarihi:20.2.2017.
• Pranjali S. (2017). Impact of Digitalization on Small and Medium Enterprises in India, Indıan Journal of Research, 6.4 468-469.
• Saaty, T. L. & Niemira, M. P. (2006). A Framework for Making A Better Decision. Research Review, 13(1). 1-4
• Sarıkahya, M. (2012). Mobilya Endüstrisinde Kobi’lere Verilen Devlet Desteklerinin Firmalar Üzerindeki Etkileri (Ankara Örneği). Politeknik Dergisi, 15.4, 177-183. (DOI): 10.2339/2012.15.4, 177-183.
• Ahmada, S. Z. Norita A. & Abu Bakarc, A. R. (2018), Reflections of Entrepreneurs of Small and Medium-Sized Enterprises Concerning the Adoption of Social Media And its impact On Performance Outcomes: Evidence from the UAE. Telematics and Informatics 35, 6–17. doi.org/10.1016/j.tele.2017.09.006.
• Torlak, Ö. & Uçkun, N. (2005). Eskişehir’deki KOBİ’lerin pazarlama ve finansman sorunları. https://earsiv.anadolu.edu.tr. 199-215.
• Türkoğlu, M. & Çelikkaya, S. (2011). Türkiye’de Kobi’lere Yönelik Ar-Ge Destekleri. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 3.2,1-15.
• Ulusoy, R. & Akarsu, R. (2012). Türkiye'de Kobi’lere Yapılan Destekler ve İstihdam Üzerindeki Etkileri. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23, 105- 126.
• Kolçak, M. & Bilici, N. (2013). Kobi’lere Sağlanan Finansal Desteklerin Üretim ve İstihdama Etkileri NUTS-II TRA-I Bölgesinde Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17.3, 291-312.
• Uluyol, O. (2013). Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerde (Kobi) Finansal Yönetim Uygulamaları. Muhasebe Ve Finansman Dergisi, 60(4), 91.
• Varum, C. A. & Rocha, V. C. (2013). Employment and SMEs During Crises. Small Business Economics, (1), 9-25. DOI 10.1007/s11187-011-9343-6.
• Sevinç, A. & Eren, T. (2015). Kırıkkale’de Kobi’lerin Verimlilik Sorunları ve Çözüm Önerileri, 5.Ulusal Verimlilik Kongresi, Ankara, 1-72.
• Sevinç, A. & Eren, T. (2016). Kobilerin Yönetim ve Organizasyon Sorunları ve Kırıkkale Kobi’lerinde Bir Uygulama, ICOMEP 2016 Kongresi, İstanbul, 1020-1031.
• Sevinç, A. & Eren, T. (2016). Bölgesel Kalkınma ve Girişimcilik: Ahiler Kalkınma Ajansı Örneği. JEBPIR, Ekonomi, İşletme, Siyaset Ve Uluslararası İlişkiler Dergisi, 2,1, 1-114.
• Taş, C., Bedir, N., Alağaş, H.M., Eren, T., & Çetin, S. (2018). AHP-TOPSIS Yöntemleri Entegrasyonu ile Poliklinik Değerlendirilmesi: Ankara’da Bir Uygulama. Sağlık Yönetimi Dergisi, 2:1, 1-16.
• Quezada, W. D., Hernández, G. D., González, E., Mantulak, M. J., & Corrales, W. (2018). Corrales The Technology Transfer in the Development of the Small and Medium Metal-mechanic Ecuadorian Enterprise. International Journal of Emerging Research in Management &Technology. 7,2, 14-25.
• Zairol A. Richard H. & Dilanthi A. (2018). Impacts of Disaster to SMEs, in Malaysia, Procedia Engineering 212 1131–1138.
• Zerenler, M. ve Türker, N. & Şahin, E. (2007). Küresel Teknoloji, Araştırma-Geliştirme (Ar-Ge) ve Yenilik İlişkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1.17, 653-667.