BibTex RIS Kaynak Göster

-

Yıl 2015, Sayı: 14, 77 - 90, 24.06.2015
https://doi.org/10.17484/yedi.16407

Öz

The music policies of Early Republican Period of Turkey are shaped around three fundamental goals. Primary goal is to rescue ‘the national Turkish music’ from effects of artistic (maqam) music of Ottoman Period which is described as so-called ‘sick’, ‘non national’ and ‘mongrel of Byzantine’. The second goal is to collect ‘pure’ musical examples that can be heard in the social events and rituals of Anatolian people. The third goal is to create a modern, polyphonic but ‘national’ art music that would constitute transnational cultural relations with modern/westerner societies. However, experts were required who knew cultural reference points of each opposite side (national-local, traditional-modern, folk-art etc.) and would undertake the role of the ‘mediator’ during reconstruction process. This paper aims to analyze Mustafa Sarisozen and his works in the scope of ‘cultural mediation’, and intends to evaluate the politics of music of the Early Republican period of Turkey from a critical point of view

Kaynakça

  • Altınay, F. Reyhan (1993). Muzaffer Sarısözen’in Hayatı ve Türk Halk Müziğine Katkıları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Temel Bilimler Anabilim Dalı, İzmir.
  • Aşkun, V. Cem (1943). Sivas Folkloru, Cilt II, Sivas: Kamil Matbaası.
  • Balkılıç, Özgür (2009). Cumhuriyet, Halk ve Müzik: Türkiye’de Müzik Reformu 1922-1952, Ankara: Tan Kitabevi Yayınları.
  • Bochner, Stephen (1981). “The Social Psychology of Cultural Mediation”, The Mediating Person: Bridges Between Cultures, Ed: Stephen Bochner, G K Hall & Co, pp:6-36.
  • Çeren, Şerif Sait (1944). “Bir Konuşma”, Radyo, 3(31): 9.
  • Debrix, François (2003). “Introduction: Rituals of Mediation”, Rituals of Mediation: International Politics and Social Meaning, Ed: François Debrix and Cynthia Weber, Minneapolis: University of Minnesota Press, pp: xxi-xlii.
  • Ediboğlu, Baki S. (1947). “Yurttan Sesler”, Radyo, 6(65): 10.
  • Elçi, Armağan C. (1997). Muzaffer Sarısözen: Hayatı, Eserleri ve Çalışmaları, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Gökalp, Ziya (1972). Türkçülüğün Esasları, Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
  • Hasgül, Necdet. 1996. Cumhuriyet Dönemi Müzik Politikaları”, Folklora Doğru: Dans, Müzik, Kültür, 62: 27-48.
  • Kınlı, H. Devrim ve Yükselsin, İbrahim Y. (2012). “Kültürel Aracılığın Ritüelleri: Bergamalı Profesyonel Roman Müzisyenlerin Geçiş Ritüellerindeki Aracılık Rolleri”, III. Hisarlı Ahmet Sempozyumu, s: 432-446.
  • Kocabaşoğlu, Uygur (1980). Şirket Telsizinden Devlet Radyosuna: TRT Öncesi Dönemde Radyonun Tarihsel Gelişimi ve Türk Siyasal Hayatı İçindeki Yeri, Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları; 2010 İstanbul: İletişim Yayınevi.
  • Radyo, (1942a. “Radyomuzda Halk Musikî Çalışmaları”, Radyo, 1(3): 21.
  • _______ (1942b). “Öğretilen Marş ve Türkülerden”, Radyo, 1(3): 29.
  • _______ (1942c). “Bir Haftalık Neşriyat Programı Kalıbı”, Radyo, 1(3): 32
  • _______ (1942d). “Yurttan Sesler”, Radyo, 1(10): 13
  • Reinhard, Kurt (1991). “Sonsöz”. Küçük Asya’dan Türk Halk Musikisi. Çev. Bülent Aksoy. İstanbul: Pan Yay. s. 217-228.
  • Runes, Dagobert (1970). Dictionary of Philosophy, Totowa, N.J.: Littlefield, Ad-fams & Co.
  • Sarper, Selim (1942). “Ankara Radyosu Milletin Emrinde”, Radyo, 1(2): 1.
  • Sarısözen, Muzaffer (1941). Seçme Köy Şarkıları, İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • _________ (1952). Yurttan Sesler, Ankara: Akın Matbaası.
  • _________ (1962). Türk Halk Musikisi Usulleri, Ankara: Resimli Posta Matbaası.
  • Şenel, Süleyman (1999). “Cumhuriyet Dönemi’nde Türk Halk Müziği Araştırmaları”, Folklor/Edebiyat, 17: 99-128.
  • Taft, Ronald (1981). “The Role and Personality of the Mediator”, The Mediating Person: Bridges Between Cultures, Ed: Stephen Bochner, G K Hall & Co, pp: 53-88.
  • Tekelioğlu, Orhan (1999). “Ciddi Müzikten Popüler Müziği Musiki İnkılabının Sonuçları”, Cumhuriyet’in Sesleri içinde, der. G. Paçacı. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları, s:146-153.
  • Tokel, Bayram B. (2000). Neşet Ertaş Kitabı, Ankara: Akçağ Yayınları.
  • Tör, V. Nedim (1942). “Halk Türküleri”, Radyo, 1(7): 10.
  • ________ (1999). Yıllar Böyle Geçti, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Üstel, Füsun (1994). “1920’li ve 30’lu Yıllarda ‘Millî Musiki’ ve ‘Mûsıkî İnkılabı’”, Defter, Sonbahar, Sayı 22, İstanbul: Metis Yayınları, s.41-44; Ayrıca Cumhuriyet’in Sesleri içinde, der. G. Paçacı. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları, s: 40-49.
  • Yılmaz, Niyazi (1996). Türk Halk Müziğinin Kurucu Hocası Muzaffer Sarısözen, Ankara: Ocak Yayınları.
  • Yükselsin, İbrahim Y. (2011a). “Kültürel Aracılık, Romanlar (Çingeneler) ve Müzik: Bir Rumeli Ezgisinin Kırkpınar Güreş Havasına Dönüştürülmesi Örnekolayı”, 2. Ulusal Hisarlı Ahmet Sempozyumu Bildirileri, ed: Çağhan Adar & Yunus E. Uygur, Kütahya: Güzel Sanatlar Derneği Yayını, s: 221-241.
  • ________ (2011b). “Etnomüzikoloji Açısından Ahmed Adnan Saygun”, Bilig: Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 27: 247- 277. Görsel Kaynaklar
  • Fotoğraf 1. Muzaffer Sarısözen, M. Ragıp Gazimihal, Rıza Yetişen derleme çalışmasında, 1939/40.
  • Fotoğraf 2. Radyo başında bir aile, (Radyo, 1942c: arka kapak).
  • Fotoğraf 3. Yurttan Sesler provada, (Radyo 1942d: 13).
  • Fotoğraf 4. ‘Bir Halk Türküsü Öğreniyoruz/Bir Marş Öğreniyoruz’, (Radyo, 1942b: 13).

Bir ‘Kültürel Aracı’ Olarak Muzaffer Sarısözen ve Erken Cumhuriyet Döneminde ‘Türk Halk Müziği’nin Yeniden İnşasındaki Rolü

Yıl 2015, Sayı: 14, 77 - 90, 24.06.2015
https://doi.org/10.17484/yedi.16407

Öz

Erken Cumhuriyet dönemi müzik politikalarının üç temel amaç etrafında şekillendikleri görülür. Bunlardan birincisi,
‘Ulusal Türk Musikisi’ni, sözde ‘hasta’, ‘gayri milli’ ve ‘Bizans kırması’ olarak tanımlanan Osmanlı dönemi ‘Sanat
Musikisi’nin etkilerinden kurtarmak; ikincisi, Anadolu halkının toplumsal etkinliklerinde, ritüellerinde işitilebilecek olan
‘saf’ ve ‘milli’ olarak kabul edilen müziklere ait örnekleri toplamak; üçüncüsü ise, Batılı/modern toplumlarla ulusötesi
kültürel bağları kuracak çağdaş çoksesli, ancak ‘milli’ bir sanat müziği yaratmak. Bununla birlikte her iki karşıt taraftaki
(yerel-ulusal, geleneksel-modern, doğulu-batılı, folklorik-sanatsal vb.) kültürel referans noktalarını bilen ve söz konusu
inşa sürecinde ‘aracılık’ (mediator) görevlerini üstlenecek uzmanlara ihtiyaç vardı. Bu makale, Muzaffer Sarısözen’i
ve çalışmalarını kültürel aracılık (cultural mediation) ekseninde analiz etmenin yanı sıra Cumhuriyet dönemi müzik
politikalarını eleştirel bir bakış açısıyla ele almayı da amaçlar.
Anahtar Sözcükler: Muzaffer Sarısözen, Kültürel Aracılık, Türk Halk Müziği, Erken Cumhuriyet Dönemi, Müzik ve Politika.

Kaynakça

  • Altınay, F. Reyhan (1993). Muzaffer Sarısözen’in Hayatı ve Türk Halk Müziğine Katkıları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Temel Bilimler Anabilim Dalı, İzmir.
  • Aşkun, V. Cem (1943). Sivas Folkloru, Cilt II, Sivas: Kamil Matbaası.
  • Balkılıç, Özgür (2009). Cumhuriyet, Halk ve Müzik: Türkiye’de Müzik Reformu 1922-1952, Ankara: Tan Kitabevi Yayınları.
  • Bochner, Stephen (1981). “The Social Psychology of Cultural Mediation”, The Mediating Person: Bridges Between Cultures, Ed: Stephen Bochner, G K Hall & Co, pp:6-36.
  • Çeren, Şerif Sait (1944). “Bir Konuşma”, Radyo, 3(31): 9.
  • Debrix, François (2003). “Introduction: Rituals of Mediation”, Rituals of Mediation: International Politics and Social Meaning, Ed: François Debrix and Cynthia Weber, Minneapolis: University of Minnesota Press, pp: xxi-xlii.
  • Ediboğlu, Baki S. (1947). “Yurttan Sesler”, Radyo, 6(65): 10.
  • Elçi, Armağan C. (1997). Muzaffer Sarısözen: Hayatı, Eserleri ve Çalışmaları, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Gökalp, Ziya (1972). Türkçülüğün Esasları, Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
  • Hasgül, Necdet. 1996. Cumhuriyet Dönemi Müzik Politikaları”, Folklora Doğru: Dans, Müzik, Kültür, 62: 27-48.
  • Kınlı, H. Devrim ve Yükselsin, İbrahim Y. (2012). “Kültürel Aracılığın Ritüelleri: Bergamalı Profesyonel Roman Müzisyenlerin Geçiş Ritüellerindeki Aracılık Rolleri”, III. Hisarlı Ahmet Sempozyumu, s: 432-446.
  • Kocabaşoğlu, Uygur (1980). Şirket Telsizinden Devlet Radyosuna: TRT Öncesi Dönemde Radyonun Tarihsel Gelişimi ve Türk Siyasal Hayatı İçindeki Yeri, Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları; 2010 İstanbul: İletişim Yayınevi.
  • Radyo, (1942a. “Radyomuzda Halk Musikî Çalışmaları”, Radyo, 1(3): 21.
  • _______ (1942b). “Öğretilen Marş ve Türkülerden”, Radyo, 1(3): 29.
  • _______ (1942c). “Bir Haftalık Neşriyat Programı Kalıbı”, Radyo, 1(3): 32
  • _______ (1942d). “Yurttan Sesler”, Radyo, 1(10): 13
  • Reinhard, Kurt (1991). “Sonsöz”. Küçük Asya’dan Türk Halk Musikisi. Çev. Bülent Aksoy. İstanbul: Pan Yay. s. 217-228.
  • Runes, Dagobert (1970). Dictionary of Philosophy, Totowa, N.J.: Littlefield, Ad-fams & Co.
  • Sarper, Selim (1942). “Ankara Radyosu Milletin Emrinde”, Radyo, 1(2): 1.
  • Sarısözen, Muzaffer (1941). Seçme Köy Şarkıları, İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • _________ (1952). Yurttan Sesler, Ankara: Akın Matbaası.
  • _________ (1962). Türk Halk Musikisi Usulleri, Ankara: Resimli Posta Matbaası.
  • Şenel, Süleyman (1999). “Cumhuriyet Dönemi’nde Türk Halk Müziği Araştırmaları”, Folklor/Edebiyat, 17: 99-128.
  • Taft, Ronald (1981). “The Role and Personality of the Mediator”, The Mediating Person: Bridges Between Cultures, Ed: Stephen Bochner, G K Hall & Co, pp: 53-88.
  • Tekelioğlu, Orhan (1999). “Ciddi Müzikten Popüler Müziği Musiki İnkılabının Sonuçları”, Cumhuriyet’in Sesleri içinde, der. G. Paçacı. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları, s:146-153.
  • Tokel, Bayram B. (2000). Neşet Ertaş Kitabı, Ankara: Akçağ Yayınları.
  • Tör, V. Nedim (1942). “Halk Türküleri”, Radyo, 1(7): 10.
  • ________ (1999). Yıllar Böyle Geçti, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Üstel, Füsun (1994). “1920’li ve 30’lu Yıllarda ‘Millî Musiki’ ve ‘Mûsıkî İnkılabı’”, Defter, Sonbahar, Sayı 22, İstanbul: Metis Yayınları, s.41-44; Ayrıca Cumhuriyet’in Sesleri içinde, der. G. Paçacı. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları, s: 40-49.
  • Yılmaz, Niyazi (1996). Türk Halk Müziğinin Kurucu Hocası Muzaffer Sarısözen, Ankara: Ocak Yayınları.
  • Yükselsin, İbrahim Y. (2011a). “Kültürel Aracılık, Romanlar (Çingeneler) ve Müzik: Bir Rumeli Ezgisinin Kırkpınar Güreş Havasına Dönüştürülmesi Örnekolayı”, 2. Ulusal Hisarlı Ahmet Sempozyumu Bildirileri, ed: Çağhan Adar & Yunus E. Uygur, Kütahya: Güzel Sanatlar Derneği Yayını, s: 221-241.
  • ________ (2011b). “Etnomüzikoloji Açısından Ahmed Adnan Saygun”, Bilig: Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 27: 247- 277. Görsel Kaynaklar
  • Fotoğraf 1. Muzaffer Sarısözen, M. Ragıp Gazimihal, Rıza Yetişen derleme çalışmasında, 1939/40.
  • Fotoğraf 2. Radyo başında bir aile, (Radyo, 1942c: arka kapak).
  • Fotoğraf 3. Yurttan Sesler provada, (Radyo 1942d: 13).
  • Fotoğraf 4. ‘Bir Halk Türküsü Öğreniyoruz/Bir Marş Öğreniyoruz’, (Radyo, 1942b: 13).
Toplam 36 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Araştırma Makaleler
Yazarlar

İbrahim Yükselsin

Yayımlanma Tarihi 24 Haziran 2015
Gönderilme Tarihi 7 Ağustos 2015
Yayımlandığı Sayı Yıl 2015 Sayı: 14

Kaynak Göster

APA Yükselsin, İ. (2015). Bir ‘Kültürel Aracı’ Olarak Muzaffer Sarısözen ve Erken Cumhuriyet Döneminde ‘Türk Halk Müziği’nin Yeniden İnşasındaki Rolü. Yedi(14), 77-90. https://doi.org/10.17484/yedi.16407

18409

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.