Okul Müdürlerinin Liderlik Davranışlarının Demografik Değişkenlere Göre İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 15 Sayı: 1, 1143 - 1160, 29.11.2018

Neslin İtiyaroğlu

Öz

Bu araştırmanın amacı, liderlik eğitimine
katılan okul müdürlerinin liderlik davranışlarını demografik değişkenlere göre incelemektir.
Tarama modelinin kullanıldığı araştırmanın evreni Ankara ilindeki resmi
okullarda görev yapan 2586 okul müdüründen, örneklemi ise ölçüt örnekleme
yöntemi ile seçilen 252 okul müdüründen oluşmaktadır. Araştırmada katılımcılara
‘Kişisel Bilgi Formu’ ve ‘Liderlik Davranışları Betimleme Ölçeği’ uygulanmıştır.
Verilerin analizi parametrik testlerden t-testi ve tek yönlü varyans analizi
(ANOVA) ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın sonuçları, liderlik
davranışlarının cinsiyete göre farklılaştığını, erkek okul müdürlerinin iş
odaklı liderlik davranışlarını; kadın okul müdürlerinin ise kişi odaklı
liderlik davranışlarını daha sık sergilediğini ortaya koymuştur. Ayrıca
lisansüstü eğitim mezunu okul müdürlerinin kişi odaklı liderlik davranışlarını
sergileme düzeyinin, lisans mezunu okul müdürlerinden daha yüksek olarak tespit
edilmiştir. Okul müdürlerinin iş odaklı ve kişi odaklı liderlik davranışlarının
yaş ve kıdem değişkenlerine göre farklılaştığı görülmektedir. İş odaklı
liderlik davranışlarında 25-35 yaş ve 1-10 yıl kıdem aralığı ortalaması, 56 ve
üzeri yaş ve 31-40 yıl kıdem aralığı ortalamasından; kişi odaklı liderlik davranışlarında
56 ve üzeri yaş ve 31-40 yıl kıdem aralığı ortalamasının, 25-35 yaş ve 1-10 yıl kıdem aralığı
ortalamasından yüksek olduğu saptanmıştır. Araştırmanın sonunda kişi odaklı
liderlik davranışlarının sergilenme düzeyini ve liderlik eğitimlerinin
etkililiğini arttırmaya yönelik önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Okul Müdürü, Liderlik Eğitimi, Liderlik Davranışları

Kaynakça

• Akan, D. ve Sezer, Ş.(2014). Okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile okulların öğrenen örgüt olma düzeyi arasındaki ilişki. Turkish Journal of Educational Studies, 1(2), 126-151.
• Akcan, G., Ünsar, A., & Küçükkancabaş, S. (2014). Liderlik davranışlarının çalışanların stres düzeylerine etkisi: Bir alan araştırması. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 14(27), 51-74.
• Araştırma ve Geliştirme Daire Başkanlığı (2015). Milli Eğitim Bakanlığı. Ankara: Milli Eğitim.
• Beck, L., & Murphy, J. (1993). Understanding the principalship: Metaphorical themes 1920s-1990s. New York: Teachers College Clark, A. E. (1997). Job satisfaction and gender: Why are women so happy at work?. Labour Economics, 4(4), 341-372.
• Ergün, E., & Arslantürk, E. (2016). Effects of leadership behaviours on organizational change: The mediating role of person-organization fit. Eurasian Academy of Sciences Eurasian Business & Economics Journal, 2(1), 32-44.
• Franzoi, S. L. (2000). Social psychology. (Second edition). New York: McGraw Hill Hull, J. (2012). The principal perspective: Full report. Retrieved from http://www.centerfor publiceducation.org/principal-perspective
• Milli Eğitim Bakanlığı (2015). Liderlik hizmet içi eğitim programı. OECD (2009). Creating effective teaching and learning environments: First results from TALIS. Paris: OESD . Onay, M., & Heptazeler, O. (2014). Kadın ve erkek yöneticilerin liderlik davranışları arasındaki farklılıklar. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6(2), 73-85.
• Oshagbemi, T., & Gill, R. (2003). Gender differences and similarities in the leadership styles andbehaviour of UK managers. Women in Management Review, 18(6), 288–298.
• Özşahin, M., & Zehir, C. (2011). Yüksek performanslı işletmelerde liderlik, girişim odaklılık ve örgütsel performans ilişkisi. Yönetim Bilimleri Dergisi, 9(2), 47-72.
• Robbins, S. (2000). Essentials of organizational behavior. (6th ed.). Upper Saddle River, NJ Prentice-Hall. Robinson, V. M. J., Lloyd, C. A., & Rowe, K. J. (2008). The impact of leadership on student outcomes: An analysis of the differential effects of leadership types. Educational Administration Quarterly, 44(5), 635–674.
• Taymaz, H. (2003). Okul yönetimi. (7. Baskı). Ankara: Pegem Akademi
• Wallace Foundation. (2013). The school principal as leader: Guiding schools to better teaching and learning. Retrieved from http://www. wallacefoundation.org/knowledge-center/school-leadership/effective-principalleadership/Pages/The-School-PrincipalasLeader-GuidingSchools -to-Better-Teachingand-Learning.aspx
• Yukl, G. (2002). Leadership in organizations. (5th ed.). New Jersey: Prentice Hall.
• Yüksel Şahin, F., & Sarıdemir, T. (2017). Okul müdürlerinin liderlik stillerine göre öğretmenlerin yaşam doyumlarının ve evlilik doyumlarının incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(1), 391-426.