Okul Öncesi Öğretmenliği ve Çocuk Gelişimi Öğrencilerinin Üstbiliş Düzeylerinin ve Yaşam Doyumlarının İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 4, 345 - 359, 24.12.2018

Fatma Yaşar Ekici Sema Balcı

https://doi.org/10.31461/ybpd.478948

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmanın temel amacı, okul
öncesi öğretmenliği ve çocuk gelişimi bölümü öğrencilerinin üstbiliş düzeyleri
ve yaşam doyumu düzeylerini incelemektir. İlişkisel tarama modelindeki bu
araştırmanın çalışma grubunu 2017-2018 eğitim öğretim yılında İstanbul ilindeki
2 vakıf üniversitesinin okul öncesi öğretmenliği lisans programında ve çocuk
gelişimi ön lisans programında öğrenim görmekte olan 167 öğrenci oluşturmuştur.
Araştırmada veri toplama aracı olarak Kişisel Bilgi Formu, Üstbiliş Ölçeği-30
ve Yaşam Doyumu Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma verileri SPSS 20 programı
kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, okul öncesi öğretmenliği
ve çocuk gelişimi bölümü öğrencilerinin üstbiliş düzeyleri ve yaşam doyumu
düzeyleri arasında anlamlı ilişki olduğu saptanmıştır. Okul öncesi öğretmenliği
ve çocuk gelişimi öğrencilerinin üstbiliş düzeylerinin üniversite türü ve
bölümüne,  sınıf düzeyine göre anlamlı
düzeyde farklılaşmazken; yaşa, kardeş sayısına, okul öncesi öğretmenliği/çocuk
gelişimi bölümünü seçme nedenine ve algılanan ebeveyn tutumuna göre anlamlı
düzeyde farklılaştığı saptanmıştır. Okul öncesi öğretmenliği ve çocuk gelişimi
öğrencilerinin yaşam doyumlarının üniversite türü ve bölümüne, yaşa ve kardeş
sayısına göre anlamlı düzeyde farklılaşmazken; sınıf düzeyine, okul öncesi
öğretmenliği/çocuk gelişimi bölümünü seçme nedenine ve algılanan ebeveyn
tutumuna göre anlamlı düzeyde farklılaştığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Okulöncesi, Çocuk Gelişimi, Üstbiliş, Yaşam Doyumu

Investigation of the Metacognition Level and Life Satisfaction of the University Students Studying in Preschool Teaching and Child Development Programs

Öz

The main aim of this research is to
investigate the metacognition levels and life satisfaction levels of the university
students studying in preschool teaching and child development programs. The
relational screening model was used in the research. The study group of the
research consists of 167 university students studying in the preschool teaching
undergraduate program and studying in the child development associate degree
program of 2 private universities in 2017-2018 academic year in Istanbul
province. ‘Personal Information Form’, ‘Metacognition Questionnaire-30’ and
‘Satisfaction With Life Scale’ were used as data collection tools in the
research. The data were analyzed using the SPSS 20.0 program. The results
obtained from the research are as follows: Significant reltionship was
determined between the metacognition level and life satisfaction level of the
students studying at preschool teaching and child development programs. The
metacognition level of the students studying at preschool teaching and child
development programs did not vary significantly by the type of university and
program and grade level; but varied significantly by age, number of sibling,
the reasons of choosing preschool teaching/child development program and
parental attitude they perceive. The life satisfaction level of the students
studying at preschool teaching and child development programs did not vary
significantly by the type of university and program, age and number of sibling;
but varied significantly by   the grade
level, reasons of choosing preschool teaching/child development program and
parental attitude they perceive.

Anahtar Kelimeler

Metacognition, Life Satifaction, Preschool, Child Development

Kaynakça

• Alibekiroğlu, P.B. (2017). Üniversite öğrencilerinde yaşam doyumu ile psikolojik sağlamlık arasındaki ilişkide öz anlayışın aracı etkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Avşaroğlu, S., Deniz, M.E., & Kahraman, A. (2005). Teknik öğretmenlerde yaşam doyumu iş doyumu ve mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14, 115–129.
• Aykut, Ç., Karasu, N., & Kaplan, G. (2016). Özel eğitim öğretmen adaylarının üstbiliş farkındalıklarının tespiti. Özel Eğitim Dergisi, 3, 231-245.
• Baba-Öztürk, M., & Güral, M. (2016). Okul öncesi öğretmen adaylarının bilişötesi farkındalık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi: OMÜ örneği. Turkish Studies, 11(19), 107-132.
• Bakan, İ., & Güler, B. (2017). Duygusal zekânın, yaşam doyumu ve akademik başarıya etkileri ve demografik özellikler bağlamında algı farklılıkları. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 19(33), 1-11.
• Bakioğlu, B., Alkış Küçükaydın, M., Karamustafaoğlu, O., Uluçınar Sağır, Ş., Akman, E., Ersanlı, E., & Çakır, R. (2015). Öğretmen adaylarının bilişötesi farkındalık düzeyi, problem çözme becerileri ve teknoloji tutumlarının incelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 22-33.
• Bedel, E., & Çakır, M. (2013). Okul öncesi ve biyoloji öğretmen adaylarında bilişüstü farkındalık ve epistomolojik inançların incelenmesi. Eğitim Bilimleri Dergisi, 37(37), 84-98.
• Bedel, E.F. (2017). Okul öncesi öğretmen adaylarında akademik ertelemenin yordanmasında bilinçli farkındalık ve üstbilişsel farkındalığın rolü. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 7(3), 504-514.
• Belet, Ş.D., & Güven, M. (2011). Meta-cognitive Strategy Usage and Epistemological Beliefs of Primary School Teacher Trainees. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(1), 51-57.
• Benli Özdemir, E., & Arık, S. (2018). Çocukların üstbilişsel farkındalıkları ile sürdürülebilir kalkınmaya yönelik tutumlarının incelenmesi. Estüdam Eğitim Dergisi, 3(1), 1-22.
• Bulut, C., & Bulut Serin, N. (2016). Öğretmen adaylarının üniversite yaşamına uyum düzeyleri ile yaşam doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi. International Journal of New Trends in Arts, Sports&Science Education, 5(4), 1-7.
• Cartwright-Hatton, S., & Wells, A. (1997) Beliefs about worry and intrusions: the metacognitions questionnaire and its correlates. J Anxiety Disord, 11: 279–296.Christopher, J.C. (1999). Situating psychological well-being: exploring the cultural roots of ıts theory and research. Journal Of Counselıng & Development, 77(2), 141-152.
• Çalışandemir, F., & Şahin Baltacı, H. (2017). Okul öncesi öğretmen adaylarının üniversiteye uyum düzeylerinin yordayıcıları olarak yaşam doyumu ve genel öz-yeterlik. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44, 229-249.
• Çelik, M., Sanberk, İ., & Deveci, F. (2017). Öğretmen adaylarının yaşam doyumlarının yordayıcısı olarak psikolojik dayanıklılık ve umutsuzluk. İlköğretim Online, 16(2), 654-662.
• Çivitci, A. (2012). Üniversite öğrencilerinde genel yaşam doyumu ve psikolojik ihtiyaçlar arasındaki ilişkiler. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(2), 321-336.Demir Güdül, M. (2015). Üniversite öğrencilerinin akademik motivasyon profillerinin psikolojik ihtiyaç doyumu, akademik erteleme ve yaşam doyumu ile ilişkisi. Doktora Tezi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Diener, E., Emmons, R. A., Larsen, R. J., & Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment, 49(1), 71-75.Durmaz, E.E. (2017). Üniversite öğrencilerinin fiziksel aktiviteden hoşlanma yaşam doyumu ve umutsuzluk durumlarının karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Erdoğan, E., & Dikicigil, Ö. (2018). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının üstbiliş düşünme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. TÜBAV Bilim, 11(1), 62-73.
• Ergin, B., Kaynak, K.B., Pınarcık, Ö., & Arslan, E. (2013). Okul öncesi öğretmen adaylarının duygusal zekâları ve yaşam doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 35-42.
• Flavell, J.H. (1979). Metacognition and cognitive monitoring a new area of cognitive-developmental inquiry. American Psychologyst, 34, 906-911.
• Gül, Ş., Özay-Köse, E., & Sadi Yılmaz, S. (2015). Biyoloji öğretmeni adaylarının üstbiliş farkındalıklarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 83-91.
• Gülaçtı, F., Gür, R., & Çiftci, Z. (2017). Öğretmen adaylarının mutluluk, iyimserlik, yaşam anlamı ve yaşam doyumlarının incelenmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 7(13), 347-378.
• Güler, K. (2015). Beden imajının üniversite öğrencilerinde yaşam doyumu ve umutsuzluk üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gürşimşek, I., Çetingöz, D., & Yoleri, S. (2009). Okul öncesi öğretmenliği öğrencilerinin bilişüstü farkındalık düzeyleri ile problem çözme becerilerinin incelenmesi. The First International Congress Of Educational Research, 1-3 Mayıs 2009 Çanakkale.
• Gwilliam, P., Wells, A., & Cartwright‐Hatton, S. (2004). Dose meta‐cognition or responsibility predict obsessive–compulsive symptoms: a test of the metacognitive model. Clinical Psychology and Psychotherapy, 11, 137-144.
• Hırlak, B., Taşlıyan, M., & Sezer, B. (2017). İyimserlik ve Yaşam Doyumu Arasındaki İlişki ve Demografik Özellikler Bağlamında Algı Farklılıkları: Bir Alan Araştırması. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(1), 95-106.
• İncekara, T. (2018). Üniversite öğrencilerinde vücut algısı ile yaşam doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Haliç Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• İnci, S. (2014). Aday öğretmenlerin duygusal zeka ile yaşam doyumu düzeyleri arasındaki ilişki. Yüksek lisans tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• İnci, S. (2014). Aday öğretmenlerin duygusal zeka ile yaşam doyumu düzeyleri arasındaki ilişki. Yüksek lisans tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Kabasakal, Z., & Uz-Baş, A. (2013). Öğretmen adaylarında yaşam doyumunun yordayıcısı olarak problem çözme becerileri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 27-35.
• Kabat-Zinn, J. (2013). Full catastrophe living, revised edition: How to cope with stress, pain and illness using mindfulness meditation. Hachette UK: Random House Publishing Group.
• Kacar, M., & Sarıçam, H. (2015). Sınıf öğretmen adaylarının üstbiliş farkındalıkları ile matematik kaygı düzeyleri üzerine bir çalışma. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 137-152.
• Kahramanoğlu, H. (2018). Üst biliş ve pozitif psikolojik sermayenin sınav kaygısı ile ilişkisi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kana, F. (2015). Türkçe öğretmeni adaylarının üstbiliş fakındalık düzeyleri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(17), 66-81.
• Karakelle, S., & Saraç, S. (2010). Üst biliş hakkında bir gözden geçirme: üstbiliş çalışmaları mı yoksa üst bilişsel yaklaşım mı?. Türk Psikoloji Yazıları, 13(26), 45-60.
• Karasar, N. (2017). Bilimsel Araştırma Yöntemi Kavramlar İlkeler Teknikler. (32.basım). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kaysi, F. (2013). Bilgisayar becerisi ile üst biliş düşünme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Fırat ve İstanbul Üniversiteleri örneği). Yüksek Lisans Tezi, Elazığ: Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Köker, S. (1991). Normal ve sorunlu ergenlerin yaşam doyumu düzeyinin karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Luthans, F., Youssef, C. M., Avolio, B.J. (2007). Psychological Capital: Developing the Human Competitive Edge, New York: Oxford University Press
• Özer, M., & Karabulut, Ö. (2003). Yaşlılarda yaşam doyumu. Turkish Journal of Geriatrics, 6(2), 72-74.
• Özkaya, G. (2017). Üniversite öğrencilerinin yalnızlık düzeyleri ile umutsuzluk ve yaşam doyumu arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özsoy, G., & Günindi, Y. (2011). Okulöncesi öğretmen adaylarının üstbilişsel farkındalık düzeyleri. İlköğretim Online, 10(2), 430-440.
• Özyürek, A., & Erbay, F. (2015). Okul öncesi öğretmenlerinin öğretmenlik tutumları ile yaşam doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 31-48.
• Recepoğlu, E. (2013). Öğretmen adaylarının yaşam doyumları ile öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Özel Sayı (1), 311-326.
• Sapmaz, F., & Doğan, T. (2012). İyimserliğin mutluluk ve yaşam doyumuna etkisinin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(3), 63-69.
• Schmitter, A. C. (2003). Life satisfacton in centenarians residing in long term care. www.mmhc.com/articles/NHM9912/cutillo.html.
• Schraw, G., & Moshman, D. (1995). Metacognitive theories. Educational Psychology Review 7(4), 351–371.
• Soydan, Z. M. (2015). Üniversite Öğrencilerinin İnternet Bağımlılığı ile Depresyon ve Yaşam Doyumu Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul: Haliç Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Sung-Mook, H., & Giannakopoulos, E. (1994). The relationship of satisfaction with life to personality characteristics. Journal of Psychology Interdisciplinary and Applied, 128(5), 547-558.
• Şahin, E., & Küçüksüleymanoğlu, R. (2015). Öğretmen adaylarının özyönetimli öğrenmeye hazırbulunuşlukları, biliş ötesi farkındalıkları ve denetim odakları arasındaki ilişkiler. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(2), 317-334.
• Tel, F.D., & Sarı, T. (2016). Üniversite öğrencilerinde öz duyarlılık ve yaşam doyumu. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 292-304.
• Temiz, Z.T. (2017). Üniversite öğrencilerinin bağlanma stilleri ile yaşam doyumu, psikolojik dayanıklılık ve aleksitimik özellikleri arasındaki ilişkide benlik saygısının rolü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tosun, A., & Irak, M. (2008). Üstbiliş Ölçeği-30’un Türkçe uyarlaması, geçerliği, güvenirliği, kaygı ve obsesif-kompülsif belirtilerle ilişkisi. Türk Psikiyatri Dergisi, 19(1), 67-80.
• Tuncer, M., & Bahadır, F. (2017). Öğretmen Adaylarının Üstbiliş Düşünme Becerileri Algıları ve Başarı Yönelimlerine Yönelik Tutumlarının Çeşitli Değişkenlere Göre Değerlendirilmesi. İnsan Ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(2), 1326-1343.
• Tuncer, M., & Yılmaz, Ö. (2016). Öğretmen adaylarının bilimsel araştırma özyeterliği ve üstbiliş düşünme becerilerine yönelik görüşlerinin incelenmesi. Turkish Studies, 11(3), 2243-2260.
• Tuncer, N. (2017). Bir grup üniversite öğrencisinin belirlenen sosyal anksiyete düzeylerine göre bilinçli farkındalık ve yaşam doyumu düzeylerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Işık Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Veenhoven, R. (1996). The Study of Life Saticfaction, W. E. Saris, R. Veenhoven, A. C. Scherpenzel, B. Butting (Eds). A Comparative Study Of Saticfaction With Life in Europe, Budapest: Eötvös University Press, 11-48.
• Yıkılmaz, M., & Demir Güdül, M. (2015). Üniversite öğrencilerinde yaşam doyumu, yaşamda anlam ve bilinçli farkındalık arasındaki ilişkiler. Ege Eğitim Dergisi, 2(16), 297-315.
• Yıldırım, T. (2017). Üniversite öğrencilerinde benlik saygısı ile algılanan sosyal destek ve yaşam doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Haliç Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.